มังศรีชวาแห่งแปร

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ มังศรีชวา (แก้ความกำกวม)

มังศรีชวา (พม่า: မင်းကြီးစွာ, ออกเสียง: [mɪ́ɰ̃dʑí zwà]; ป. ค.ศ. 1435 – 1482) เป็นพระเจ้าแปรตั้งแต่ ค.ศ. 1446 ถึง 1482 ในฐานะประเทศราชของอังวะ 3 รัชกาล คือ นรปติที่ 1, สีหสุระที่ 1 และมังฆ้องที่ 2 แห่งอาณาจักรอังวะ

มังศรีชวา မင်းကြီးစွာ
อุปราชแห่งแปร
ครองราชย์	ค.ศ. 1446–1482
ก่อนหน้า	ซอชเวเขต (ในฐานะผู้ว่าการ)
ถัดไป	พระเจ้าตะโดเมงสอ (ในฐานะกษัตริย์แห่งแปร)
คู่อภิเษก	ซอเมียะเล พระธิดาแด่พระเจ้ามังกะยอดินแห่งตองอู
พระราชบุตร กับพระองค์อื่น...	มีนโปนจี ชเวซีนโก้น
ราชวงศ์	โม่ญี่น
พระราชบิดา	พระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ
พระราชมารดา	พระนางอตุลสิริมหาราชเทวีแห่งอังวะ
ประสูติ	ป. ค.ศ. 1435 แปร อาณาจักรอังวะ
สวรรคต	ค.ศ. 1482 แปร อาณาจักรอังวะ
ศาสนา	พุทธเถรวาท

พระประวัติ

พระองค์มีชื่อตอนประสูติว่า Min Hsin-Mya (မင်းဆင်များ หรือ မင်းဆင်မြား) โดยเป็นพระราชโอรสของพระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ เมื่อครั้งยังดำรงพระอิสริยยศเป็น สีหตูแห่งแปร กับพระนางอตุลสิริมหาราชเทวี สันนิษฐานว่าพระองค์ประสูติเมื่อประมาณ ค.ศ. 1435 พระองค์มีพระเชษฐา 1 พระองค์ พระพี่นาง 3 พระองค์ พระอนุชา 1 พระองค์ และพระขนิษฐา 3 พระองค์ ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1442 ย้ายมาประทับที่อังวะ ภายหลังจากที่พระบิดาได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์อังวะพร้อมกับเฉลิมพระนามใหม่เป็น นรปติที่ 1 แห่งอังวะ

มังศรีชวาประทับที่อังวะเป็นระยะเวลาสั้น ๆ เพราะในเดือนมกราคม ค.ศ. 1446 พระเจ้านรปติที่ 1 ได้สถาปนาพระองค์ที่พระชนมายุเพียง 11 พรรษาให้มาครองเมืองแปรในฐานะประเทศราช ซึ่งเป็นเมืองสำคัญอันดับ 2 ของอาณาจักร พระองค์เป็นพระโอรสที่จงรักภักดีต่อพระบิดาเป็นเวลา 26 ปี แต่ใน ค.ศ. 1472 พระองค์ได้ก่อกบฏต่อพระเชษฐาคือ สีหสุระที่ 1 แห่งอังวะ โดยร่วมกับพระอนุชาคือ ตะโดเมงสอ เจ้าเมืองสารวดี แต่แผนการครั้งนี้ก็ไม่สำเร็จทั้งสองพระองค์จึงยอมแพ้ต่อพระเจ้าอังวะในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1473 พระเจ้าสีหสุระก็มิได้พิโรธโกรธเคืองทั้งสองพระองค์ อีกทั้งยังให้ทั้งสองพระองค์ดำรงตำแหน่งเดิม

มังศรีชวาถึงแก่พิราลัยเมื่อ ค.ศ. 1482 หลังจากดำรงพระยศนี้นานถึง 36 ปี จากนั้น ตะโดเมงสอแห่งสารวดี พระอนุชาก็ฉวยโอกาสเข้ายึดเมืองแปรพร้อมกับกบฏต่อ พระเจ้ามังฆ้องที่ 2 พระนัดดาโดยตะโดเมงสอก่อการสำเร็จทำให้แปรเป็นอิสระจากอังวะ

บรรพบุรุษ

8. Saw Diga แห่ง Mye-Ne

4. พระเจ้าโม่ญี่นตะโด้

9. Saw Pale แห่งยองยัน

2. พระเจ้านรปติที่ 1 แห่งอังวะ

10. Thihapate แห่ง Taungdwin

5. Shin Mi Myat

11. เจ้าหญิงแห่งมยีนไซ่ง์

1. มังศรีชวา

12. Min Shin Saw แห่งตะแยะ

6. Thinkhaya แห่งพุกาม

13. ไม่ทราบพระนาม

3. พระนางอตุลสิริมหาราชเทวีแห่งอังวะ

14. Thinkhaya แห่งวดี

7. Saw Min Pu

15. Saw Pale แห่งวดี

หมายเหตุ

1. พงศาวดารไม่ได้บันทึกวันประสูติอย่างชัดเจน สีหสุระประสูติในวันที่ 1 พฤษภาคม ค.ศ. 1431 พระองค์มีพระเชษฐภคินีสององค์ระหว่างพระองค์กับสีหสุระ นั่นหมายความว่าพระองค์ไม่ได้ประสูติในช่วงก่อน ค.ศ. 1434 ที่มากไปกว่านั้น เนื่องจากพระองค์ได้รับการแต่งตั้งเป็นอุปราชในช่วงต้น ค.ศ. 1446 ซึ่งต้องมีช่วงพระชนมายุอย่างน้อย 10 พรรษา ทำให้พระองค์อาจประสูติในช่วง ค.ศ. 1435
2. พงศาวดารมาตรฐาน (Maha Yazawin Vol. 2 2006: 78; Hmannan Vol. 2 2003: 86) บันทึกว่า พระเจ้านรปติประทานตำแหน่งใหม่ที่ตองอูและแปรหลังการสวรรคตของพระเจ้าตราพระยาแห่งตองอูใน 807 ME (29 มีนาคม ค.ศ. 1445 ถึง 28 มีนาคม ค.ศ. 1446) รายงานจากพงศาวดารตองอูยาซาวิน (Sein Lwin Lay 2006: 30–31) ตราพระยาสวรรคตในวันที่ 2 มกราคม ค.ศ. 1446 (ขึ้น 5 ค่ำ เดือน Tabodwe 807 ME) นั่นหมายความว่า พิธีแต่งตั้งจัดขึ้นในช่วง 2 มกราคม ค.ศ. 1446 ถึง 28 มีนาคม ค.ศ. 1446 และส่วนเป็นพูดถึงมากที่สุดคือมกราคม ค.ศ. 1446
3. (Hmannan Vol. 2 2003: 102): Tabaung 834 ME = 28 มกราคม ค.ศ. 1473 ถึง 26 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1473

อ้างอิง

1. Maha Yazawin Vol. 2 2006: 78
2. Hmannan Vol. 2 2003: 86
3. Hmannan Vol. 2 2003: 83
4. Hmannan Vol. 2 2003: 83–84
5. Hmannan Vol. 2 2003: 81
6. Hmannan Vol. 2 2003: 101–102
7. Hmannan Vol. 2 2003: 215
8. Hmannan Vol. 2 2003: 113–114

บรรณานุกรม

• Kala, U (1724). Maha Yazawin (ภาษาBurmese). 1–3 (2006, 4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.CS1 maint: unrecognized language (link)
• Maha Sithu (2012) [1798]. Kyaw Win; Thein Hlaing (บ.ก.). Yazawin Thit (ภาษาBurmese). 1–3 (2nd ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.CS1 maint: unrecognized language (link)
• Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (ภาษาBurmese). 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.CS1 maint: unrecognized language (link)
• Sein Lwin Lay, Kahtika U (1968). Mintaya Shwe Hti and Bayinnaung: Ketumadi Taungoo Yazawin (ภาษาBurmese) (2006, 2nd printing ed.). Yangon: Yan Aung Sarpay.CS1 maint: unrecognized language (link)