วาฬหัวทุย หรือ วาฬสเปิร์ม (อังกฤษ: sperm whale; ชื่อวิทยาศาสตร์: Physeter macrocephalus) เป็นวาฬขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง จัดเป็นวาฬมีฟัน (Odontoceti) ชนิดที่ใหญ่ที่สุด
วาฬหัวทุยมีลักษณะเด่นคือ มีส่วนหัวใหญ่และยาวมากเกือบร้อยละ 40 ของลำตัว ลำตัวสีเทาดำผิวหนังเป็นรอยย่นตลอดลำตัว ส่วนหน้าผากตั้งฉากตรงขึ้นจากปลายปากบน และเป็นแนวหักลาดไปทางส่วนหลัง ท่อหายใจรูเดียว อยู่ส่วนบนเยื้องไปด้านซ้ายของหัวครีบหลัง มีลักษณะเป็นสันนูนขึ้นมาตั้งอยู่ค่อนไปทางท้ายลำตัว และมีสันเป็นลอน ๆ ไปจนเกือบถึงโคนหาง ครีบข้างค่อนข้างเล็กปลายมนเหมือนใบพาย ไม่มีครีบหลัง ขากรรไกรล่างแคบยาวและเล็กมากเมื่อเทียบกับส่วนหัว ฟันเป็นเขี้ยวจำนวน 16–30 คู่ บนขากรรไกรล่าง ขากรรไกรบนไม่มีฟัน แต่จะมีช่องสำหรับรองรับฟันล่างเวลาหุบปากเท่านั้น อย่างไรก็ตามอาจพบฟัน 10–16 คู่ ในกระดูกขากรรไกรบนของวาฬที่มีอายุมาก ๆ นอกจากนี้แล้วบริเวณรอบ ๆ ปากจะเป็นสีขาว ซึ่งเชื่อกันว่าในที่ ๆ น้ำลึกสีขาวนี้จะเรืองแสงในความมืด ใช้เป็นเครื่องล่อเหยื่อต่าง ๆ ของวาฬหัวทุย
วาฬหัวทุยตัวผู้มีขนาดโตเต็มวัยยาวประมาณ 15–18 เมตร วาฬหัวทุยตัวเมียจะยาวประมาณ 12–14 เมตร ส่วนลูกแรกเกิดยาว 3.5–4.5 เมตร แม่วาฬใช้เวลาตั้งท้องนาน 16–17 เดือน ลูกจะอาศัยอยู่กับแม่เป็นเวลาประมาณ 13 เดือนเศษ ๆ จึงแยกออกหากินอิสระ มีน้ำหนักประมาณ 28 ตัน
วาฬหัวทุยเป็นวาฬที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง และเป็นวาฬชนิดที่ดำน้ำได้ลึกที่สุด มีรายงานว่าสามารถดำน้ำได้ลึกถึง 1,000 เมตร โดยใช้เวลาประมาณ 40 นาที มีรายงานจากการติดตามวาฬที่ติดเครื่องหมายด้วยระบบโซนาร์ พบว่าสามารถดำน้ำได้ลึกถึง 2,800–3,000 เมตร โดยใช้เวลากว่า 1 ชั่วโมง จากการสูดหายใจเพียงครั้งเดียวที่ผิวน้ำที่มีแรงกดดันเท่ากับที่มนุษย์หายใจ ซึ่งในระดับความลึกกว่า 1,000 เมตร แรงกดของอากาศมากกว่าที่ผิวน้ำ 100 เท่า บีบอัดปอดของวาฬให้เหลือเพียงร้อยละ 1 ของปริมาตรทั้งหมด แต่ขณะที่ยังเป็นวาฬวัยอ่อนอยู่จะยังไม่สามารถดำน้ำลึกได้เหมือนตัวที่โตเต็มวัย
นอกจากนี้ วาฬหัวทุยยังเป็นวาฬชนิดที่ชอบกินหมึกเป็นอาหารมากที่สุด โดยเฉพาะอย่างยิ่งหมึกมหึมา (Mesonychoteuthis hamiltoni) ซึ่งเป็นหมึกชนิดที่ใหญ่ที่สุดในโลก ที่มีความยาวได้ถึง 14 เมตร ในระดับความลึกระดับ 1,000 เมตร หรือหมึกกล้วยยักษ์ (Architeuthis dux) ที่มีขนาดรองลงมา โดยอาจยาวได้ถึง 12 เมตร โดยมีการพบซากจะงอยปากของหมึกในกระเพาะของวาฬหัวทุย วาฬบางตัวจะมีผิวหนังที่เป็นรอยแผลจากปุ่มดูดของหนวดหมึกปรากฏอยู่
รอยแผลเป็นบนผิวหนังวาฬหัวทุยจากปุ่มดูดของหมึกมหึมา
วาฬหัวทุยเป็นวาฬที่พบได้ในทะเลและมหาสมุทรทั่วโลก ในน่านน้ำไทยพบรายงานเพียง 3 จังหวัด คือ พังงา, ภูเก็ต และสตูล และถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามกฎหมาย
วาฬหัวทุยนับเป็นวาฬอีกชนิดหนึ่งที่ถูกล่าจากมนุษย์มาตั้งแต่สมัยโบราณ ด้วยการนำเขี้ยวและฟันมาเป็นทำเครื่องประดับ ไขมันในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เนื้อสำหรับรับประทาน นอกจากนี้แล้วอาเจียนหรือมูลของวาฬหัวทุยยังมีลักษณะแข็งเหมือนอำพัน และมีกลิ่นหอมเป็นลักษณะพิเศษ เป็นของหายาก ราคาแพง ใช้เป็นส่วนสำคัญในการผลิตหัวน้ำหอมและยาไทยได้ด้วย เรียกว่า "อำพันขี้ปลา" หรือ "ขี้ปลาวาฬ" และที่ส่วนหัวยังมีสารพิเศษคล้ายไขมันหรือขี้ผึ้ง เรียกว่า "ไขปลาวาฬ" ซึ่งใช้ในการผลิตโลชันและเวชภัณฑ์ชนิดต่าง ๆ อันเป็นที่มาของชื่อสามัญ วาฬหัวทุยได้รับการอ้างอิงถึงในวรรณกรรมที่มีชื่อเสียงระดับโลก คือ "โมบิดิก" ของเฮอร์มัน เมลวิลล์ ใน ค.ศ. 1855 ที่เป็นเรื่องราวของการล่าวาฬหัวทุยเผือกตัวหนึ่งที่มีนิสัยดุร้าย ชื่อ โมบิดิก หรือในวรรณกรรมเยาวชนเรื่อง "พินอคคิโอ" ที่ตอนท้ายเรื่องพินอคคิโอผจญภัยเข้าไปอยู่ในท้องของวาฬ ซึ่งก็คือ วาฬหัวทุย เป็นต้น
ในปัจจุบัน มีผลการศึกษาทางวิทยาศาสตร์พบว่า วาฬหัวทุยรวมถึงวาฬชนิดอื่น ๆ มีขนาดลำตัวที่เล็กลงจากอดีต บ่งบอกว่าเป็นสัตว์ที่อยู่ในสถานะใกล้สูญพันธุ์ โดยเฉพาะวาฬหัวทุยนั้นใน ค.ศ. 1985 ขนาดเล็กกว่าเดิมที่เคยวัดไว้เมื่อ ค.ศ. 1905 ประมาณ 4 เมตร
รูปภาพ รูปวาดการล่าวาฬหัวทุยในอดีต
ซากวาฬหัวทุยเกยตื้นบนชายหาด
เขี้ยววาฬหัวทุยที่ผ่านการแกะสลักแล้ว
อ้างอิง - จาก IUCN
- ↑ "Physeter". ระบบข้อมูลการจำแนกพันธุ์แบบบูรณาการ.
- "วาฬ." ใน ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 1412.
- ↑ ปลาวาฬหัวทุย
- ↑ "มหัศจรรย์หมึกยักษ์". ไทยพีบีเอส. 16 June 2014. สืบค้นเมื่อ 16 June 2014.
- "อัศจรรย์โลกใต้น้ำ ตอนที่ 3". ช่อง 7. 5 January 2015. สืบค้นเมื่อ 5 January 2015.
- ↑ "อัมพันจากทะเล ขี้ปลาวาฬ กก.ละหมื่นบาท". ไทยรัฐ.
- ↑ "โมบี้ ดิ๊ก วาฬเสปิร์มหัวทู่ - ปุ๊กเขียน". โอเคเนชั่น.
- สัตว์ป่าคุ้มครอง
- ยาจากทะเล
- "10 วาฬใกล้สูญพันธุ์ที่สุดในโลก". เด็กดีดอตคอม.
- หน้า 17 สัตว์เลี้ยง, พิพิธภัณฑ์ลอนดอนจัดแสดงตัวอ่อนวาฬหลังค่อม โดย ทีมข่าวต่างประเทศ. คมชัดลึกปีที่ 16 ฉบับที่ 5734: วันอาทิตย์ที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2560
แหล่งข้อมูลอื่น - ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Physeter macrocephalus จากวิกิสปีชีส์
- รูปและข้อมูลเพิ่มเติม (อังกฤษ)
วาฬห, วท, ขนาดเม, อเท, ยบก, บมน, ษย, สถานะการอน, กษ, ไม, นคง, iucn, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, animaliaไฟล, chordataช, mammaliaอ, นด, artiodactylaอ, นด, บฐาน, cetaceaอน, นด, odontocetiวงศ, physeteridaeสก, physeter, linnaeus, 1758, สป, macrocephalus. walhwthuywalhwthuykhnademuxethiybkbmnusysthanakarxnurksimmnkhng IUCN 3 1 1 karcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Animaliaiflm Chordatachn Mammaliaxndb Artiodactylaxndbthan Cetaceaxnuxndb Odontocetiwngs Physeteridaeskul Physeter Linnaeus 1758 2 spichis P macrocephaluschuxthwinamPhyseter macrocephalusLinnaeus 1758aephnthiaesdngkarkracayphnthu sinaengin chuxphxng 2 Physeter catodon Linnaeus 1758 Physeter australasianus Desmoulins 1822 Physeter australis Gray 1846 walhwthuy 3 hrux walsepirm xngkvs sperm whale 2 chuxwithyasastr Physeter macrocephalus epnwalkhnadihychnidhnung cdepnwalmifn Odontoceti chnidthiihythisudwalhwthuymilksnaednkhux miswnhwihyaelayawmakekuxbrxyla 40 khxnglatw latwsiethadaphiwhnngepnrxyyntlxdlatw swnhnaphaktngchaktrngkhuncakplaypakbn aelaepnaenwhkladipthangswnhlng thxhayicruediyw xyuswnbneyuxngipdansaykhxnghwkhribhlng milksnaepnsnnunkhunmatngxyukhxnipthangthaylatw aelamisnepnlxn ipcnekuxbthungokhnhang khribkhangkhxnkhangelkplaymnehmuxnibphay immikhribhlng khakrrikrlangaekhbyawaelaelkmakemuxethiybkbswnhw fnepnekhiywcanwn 16 30 khu bnkhakrrikrlang khakrrikrbnimmifn aetcamichxngsahrbrxngrbfnlangewlahubpakethann xyangirktamxacphbfn 10 16 khu inkradukkhakrrikrbnkhxngwalthimixayumak 4 nxkcakniaelwbriewnrxb pakcaepnsikhaw sungechuxknwainthi naluksikhawnicaeruxngaesnginkhwammud ichepnekhruxnglxehyuxtang khxngwalhwthuy 5 walhwthuytwphumikhnadotetmwyyawpraman 15 18 emtr walhwthuytwemiycayawpraman 12 14 emtr swnlukaerkekidyaw 3 5 4 5 emtr aemwalichewlatngthxngnan 16 17 eduxn lukcaxasyxyukbaemepnewlapraman 13 eduxness cungaeykxxkhakinxisra minahnkpraman 28 tn 4 walhwthuyepnwalthixasyxyurwmknepnfung aelaepnwalchnidthidanaidlukthisud miraynganwasamarthdanaidlukthung 1 000 emtr odyichewlapraman 40 nathi mirayngancakkartidtamwalthitidekhruxnghmaydwyrabbosnar phbwasamarthdanaidlukthung 2 800 3 000 emtr odyichewlakwa 1 chwomng 4 cakkarsudhayicephiyngkhrngediywthiphiwnathimiaerngkddnethakbthimnusyhayic sunginradbkhwamlukkwa 1 000 emtr aerngkdkhxngxakasmakkwathiphiwna 100 etha bibxdpxdkhxngwalihehluxephiyngrxyla 1 khxngprimatrthnghmd 6 aetkhnathiyngepnwalwyxxnxyucayngimsamarthdanalukidehmuxntwthiotetmwy 5 nxkcakni walhwthuyyngepnwalchnidthichxbkinhmukepnxaharmakthisud 7 odyechphaaxyangyinghmukmhuma Mesonychoteuthis hamiltoni sungepnhmukchnidthiihythisudinolk thimikhwamyawidthung 14 emtr inradbkhwamlukradb 1 000 emtr hruxhmukklwyyks Architeuthis dux thimikhnadrxnglngma odyxacyawidthung 12 emtr 5 odymikarphbsakcangxypakkhxnghmukinkraephaakhxngwalhwthuy walbangtwcamiphiwhnngthiepnrxyaephlcakpumdudkhxnghnwdhmukpraktxyu 8 rxyaephlepnbnphiwhnngwalhwthuycakpumdudkhxnghmukmhuma walhwthuyepnwalthiphbidinthaelaelamhasmuthrthwolk innannaithyphbraynganephiyng 3 cnghwd khux phngnga phuekt aelastul aelathukcdepnstwpakhumkhrxngtamkdhmay 4 9 walhwthuynbepnwalxikchnidhnungthithuklacakmnusymatngaetsmyobran dwykarnaekhiywaelafnmaepnthaekhruxngpradb ikhmninxutsahkrrmtang enuxsahrbrbprathan nxkcakniaelwxaeciynhruxmulkhxngwalhwthuyyngmilksnaaekhngehmuxnxaphn aelamiklinhxmepnlksnaphiess epnkhxnghayak rakhaaephng ichepnswnsakhyinkarphlithwnahxmaelayaithyiddwy eriykwa xaphnkhipla hrux khiplawal 7 aelathiswnhwyngmisarphiesskhlayikhmnhruxkhiphung eriykwa ikhplawal sungichinkarphlitolchnaelaewchphnthchnidtang xnepnthimakhxngchuxsamy 10 11 walhwthuyidrbkarxangxingthunginwrrnkrrmthimichuxesiyngradbolk khux ombidik khxngehxrmn emlwill in kh s 1855 thiepneruxngrawkhxngkarlawalhwthuyephuxktwhnungthiminisyduray chux ombidik hruxinwrrnkrrmeyawchneruxng phinxkhkhiox thitxnthayeruxngphinxkhkhioxphcyphyekhaipxyuinthxngkhxngwal sungkkhux walhwthuy epntn 8 inpccubn miphlkarsuksathangwithyasastrphbwa walhwthuyrwmthungwalchnidxun mikhnadlatwthielklngcakxdit bngbxkwaepnstwthixyuinsthanaiklsuyphnthu odyechphaawalhwthuynnin kh s 1985 khnadelkkwaedimthiekhywdiwemux kh s 1905 praman 4 emtr 12 rupphaph aekikh rupwadkarlawalhwthuyinxdit sakwalhwthuyekytunbnchayhad ekhiywwalhwthuythiphankaraekaslkaelwxangxing aekikh cakIUCN 2 0 2 1 2 2 Physeter rabbkhxmulkarcaaenkphnthuaebbburnakar wal in rachbnthitysthan phcnanukrm chbbrachbnthitysthan ph s 2554 echlimphraekiyrtiphrabathsmedcphraecaxyuhw enuxnginoxkasphrarachphithimhamngkhlechlimphrachnmphrrsa 7 rxb 5 thnwakhm 2554 krungethph rachbnthitysthan 2556 hna 1412 4 0 4 1 4 2 4 3 plawalhwthuy 5 0 5 1 5 2 mhscrryhmukyks ithyphibiexs 16 June 2014 subkhnemux 16 June 2014 xscrryolkitna txnthi 3 chxng 7 5 January 2015 subkhnemux 5 January 2015 7 0 7 1 xmphncakthael khiplawal kk lahmunbath ithyrth 8 0 8 1 ombi dik walespirmhwthu pukekhiyn oxekhenchn stwpakhumkhrxng yacakthael 10 waliklsuyphnthuthisudinolk edkdidxtkhxm hna 17 stweliyng phiphithphnthlxndxncdaesdngtwxxnwalhlngkhxm ody thimkhawtangpraeths khmchdlukpithi 16 chbbthi 5734 wnxathitythi 2 krkdakhm ph s 2560aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb walhwthuy khxmulekiywkhxngkb Physeter macrocephalus cakwikispichisrupaelakhxmulephimetim xngkvs ekhathungcak https th wikipedia org w index php title walhwthuy amp oldid 8861743, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
