พยัญชนะสุริยันและพยัญชนะจันทรา
ในภาษาอาหรับและภาษามอลตา พยัญชนะจะถูกแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรกเรียกว่า พยัญชนะสุริยัน หรือ อักษรสุริยัน (อาหรับ: حروف شمسية ḥurūf shamsiyyah) และอีกกลุ่มหนึ่งเรียกว่า พยัญชนะจันทรา หรือ อักษรจันทรา (حروف قمرية ḥurūf qamariyyah) โดยขึ้นอยู่กับว่าเสียงพยัญชนะนั้นกลืนเสียงของอักษร ลาม (ﻝ l) ในคำกำกับนาม อัล (ال al) ที่นำหน้าอยู่หรือไม่ ในทางสัทศาสตร์ พยัญชนะสุริยันส่วนใหญ่เป็นพยัญชนะที่มีลักษณ์โคโรนัล (เสียงพยัญชนะที่มีการยกสุดปลายลิ้นหรือปลายลิ้นขึ้นจากตำแหน่งปกติ) ส่วนพยัญชนะจันทราเป็นพยัญชนะประเภทอื่น ๆ
ที่มาของชื่อพยัญชนะทั้งสองมาจากการที่คำว่า الشمس (al-shams) ซึ่งแปลว่า "ดวงอาทิตย์" ออกเสียงว่า อัชชัมส์ โดยมีการกลืนเสียงของอักษร ลาม ในขณะที่คำว่า القمر (al-qamar) ซึ่งแปลว่า "ดวงจันทร์" ออกเสียงว่า อัลเกาะมัร โดยไม่มีการกลืนเสียงของอักษร ลาม
กฎ
ในภาษาอาหรับ เมื่อคำกำกับนาม อัล นำหน้าคำนามที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะสุริยัน เสียง /l/ ของคำกำกับนาม อัล จะกลมกลืนเสียงไปกับพยัญชนะตัวนั้น ก่อให้เกิดการซ้ำเสียง ตัวอย่างเช่น คำที่หมายถึง "แม่น้ำไนล์" จะไม่ออกเสียงว่า อัลนีล แต่จะออกเสียงว่า อันนีล และเมื่อคำกำกับนาม อัล นำหน้าคำนามที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะจันทรา จะไม่เกิดการกลมกลืนเสียงแต่อย่างใด
พยัญชนะสุริยันและพยัญชนะจันทราเป็นไปตามตาราง ดังนี้:
| พยัญชนะสุริยัน | ﺕ | ﺙ | ﺩ | ﺫ | ﺭ | ﺯ | ﺱ | ﺵ | ﺹ | ﺽ | ﻁ | ﻅ | ﻝ | ﻥ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| t | th | d | dh | r | z | s | sh | ṣ | ḍ | ṭ | ẓ | l | n | |
| /t/ | /θ/ | /d/ | /ð/ | /r/ | /z/ | /s/ | /ʃ/ | /sˤ/ | /dˤ/ | /tˤ/ | /ðˤ/ | /l/ | /n/ | |
| พยัญชนะจันทรา | ء | ﺏ | ﺝ | ﺡ | ﺥ | ﻉ | ﻍ | ﻑ | ﻕ | ﻙ | ﻡ | ﻭ | ﻱ | ه |
| ʼ | b | j | ḥ | kh | ʻ | gh | f | q | k | m | w | y | h | |
| /ʔ/ | /b/ | /d͡ʒ/ | /ħ/ | /x/ | /ʕ/ | /ɣ/ | /f/ | /q/ | /k/ | /m/ | /w/ | /j/ | /h/ | |
ญีม
ในภาษาอาหรับ อักษร ญีม (ج) ออกเสียงต่างกันไปตามภูมิภาค โดยในหลายภูมิภาค อักษรนี้แทนเสียง [d͡ʒ] หรือ [ʒ] ซึ่งเป็นพยัญชนะโคโรนัล อย่างไรก็ตาม ในภาษาอาหรับคลาสสิก อักษรนี้แทนเสียงหยุด เพดานอ่อน ก้อง ลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็ง /ɡʲ/ หรือเสียงหยุด เพดานแข็ง ก้อง /ɟ/ (การออกเสียงเป็น [ɡ] หรือ [ɟ] ยังคงปรากฏอยู่ในอียิปต์ ซูดาน และเยเมน/โอมานตอนใต้) ซึ่งไม่ใช่พยัญชนะโคโรนัล จึงถือว่า ญีม เป็นพยัญชนะจันทราตัวหนึ่ง
ในภาษามอลตา อักษร ġ ซึ่งแทนเสียง /d͡ʒ/ ถูกจัดเป็นพยัญชนะจันทราเช่นกัน ในขณะที่อักษร ċ ซึ่งแทนเสียง /t͡ʃ/ (คู่ตรงข้ามเสียงไม่ก้องของ /d͡ʒ/) ถูกจัดเป็นพยัญชนะสุริยัน
อักขรวิธี
ในภาษาเขียนจะยังคงรักษารูปสะกด ال อยู่ไม่ว่าจะออกเสียงอย่างไร เมื่อมีการใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรแบบเต็ม อาจแสดงการกลมกลืนเสียงด้วยการเติม ชัดดะฮ์ เหนือพยัญชนะที่ตามหลังตัว ลาม และอาจแสดงการไม่กลมกลืนเสียงด้วยการเติม ซุกูน เหนือตัว ลาม
| พยัญชนะสุริยัน | พยัญชนะจันทรา | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| الشَّمْس | อัชชัมส์ | 'ดวงอาทิตย์' | الْقَمَر | อัลเกาะมัร | 'ดวงจันทร์' |
| الثِّقَة | อัษษิเกาะฮ์ | 'ความมั่นใจ' | الْمُرْجَان | อัลมุรญาน | 'ปะการัง' |
ชื่อภาษาอาหรับส่วนใหญ่ที่เขียนขึ้นในสมัยใหม่ (รวมถึงชื่อบุคคลและชื่อภูมิศาสตร์ภาษาอาหรับ) ไม่เป็นไปตามกฎการกลมกลืนเสียงพยัญชนะหรือเติมชัดดะฮ์เมื่อถอดเป็นอักษรโรมันในภาษาที่เขียนด้วยอักษรโรมัน บางครั้งกฎพยัญชนะสุริยันและพยัญชนะจันทราก็ไม่ใช้ในภาษาปาก
เช่น ชื่อบุคคล الرَّحْمَن ถอดเป็นอักษรโรมันว่า Al-Rahman แทนที่จะเป็น Ar-Raḥmān;
ชื่อภูมิศาสตร์ الْجُمْهُورِيَّةُ التُّونِسِيَّة ถอดเป็นอักษรโรมันว่า Al-Jumhuriyah Al-Tunisiyah แทนที่จะเป็น Al-Jumhūrīyatu ’t-Tūnisīyah
| พยัญชนะสุริยัน | พยัญชนะจันทรา | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| รูปพยัญชนะ | หน่วยเสียง | กลืนเสียงของอักษร ลาม ในคำกำกับนาม อัล ร่วมกับชัดดะฮ์ (الْـّ) | ตัวอย่าง | รูปพยัญชนะ | หน่วยเสียง | ไม่ กลืนเสียงของอักษร ลาม ในคำกำกับนาม อัล (الْـ) | ตัวอย่าง | |
| ت t | /t/ | − التّـ อัตต... | التِّينُ อัตตีน(-ุ) = มะเดื่อ | ء ʼ | /ʔ/ | − الْإـ, الْأـ อัลอะ.../ อัลอุ...; อัลอิ... | الْأَخُ อัลอัค(-ุ) = พี่/น้องชาย الْأُذُنُ อัลอุษุน(-ุ) = หู الْإِبْرِيقُ อัลอิบรีก(-ุ) = เหยือก | |
| ث th | /θ/ | − الثّـ อัษษ... | الثَّعْلَبُ อัษษะอ์ลับ(-ุ) = สุนัขจิ้งจอก | ب b | /b/ | − الْبـ อัลบ... | الْبَيتُ อัลบัยต์(-ุ) = บ้าน | |
| د d | /d/ | −الدّ อัดด... | الدُّبُّ อัดดุบบ์(-ุ) = หมี | ج j | /d͡ʒ/ | − الْجـ อัลญ... | الْجَوزُ อัลเญาซ์(-ุ) = วอลนัต | |
| ذ dh | /ð/ | −الذّ อัษษ... | الذَّكَرُ อัษษะกัร(-ุ) = ผู้ชาย, เพศผู้ | ح ḥ | /ħ/ | − الْحـ อัลฮั... | الْحَجُّ อัลฮัจญ์(-ุ) = พิธีฮัจญ์ | |
| ر r | /r/ | −الرّ อัรร... | الرَّبُّ อัรร็อบบ์(-ุ) = พระเจ้า (อัลลอฮ์) | خ kh | /x/ | − الْخـ อัลค... | الْخَوْخُ อัลเคาค์(-ุ) = ลูกท้อ | |
| ز z | /z/ | −الزّ อัซซ... | الزَّنْبَقُ อัซซันบัก(-ุ) = ดอกลิลี | ع ʻ | /ʕ/ | − الْعـ อัลอะ.../ อัลอุ.../ อัลอิ... | الْعَقْلُ อัลอักล์(-ุ) = จิตใจ الْعُشْبُ อัลอุชบ์(-ุ) = หญ้า الْعِيدُ อัลอีด(-ุ) = วันหยุด, เทศกาล | |
| س s | /s/ | − السّـ อัสซ... | السَّمَاوَاتُ อัสซะมาวาต(-ุ) = สวรรค์, ท้องฟ้า | غ gh | /ɣ/ | − الْغـ อัลฆ... | الْغَرَامُ อัลเฆาะรอม(-ุ) = ความรัก, ความอบอุ่น | |
| ش sh | /ʃ/ | − الشّـ อัชช... | الشَّرْقُ อัชชัรก์ (-ุ) = ทิศตะวันออก | ف f | /f/ | − الْفـ อัลฟ... | الْفِكْرُ อัลฟิกร์(-ุ) = ความคิด | |
| ص ṣ | /sˤ/ | − الصّـ อัศศ... | الصَّحْرَاءُ อัศเศาะห์รออ์(-ุ) = ทะเลทราย | ق q | /q/ | − الْقـ อัลก... | الْقِرْدُ อัลกิรด์(-ุ) = ลิง | |
| ض ḍ | /dˤ/ | − الضّـ อัฎฎ... | الضَّبَابُ อัฎเฎาะบาบ(-ุ) = หมอก | ك k | /k/ | − الْكـ อัลก... | الْكَوْكَبُ อัลเกากับ(-ุ) = ดาวเคราะห์ | |
| ط ṭ | /tˤ/ | − الطّـ อัฏฏ... | الطَّاهِرُ อัฏฏอฮิร(-ุ) = ความบริสุทธิ์ | م m | /m/ | − الْمـ อัลม... | الْمَتْحَفُ อัลมัตฮัฟ(-ุ) = พิพิธภัณฑ์ | |
| ظ ẓ | /ðˤ/ | − الظّـ อัซซ... | الظُّهْرُ อัซซุฮร์(-ุ)" = ตอนเที่ยง | و w | /w/ | −الْو อัลว... | الْوَفِيُّ อัลวะฟีย์(-ุ)" = ความซื่อสัตย์ | |
| ل l | /l/ | − اللّـ อัลล... | اللَّوْنُ อัลเลาน์(-ุ)" = สี | ي y | /j/ | − الْيـ อัลย... | الْيَانْسُونُ อัลยานซูน(-ุ)" | |
| ن n | /n/ | − النّـ อันน... | النِّسَاءُ อันนิซาอ์(-ุ)" = ผู้หญิง | ه h | /h/ | − الْهـ อัลฮ... | الْهَوَاءُ อัลฮะวาอ์(-ุ)" = ลม, จุมพิตแห่งชีวิต | |
ดูเพิ่ม
- สัทวิทยาภาษาอาหรับ
- ไวยากรณ์ภาษาอาหรับ
อ้างอิง
- Abboud, Peter F.; และคณะ (1983). Elementary Modern Standard Arabic 1. Cambridge UP. pp. 123–124. ISBN 0-521-27295-5.