สมาคมคณะชาติ

สมาคมคณะชาติ เป็นความพยายามในการจัดตั้งพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้ามคณะราษฎร ภายหลังจากที่มีการตั้งสมาคมคณะราษฎร ภายหลังถูกพระยามโนปกรณนิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) ประธานคณะกรรมการราษฎรในขณะนั้นปฏิเสธ โดยอ้างว่าสภาพบ้านเมืองยังไม่พร้อม

สมาคมคณะชาติ
ผู้นำ	หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ)
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2475
ยุบ	มกราคม พ.ศ. 2476
อุดมการณ์	กษัตริย์นิยม
การเมืองไทย รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

คณะชาติ ก่อตั้งขึ้นในพ.ศ. 2475 โดยมีผู้ยื่นขอจดทะเบียนคือ พระยาโทณวณิกมนตรี (วิสุทธิ์ โทณวณิก), พระยาศราภัยพิพัฒ (เลื่อน ศราภัยวานิช), หลุย คีรีวัต, หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) และเจ้านายเชื้อพระวงศ์อีกหลายองค์ เนื่องมาจากข้าราชการทหารและขุนนางชั้นสูงของระบอบเก่า มีความคิดเห็นว่าพรรคการเมืองที่มีพรรคเดียวคือคณะราษฎร ไม่ใช่ประชาธิปไตย เมื่อคณะราษฎรจัดตั้งสมาคมโดยมีลักษณะเป็นพรรคการเมือง ประกาศรับสมัครสมาชิกและมีผู้สมัครมากมาย หลวงวิจิตรวาทการจึงตั้งคณะชาติขึ้นเพื่อเป็นสมาคมทางการเมืองของกลุ่มผู้ไม่เห็นด้วยกับคณะราษฎร

รัฐบาลพระยามโนปกรณนิติธาดา นำความกราบบังคมทูลปรึกษาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว กลับได้รับพระราชกระแสว่าไม่ควรอนุญาตเพราะจะทำให้เกิดความแตกแยกในกาลอันไม่เหมาะสม จึงแนะนำให้ยุบเลิกไปทั้งสองสมาคม รัฐบาลจึงปฏิเสธข้อเสนอตั้งพรรคการเมืองชื่อ "สมาคมคณะชาติ" ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2476

อ้างอิง

1. พิชญ์ พงษ์สวัสดิ์ (19 ธันวาคม 2560). "เจาะเวลาหาอดีต : การกลับมาของ'ประชาธิปไตยไร้พรรค'ในรูปแบบใหม่". มติชน. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. "ระบบพรรคการเมืองไทยในอุดมคติ". วารสารสังคมศาสตร์. ปีที่ 18 (ฉบับที่ 2): หน้า 3. 2 มิถุนายน 2524. Check date values in: |date= (help)
3. ไพบูลย์ ดีคง. วิทยานิพนธ์เรื่องกำเนิดการปกครองระบอบรัฐสภาในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2508. หน้า 136.
4. หลวงวิจิตรวาทการ. คณะการเมือง. กรุงเทพฯ : [ม.ป.พ.], 2475. หน้า 1-2.
5. "คณะราษฎร VS คณะชาติ เบื้องหลังความขัดแย้งระยะเริ่มปชต. จนคนมองการเมืองน่ารังเกียจ". ศิลปวัฒนธรรม. 28 มีนาคม พ.ศ. 2562. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
6. "การก่อตัวและการพัฒนาของพรรคการเมืองไทย". สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน. เล่มที่ 31 (เรื่องที่ 4).
7. นิธิ เอียวศรีวงศ์ (3 กุมภาพันธ์ 2560). "ความอ่อนแอทางอุดมการณ์". มติชนสุดสัปดาห์. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)