กรมขุนเสนาบริรักษ์
กรมขุนเสนาบริรักษ์ หรือ กรมขุนเสนาบุรีรักษ์ มีพระนามเดิมว่า หม่อมแก้ว หรือ สมเด็จพระเจ้าหลานเธอพระองค์แก้ว เป็นพระโอรสของท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม) พระสนมในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และเป็นพระภาคิไนยของสมเด็จพระเพทราชา แต่ข้อมูลจากเอกสารของฟร็องซัว อ็องรี ตุรแปง (François Henri Turpin) ระบุว่าพระโอรสนี้ประสูติแต่เจ้าฟ้าน้อย พระราชอนุชา
| กรมขุนเสนาบริรักษ์ | |
|---|---|
| พระอิสริยยศ | เจ้าฟ้าต่างกรม |
| ราชวงศ์ | ปราสาททอง (ประสูติ) บ้านพลูหลวง (สถาปนา) |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| พระบิดา | เจ้าฟ้าน้อย |
| พระมารดา | ท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม) |
พระประวัติ
กรมขุนเสนาบริรักษ์เป็นพระโอรสของท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม) พระสนมเอกในสมเด็จพระนารายณ์มหาราช นางเป็นบุตรีของท้าวศรีสัจจาหรือพระนมเปรม และเป็นพระขนิษฐาของสมเด็จพระเพทราชา ในเอกสารของฟร็องซัว อ็องรี ตุรแปง (François Henri Turpin) ให้ข้อมูลว่าพระชนนีมีศักดิ์พระญาติของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
แต่ท้าวศรีจุฬาลักษณ์เป็นหญิงผู้มักมากในกามคุณ แม้จะถวายตัวเป็นบาทบริจาริกาในสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแล้ว แต่นางก็ยังเพียรหาข้ออ้างเพื่อออกไปจากพระราชฐานแล้วไปสมสู่กับกระทาชายต่างด้าวที่หมู่บ้านโปรตุเกสจนกลายเป็นที่อื้อฉาวในหมู่ชาวบ้านร้านตลาด ประชาชนได้นำความอัปรีย์ของนางไปขับร้องเป็นเพลงทั่วพระนคร เมื่อเรื่องไปถึงพระเนตรพระกรรณของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงให้นางอยู่แต่ในรั้วในวัง มิให้ออกไปไหนอีก ด้วยเหตุนี้นางจึงไปมีความสัมพันธ์กับเจ้าฟ้าน้อย พระราชอนุชาแทน ภายหลังเมื่อถูกจับได้ นางก็ให้ประสูติพระโอรสคือหม่อมแก้ว แล้วจึงรับโทษประหารด้วยการโยนให้เสือกิน ส่วนเจ้าฟ้าน้อยรับโทษเฆี่ยนด้วยหวายจนมีพระอาการทุพพลภาพ ก็พบว่าพระวรกายบวม มีพระอาการอ่อนเปลี้ยที่พระเพลา และมีพระอาการอัมพาตที่พระชิวหา หลายคนเชื่อว่าพระองค์แสร้งเป็นใบ้
เรื่องราวของหม่อมแก้วปรากฏอีกครั้งเมื่อสมเด็จพระเพทราชา ซึ่งเป็นพระมาตุลาขึ้นเสวยราชย์ โปรดเกล้าฯ สถาปนาหม่อมแก้วหรือสมเด็จพระเจ้าหลานเธอพระองค์แก้วขึ้นเป็นกรมขุนเสนาบริรักษ์ (หรือกรมขุนเสนาบุรีรักษ์) ในฐานะที่หม่อมแก้วเป็นพระราชภาคิไนย
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 318
- ↑ คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 413
- ↑ สุทธิศักดิ์ ระบอบ สุขสุวานนท์ (11 กันยายน 2552). "พงศาวดารกระซิบเรื่องโอรสลับสมเด็จพระนารายณ์". ศิลปวัฒนธรรม 30:11, หน้า 101-105
- ↑ ออกญาวิไชเยนทร์ หรือการต่างประเทศในสมัยสมเด็จพระนารายณ์, หน้า 220-226
- บรรณานุกรม
- ขจร สุขพานิช. ออกญาวิไชเยนทร์ หรือการต่างประเทศในสมัยสมเด็จพระนารายณ์. กรุงเทพฯ : ศรีปัญญา, 2560. 256 หน้า. ISBN 978-616-437-012-8
- ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9