fbpx
วิกิพีเดีย

พระเจ้าปดุง

พระเจ้าปดุง (พม่า: ဗဒုံမင်း บะโดนมี่น) เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์โก้นบอง (หรือเป็นพระองค์ที่ 6 หากนับรวมพระเจ้าหม่องหม่องด้วย) ราชวงศ์สุดท้ายของพม่า เป็นพระโอรสลำดับที่ 5 ใน 6 พระองค์ของพระเจ้าอลองพญา ขึ้นครองราชย์โดยการปราบดาภิเษกในปี พ.ศ. 2325 ปีเดียวกับการสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ พระเจ้าปดุงเมื่อทรงครองราชย์มีพระนามว่า บะโดนมี่น หมายถึง "พระราชาจากเมืองบะโดน" แต่มีพระนามที่เรียกขานกันในพม่าภายหลังว่า โบ้ดอพะย่า (ဘိုးတော်ဘုရား) แปลว่า "เสด็จปู่"

พระเจ้าปดุง
อนุสาวรีย์พระเจ้าปดุงในพระราชวังมัณฑะเลย์
พระมหากษัตริย์พม่า
ครองราชย์11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2325 – 5 มิถุนายน พ.ศ. 2362 (37 ปี 114 วัน)
ราชาภิเษก11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2325
ก่อนหน้าพระเจ้าหม่องหม่อง
ถัดไปพระเจ้าจักกายแมง
พระมเหสีมีนลูนเม
พระราชบุตรพระราชโอรส 62 พระองค์
พระราชธิดา 58 พระองค์
พระราชบิดาพระเจ้าอลองพญา
พระราชมารดายู่นซาน
พระราชสมภพ11 มีนาคม พ.ศ. 2488
มุกโชโบ ประเทศพม่า
สวรรคต5 มิถุนายน พ.ศ. 2362 (74 พรรษา)
อมรปุระ ประเทศพม่า
ฝังพระศพอมรปุระ
ศาสนาพุทธ

ราชการสงคราม

การตีแคว้นยะไข่

เมื่อเสด็จขึ้นครองราชย์แล้ว พระเจ้าปดุงได้ทรงทำสงครามชนะยะไข่ซึ่งเป็นดินแดนทางตะวันตกซึ่งพม่าไม่เคยเอาชนะมาก่อนเลย หลังสงครามครั้งนี้ พระองค์ยังได้อัญเชิญพระมหามัยมุนี อันเป็นพระพุทธรูปประจำชาติพม่า จากยะไข่มาประทับที่มัณฑะเลย์

ตามบันทึกในจดหมายเหตุ "Dhanyawadi Naing Mawgun" หรือบันทึกแห่งชัยชนะเหนือเมืองธัญวดี (ยะไข่) กล่าวถึงพระเจ้าปดุงพร้อมกับพระอุปราช ได้ทำการชะลอพระมหามุนีลงมายังราชธานีเมืองมัณฑะเลย์ เพื่อแสดงถึงพระบารมีของพระองค์ในฐานะผู้สูงส่ง และเป็นสัญลักษณ์แสดงอำนาจเหนือดินแดนยะไข่ ซึ่งมีความพยายามก่อนหน้านั้นตั้งแต่ยุคสมัยพุกามที่พยายามชะลอพระมหามุนี แต่ไม่ประสบผลสำเร็จกระทั่งล่วงมาถึงรัชสมัยของพระองค์

การทำสงครามเก้าทัพ

พระเจ้าปดุงต้องการแสดงให้เห็นถึงพระบารมีของพระองค์ว่า ทรงเป็นพระเจ้าช้างเผือกผู้พิชิตเอเชียอาคเนย์ได้อีกพระองค์หนึ่ง หลังจากพระเจ้าบุเรงนองแห่งราชวงศ์ตองอู และพระเจ้ามังระ พระเชษฐาของพระองค์ สามารถทำได้

ครั้งนั้นพระเจ้าปดุงสั่งเกณฑ์ไพร่จำนวนกว่า 1 แสน 2 หมื่นคน แยกเป็น 5 สาย 9 ทัพ (จึงเรียกว่า "สงครามเก้าทัพ") มากรุงเทพมหานครในปี พ.ศ. 2328 โดยพระองค์ทรงยกมาเป็นทัพหลวง โดยตั้งทัพและตั้งฐานบัญชาการที่เมาะตะมะ แต่เมื่อพระองค์เสด็จจากอังวะราชธานี ทางเมาะตะมะเตรียมเสบียงไม่พอ ทำให้กองทัพพม่าไม่พร้อม และเป็นสาเหตุสำคัญส่วนหนึ่งที่ทำให้ไม่สามารถทำสงครามครั้งนี้ได้สำเร็จ โดยครั้งนั้นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงใช้การตั้งรับเชิงรุก ทรงส่งกองทัพไปรบแถบชายแดนเพื่อไม่ให้พม่าสามารถรวมทัพได้เหมือนทุกคราว โดยมีกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาททรงเป็นหัวใจสำคัญในการปกป้องกรุงรัตนโกสินทร์ในคราวนี้

สงครามศึกท่าดินแดงกับสยาม

ในสงครามครั้งนี้พระเจ้าปดุงโปรดเกล้าให้ยกทัพเข้ามาทางด่านเจดีย์สามองค์ เป็นทัพใหญ่เพียงทัพเดียว ทางฝ่ายสยามตั้งทัพที่ท่าดินแดง แขวงเมืองกาญจนบุรี (จึงเรียกว่า "สงครามท่าดินแดง") สงครามครั้งนี้เกิดขึ้นเพียงช่วงเวลาสั้น ๆ เนื่องจากกองทัพสยามที่นำโดยกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทบุกเข้าโจมตีกองทัพพม่าโดยไม่ทันได้ตั้งตัวจนแตกพ่ายไป หลังพ่ายแพ้การศึกครั้งนี้ พระเจ้าปดุงก็ไม่เคยยกทัพใหญ่มาทำสงครามกับกรุงรัตนโกสินทร์อีกเลย

การสวรรคต

 
พระราชวังหลวงที่อมรปุระ พ.ศ. 2338

พระเจ้าปดุงสวรรคตในปี พ.ศ. 2362 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยของไทย รวมระยะเวลาการครองราชย์นานถึง 37 ปี

อ้างอิง

  1. ชัยวัฒน์ ปะสุนะ, "สงครามเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ในจดหมายเหตุพม่า," วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ 7(2) (กรกฎาคม-ธันวาคม 2562), หน้า 166.
  2. Father Sangermano, A Description of the Burmese Empire (New York: 1969), p. 71
  3. สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ไทยรบพม่า (พระนคร: แพร่พิทยา, 2514) หน้า 552-589

พระเจ, าปด, พม, ဗဒ, မင, บะโดนม, เป, นพระมหากษ, ตร, พระองค, แห, งราชวงศ, โก, นบอง, หร, อเป, นพระองค, หากน, บรวมพระเจ, าหม, องหม, องด, วย, ราชวงศ, ดท, ายของพม, เป, นพระโอรสลำด, บท, ใน, พระองค, ของพระเจ, าอลองพญา, นครองราชย, โดยการปราบดาภ, เษกในป, 2325, เด, ยวก, . phraecapdung phma ဗဒ မင baodnmin epnphramhakstriyphraxngkhthi 5 aehngrachwngsoknbxng hruxepnphraxngkhthi 6 haknbrwmphraecahmxnghmxngdwy rachwngssudthaykhxngphma epnphraoxrsladbthi 5 in 6 phraxngkhkhxngphraecaxlxngphya khunkhrxngrachyodykarprabdaphieskinpi ph s 2325 piediywkbkarsthapnakrungrtnoksinthr phraecapdungemuxthrngkhrxngrachymiphranamwa baodnmin hmaythung phrarachacakemuxngbaodn aetmiphranamthieriykkhankninphmaphayhlngwa obdxphaya ဘ တ ဘ ရ aeplwa esdcpu phraecapdungxnusawriyphraecapdunginphrarachwngmnthaelyphramhakstriyphmakhrxngrachy11 kumphaphnth ph s 2325 5 mithunayn ph s 2362 37 pi 114 wn rachaphiesk11 kumphaphnth ph s 2325kxnhnaphraecahmxnghmxngthdipphraecackkayaemngphramehsiminlunemphrarachbutrphrarachoxrs 62 phraxngkh phrarachthida 58 phraxngkhphrarachbidaphraecaxlxngphyaphrarachmardayunsanphrarachsmphph11 minakhm ph s 2488mukochob praethsphmaswrrkht5 mithunayn ph s 2362 74 phrrsa xmrpura praethsphmafngphrasphxmrpurasasnaphuthth enuxha 1 rachkarsngkhram 1 1 kartiaekhwnyaikh 1 2 karthasngkhramekathph 1 3 sngkhramsukthadinaedngkbsyam 2 karswrrkht 3 xangxingrachkarsngkhram aekikhkartiaekhwnyaikh aekikh emuxesdckhunkhrxngrachyaelw phraecapdungidthrngthasngkhramchnayaikhsungepndinaednthangtawntksungphmaimekhyexachnamakxnely hlngsngkhramkhrngni phraxngkhyngidxyechiyphramhamymuni xnepnphraphuththruppracachatiphma cakyaikhmaprathbthimnthaelytambnthukincdhmayehtu Dhanyawadi Naing Mawgun hruxbnthukaehngchychnaehnuxemuxngthywdi yaikh klawthungphraecapdungphrxmkbphraxuprach idthakarchalxphramhamunilngmayngrachthaniemuxngmnthaely ephuxaesdngthungphrabarmikhxngphraxngkhinthanaphusungsng aelaepnsylksnaesdngxanacehnuxdinaednyaikh sungmikhwamphyayamkxnhnanntngaetyukhsmyphukamthiphyayamchalxphramhamuni aetimprasbphlsaerckrathnglwngmathungrchsmykhxngphraxngkh 1 karthasngkhramekathph aekikh phraecapdungtxngkaraesdngihehnthungphrabarmikhxngphraxngkhwa thrngepnphraecachangephuxkphuphichitexechiyxakhenyidxikphraxngkhhnung hlngcakphraecabuerngnxngaehngrachwngstxngxu aelaphraecamngra phraechsthakhxngphraxngkh samarththaidkhrngnnphraecapdungsngeknthiphrcanwnkwa 1 aesn 2 hmunkhn aeykepn 5 say 9 thph cungeriykwa sngkhramekathph makrungethphmhankhrinpi ph s 2328 odyphraxngkhthrngykmaepnthphhlwng odytngthphaelatngthanbychakarthiemaatama aetemuxphraxngkhesdccakxngwarachthani thangemaatamaetriymesbiyngimphx thaihkxngthphphmaimphrxm aelaepnsaehtusakhyswnhnungthithaihimsamarththasngkhramkhrngniidsaerc odykhrngnnphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachthrngichkartngrbechingruk thrngsngkxngthphiprbaethbchayaednephuximihphmasamarthrwmthphidehmuxnthukkhraw odymikrmphrarachwngbwrmhasursinghnaththrngepnhwicsakhyinkarpkpxngkrungrtnoksinthrinkhrawni sngkhramsukthadinaedngkbsyam aekikh insngkhramkhrngniphraecapdungoprdeklaihykthphekhamathangdanecdiysamxngkh epnthphihyephiyngthphediyw thangfaysyamtngthphthithadinaedng aekhwngemuxngkaycnburi cungeriykwa sngkhramthadinaedng sngkhramkhrngniekidkhunephiyngchwngewlasn enuxngcakkxngthphsyamthinaodykrmphrarachwngbwrmhasursinghnathbukekhaocmtikxngthphphmaodyimthnidtngtwcnaetkphayip hlngphayaephkarsukkhrngni phraecapdungkimekhyykthphihymathasngkhramkbkrungrtnoksinthrxikelykarswrrkht aekikh phrarachwnghlwngthixmrpura ph s 2338 phraecapdungswrrkhtinpi ph s 2362 inrchsmyphrabathsmedcphraphuththelishlanphalykhxngithy rwmrayaewlakarkhrxngrachynanthung 37 pi 2 3 xangxing aekikh chywthn pasuna sngkhramesiykrungsrixyuthyakhrngthi 2 incdhmayehtuphma warsarwichakarmnusysastraelasngkhmsastr 7 2 krkdakhm thnwakhm 2562 hna 166 Father Sangermano A Description of the Burmese Empire New York 1969 p 71 smedc krmphrayadarngrachanuphaph ithyrbphma phrankhr aephrphithya 2514 hna 552 589 kxnhna phraecapdung thdipphraecahmxnghmxng phramhakstriyphma xanackrphmayukhthi 3 ph s 2325 2362 phraecackkayaemngekhathungcak https th wikipedia org w index php title phraecapdung amp oldid 9309672, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม