ราชมังคลากีฬาสถาน

ราชมังคลากีฬาสถาน (อังกฤษ: Rajamangala National Stadium) เป็นสนามกีฬาขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย โดยเป็นสนามกลางหรือสนามหลัก (Main Stadium) ภายในสนามกีฬาหัวหมาก ของการกีฬาแห่งประเทศไทย สร้างขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 5 รอบ 5 ธันวาคม 2530 และ พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก พ.ศ. 2531 สนามได้รับการออกแบบโดย รังสรรค์ ต่อสุวรรณ และคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แล้วเสร็จเมื่อปี พ.ศ. 2541 เพื่อใช้ในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 13 ที่กรุงเทพมหานคร เป็นเจ้าภาพ

ราชมังคลากีฬาสถาน

ภาพถ่ายภายในราชมังคลากีฬาสถาน ในกรกฎาคม พ.ศ. 2550
ที่ตั้ง	สนามกีฬาหัวหมาก แขวงหัวหมาก เขตบางกะปิ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
เจ้าของ	การกีฬาแห่งประเทศไทย
พื้นสนาม	หญ้า
ความจุ	51,522 ที่นั่ง (หลังปรับปรุง)​ 65,000 ที่นั่ง (เป็นม้านั่งและติดตั้งเก้าอี้บางส่วน ในช่วงการแข่งขันเอเชียนเกมส์ ปี 2541)
การก่อสร้าง
สถาปนิก	รังสรรค์ ต่อสุวรรณ
เปิดใช้สนาม	พ.ศ. 2541
ผู้ใช้งาน
ฟุตบอลทีมชาติไทย เอเชียนเกมส์ 1998 กีฬาแห่งชาติ 2543 ฟุตบอลโลกหญิงอายุไม่เกิน 20 ปี 2004 กีฬามหาวิทยาลัยโลกฤดูร้อน 2007

อัฒจันทร์ฝั่งป้ายไฟแสดงคะแนน

อัฒจันทร์ฝั่งกระถางคบเพลิง

ศูนย์พักพิงผู้ประสบอุทกภัยชั่วคราว (ตุลาคม พ.ศ. 2554)

ราชมังคลากีฬาสถาน เป็นสนามเหย้าของทีมฟุตบอลทีมชาติไทย ในปัจจุบัน และใช้จัดแข่งขันฟุตบอลนัดสำคัญต่างๆ นอกจากนี้ ยังใช้สำหรับจัดการแสดงดนตรี(คอนเสิร์ต)กลางแจ้ง มีศักยภาพรองรับผู้เข้าชมภายในอาคาร จำนวน 80,000 คน และอัฒจันทร์ 51,522 ที่นั่ง ซึ่งเป็นเก้าอี้พับทั้งหมด ภายในมีสนามฟุตบอลขนาดมาตรฐาน ลู่วิ่ง ลานกรีฑา และสิ่งอำนวยความสะดวกอื่น ๆ นอกจากนี้ ยังเป็นสนามกีฬาที่มีขนาดใหญ่ เป็นอันดับที่ 55 ของโลก และเป็นอันดับ 17 ของทวีปเอเชีย

ประวัติ

เมื่อปี พ.ศ. 2512 คณะรัฐมนตรีซึ่งนำโดยนายกรัฐมนตรี จอมพล ถนอม กิตติขจร มีมติเห็นชอบด้วยกับโครงการจัดสร้างสนามกีฬาที่หัวหมาก ขนาดความจุ 1 แสนคน ด้วยงบประมาณ 40 ล้านบาท ซึ่งเสนอเข้าสู่ที่ประชุม ตามที่องค์การส่งเสริมกีฬาแห่งประเทศไทย (อสกท.; ปัจจุบันคือการกีฬาแห่งประเทศไทย หรือ กกท.) นำเสนอมา แต่ยังไม่มีการก่อสร้าง เนื่องจากไม่มีงบประมาณ

จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2528 ไพบูลย์ วัชรพรรณ ผู้ว่าการ กกท.คนแรก เสนอของบประมาณ 500 ล้านบาท สำหรับก่อสร้างสนามกีฬากลาง ขนาดความจุ 80,000 ที่นั่ง ภายในสนามกีฬาหัวหมาก เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสทรงเจริญพระชนมายุครบ 60 พรรษา และใช้ในการแข่งขันกีฬาระดับชาติร่วมกับสนามศุภชลาศัย ซึ่งได้รับความเห็นชอบ โดยมอบหมายให้คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นผู้ออกแบบ และทำสัญญาจ้าง ห้างหุ้นส่วนจำกัดวิวัฒน์ก่อสร้าง พร้อมทั้งจัดจ้าง บริษัท สยามซีเท็ค จำกัด เป็นผู้ควบคุมการก่อสร้าง เมื่อวันที่ 22 กันยายน พ.ศ. 2531 จนกระทั่งแล้วเสร็จเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 รวมระยะเวลาก่อสร้างทั้งสิ้น 2,443 วัน คิดเป็นเงินทั้งสิ้น 630 ล้านบาท

ต่อมาในระยะที่ 2 คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เข้าให้ความร่วมมือตกแต่งรายละเอียด ทางสถาปัตยกรรมและวิศวกรรม และระบบไฟส่องสว่าง ระบบเสียงเพิ่มเติม การติดตั้งเก้าอี้บนอัฒจันทร์ฝั่งมีหลังคา พร้อมราวกันตก โดยห้างหุ้นส่วนจำกัดช้างม่อยเฟอร์นิเจอร์ เป็นผู้รับจ้าง รวมค่าใช้จ่ายประมาณ 550 ล้านบาท แต่ใช้วงเงินไปประมาณ 367 ล้านบาท ตามนโยบายลดค่าใช้จ่ายของนายสุขวิช รังสิตพล ประธานคณะกรรมการจัดการแข่งขันกีฬาเอเชี่ยนเกมส์ครั้งที13 และระยะที่ 3 ในช่วงก่อนเปิดการแข่งขัน กีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 13ประมาณ 1 เดือน คือการจัดทำตราสัญลักษณ์พระราชพิธีรัชมังคลาภิเษก และตัวอักษรแสดงชื่อสนามเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เพื่อติดตั้งบนกำแพงส่วนนอกอัฒจันทร์ฝั่งกระถางคบเพลิง การตกแต่งบริเวณส่วนที่ประทับ และส่วนที่นั่งประธาน รวมทั้งการทาสีภายในบางส่วน ตลอดถึงการสถาปัตยกรรมต่างๆ เป็นเงิน 8 ล้านบาท โดยรวมงบทั้ง 3 ระยะ เป็นเงินทั้งสิ้นประมาณ 1,188 ล้านบาท

หลังจากแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 13 เสร็จสิ้นแล้ว มีการปรับปรุงต่อเติม ที่ทำการสมาคมกีฬา, ห้องประชุม และสำนักงานฝ่ายต่างๆ ของ กกท.โดยรอบใต้ถุนอัฒจันทร์ ทำให้ยอดงบประมาณการก่อสร้างสนามแห่งนี้ รวมทั้งสิ้น 1,255,569,337 บาท ซึ่งในปัจจุบัน ใช้รองรับการแข่งขันฟุตบอลระหว่างประเทศที่สำคัญ รวมถึงการแข่งขันฟุตบอลถ้วยพระราชทาน และนัดกระชับมิตรของฟุตบอลทีมชาติไทย หรือสโมสรฟุตบอลของไทย กับฟุตบอลทีมต่างชาติ หรือสโมสรฟุตบอลจากต่างประเทศเช่น แมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด, ลิเวอร์พูล, ลีดส์ยูไนเต็ด, เรอัลมาดริด, บาร์เซโลนา และเชลซี เป็นต้น

เหตุการณ์สำคัญ

กีฬา

• 6 และ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2541 - พิธีเปิดและปิด การแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ ครั้งที่ 13
• 9 ธันวาคม และ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2543 - พิธีเปิดและปิด การแข่งขันกีฬาแห่งชาติ ครั้งที่ 32
• 6 และ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 - พิธีเปิดและปิด การแข่งขันฟุตบอลโลกหญิงอายุไม่เกิน 20 ปี 2004
• 8 ถึง 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 - พิธีเปิดการแข่งขัน และการแข่งขันรอบ 8 ทีมสุดท้าย เอเชียนคัพ ครั้งที่ 14
• 8 และ 18 สิงหาคม พ.ศ. 2550 - พิธีเปิดและปิด การแข่งขันกีฬามหาวิทยาลัยโลกฤดูร้อน ครั้งที่ 24
• 14 ถึง 16 ธันวาคม พ.ศ. 2555 - เรซ ออฟ แชมเปียนส์ 2012
• 10 และ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2557 - เอเอฟเอฟ ซูซูกิ คัพ 2014
• 3 และ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2559 - ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานคิงส์คัพ ครั้งที่ 44
• 17 ธันวาคม พ.ศ. 2559 - ฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติอาเซียน 2016 นัดชิงชนะเลิศ
• 14 และ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 - ฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานคิงส์คัพ ครั้งที่ 45
• 8 พฤศจิกายน ถึง 15 ธันวาคม พ.ศ. 2561 - เอเอฟเอฟ ซูซูกิ คัพ 2018
• 8 ถึง 26 มกราคม พ.ศ. 2563 - ฟุตบอลเยาวชนชิงแชมป์เอเชีย รุ่นอายุไม่เกิน 23 ปี

คอนเสิร์ต

• 25 ธันวาคม พ.ศ. 2542 – 15 ปีเมดอินไทยแลนด์ ของคาราบาว
• 10 ธันวาคม พ.ศ. 2547 – บี-เดย์ ของเบเกอรีมิวสิก
• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2548 – เทศกาลดนตรีกรุงเทพ (Bangkok Music Festival) โดยการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
• 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 – ร่ำไรคอนเสิร์ต ของอัสนี-วสันต์
• 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 – เอสเอ็มทาวน์ไลฟว์’08 ของเอสเอ็มทาวน์
• 6 เมษายน พ.ศ. 2553 – โชว์คิงเอ็ม
• 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 – บอดีสแลมไลฟว์อินคราม ของบอดีสแลม
• 12 มีนาคม พ.ศ. 2554 – โคเรียนมิวสิกเวฟอินแบงคอก
• 7–8 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 – เทศกาลฤดูร้อนกรุงเทพฯ (Bangkok Summer Festival)
• 7 เมษายน พ.ศ. 2555 – โคเรียนมิวสิกเวฟอินแบงคอก 2012
• 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2555 – เดอะบอร์นดิสเวย์บอลทัวร์ (Lady Gaga The Born This Way Ball Live in Bangkok) ของเลดีกากา
• 4 ตุลาคม พ.ศ. 2555 – วันเอเชียทัวร์ 2012 เอ็มเคานท์ดาวน์สไมล์ไทยแลนด์ (One Asia Tour 2012 M Countdown Smile Thailand)
• 2 มีนาคม พ.ศ. 2556 – เสียงจริงตัวจริง เดอะวอยซ์ไทยแลนด์ ประกอบด้วยเจนนิเฟอร์ คิ้ม, โจอี้ บอย, สหรัถ สังคปรีชา, อภิวัชร์ เอื้อถาวรสุข และลูกทีมอีก 59 คน
• 16 มีนาคม พ.ศ. 2556 – เอ็มบีซีโคเรียนมิวสิกเวฟอินแบงคอก
• 30 มีนาคม พ.ศ. 2556 – ซูเปอร์จอยนท์คอนเสิร์ตอินไทยแลนด์
• 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557 – คอนเสิร์ต 40 ปีเสก โลโซ (40 แต่รู้สึกเหมือน 14)
• 14 มีนาคม พ.ศ. 2558 – วันไดเรกชันออนเดอะโรดอะเกนทัวร์
• 7 เมษายน พ.ศ. 2560 – อะเฮดฟูลออฟดรีมส์ทัวร์ โดย โคลด์เพลย์
• 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561 – Genie Fest 19 ปี กว่าจะร็อกเท่าวันนี้ โดย จีนี่เรคอร์ดส
• 9–10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562 – BODYSLAM FEST วิชาตัวเบา LIVE IN ราชมังคลากีฬาสถาน ของบอดี้สแลม
• 6–7 เมษายน พ.ศ. 2562 – BTS World Tour LOVE YOURSELF (บีทีเอส เวิลด์ทัวร์ เลิฟยัวร์เซล์ฟ) โดย BTS
• 28 เมษายน พ.ศ. 2562 – Ed Sheeran Divide World Tour 2019 โดย เอ็ด ชีแรน

กิจกรรมทางการเมือง

• 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2551 - ครอบครัวความจริงวันนี้สัญจร (แดงทั้งแผ่นดินสัญจร) 19 - 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2556
• 24 พฤศจิกายน - 1 ธันวาคม พ.ศ. 2556 - รัฐ (ถูก) ประหาร โดยศาลรัฐธรรมนูญ และ หยุดทำร้ายประเทศไทย หยุดใช้คนไทยเป็นตัวประกัน

การเดินทาง

รถไฟฟ้า

บริเวณถนนรามคำแหง มีการก่อสร้างรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม โดยมีกำหนดเปิดใน พ.ศ. 2566 ซึ่งมีสถานีใกล้เคียงราชมังคลากีฬาสถานดังนี้

บริการ	สถานี	สาย
รถไฟฟ้ามหานคร	สถานีราชมังคลา	รถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม
	สถานีมหาวิทยาลัยรามคำแหง

รถเมล์

สาย	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
22	สวนสยาม	ทีพีไอ
36ก	สวนสยาม	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
40	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (ถนนบรมราชชนนี)	แยกลำสาลี
58	ตลาดมีนบุรี	ประตูน้ำ
60	สวนสยาม	ปากคลองตลาด
71	สวนสยาม	วัดธาตุทอง
92	พัฒนาการ	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
93	หมู่บ้านนักกีฬาแหลมทอง	ท่าน้ำสี่พระยา
99	ตลาดเทเวศร์	มหาวิทยาลัยรามคำแหง
109	อู่คลองกุ่ม	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)
113	ตลาดมีนบุรี	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)
115	สวนสยาม	สีลม
122	เซ็นทรัลพลาซา ลาดพร้าว	วัดเทพลีลา
126	ศูนย์ราชการเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 5 ธันวาคม 2550	คลองตัน
137	มหาวิทยาลัยรามคำแหง	ถนนรัชดาภิเษก
168	อู่สวนสยาม	อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
171	การเคหะธนบุรี	หมู่บ้านนักกีฬาแหลมทอง
182	สถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)	มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตบางนา
3-21 (207)	มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตบางนา	มหาวิทยาลัยรามคำแหง วิทยาเขตหัวหมาก
501	ตลาดมีนบุรี	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)

ภาพ

•  

  ป้ายชื่อบนกำแพงนอกสนาม

•  

  อัฒจันทร์ฝั่งไม่มีหลังคา

ดูเพิ่ม

• สนามกีฬาหัวหมาก
• อินดอร์ สเตเดียม หัวหมาก
• กรีฑาสถานแห่งชาติ (สนามศุภชลาศัย)
• ศูนย์เยาวชนกรุงเทพมหานคร (ไทย-ญี่ปุ่น) ดินแดง

อ้างอิง

1. Stadiums in Thailand, World Stadium.
2. Asia 101 ทวีปของเรา: อ่างยักษ์แห่งวงการฟุตบอล, โกลดอตคอม, 10 พฤศจิกายน 2556.
3. กว่าจะเป็น 3 สนามหลักของเอเชี่ยนเกมส์ครั้งที่ 13 นิตยสารผู้จัดการ (ธันวาคม 2541)
4. http://www.ryt9.com/s/pry/163357
5. ราชมังคลากีฬาสถาน โฉมใหม่สู่ "อินเตอร์" ข่าวมติชนออนไลน์ จากเว็บบอร์ดไทยแลนด์สู้สู้
6. ราชมังคลากีฬาสถาน, การกีฬาแห่งประเทศไทย

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ราชมังคลากีฬาสถาน
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°45′16″N 100°37′20″E / 13.754377°N 100.622226°E / 13.754377; 100.622226