พระปราณีศรีมหาพุทธบริษัท (เมฆ รามางกูร)

พระปราณีศรีมหาพุทธบริษัทหรืออาดยาหลวงปาดี พื้นพระบาทใช้ชาติออกนามเจ้าพระนมเมกเถ้า อนุสรณ์ ร้อยตำรวจตรี ประดิษฐ์ รามางกูร ๒๒ กันยายน ๒๕๒๘ ออกนามย่อว่าหลวงปรานีพุทธบริษัท นามเดิมท้าวเมฆหรือเมกทองทิบ (เมฆทองพิพย์) เป็นขุนโอกาส (เจ้าโอกาส) หรือนัยว่าเป็นเจ้าเมืองธาตุพนมลำดับ ๓ จากราชวงศ์เวียงจันทน์ เป็นหลานตาเจ้าพระรามราชฯ ขุนโอกาสธาตุพนมลำดับแรก บิดาเป็นเจ้าเมืองท่าแขก ปู่เป็นเป็นเจ้าเมืองนครพนม ภรรยาเอกชื่อนางกองสีเป็นธิดาพระอุปฮาตหูเลเมืองบังมุก พระอัคร์บุตร (บุนมี) หลานปู่เจ้าพระรามราชฯ ไม่สนับสนุนให้เป็นขุนโอกาสเนื่องจากเป็นหลานตาเจ้าพระรามราชฯ จึงเกิดเหตุวิวาททำให้พระอัคร์บุตร (บุนมี) หนีไปอยู่ฝั่งซ้ายน้ำโขง

พระปราณีศรีมหาพุทธบริษัท (เมฆ รามางกูร)
พระนามเดิม	ท้าวเมกทองทิบ
พระนามเต็ม	พระปราณีศรีมหาพุทธบริษัท
ราชวงศ์	เวียงจันทน์
ข้อมูลส่วนพระองค์
พระบิดา	พระยาพนมนครานุรักษ์ (จันทร์ทองทิพย์ มังคละคีรี) หรือท้าวสีหาบุตร เจ้าเมืองนครพนมและท่าแขก
พระมารดา	อาดยานางคำกองเกิดหล้าธิดาเจ้าพระรามราชฯ (ราม)
ชายา	อาดยานางกองสีธิดาพระอุปฮาต (เลหรือหูเล) เมืองมุกดาหาร

หลัง พ.ศ. ๒๓๗๑ ราชวงศ์เวียงจันทน์ล่มสลายถูกลดบทบาทปกครองจากปัญหาความขัดแย้งมูลนายธาตุพนมและหนีจากธาตุพนมอยู่เซบั้งไฟฝั่งซ้ายน้ำโขง จากนั้นตำแหน่งขุนโอกาสว่างลงและถูกลดฐานะเป็นนายกองข้าพระธาตุพนม บิดาข้ามไปอยู่ในอารักขาฝรั่งเศส มารดาอยู่ธาตุพนม พ.ศ. ๒๔๔๔ หลังธาตุพนมถูกลดฐานะเป็นเพียงหมู่บ้าน ได้กลับมาโดยนำชาวบ้านบูรณะพระธาตุพนมสมัยพระครูวิโรจน์รัตโนบล (รอด นนฺตโร) พื้นเมืองพนมระบุสิ้นเงินส่วนตัวถึงหมื่นหนึ่ง พื้นพระบาทใช้ชาติระบุว่าสร้างพระพุทธรูปถวายวัดพระธาตุพนมพร้อมพระปิตตาเจ้าท่าแขกผู้เป็นบิดาคนละองค์ ปัจจุบันไม่พบพระพุทธรูป และบูรณะวัดหัวเวียงรังษีซึ่งเป็นวัดประจำตระกูลผู้ปกครองธาตุพนมร่วมกับพระอุปราชา (เฮือง) พื้นพระบาทใช้ชาติหรือพื้นพระยาธรรมมิกราชระบุถึงพระองค์และเหตุการณ์ธาตุพนมเพียงสั้น ๆ ว่า ...สังกลาดได้ ๒ ฮ้อย ๖๐ ๒ ตัว อาดยาเจ้าพระปาดีเถ้าขว้ามคืนมาแต่ปากเซแล สังกลาดราซาได้ ๒ ฮ้อย ๖๐ ๓ ตัว เจ้าเมืองแสนแลเมืองจันเอาเจ้าหัวคูลอดมาซ่อมแปงทาดตุพระนม อาดยาเถ้าเมกเจ้าพระนมหยุดหยาวัดหัวเวียง แลหล่อพระเจ้าเมกทองทิบ พระปิตตาเจ้าท่าแขกหล่อพระเจ้าจันทองทิบถวายวัดพระนม สังกลาดราซาได้ ๒ ฮ้อย ๖๐ ๔ ตัว เดือน ๑๐ เจ้าพระนมเมกเถ้าตนหลานจุตติแล กำแพงโฮงหลวงเจื่อนลงของ...

ก่อนหน้า		พระปราณีศรีมหาพุทธบริษัท (เมฆ รามางกูร)		ถัดไป
เจ้าพระรามราชปราณีศรีมหาพุทธปริษัท (ศรี รามางกูร)		ขุนโอกาสหรือเจ้าโอกาส (เจ้าเมือง) ธาตุพนม		เจ้าพระอัคร์บุตร (บุญมี รามางกูร)

อ้างอิง

1. ดวง รามางกูร, พระมหา, พื้นเมืองพนม (ประวัติวงส์เจ้าเมืองธาตุพนม), (กรุงเทพฯ: วัดบวรนิเวศวิหาร คณะแดงรังสี, ม.ป.ป.), ไม่ปรากฏหน้า (อัดสำเนา).
2. ดูรายละเอียดใน วีรพงษ์ รามางกูร, อนุสรณ์ ร้อยตำรวจตรี ประดิษฐ์ รามางกูร ๒๒ กันยายน ๒๕๒๘: อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ร้อยตำรวจตรี ประดิษฐ์ รามางกูร ณ เมรุวัดตรีทศเทพ วันอาทิตย์ที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๒๘ เวลา ๑๗.๐๐ น., (กรุงเทพฯ: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ศ.ส., ๒๕๒๘), หน้า ๑-๒.
3. วีรพงษ์ รามางกูร, อนุสรณ์ ร้อยตำรวจตรี ประดิษฐ์ รามางกูร ๒๒ กันยายน ๒๕๒๘: อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ร้อยตำรวจตรี ประดิษฐ์ รามางกูร ณ เมรุวัดตรีทศเทพ วันอาทิตย์ที่ ๒๒ กันยายน ๒๕๒๘ เวลา ๑๗.๐๐ น., หน้า ๒.
4. ดูรายละเอียดใน คณะผู้จัดทำ, พิทักษ์พนมเขตร์อนุสรณ์: พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ รองอำมาตย์เอก หลวงพิทักษ์พนมเขตร์ ณ เมรุวัดศิลาวิเวก อำเภอมุกดาหาร จังหวัดนครพนม วันอาทิตย์ที่ ๑๘ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๑๒, (พระนคร: ร.พ. ประเสริฐศิริ, ๒๕๑๒), หน้า ๖๑.
5. พระมหาดวง รามางกูร, พื้นเมืองพนม (ประวัติวงส์เจ้าเมืองธาตุพนม), ไม่ปรากฏหน้า (อัดสำเนา).
6. เรื่องเดียวกัน.
7. ดูรายละเอียดใน http://www.paknamubonclub.com/
8. ดูรายละเอียดใน http://www.sac.or.th/databases/inscriptions/search_result.php?TypeIS=3&province_id=31&submit=%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2
9. พระครูสิริปัญญาวุฒิ (ขุนละคร ขันตะ), คัดลอก. คัมภีร์เรื่อง พื้นพระบาทใช้ชาติหรือพื้นครุธฮาช (พื้นพระยาธัมมิกราช). วัดศรีสุมังค์ บ้านนาถ่อนท่า ตำบลนาถ่อน อำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม. เอกสารเขียนบนกระดาษ ๑ ฉบับ. อักษรธรรมลาว, อักษรลาวเดิม. ภาษาบาลี-ลาว. เส้นเขียน. ม.ป.ป. (ต้นฉบับ พ.ศ. ๒๔๔๙). ไม่ปรากฏเลขรหัส. ๒๓ ใบ ๖ หน้า. ไม่ปรากฏหมวด.