พระเจ้าแทจง
พระเจ้าแทจง (เกาหลี: 태종; ฮันจา: 太宗; อาร์อาร์: Taejong; เอ็มอาร์: T'aejong (13 มิถุนายน ค.ศ. 1367 - 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1422, ครองราชย์ ค.ศ. 1400 - ค.ศ. 1418) เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์โชซ็อนของประเทศเกาหลี เป็นพระราชบิดาของพระเจ้าเซจงมหาราช
พระเจ้าแทจง | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
รูปสลักหินของพระเจ้าแทจงที่สุสานราชวงศ์ | |||||||||
กษัตริย์แห่งโชซ็อน | |||||||||
ครองราชย์ | 28 พฤศจิกายน ค.ศ. 1400 – 9 กันยายน ค.ศ. 1418 | ||||||||
ก่อนหน้า | พระเจ้าช็องจง | ||||||||
ถัดไป | พระเจ้าเซจงมหาราช | ||||||||
พระเจ้าหลวง | |||||||||
Tenure | 9 กันยายน ค.ศ. 1418 – 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1422 | ||||||||
ก่อนหน้า | พระเจ้าช็องจง | ||||||||
ภรรยา | พระมเหสี
พระสนม
| ||||||||
พระราชบุตร | ลีเจ, เจ้าชายยังยอง ลีโบ, เจ้าชายฮโยรยอง ลีโด, พระเจ้าเซจงมหาราช (เจ้าชายชุงนยอง) | ||||||||
| |||||||||
ราชวงศ์ | ลี | ||||||||
พระราชบิดา | พระเจ้าแทโจ | ||||||||
พระราชมารดา | พระนางชินอึย ตระกูลฮัน แห่งอันพยอน | ||||||||
ประสูติ | 13 มิถุนายน ค.ศ. 1367 ฮัมฮึง | ||||||||
สวรรคต | 30 พฤษภาคม ค.ศ. 1422 (อายุ 55 ปี) พระราชวังชังกย็อง | ||||||||
ฝังพระศพ | โซล |
ชีวิต
ก่อตั้งโชซ็อน
พระเจ้าแทจง มีพระนามเดิมว่า “อีบังวอน” (이방원, 李芳遠) พระราชสมภพในปี ค.ศ. 1367 เป็นบุตรชายคนที่ห้าของอี ซ็อง-กเย (태조, 太祖) และได้ผ่านการรับรองในราชวงศ์โครยอในปี ค.ศ. 1382 ในช่วงแรกเขาได้ช่วยบิดาในการขยายการสนับสนุนจากประชาชนและขุนนางผู้มีอิทธิพล ในการปราบดาภิเษกก่อตั้งราชวงศ์ใหม่ จากการสังหารจอง มงจู (정몽주, 鄭夢周) ที่ยังคงภักดีกับราชวงศ์โครยอ
เมื่อบิดาปราบดาภิเษกเป็นพระเจ้าแทโจแห่งโชซ็อนแล้วนั้น อีบังวอนก็ได้รับพระยศเป็นเจ้าชายช็องอัน (정안대군, 靖安大君) และตั้งพระมเหสีที่สิ้นพระชนม์ไปแล้วนั้นเป็นพระนางชินอึย (신의왕후, 神懿王后) แต่พระเจ้าแทโจนั้นกลับโปรดปรานพระมเหสีพระองค์ใหม่คือพระนางชินด็อก (신덕왕후, 神德王后) จากตระกูลคังและตั้งเจ้าชายอีอัน (의안대군, 宜安大君) อีบังซอก (이방석, 李芳碩) พระราชโอรสที่ประสูติแต่พระมเหสีพระองค์ใหม่เป็นรัชทายาท ซึ่งสร้างความไม่พอใจแก่บรรดาพระโอรสของพระมเหสีฮัน โดยเฉพาะอีบังวอนซึ่งเป็นเจ้าชายที่มีความสามารถและมีผลงานมากที่สุด
เหตุการณ์จลาจลของเจ้าชาย
ในปี ค.ศ.1392 เขาได้ช่วยบิดาของเขาโค่นล้มราชวงศ์โครยอและก่อตั้งรางวงศ์ใหม่ ราชวงศ์โชซ็อน เขาคาดหวังว่าจะได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรัชทายาทเพราะเขามีส่วนวร่วมมากที่สุดในการช่วยก่อตั้งราชวงศ์โชซ็อน แต่พ่อของเขา พระเจ้าแทโจ และอัครเสนาบดีช็อง โด-จ็อน (정도전, 鄭道傳) ได้สนับสนุนให้พระราชโอรสพระองค์ที่แปดของพระเจ้าแทโจ และเป็นน้องชายต่างมารดาของลีบังวอน (โอรสคนที่สองของพระนางชินด๊อก) ลีบังซอก เป็นรัชทายาท ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มาจาก ช็อง โด-จ็อน ซึ่งมีอิทธิพลและเป็นคนวางรากฐานทางการเมืองและกฎหมายของราชวงศ์ และต้องการให้อาณาจักรโชซ็อนนำโดยอัครเสนาบดีโดยมีกษัตริย์สนับสนุน ในขณะที่ ลีบังวอน ต้องการสร้างระบบอบที่ปกครองโดยตรงจากกษัตริย์ ทั้งสองฝ่ายต่างตะหนักดีถึงความเกลียดชังจากอีกฝ่ายและทั้งสองฝ่ายก็พร้อมที่จะปะทะกัน หลังจากเกิดการสิ้นพระชนม์อย่างกระทันหันของพระนางชินด๊อก และพระเจ้าแทโจกำลังอยู่ในช่วงไว้ทุกข์ในกับพระมเหสี ลีบังวอน ทำการฆ่า จองโดจอน และผู้ที่สนับสนุนเขา รวมถึงสังหารโอรสคนที่สองของพระมเหสีชินด็อก และทำการแต่งตั้งตัวเองเป็นรัชทายาทในปี ค.ศ.1398 เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นครั้งนี้กลายเป็นที่รู้จักกันถึงความขัดแย้งครั้งแรกของเจ้าชาย
พระเจ้าแทโจทรงเสียพระทัยมากเมื่อพระโอรสเข่นฆ่ากันเองเพื่อแย่งชิงบัลลังก์อีกทั้งยังเสียใจจากการสิ้นพระชนม์ของพระมเหสี พระเจ้าแทโจจึงทรงสละราชบัลลังก์และทำการแต่งตั้งโอรสคนที่สองของเขา ลีบังกวา หรือ พระเจ้าช็องจง เป็นพระราชาคนใหม่ สิ่งที่ พรเจ้าจองจงกระทำเป็นครั้งแรกคือกลับไปอยู่ที่เมืองหลวงเดิม แคซ็อง ซึ่งเขาเชื่อว่าที่นั่นจะสะดวกสบายมากกว่า แต่ ลีบังวอน ได้ทำการสะสมอำนาจไว้ทำให้เกิดความขัดแย้งกับพระเชษฐาของเขา ลีบังกัน ที่ก็ต้องการอำนาจเช่นกัน ในปี ค.ศ.1400 พระเชษฐาของเจ้าชายลีบังวอนอีกพระองค์คือเจ้าชายฮวีอัน (회안대군, 懷安大君) ลีบังกัน (이방간, 李芳幹) ก่อกบฏจะยึดอำนาจจากลีบังวอน เจ้าชายลีบังวอนนำทัพเข้าปราบสองฝ่ายต่อสู้กันในเหตุการณ์จลาจลของเจ้าชาย (왕자의난, 王子-亂) ครั้งที่สอง เจ้าชายลีบังกันพ่ายแพ้และถูกเนรเทศ เจ้าชายลีบังวอนบังคับให้พระเจ้าจองจงสถาปนาพระองค์เองเป็นรัชทายาท จนในที่สุดพระเจ้าจองจงก็ทรงทนไม่ได้อีก สละราชบัลลังก์ให้พระอนุชาขึ้นครองราชย์ต่อ ลีบังวอน ได้เป็นกษัตริย์องค์ที่สามของราชวงศ์โชซ็อน
การรวบรวมอำนาจ
พระเจ้าแทจงทรงย้ายเมืองหลวงกลับมาจากเมืองแคซอง (ซึ่งย้ายไปในรัชสมัยของพระเจ้าจองจง) พระเจ้าแทจงทรงปฏิรูประบบการปกครองของเกาหลีใหม่ทั้งหมดโดยมีแบบอย่างจากการปกครองของจีน มีสภาอีจอง (의정부, 議政府) เป็นสภาที่ปรึกษาของกษัตริย์เป็นองค์กรสูงสุด รองลงมาคือหกกระทรวง (육조, 六曹) ซึ่งระบบนี้หลังจากผ่านการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อยในรัชสมัยพระเจ้าเซโจแล้วก็จะใช้ไปตลอดห้าร้อยปีราชวงศ์โจซอน และพระเจ้าแทจงยังทรงแบ่งอาณาจักรโจซอนออกเป็นแปดมณฑล รัชสมัยของพระเจ้าแทจงเป็นสมัยแห่งการวางรากฐานของอาณาจักร ในค.ศ. 1401 ทรงนำเงินกระดาษมาใช้เป็นครั้งแรกในเกาหลี พระเจ้าแทจงทรงดำเนินนโยบายส่งเสริมลัทธิขงจื้อใหม่ (Neo-Confucianism) ซึ่งเข้ามาในเกาหลีตั้งแต่ศตวรรษที่ 13 และกดขี่พระพุทธศาสนา ทรงปิดวัดวาอารามไปหลายร้อยแห่ง ทรงยึดที่ดินและทรัพย์ของสถาบันพระพุทธศาสนามาใช้จ่ายในการบริหารบ้านเมือง
ใน ค.ศ. 1402 พระจักรพรรดิหย่งเล่อ (永乐) แห่งราชวงศ์หมิงทำการยึดอำนาจปราบดาภิเษก พระเจ้าแทจงจึงทรงส่งทูตไปถวายพระพรจักรพรรดิจีนพระองค์ใหม่ พระจักรพรรดิหย่งเล่อจึงทรงตอยแทนด้วยการพระราชทานตราแผ่นดินทองคำและพระราชโองการยอมรับราชวงศ์โจซอนเป็นประเทศราชอย่างเป็นทางการ
แต่พระเจ้าแทโจซึ่งประทับอยู่ที่เมืองฮัมนุงนั้น มิได้มอบตราตั้งอันเป็นสัญลักษณ์สำคัญของกษัตริย์โชซ็อน เพราะพระเจ้าแทจงทรงได้บัลลังก์มาด้วนการเข่นฆ่าพี่น้อง พระเจ้าแทจงทรงส่งทูตไปหลายคน รวมทั้งพระสหายแต่เยาว์วัยชื่อ พักซุน แต่ทั้งหมดก็ถูกพระเจ้าแทโจสังหาร พระเจ้าแทจงจึงปกครองบริหารบ้านเมืองอย่างดี เพื่อให้พระบิดาเห็นในความสามารถและสมควรที่จะได้รับตราตั้ง เริ่มโดยทรงย้ายเมืองหลวงกลับมาที่ฮันซอง ในพ.ศ. 1948 พระเจ้าแทจงก็รับสั่งให้มีการสำรวจที่ดินของขุนนางชินจินซึ่งขุนนางเหล่านี้มักจะซุกซ่อนโฉนดที่ดินเพื่อหนีภาษี เมื่อสำรวจจนครบแล้วพบว่ารายได้ของราชสำนักกลับเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า และยังทรงให้มีระบบโฮแพ คือการสำรวจสำมะโนประชากรเป็นครั้งแรก ให้ชายที่อายุสิบหกปีขึ้นไปทุกคนมาลงทะเบียนกับทางราชการ และทรงจัดตั้งชินมุน เพื่อรับเรื่องร้องเรียนจากชาวบ้านที่เดือดร้อนจากการทำงานของขุนนาง โดยให้มาตีกลองหน้าชินมุน
สละบัลลังก์
พ.ศ. 1961 พระเจ้าแทจงก็สละบัลลังก์ ให้เจ้าชายชุงนยอง (วังเซจา) ครองราชย์เป็นพระเจ้าเซจงมหาราช
แม้ทรงสละบัลลังก์แล้ว แต่ก็ทรงจัดการกิจการบ้านเมืองอยู่ ในฐานะพระเจ้าหลวง (太上王 태상왕) ในพ.ศ. 1962 สลัดญี่ปุ่นจากเกาะสึชิมะไปบุกปล้นจีน ระหว่างทางไปจีนก็ได้บุกปล้นมณฑลชุงชองและฮวางแฮของโชซ็อน ทำให้พระเจ้าแทจงทรงส่งลีจองมูไปบุกยึดเกาะซึชิมา และล้อมเกาะไว้จนในพ.ศ. 1965 ตระกูลโซเจ้าปกครองเกาะซึชิมาก็ยอมจำนน และในพ.ศ. 1986 ก็ได้ให้เอกสิทธิ์ในการค้ากับโชซ็อนให้แก่ตระกูลโซ โดยต้องส่งบรรณาการเป็นการแลกเปลี่ยน (แต่เกาะซึชิมานั้นเป็นท่าเรือให้สองชาติเสมอมา ปัจจุบันเป็นของญี่ปุ่น แต่เกาหลีใต้ก็ได้อ้างสิทธิ ปัจจุบันจึงเป็นปัญหาขัดแย้งกันอยู่)
พระเจ้าแทจงสวรรคตในพ.ศ. 1965
พระบรมวงศานุวงศ์
- พระราชบิดา: พระเจ้าแทโจ (태조)
- พระราชมารดา : พระนางชินอึย ตระกูลฮัน แห่งอันพยอน (신의왕후 한씨, กันยายน ค.ศ.1337 - 21 ตุลาคม ค.ศ.1391)
พระมเหสี พระสนม พระโอรสและพระธิดา
- พระนางว็อนกย็อง (원경왕후 민씨, 元敬王后 閔氏, 11 กรกฎาคม ค.ศ. 1365 - 10 กรกฎาคม ค.ศ.1420)
- เจ้าชายไม่ทราบพระนาม (ค.ศ.1389)
- เจ้าชายไม่ทราบพระนาม (ค.ศ.1390)
- เจ้าชายไม่ทราบพระนาม (ค.ศ.1392)
- ลีแจ, เจ้าชายยางนยอง (ค.ศ.1394)
- ลีโบ, เจ้ชายฮโยรยอง (ค.ศ.1396)
- ลีโด, เจ้าชายชุงนยอง - พระเจ้าเซจงมหาราช (ค.ศ.1397)
- ลีจง, เจ้าชายซองนยอง (ค.ศ.1405-1418)
- ลียัง, เจ้าชายอันพยอง - พระโอรสบุญธรรม
- ลียง, เจ้าชายวอนชอน - พระโอรสบุญธรรม
- เจ้าหญิงจองซุน
- เจ้าหญิงคยองจอง (경정공주, ค.ศ.1387 - ค.ศ.1455)
- เจ้าหญิงคยองอัน (경안공주, ค.ศ.1393 - ค.ศ.1415)
- เจ้าหญิงจองซอน (정선공주, ค.ศ.1404 - 25 มกราคม ค.ศ.1424)
- พระสนมเอกฮโยบิน ตระกูลคิม แห่งชองพุง (孝嬪 金氏)
- ลีบี, เจ้าชายคยองนยอง (이비, 경녕군, ค.ศ.1395 - ค.ศ.1458)
- พระสนมเอกชินบิน ตระกูลชิน แห่งยองวอล (신빈 신씨 ,信嬪 辛氏, ? - ค.ศ.1435)
- ลีอิน, เจ้าชายฮัมนยอง (이인 함녕군, 1402–1467)
- ลีจอง, เจ้าชายอนนยอง (이정 온녕군, 1407–1453)
- เจ้าหญิงจองชิน (정신옹주)
- เจ้าหญิงจองจอง (정정옹주)
- เจ้าหญิงซุกจอง (숙정옹주)
- เจ้าหญิงซุกนยอง (숙녕옹주)
- เจ้าหญิงซุกคยอง (숙경옹주)
- เจ้าหญิงซุกกึน (숙근옹주, ? - ค.ศ.1450)
- เจ้าหญิงโซชิน (소신옹주)
- พระสนมเอกซอนบิน ตระกูลอัน (선빈 안씨, 善嬪 安氏 ? - ค.ศ.1468)
- ลีจี, เจ้าชายอิกนยอง (이치 익녕군, ค.ศ.1422 - ค.ศ.1464)
- เจ้าหญิงโซซุก (소숙옹주, ? - ค.ศ.1456)
- เจ้าหญิงคยองชิน (경신옹주, ไม่รู้วันที่)
- เจ้าหญิงไม่ทราบพระนาม
- พระสนมเอกอึยบิน ตระกูลควอน แห่งอันดง (의빈 권씨, 懿嬪 權氏)
- เจ้าหญิงจองฮเย (정혜옹주, ? - ค.ศ.1424)
- พระสนมเอกโซบิน ตระกูลโน (소빈 노씨, 昭嬪盧氏, ? - ค.ศ.1479)
- เจ้าหญิงซุกฮเย (숙혜옹주, ? - ค.ศ.1464)
- พระสนมเอกมยองบิน ตระกูลคิม แห่งอันดง (명빈 김씨, 明嬪金氏)
- เจ้าหญิงซุกอัน (숙안옹주, ? - ค.ศ.1464)
- พระสนมซุกอึย ตระกูลแช (숙의 최씨, 淑儀 崔氏)
- ลีทะ, เจ้าชายฮวีรยอง (이타 희령군, ? - ค.ศ.1465)
- เจ้าหญิงไม่ทราบพระนาม
- เจ้าหญิงท็อกซุก ตระกูลลี (덕순옹주 이씨 ,德淑翁主 李氏)
- ลีกัน, เจ้าชายฮูรยอง (이간 후령군, ? - ค.ศ.1465)
- องค์หญิงซุกซุน (숙순옹주)
- พระนางอัน ตระกูลอัน (안씨)
- ลีจี, เจ้าชายฮยอรยอง (이지 혜령군, ค.ศ.1407 - ค.ศ.1440)
- พระนางซุกกง ตระกูลคิม (숙공궁주 김씨 , ? - ค.ศ.1421)
- พระนางอึยจอง ตระกูลโจ (의정궁주 조씨 , ? - ค.ศ.1454)
- พระนางฮเยซุน ตระกูลลี (혜순궁주 이씨 , ? - ค.ศ.1438)
- พระนางชินซุน ตระกูลลี (신순궁주 이씨)
- เจ้าหญิงฮเยซอน ตระกูลฮง (혜선옹주 홍씨)
- เจ้าหญิงซุนฮเย ตระกูลจาง (순혜옹주 장씨)
- กึมยอง, เจ้าหญิงซอคยอง ไม่ทราบตระกูล (금영 서경옹주)
- พระสนม ตระกูลโก (정빈 고씨 后宮 高氏 , ? - ค.ศ.1426)
- ลีนง, เจ้าชายกึนนยอง (이농 근녕군, ค.ศ.1411 - ค.ศ.1462)
พระปรมาภิไธย
- พระเจ้าแทจง คงจอง ซองด็อก ซินคง คอนชอน เชกุก แทจอง คเยอู มุนมู เยชอล ซองนยอล ควางฮโย
- King Taejong Gongjeong Seongdeok Sin-gong Geoncheon Chegeuk Daejeong Gye-u Munmu Yecheol Seongnyeol Gwanghyo the Great
- 태종공정성덕신공건천체극대정계우문무예철성렬광효대왕
- 太宗恭定聖德神功建天體極大正啓佑文武叡哲成烈光孝大王
อ้างอิง
- http://www.koreanhistoryproject.org/Ket/C08/E0804.htm
- Jae-un Kang, Jae-eun Kang, Suzanne Lee. The land of scholars: two thousand years of Korean Confucianism.
ก่อนหน้า | พระเจ้าแทจง | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้าช็องจง | กษัตริย์แห่งโชซ็อน (พ.ศ. 1943 - พ.ศ. 1961) | พระเจ้าเซจง |