พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน
บทความนี้อาจต้องการตรวจสอบต้นฉบับ ในด้านไวยากรณ์ รูปแบบการเขียน การเรียบเรียง คุณภาพ หรือการสะกด คุณสามารถช่วยพัฒนาบทความได้ |
พระเจ้าช็องโจ (정조; 28 ตุลาคม ค.ศ. 1752 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1800) เป็นพระมหากษัตริย์เกาหลีพระมหากษัตริย์แห่งเกาหลีพระองค์ที่ 22 จากราชวงศ์โชซ็อน สืบพระราชสมบัติต่อจากพระเจ้าย็องโจ พระอัยกาธิราช เมื่อ ค.ศ. 1776 จนกระทั่งเสด็จสวรรคตเมื่อปีค.ศ. 1800 แล้วพระเจ้าซุนโจ พระราชโอรส ได้สืบพระราชสมบัติต่อ
| พระเจ้าช็องโจ | |
|---|---|
กษัตริย์แห่งโชซ็อน | |
| พระบรมนามาภิไธย | อี ซาน (이산, 李祘) |
| พระปรมาภิไธย | พระเจ้าช็องโจ |
| พระราชอิสริยยศ | พระราชาองค์ที่ 22 แห่งโชซ็อน |
| ราชสกุล | อี |
| ราชวงศ์ | โชซ็อน |
| ครองราชย์ | 27 เมษายน ค.ศ. 1776 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1800 |
| บรมราชาภิเษก | 27 เมษายน ค.ศ. 1776 |
| รัชกาล | 24 ปี 113 วัน |
| รัชกาลก่อน | พระเจ้าย็องโจ |
| รัชกาลถัดไป | พระเจ้าซุนโจ |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| พระราชสมภพ | 28 ตุลาคม ค.ศ. 1752 พระราชวังชังกย็อง อาณาจักรโชซ็อน |
| สวรรคต | 18 สิงหาคม ค.ศ. 1800 (47 พรรษา) พระราชวังชังกย็อง อาณาจักรโชซ็อน |
| ฝังพระศพ | สุสานหลวงก็อนลึง เมืองฮวาซ็อง จังหวัดคย็องกี |
| พระราชบิดา | มกุฎราชกุมารซาโด |
| พระราชมารดา | พระนางฮเยกย็องกุง สกุลฮง |
| พระมเหสี | พระนางฮโยอึย |
| พระสนม | พระสนมอึยบิน ตระกูลซ็อง พระสนมว็อนบิน ตระกูลฮง พระสนมฮวาบิน ตระกูลยุน พระสนมซูบิน ตระกูลปาร์ค |
| พระราชบุตร | องค์ชายรัชทายาทมุนฮโย พระเจ้าซุนโจ |
ต้นพระชนม์
พระองค์เป็นพระโอรสของมกุฎราชกุมารซาโด (사도) กับพระนางฮเยกย็อง (헌경) มีพระนามแรกประสูติว่า อี ซัน (이산)
ใน ค.ศ. 1762 มกุฎราชกุมารซาโด พระบิดา ถูกประหารชีวิตด้วยข้อหาต่าง ๆ ส่วนพระนางฮเยกย็อง พระมารดา ถูกจองจำไว้ ณ พระราชวังชังกย็อง จึงเขียนอัตชีวประวัติเรียก ฮันจุงนก (한중록) พรรณนาพระชนมชีพระหว่างจองจำ
ตำแหน่งมกุฎราชกุมารนั้น อี ซัน ได้สืบทอด ระหว่างอยู่ในตำแหน่ง ได้พบฮง กุก-ย็อง (홍국영) ข้าราชการผู้ซึ่งต่อมาสนับสนุนให้พระองค์ขึ้นครองราชย์ และตรากตรำทำงานเพื่อเพิ่มพูนพระบารมี แต่ภายหลังถูกเนรเทศด้วยข้อกล่าวหาว่า กระหายอำนาจ
เสวยราชย์
มกุฎราชกุมารอี ซัน ขึ้นสู่ราชบัลลังก์โชซ็อนเมื่อ ค.ศ. 1776 เมื่อพระเจ้าย็องโจ พระอัยกาถึงแก่สิ้นพระชนม์ ในวันราชาภิเษกนั้น อี ซัน ทรงประกาศว่า เป็นราชโอรสของมกุฎราชกุมารซาโดผู้วายพระชนม์ ทำให้เหล่าผู้สมรู้ในการวางแผนให้องค์ชายซาโดถึงจุดจบเกิดประหวั่นพรั่นพรึง
หลังขึ้นครองราชย์ อี ซัน ใช้พระนามว่า ช็องโจ (이산) มีพระราชโองการให้ตั้งพระมารดาขึ้นเป็นพระพันปี และพยายามลบล้างมลทินของพระบิดามาเสมอ พระองค์ให้ย้ายราชสำนักไปยังเมืองซูว็อน (수원) เพื่อให้ใกล้สุสานพระบิดา ทั้งยังให้สร้างป้อมฮวาซ็อง (화성) เพื่อคุ้มกันสุสานนั้น ปัจจุบัน ป้อมดังกล่าวเป็นมรดกโลกของยูเนสโก
รัชกาลของพระเจ้าช็องโจนั้นสับสนอลหม่านเพราะปัญหาการเมือง แต่พระองค์ก็ผ่านพ้นมาได้ด้วยความช่วยเหลือของฮง กุก-ย็อง
ปฏิรูปประเทศ
พระเจ้าช็องโจทรงปรับปรุงบ้านเมืองในหลาย ๆ ด้าน แม้แรกเริ่มจะเป็นไปได้ยาก เพราะนโยบายแท-พย็อง (탕평; "สุขสวัสดิ์) ที่ดำเนินสืบเนื่องมาแต่รัชกาลพระอัยกา พระองค์จึงพยายามรวบอำนาจการเมืองไว้เพื่อให้การพัฒนาประเทศเป็นผล
การปฏิรูปสำคัญประการหนึ่งที่จัดการในรัชสมัยพระเจ้าช็องโจ คือ การจัดตั้งหอสมุดคยูจังกัก (규장각) เพื่อปรับปรุงจุดยืนของราชวงศ์ในด้านวัฒนธรรมและการเมือง กับทั้งเพื่อแสวงหาราชเสวกที่ทรงภูมิมาช่วยขับเคลื่อนประเทศ นักปฏิรูปหลายคนที่ถูกเว้นวรรคทางการเมืองก็ได้รับโอกาสให้เข้าพัฒนาประเทศในช่วงนี้
พระองค์ได้รับความสนับสนุนจากซิลฮัก (실학) กลุ่มลัทธิขงจื๊อที่มีสมาชิกเป็นบัณฑิตเลื่องชื่ออย่างช็อง ยัก-ยง (정약용), ยู ทึก-กง (유득공), พัก จี-ว็อน (박지원), และ พัก เจ-กา (박제가) ฉะนั้น รัชกาลของพระองค์จึงมีการเติบโตและพัฒนาด้านวัฒนธรรมสมัยนิยม
สวรรคต
ใน ค.ศ. 1800 พระเจ้าช็องโจเสด็จสวรรคตโดยไม่ทราบสาเหตุ พระศพฝังไว้กับพระศพพระมเหสีฮโยอึย (효의) ที่สุสานหลวงก็อนลึง (건릉) เมืองฮวาซ็อง พระเจ้าซุนโจ พระโอรส เสวยราชย์สืบต่อมา
พงศาวลี
- พระราชบิดา: องค์ชายรัชทายาทซาโด (사도세자, 1735–1762) ภายหลังได้รับการเฉลิมพระยศขึ้นเป็นกษัตริย์ ทรงพระนามว่า พระเจ้าชังโจ
- พระราชมารดา: พระนางฮเยกย็องกุง ตระกูลฮง แห่งพุงซัน (헌경왕후 홍씨, 1735–1815) 惠慶宮 孝康慈禧贞宣徽穆献敬惠嫔 洪氏
- พระมเหสี: สมเด็จพระราชินีฮโยอึย ตระกูลคิม แห่งช็องพุง (효의왕후 김씨, 1753–1821) 孝懿王后 金氏
- พระสนม
- พระสนมเอกอึยบิน ตระกูลซ็อง แห่งชังนย็อง (의빈 성씨, 1753–1786) 宜嬪 成氏
- พระสนมเอกว็อนบิน ตระกูลฮง แห่งพงซัน (원빈 홍씨, 1766–1779) 元嬪 洪氏
- พระสนมเอกฮวาบิน ตระกูลยุน แห่งนัมว็อน (화빈 윤씨, 1765–1824) 和嬪 尹氏
- พระสนมเอกซูบิน ตระกูลปาร์ค แห่งบันนัม (현목수비 박씨, 1770–1822) 嘉順宮 顯穆綏嬪 朴氏
- พระโอรส
- องค์ชายรัชทายาทมุนฮโย, อีซุน (문효세자, 1782-1786) มกุฎราชกุมารแห่งโชซ็อนพระราชโอรสของพระสนมเอกอึยบิน ตระกูลซ็อง แห่งชังนย็อง
- องค์ชายอีคง (이공세자, 1790 - 1834) พระราชโอรสของพระสนมเอกซูบิน ตระกูลปาร์ค แห่งบันนัม
- องค์ชายซังกเย, อีดัม (상계군, 1769-1786) พระราชโอรสบุญธรรมของพระสนมเอกว็อนบิน ตระกูลฮง แห่งพุงซัน
- พระธิดา
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1784 - ?) พระราชธิดาของพระสนมอึยบิน ตระกูลซ็อง แห่งชังนย็อง
- องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1781 - ?) พระราชธิดาของพระสนมฮวาบิน ตระกูลยุน แห่งนัมว็อน
- องค์หญิงซุกซ็อน (숙선옹주, 1793 - 1836) พระราชธิดาของพระสนมซูบิน ตระกูลพัก แห่งบันนัม
อ้างอิง
- ↑ Digital Korean studies (Korean site) http://www.koreandb.net/koreanking/html/person/pki60022.htm 23 มกราคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- National Heritage – Hwaseong
แหล่งข้อมูลอื่น
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน |
- Official site of Hwaseong Fortress
| ก่อนหน้า | พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าย็องโจ | กษัตริย์แห่งโชซ็อน (ค.ศ. 1776–1800) | พระเจ้าซุนโจ |