วงศ์ปลาตั๊กแตนหิน

วงศ์ปลาตั๊กแตนหิน
ปลาตั๊กแตนหินสองสี (Ecsenius bicolor) ในรูหิน
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Blenniiformes
วงศ์:	Blenniidae Regan, 1912
สกุล
ดูในเนื้อหา

วงศ์ปลาตั๊กแตนหิน หรือ วงศ์ปลาตุ๊ดตู่ (อังกฤษ: Combtooth blennies, Scaleless blennies) เป็นวงศ์ของปลาทะเลขนาดเล็กวงศ์หนึ่ง ในอันดับปลาตั๊กแตนหิน (Blenniiformes) ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Blenniidae (/เบลน-นิ-อิ-ดี้/) จัดเป็นปลาจำพวกปลาเบลนนี่ หรือปลาตั๊กแตนหิน

มีรูปร่างเรียวยาวคล้ายปลาไหลหรือปลาบู่ขนาดเล็ก มีหัวทู่ขนาดใหญ่ ดวงตากลมโตอยู่ด้านหน้าของส่วนหัว เป็นปลาที่ไม่มีเกล็ด มีก้านครีบแข็งจะฝังอยู่ที่ครีบท้อง มีก้านครีบอ่อน 2-4 อัน ครีบท้องเป็นเส้นขนาดเล็ก 2 เส้นแตกต่างจากปลาบู่ อยู่ด้านหน้าครีบอกหรือครีบหู มีก้านครีบแข็งขนาดเล็กที่ครีบหลัง 3-17 อัน มีก้านครีบอ่อน 9-119 อัน มีก้านครีบแข็งที่ครีบก้น 2 อัน ครีบหางเป็นวงกลม ปากอยู่ด้านล่างของส่วนหัว จัดเป็นปลาขนาดเล็ก มีความยาวน้อยกว่า 15 เซนติเมตร ชนิดที่ใหญ่ที่สุดยาวถึง 52 เซนติเมตร มีลักษณะเด่นอีกประการ คือ มีฟันแหลมคมคล้ายหวีติดแน่น หรือขยับกรามที่ขากรรไกรได้ บางชนิดเป็นฟันเขี้ยว สามารถที่จะกัดสัตว์ที่มีขนาดใหญ่กว่ามากได้ เช่น ปลาอื่น หรือแม้แต่นักดำน้ำ ขณะที่บางสกุลจะมีต่อมพิษที่ฟันเขี้ยวนี้ ส่วนมากมีสีสันที่สวยงาม โดยเฉพาะในตัวผู้

เป็นปลาทะเลส่วนมาก กระจายพันธุ์ทั้งในมหาสมุทรแปซิฟิก, แอตแลนติก และอินเดีย จะอาศัยอยู่ตามพื้นทะเลในระดับความลึกตั้งแต่ 2-21 เมตร โดยหลบซ่อนอยู่ในซอกรูหินใต้น้ำ เป็นปลาที่มักไม่ค่อยอยู่นิ่ง จะว่ายเข้าว่ายออกรูที่อาศัยอยู่บ่อย ๆ หรือบางครั้งโผล่มาแต่หัวเพื่อสังเกตการณ์ มีพฤติกรรมวางไข่โดยตัวเมียวางไข่ในเปลือกหอยที่ว่างเปล่า ทั้งตัวผู้และตัวเมียจะช่วยกันดูแลไข่ มีเพียงไม่กี่ชนิดเท่านั้นที่พบได้ในน้ำกร่อยหรือน้ำจืด หากินโดยกินตะไคร่น้ำเป็นหลัก แต่หลายชนิดก็สามารถที่จะกินเนื้อหรือสัตว์น้ำตัวเล็ก ๆ หรือแม้แต่เศษอาหารที่ปลาใหญ่กินเหลือได้ โดยหากินใกล้ ๆ รูที่อาศัยอยู่

ถือเป็นวงศ์ที่ใหญ่ ปัจจุบันพบแล้วมากกว่า 300 ชนิด ใน 57 สกุล นับว่ามากที่สุดในบรรดาปลาเบลนนี่ทั้งหมด

ปลาในวงศ์นี้ มีความสำคัญในแง่ของการเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม โดยมักที่จะนำมาเลี้ยงเพื่อทำความสะอาดตู้เลี้ยงเพื่อให้กำจัดตะไคร่น้ำ

สกุล

• Aidablennius
• Alloblennius
• Alticus
• Andamia
• Antennablennius
• Aspidontus
• Atrosalarias
• Bathyblennius
• Blenniella
• Blennius
• Chalaroderma
• Chasmodes
• Cirripectes
• Cirrisalarias
• Coryphoblennius
• Crossosalarias
• Dodekablennos
• Ecsenius
• Enchelyurus
• Entomacrodus
• Exallias
• Glyptoparus
• Haptogenys
• Hirculops
• Hypleurochilus
• Hypsoblennius
• Istiblennius
• Laiphognathus
• Lipophrys
• Litobranchus
• Lupinoblennius
• Meiacanthus
• Microlipophrys
• Mimoblennius
• Nannosalarias
• Oman
• Omobranchus
• Omox
• Ophioblennius
• Parablennius
• Parahypsos
• Paralipophrys
• Paralticus
• Parenchelyurus
• Pereulixia
• Petroscirtes
• Phenablennius
• Plagiotremus
• Praealticus
• Rhabdoblennius
• Salaria
• Salarias
• Scartella
• Scartichthys
• Spaniblennius
• Stanulus
• Xiphasia

อ้างอิง

1. "ปลาตุ๊ดตู่สองสี". เอ็นไซโคลพีเดียไทย.
2. "ปลาที่อยู่ใน Suborder Trachinoidei และSuborder Blennioidei". วิชาเกษตรดอตคอม. 2016-01-27.
3. Fish Archive Aquarium Glaser GmbH (อังกฤษ)
4. Family Blenniidae - Combtooth blennies (อังกฤษ)
5. "ปลาทะเลสวยงามสำหรับการเลี้ยงเริ่มต้น". my.aquariums.
6. "Blenniidae". ระบบข้อมูลการจำแนกพันธุ์แบบบูรณาการ.

แหล่งข้อมูลอื่น