พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์
รองอำมาตย์เอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ (17 เมษายน พ.ศ. 2423 - 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509) อดีตเจ้ากรมบัญชาการกรมราชเลขาธิการ
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ | |
---|---|
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นตรี | |
องคมนตรี | |
ดำรงตำแหน่ง | 4 เมษายน พ.ศ. 2458 |
หม่อม | 6 คน |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ |
พระมารดา | หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา |
ประสูติ | 17 เมษายน พ.ศ. 2423 |
สิ้นพระชนม์ | 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 (85 ปี) |
พระประวัติ
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ มีพระนามเมื่อแรกประสูติว่า หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ จักรพันธุ์ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ ประสูติแต่หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2423 ทรงศึกษาที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ทรงงานที่กรมราชเลขาธิการ จนได้เลื่อนชั้นเป็นเจ้ากรมบัญชาการ เทียบเท่าอธิบดี เมื่อปี พ.ศ. 2453
วันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2443 ผนวชเป็นพระภิกษุ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระอุปัชฌาย์ ผนวชแล้วไปอยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร
ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ดำรงตำแหน่งสัสดีเสือป่า ต่อมาได้รับพระราชทานยศเป็นนายกองเสือป่า และในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 ได้รับโปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ ทรงศักดินา 3,000 และโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นองคมนตรีสองครั้ง คือวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2458 และ พ.ศ. 2468
พระโอรส-ธิดา
พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ ประทับที่วังบริเวณถนนจักรพรรดิพงศ์ มีพระโอรสและพระธิดา มากกว่า 30 คน พระโอรสและพระธิดาที่ปรากฏนาม คือ
- หม่อมราชวงศ์หญิงจรัสวงศ์ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมสุด
- หม่อมราชวงศ์แสงสี่ทิศ จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณชายใหม่ ประสูติแต่หม่อมสำปั้น
- หม่อมราชวงศ์สิทธิลาภ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมขาบ
- หม่อมราชวงศ์เชาวน์ไวย จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมขาบ
- หม่อมราชวงศ์หญิงเพทาย จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมขาบ
- หม่อมราชวงศ์หญิงมัญชุลา จักรพันธุ์
- หม่อมราชวงศ์วรานนท์ จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณชายเขียว ประสูติแต่หม่อมแหน
- หม่อมราชวงศ์หญิงโกศลยา จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณหญิงป้าม ประสูติแต่หม่อมแหน
- หม่อมราชวงศ์ชาลี จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมสาย
- หม่อมราชวงศ์ชีวิน จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์หญิงพินทุเรขา จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์หญิงอารุณี จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์จีรวัฒน์ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์หญิงจรัสพิมพ์ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์นิตรจักร จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์อนัคชัย จักรพันธุ์
- หม่อมราชวงศ์วัยวัฒน์ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์วีระเสน จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
- หม่อมราชวงศ์ปิยดรุณ จักรพันธุ์ ประสูติแต่หม่อมเล็ก
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 สิริพระชันษา 85 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาส
พระเกียรติยศ
พระอิสริยยศ
- หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ (17 เมษายน พ.ศ. 2423 - 16 เมษายน พ.ศ. 2458)
- หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ จักรพันธุ์ (16 เมษายน พ.ศ. 2458 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466)
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 - 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509)
พระยศ
พระยศพลเรือน
- รองอำมาตย์เอก
พระยศเสือป่า
- นายหมู่ใหญ่
- 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2455 นายกองตรี
- นายกองโท
- นายกองเอก
- 23 มีนาคม พ.ศ. 2462 นายกองใหญ่
- นายพลเสือป่า
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2466 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2459 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
- พ.ศ. 2458 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2469 – เหรียญศารทูลมาลา (ร.ศ.ท.)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)
- พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)
เข็มพระราชทาน
- พ.ศ. 2454 - เข็มข้าหลวงเดิม
ราชตระกูล
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ | พระบิดา: สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ | พระอัยกาฝ่ายพระบิดา: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | พระปัยกาฝ่ายพระบิดา: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
พระปัยยิกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี | |||
พระอัยยิกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี | พระปัยกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ | ||
พระปัยยิกาฝ่ายพระบิดา: หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา | |||
พระมารดา: หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา | พระอัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล | พระปัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล | |
พระปัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล | |||
พระอัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล | พระปัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล | ||
พระปัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไม่มีข้อมูล |
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- "การทรงผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 17 (16): 167–168. 15 กรกฎาคม 2439. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. Check date values in:
|accessdate=, |date=
(help) - "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40: 2, 607–9. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. Check date values in:
|accessdate=, |date=
(help) - "พระราชพิธีตั้งองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. Check date values in:
|accessdate=, |date=
(help) - "พระราชพิธี รายพระนามและนามผู้ซึ่งได้รับพระราชทานตราตั้ง เป็นองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. Check date values in:
|accessdate=, |date=
(help) - พระราชทานสัญญาบัตรเสือป่า
- พระราชทานยศเสือป่า
- "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ง): 2627. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. Check date values in:
|accessdate=, |date=
(help) - http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2189.PDF
- พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เล่ม 32 หน้า 1895 ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 21 พฤศจิกายน 2458
- http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2456/D/1961.PDF
- http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3120.PDF
- http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/344_1.PDF
- บรรณานุกรม
- พีระเดช อนุพงษ์ จักรพันธุ์, ม.ร.ว.. ๑๕๐ ปี สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมีฯ กรมพระจักรพรรดิพงษ์. กรุงเทพฯ : กระทรวงการคลัง, 2548. 278 หน้า.
- สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์. มหามกุฎราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรสธิดา พระราชนัดดา. กรุงเทพ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พ.ศ. 2547. หน้า หน้าที่. ISBN 974-272-911-5
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดาใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง