ร่างแหเอนโดพลาซึม หรือ เอ็นโดพลาสมิกเรติคิวลัม (อังกฤษ : endoplasmic reticulum, ER ) เป็นออร์แกเนลล์ ชนิดหนึ่งของเซลล์ สิ่งมีชีวิตยูแคริโอต ซึ่งก่อเครือข่ายถุงหรือท่อแบนมีเยื่อหุ้มติดต่อระหว่างกัน เรียก ซิสเทอร์นี (cisternae) เยื่อของ ER ต่อเนื่องกับเยื่อชั้นนอกของเยื่อหุ้มนิวเคลียส ร่างแหเอนโดพลาซึมเกิดในเซลล์ยูแคริโอตส่วนใหญ่ รวมถึงจีอาเดียที่เก่าแก่สุด แต่ไม่พบในเม็ดเลือดแดง และตัวอสุจิ มีร่างแหเอนโดพลาซึมสองชนิด คือ ร่างแหเอนโดพลาซึมขรุขระ (RER) และร่างแหเอนโดพลาซึมเรียบ (SER) ผิวนอก (ไซโทโซลิก) ของร่างแหเอนโดพลาซึมขรุขระมีไรโบโซม อยู่กระจายซึ่งเป็นแหล่งสังเคราะห์โปรตีน ร่างแหเอนโดพลาซึมขรุขระโดดเด่นเป็นพิเศษในเซลล์อย่างเซลล์ตับซึ่งร่างแหเอนโดพลาซึมเรียบกัมมันต์ไม่มีไรโบซึมและทำหน้าที่ในเมแทบอลิซึม ลิพิด เมแทบอลิซึมคาร์โบไฮเดรต และการขจัดพิษ และพบมากเป็นพิเศษในตับ และเซลล์ต่อมบ่งเพศ ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
ภาพกล้องจุลทรรศน์ของเครือข่ายร่างแหเอนโดพลาซึมขรุขระรอบ
นิวเคลียส (แสดงอยู่ฝั่งขวาล่างของภาพ) วงกลมดำเล็กในเครือข่าย คือ
ไมโทคอนเดรีย
ชนิด ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบขรุขระ ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบขรุขระ (rough endoplasmic reticulum : RER) เป็นชนิดที่มี ไรโบโซมเกาะ หน้าที่ การสังเคราะห์โปรตีน ของไรโบโซมที่เกาะอยู่ โดยมีกอลจิบอดี (golgi body) เป็นตัวสะสม หรือทำให้มีขนาดพอเหมาะ ที่ส่งออกนอกเซลล์ ลำเลียงสาร ซึ่งได้แก่ โปรตีน ที่สร้างได้ และสารอื่นๆ เช่น ลิพิดชนิดต่างๆ ในเซลล์ที่เกิดใหม่ พบว่ามี RER มากกว่า SER แต่เมื่อเซลล์มีอายุมากขึ้น พบว่า SER มากกว่า RER เชื่อกันว่า RER จะเปลี่ยนเป็น SER เมื่อเซลล์มีอายุมากขึ้น พบในตับอ่อน ลำไส้เล็ก ต่อมใต้สมอง มีการลำเลียงแบบ intracellular transport
ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบเรียบ ร่างแหเอนโดพลาซึมแบบเรียบ (smooth endoplasmic reticulum : SER) เป็นชนิดที่ไม่มี ไรโบโซมเกาะ พบมากในเซลล์ที่มีหน้าที่กำจัดสารพิษ และสร้างสารสเตอรอยด์ จึงพบในเซลล์ที่ต่อมหมวกไต เซลล์แทรกของเลย์ดิกในอัณฑะ เซลล์คอร์ปัสลูเทียมในรังไข่ และในเซลล์ของตับ และยังทำหน้าที่ คือ ลำเลียงสารต่างๆ เช่น RNA ไขมัน โปรตีน เนื่องจากผนังของ ER ยอมให้สารประกอบโมเลกุลใหญ่บางชนิด รวมทั้ง ไขมัน เอนไซม์ และโปรตีนผ่านเข้าออกได้ จึงเป็นทางผ่านของสาร และเกลือแร่เข้าไปกระจายทั่วเซลล์ รวมทั้งสารต่างๆ ยังอาจสะสมไว้ใน ER อีกด้วย และการขับของเสีย ออกจากเซลล์ โดยผ่านทาง ER เรียกว่า เอกโซไซโทซิส (exocytosis)
ซาโคพลาสมิกเรติคิวลัม เส้นใยกล้ามเนื้อ SR แสดงด้วยสีน้ำเงิน
ซาโคพลาสมิกเรติคิวลัม (sarcoplasmic reticulum : SR) มาจากศัพท์ภาษากรีก sarx แปลว่าเนื้อ เป็นรูปแบบพิเศษของ ER แบบเรียบ พบในเซล์ของกล้ามเนื้อลาย องค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ SR ต่างจาก ER แบบเรียบ คือ การจัดเรียงตัวของโปรตีนในรูปแบบที่เป็นระเบียบที่พบได้ใน SR SR นี้ทำหน้าที่เก็บไอออนแคลเซียมและขับออกสู่ซาร์โคพลาซึมเมื่อเส้นใยในกล้ามเนื้อถูกกระตุ้น แคลเซียมนี้จะไปจับกับคอนแทรกไทล์โปรตีนซึ่งใช้พลังงาน ATP เพื่อทำให้กล้ามเนื้อหดตัว
อ้างอิง Toyoshima C, Nakasako M, Nomura H, Ogawa H (2000). "Crystal structure of the calcium pump of sarcoplasmic reticulum at 2.6 A resolution". Nature . 405 (6787): 647–55. doi :10.1038/35015017. PMID 10864315. CS1 maint: multiple names: authors list (link ) Medical Cell Biology 3rd/ed . Academic Press. p. 69. Martini, Frederick; Nath, Judi; Bartholomew, Edwin (2014). Fundamentals of Anatomy and Physiology (10th ed.). ISBN 978-0321909077
แหล่งข้อมูลอื่น Lipid and protein composition of Endoplasmic reticulum in OPM database Animations of the various cell functions referenced here
างแหเอนโดพลาซ, บทความน, องการการจ, ดหน, ดหมวดหม, ใส, งก, ภายใน, หร, อเก, บกวาดเน, อหา, ให, ณภาพด, ณสามารถปร, บปร, งแก, ไขบทความน, ได, และนำป, ายออก, จารณาใช, ายข, อความอ, นเพ, อช, ดข, อบกพร, องบทความน, ไม, การอ, างอ, งจากแหล, งท, มาใดกร, ณาช, วยปร, บปร, งบทควา. bthkhwamnitxngkarkarcdhna cdhmwdhmu islingkphayin hruxekbkwadenuxha ihmikhunphaphdikhun khunsamarthprbprungaekikhbthkhwamniid aelanapayxxk phicarnaichpaykhxkhwamxunephuxchichdkhxbkphrxngbthkhwamniimmikarxangxingcakaehlngthimaidkrunachwyprbprungbthkhwamni odyephimkarxangxingaehlngthimathinaechuxthux enuxkhwamthiimmiaehlngthimaxacthukkhdkhanhruxlbxxk eriynruwacanasaraemaebbnixxkidxyangiraelaemuxir rangaehexnodphlasum hrux exnodphlasmikertikhiwlm xngkvs endoplasmic reticulum ER epnxxraekenllchnidhnungkhxngesllsingmichiwityuaekhrioxtsungkxekhruxkhaythunghruxthxaebnmieyuxhumtidtxrahwangkn eriyk sisethxrni cisternae eyuxkhxng ER txenuxngkbeyuxchnnxkkhxngeyuxhumniwekhliys rangaehexnodphlasumekidinesllyuaekhrioxtswnihy rwmthungcixaediythiekaaeksud aetimphbinemdeluxdaedngaelatwxsuci mirangaehexnodphlasumsxngchnid khux rangaehexnodphlasumkhrukhra RER aelarangaehexnodphlasumeriyb SER phiwnxk isothoslik khxngrangaehexnodphlasumkhrukhramiirobosmxyukracaysungepnaehlngsngekhraahoprtin rangaehexnodphlasumkhrukhraoddednepnphiessinesllxyangeslltbsungrangaehexnodphlasumeriybkmmntimmiirobsumaelathahnathiinemaethbxlisumliphid emaethbxlisumkharobihedrt aelakarkhcdphis aelaphbmakepnphiessintbaelaeslltxmbngephskhxngstweliynglukdwynmchiwwithyaesllesllstwxngkhprakxbkhxngesllstwodythwip niwkhlioxls niwekhliys irobosm cudelk ewsiekhil rangaehexnodphlasmikaebbkhrukhra kxlicaexppharats hrux kxlicbxdi isothsekeltn rangaehexnodphlasmikaebberiyb imothkhxnedriyn aewkhiwoxl isothsxl khxngehlwthibrrcuxxraekenlltang thirwmknepnisothphlassum ilososm esnothrosm eyuxhumesllphaphklxngculthrrsnkhxngekhruxkhayrangaehexnodphlasumkhrukhrarxbniwekhliys aesdngxyufngkhwalangkhxngphaph wngklmdaelkinekhruxkhay khux imothkhxnedriy enuxha 1 chnid 1 1 rangaehexnodphlasumaebbkhrukhra 1 2 rangaehexnodphlasumaebberiyb 1 2 1 saokhphlasmikertikhiwlm 2 xangxing 3 aehlngkhxmulxunchnid aekikhrangaehexnodphlasumaebbkhrukhra aekikh rangaehexnodphlasumaebbkhrukhra rough endoplasmic reticulum RER epnchnidthimi irobosmekaa hnathi karsngekhraahoprtin khxngirobosmthiekaaxyu odymikxlcibxdi golgi body epntwsasm hruxthaihmikhnadphxehmaa thisngxxknxkesll laeliyngsar sungidaek oprtin thisrangid aelasarxun echn liphidchnidtang inesllthiekidihm phbwami RER makkwa SER aetemuxesllmixayumakkhun phbwa SER makkwa RER echuxknwa RER caepliynepn SER emuxesllmixayumakkhun phbintbxxn laiselk txmitsmxng mikarlaeliyngaebb intracellular transport rangaehexnodphlasumaebberiyb aekikh rangaehexnodphlasumaebberiyb smooth endoplasmic reticulum SER epnchnidthiimmi irobosmekaa phbmakinesllthimihnathikacdsarphis aelasrangsarsetxrxyd cungphbinesllthitxmhmwkit esllaethrkkhxngelydikinxntha esllkhxrpsluethiyminrngikh aelainesllkhxngtb aelayngthahnathi khux laeliyngsartang echn RNA ikhmn oprtin enuxngcakphnngkhxng ER yxmihsarprakxbomelkulihybangchnid rwmthng ikhmn exnism aelaoprtinphanekhaxxkid cungepnthangphankhxngsar aelaekluxaerekhaipkracaythwesll rwmthngsartang yngxacsasmiwin ER xikdwy aelakarkhbkhxngesiy xxkcakesll odyphanthang ER eriykwa exkosisothsis exocytosis saokhphlasmikertikhiwlm aekikh esniyklamenux SR aesdngdwysinaengin saokhphlasmikertikhiwlm sarcoplasmic reticulum SR macaksphthphasakrik sarx aeplwaenux epnrupaebbphiesskhxng ER aebberiyb phbineslkhxngklamenuxlay xngkhprakxbsakhythithaih SR tangcak ER aebberiyb khux karcderiyngtwkhxngoprtininrupaebbthiepnraebiybthiphbidin SR SR nithahnathiekbixxxnaekhlesiymaelakhbxxksusarokhphlasumemuxesniyinklamenuxthukkratun 1 2 aekhlesiymnicaipcbkbkhxnaethrkithloprtinsungichphlngngan ATP ephuxthaihklamenuxhdtw 3 xangxing aekikh Toyoshima C Nakasako M Nomura H Ogawa H 2000 Crystal structure of the calcium pump of sarcoplasmic reticulum at 2 6 A resolution Nature 405 6787 647 55 doi 10 1038 35015017 PMID 10864315 CS1 maint multiple names authors list link Medical Cell Biology 3rd ed Academic Press p 69 Martini Frederick Nath Judi Bartholomew Edwin 2014 Fundamentals of Anatomy and Physiology 10th ed ISBN 978 0321909077 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb rangaehexnodphlasumLipid and protein composition of Endoplasmic reticulum in OPM database Animations of the various cell functions referenced here bthkhwamekiywkbchiwwithyaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmulekhathungcak https th wikipedia org w index php title rangaehexnodphlasum amp oldid 9487088, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
