ราชวงศ์ที่สิบสองแห่งอียิปต์

ราชวงศ์ที่สิบสองแห่งอียิปต์ ถือว่าเป็นราชวงศ์ที่อยู่ช่วงเวลาจุดรุ่งเรืองที่สุดของสมัยราชอาณาจักรกลางโดยเหล่านักไอยคุปต์วิทยา ซึ่งมักจะรวมเข้ากับราชวงศ์ที่สิบเอ็ด สิบสาม และสิบสี่ให้อยู่ในช่วงเวลาของสมัยราชอาณาจักรกลาง แต่นักวิชาการบางคนถือเพียงแค่ว่าราชวงศ์ที่สิบเอ็ดและราชวงศ์ที่สิบสองเป็นส่วนหนึ่งในสมัยราชอาณาจักรกลางเท่านั้น

ราชวงศ์ที่สิบสองแห่งอียิปต์
1991 ปีก่อนคริสตกาล – 1802 ปีก่อนคริสตกาล
รูปสลักพระสรีระส่วนบนของฟาโรห์อเมนเอมฮัตที่ 3 จากสมัยราชวงศ์ที่สิบสอง ราว 1800 ปีก่อนคริสตกาล ในพิพิธภัณฑ์ศิลปะอียิปต์แห่งรัฐ เมืองมิวนิค
เมืองหลวง	ทีบส์, อิทจ์-ทาวี
ภาษาทั่วไป	ภาษาอียิปต์
ศาสนา	ศาสนาอียิปต์โบราณ
การปกครอง	สมบูรณาญาสิทธิราชย์
ยุคประวัติศาสตร์	ยุคทองแดง
• ก่อตั้ง	1991 ปีก่อนคริสตกาล
• สิ้นสุด	1802 ปีก่อนคริสตกาล
ก่อนหน้า ถัดไป ราชวงศ์ที่สิบเอ็ดแห่งอียิปต์ ราชวงศ์ที่สิบสามแห่งอียิปต์

ประวัติราชวงศ์

ลำดับเหตุการณ์ภายในช่วงราชวงศ์ที่สิบสองนั้นคงที่ที่สุดในยุคใดๆ ก่อนหน้าสมัยราชอาณาจักรใหม่ บันทึกพระนามกษัตริย์แห่งตูรินได้บันทึกระยะเวลาที่ราชวงศ์นี้ปกครองพระราชอาณาจักรอยู่ที่ 213 ปี (ระหว่าง 1991–1778 ปีก่อนคริสตกาล) นักบวชมาเนโทได้ระบุว่าราชวงศ์มีศูนย์กลางปกครองอยู่ที่เมืองธีบส์ แต่จากบันทึกชั้นต้นร่วมสมัยเป็นที่ชัดเจนว่าฟาโรห์พระองค์แรกจากราชวงศ์นี้พระนามว่า อเมนเอมฮัตที่ 1 ได้ทรงย้ายเมืองหลวงไปยังเมืองใหม่ที่มีนามว่า "อเมนเอมฮัต-อิทจ์-ทาวี" ("อเมนเอมฮัต ผู้ทรงยึดครองทั้งสองดินแดน") หรือเรียกอย่างง่ายว่า อิทจ์ทาวี ซึ่งยังไม่ทราบที่ตั้งเมืองโบราณแห่งนี้ แต่สันนิษฐานว่าจะอยู่ใกล้เมืองฟัยยูม ซึ่งอาจจะตั้งใกล้สุสานหลวงที่อัลลิชต์

ลำดับของผู้ปกครองจากราชวงศ์ที่สิบสองนั้นเป็นที่ทราบอย่างดีจากหลายแหล่งหลักฐานคือ บันทึกพระนามกษัตริย์จำนวนสองรายการที่บันทึกไว้ในวิหารในเมืองอไบดอส และอีกหนึ่งบันทึกที่เมืองซัคคารา รวมถึงบันทึกพระนามที่ได้จากงานเขียนของมาเนโท ซึ่งบันทึกไว้ในรัชสมัยของฟาโรห์เซนุสเรสที่ 3 สามารถสัมพันธ์กับวัฏจักรโซทิก ดังนั้น เหตุการณ์มากมายภายในราชวงศ์นี้มักถูกกำหนดให้เป็นปีใดปีหนึ่ง

บันทึกทางประวัติศาสตร์จากช่วงเวลาดังกล่าวที่กล่าวถึงพระราชมารดาของฟาโรห์อเมนเอมฮัตที่ 1 ว่ามาจากบริเวณแอลเลเฟนไทน์ หรือ ตา-เซติ โดยนักวิชาการหลายคนในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาแย้งว่าพระราชมารดาของฟาโรห์อเมนเอมฮัตที่ 1 น่าจะมาจากดินแดนนิวเบีย

รายพระนามฟาโรห์แห่งราชวงศ์ที่สิบสองแห่งอียิปต์

ฟาโรห์แห่งราชวงศ์ที่สิบสอง

พระนาม	พระนามฮอรัส	รูปภาพ	รัชสมัย	พีระมิด	พระมเหสี
อเมนเอมฮัตที่ 1	เซเฮเทปอิบเร		1991 – 1962 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดแห่งอเมนเอมฮัตที่ 1	เนเฟริทาทเจเนน
เซนุสเรตที่ 1 (เซซอสทริสที่ 1)	เคเปอร์คาเร		1971 – 1926 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดแห่งเซนุสเรตที่ 1	เนเฟรูที่ 3
อเมนเอมฮัตที่ 2	นุบเคาเร		1929 – 1895 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดขาว	คาเนเฟรู เคมินุบ?
เซนุสเรตที่ 2 (เซซอสทริสที่ 2)	คาเคเปอร์เร		1897 – 1878 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดที่อัลลาฮูน	เคเนเมตเนเฟอร์เฮดเจตที่ 1 โนเฟรตที่ 2 อิตาเวเรต? คเนเมต
เซนุสเรตที่ 3 (เซซอสทริสที่ 3)	คาเคาเร		1878 – 1839 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดที่ดาห์ชูร์	เมเรตเซเกอร์ เนเฟิร์ตเฮนุท เคเนเมตเนเฟอร์เฮดเจตที่ 2 ซิตฮาธอร์ยูริเนต
อเมนเอมฮัตที่ 3	นิมาอัตเร		1860 – 1814 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดดำที่ฮาวารา	อาอัต เฮเทปิ เคเนเมตเนเฟอร์เฮดเจตที่ 3
อเมนเอมฮัตที่ 4	มาอาเครูเร		1815 – 1806 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดแห่งมาซกูนาใต้ (สันนิษฐาน)
โซเบคเนเฟรู	โซเบคคาเร		1806 – 1802 ปีก่อนคริสตกาล	พีระมิดแห่งมาซกูนาเหนือ (สันนิษฐาน)

อ้างอิง

1. Arnold, Dorothea (1991). "Amenemhat I and the Early Twelfth Dynasty at Thebes". Metropolitan Museum Journal. The Metropolitan Museum of Art. 26: 5–48. doi:10.2307/1512902. JSTOR 1512902.
2. Shaw, Ian, บ.ก. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford: Oxford University Press. p. 159.
3. Parker, Richard A., "The Sothic Dating of the Twelfth and Eighteenth Dynasties," in Studies in Honor of George R. Hughes, 1977 [1]
4. "Then a king will come from the South, Ameny, the justified, by name, son of a woman of Ta-seti, child of Upper Egypt""The Beginning of the Twelfth Dynasty". Kingship, Power, and Legitimacy in Ancient Egypt: From the Old Kingdom to the Middle Kingdom. Cambridge University Press: 138–160. 2020.
5. "Ammenemes himself was not a Theban but the son of a woman from Elephantine called Nofret and a priest called Sesostris (‘The man of the Great Goddess’).",Grimal, Nicolas (1994). A History of Ancient Egypt. Wiley-Blackwell (July 19, 1994). p. 159.
6. "Senusret, a commoner as the father of Amenemhet, his mother, Nefert, came from the area Elephantine."A. Clayton, Peter (2006). Chronicle of the Pharaohs: The Reign-by-Reign Record of the Rulers and Dynasties of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 78.
7. "Amenemhet I was a commoner, the son of one Sen- wosret and a woman named NEFRET, listed as prominent members of a family from ELEPHANTINE Island."Bunson, Margaret (2002). Encyclopedia of Ancient Egypt (Facts on File Library of World History). Facts on File. p. 25.
8. General History of Africa Volume II - Ancient civilizations of Africa (ed. G Moktar). UNESCO. p. 152.
9. Crawford, Keith W. (1 December 2021). "Critique of the "Black Pharaohs" Theme: Racist Perspectives of Egyptian and Kushite/Nubian Interactions in Popular Media". African Archaeological Review (ภาษาอังกฤษ). 38 (4): 695–712. doi:10.1007/s10437-021-09453-7. ISSN 1572-9842. S2CID 238718279.
10. Jr, Richard A. Lobban (10 April 2021). Historical Dictionary of Ancient Nubia (ภาษาอังกฤษ). Rowman & Littlefield. ISBN 9781538133392.
11. Morris, Ellen (6 August 2018). Ancient Egyptian Imperialism (ภาษาอังกฤษ). John Wiley & Sons. p. 72. ISBN 978-1-4051-3677-8.
12. Van de Mieroop, Marc (2021). A history of ancient Egypt (Second ed.). Chichester, West Sussex. p. 99. ISBN 1119620872.
13. Fletcher, Joann (2017). The story of Egypt : the civilization that shaped the world (First Pegasus books paperback ed.). New York. pp. Chapter 12. ISBN 1681774569.
14. Smith, Stuart Tyson (8 October 2018). "Ethnicity: Constructions of Self and Other in Ancient Egypt". Journal of Egyptian History. 11 (1–2): 113–146. doi:10.1163/18741665-12340045. ISSN 1874-1665.