พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)

พระมหาโพธิวงศาจารย์ นามเดิม ทองดี สุรเดช ฉายา สุรเตโช เป็นราชบัณฑิต พระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร หัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8 กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิสภามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช)
เกิด	15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489
อายุ	75
อุปสมบท	26 มิถุนายน พ.ศ. 2510
พรรษา	54
วัด	วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร
จังหวัด	กรุงเทพมหานคร
สังกัด	มหานิกาย
วุฒิ	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 9 ประโยค พ.ม.
ตำแหน่ง	ราชบัณฑิต เจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร หัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

ชีวิตและงาน

พระมหาโพธิวงศาจารย์ มีนามเดิมว่า ทองดี สุรเดช เกิดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2489 ที่อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร เมื่ออายุ 14 ปี และจบชั้นมัธยมต้นแล้วก็ได้บรรพชาเป็นสามเณร เมื่ออายุครบ 20 ปี ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุที่วัดเดิมคือวัดไตรภูมิ อำเภอพรานกระต่าย จังหวัดกำแพงเพชร จากนั้นก็ได้ศึกษาธรรมที่สำนักเรียนวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ สอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค เมื่อ พ.ศ. 2515 ด้วยอายุ 26 ปี ในทางโลกสอบได้ประโยควิชาครูพิเศษมัธยม (พ.ม.) ในปีถัดมา

ด้านการงาน

ด้านการงาน พระมหาโพธิวงศาจารย์ ได้เป็นเลขานุการเจ้าคณะอำเภอพรานกระต่าย เลขานุการเจ้าคณะเขตบางขุนเทียน ต่อมาได้เป็นอาจารย์สอนวิชาแต่งฉันท์ภาษามคธ ชั้นประโยค ป.ธ.8 ที่โรงเรียนพระปริยัติธรรมส่วนกลางของคณะสงฆ์ ก่อนที่จะเป็นเจ้าคณะแขวงบางค้อ ได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดราชโอรสาราม เคยเป็นเจ้าคณะภาค 16 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม ระหว่าง พ.ศ. 2535-พ.ศ. 2544

ด้านวิชาการ

ด้านวิชาการ พระมหาโพธิวงศาจารย์ เคยเป็นรองประธานกรรมการตรวจสอบต้นฉบับพระไตรปิฎกฉบับสังคายนา ภาษาไทยและภาษาบาลี เป็นรองประธานกรรมการตรวจสำนวนการแปลพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการการศึกษาของคณะสงฆ์ เป็นกรรมการจัดทำแผนพัฒนาด้านการศึกษา กรมการศาสนา ประธานกรรมการจัดทำต้นฉบับพระไตรปิฎก ฉบับภาษาไทย นอกจากนี้ยังเคยเป็นประธานกรรมการพิจารณาและดำเนินการจัดตั้งสำนักหุบผาสวรรค์เป็นสถานศึกษาทางพุทธศาสนาอีกด้วย

ด้านการเผยแผ่

พระมหาโพธิวงศาจารย์ ได้เขียนหนังสือและแต่งตำราเพื่อเผยแผ่พระธรรมจำนวนมากดังรายการผลงานเขียนของท่านข้างล่างนี้ นอกจากนี้พระมหาโพธิวงศาจารย์ยังได้อนุญาตให้นำศัพท์เกี่ยวกับพุทธศาสนาและคำที่ใช้กับพระและวัดในหนังสือ "คำวัด" มาเผยแพร่ในอภิธานศัพท์พุทธศาสนาในวิกิพีเดียอีกด้วย^{[ต้องการอ้างอิง]}

ตำแหน่งหน้าที่สำคัญ

หลังจากสอบได้เปรียญธรรม 9 ประโยค แล้ว พระมหาโพธิวงศาจารย์ได้ปฏิบัติงานด้านการศาสนาในตำแหน่งต่างๆ มาเป็นลำดับ นอกจากตำแหน่งรองเจ้าอาวาสวัดราชโอรสารามดังกล่าวแล้วก็ได้เป็นเจ้าคณะภาค 16 เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม เป็นเจ้าอาวาสวัดราชโอรสาราม เจ้าสำนักเรียนวัดราชโอรสาราม เป็นหัวหน้าพระธรรมทูตสายที่ 8 เป็นผู้อำนวยการฝึกอบรมพระนักเทศน์ในเขตปกครองคณะสงฆ์หนกลางและหนใต้ นอกจากนี้ ยังเป็นผู้อุปถัมภ์สร้างวัดพุทธวิหาร กรุงเบอร์ลิน และวัดธรรมวิหาร เมืองฮันโนเฟอร์ ประเทศเยอรมนีอีกด้วย

วันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2539 ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นราชบัณฑิตในประเภทวรรณศิลป์ สาขาวิชาตันติภาษา

สมณศักดิ์

พระมหาโพธิวงศาจารย์ได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานสมณศักดิ์ตามลำดับดังนี้

• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2519 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระศรีสุทธิวงศ์
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2524 เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชวิสุทธิโมลี ตรีปิฎกบัณฑิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2531 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพปริยัติโมลี ศรีปาพจนานุสิฐ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 12 สิงหาคม พ.ศ. 2535 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมกิตติวงศ์ ปริยัติวิธานธำรง กวีวงศดิลก ตรีปิฎกบัณฑิต ธรรมิกคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2557 เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฎ ที่ พระมหาโพธิวงศาจารย์ ปริยัติกิจวิธานปรีชา ศีลาจารวิมล โสภณธรรมานุสิฐ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

หนังสือที่เขียน

• สมณศักดิ์: ยศช้าง ขุนนางพระ
• หลักการแต่งฉันท์ภาษามคธ
• ธรรมสารทีปนี
• คู่มือการศึกษาบาลี เล่ม 1-4
• ข้อคิด ข้อเขียน
• พระในบ้าน
• ภาษาธรรม
• คำวัด เล่ม 1-5
• คำพ่อคำแม่
• ภาษิตนิทัศน์
• คนกินคน (หนังสือแปล)
• หัวใจอมตะ (หนังสือแปล)
• คลังธรรม เล่ม 1-3
• ธรรมบทชีวิต
• ศัพท์วิเคราะห์
• แนวปฏิบัติศาสนพิธี
• พุทธธรรม ๕ นาที
• ประกายความคิด
• กิร ดังได้สดับมา เล่ม ๑ - ๓, ฉบับรวมเล่ม
• ไขข้อข้องใจ
• ภาษาชาวบ้าน
• ชาดกในธรรมบท (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : กันยายน ๒๕๕๔)
• การเรียนรู้พระพุทธพจน์ (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : กุมภาพันธ์ ๒๕๕๕)
• อุปมาสาธกในเทศนา (พิมพ์ครั้งที่ ๑ : พฤษภาคม ๒๕๕๕)

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชบัณฑิต, เล่ม 114, ตอนที่ 3 ง, 9 มกราคม 2540, หน้า 5
2. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 94, ตอนที่ 3 ง ฉบับพิเศษ, 6 มกราคม 2520, หน้า 7
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 98, ตอนที่ 206 ฉบับพิเศษ, 17 ธันวาคม พ.ศ. 2524, หน้า 3
4. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 105, ตอนที่ 207 ฉบับพิเศษ, 9 ธันวาคม พ.ศ. 2531, หน้า 2
5. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 109, ตอนที่ 101 ฉบับพิเศษ, 12 สิงหาคม พ.ศ. 2535, หน้า 2
6. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม 131, ตอนที่ 28 ข, 5 ธันวาคม พ.ศ. 2557, หน้า 1

• เรียบเรียงจากประวัติใน บทธรรมนำชีวิต ตีพิมพ์ในโอกาสฉลองอายุสมมงคล 60 ปี พระธรรมกิตติวงศ์ อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับบลิชชิ่ง 2549
• ประวัติราชบัณฑิต สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน

แหล่งข้อมูลอื่น

• ประวัติราชบัณฑิต