นางสุพรรณมัจฉา (ความหมาย: "ปลาทอง") เป็นตัวละครจากวรรณคดีเรื่อง รามเกียรติ์ ทศกัณฑ์ ที่ต่อมาได้ตกเป็นภรรยาคนหนึ่งของหนุมาน ทหารเอกของพระราม อันเป็นตัวเอกของวรรณคดีเรื่องดังกล่าว
นางปรากฏตัวครั้งแรกเมื่อครั้งที่พระรามให้หนุมานถมมหาสมุทรข้ามไปยังกรุงลงกา ทศกัณฑ์จึงให้นางสุพรรณมัจฉาและบริวารที่เป็นปลาลอบขนหินถมทะเลดังกล่าวไปทิ้ง หนุมานสงสัยจึงดำลงไปใต้ท้องทะเลจึงพบนางสุพรรณมัจฉา ภายหลังทั้งสองได้ร่วมรักกันและมีบุตรคือ มัจฉานุ
เช่นเดียวกับนางสีดา ที่มีบิดาเป็นยักษ์ แต่ก็มีรูปโฉมที่สวยงาม แม้นางสุพรรณมัจฉาจะเป็นตัวละครที่มีบทบาทไม่มากนัก แต่ก็เป็นที่กล่าวขานถึงรูปลักษณ์ที่งดงามที่ปรากฏตามจิตรกรรมฝาผนัง จนเป็นหนึ่งในนางในวรรณคดีที่มีชื่อเสียงนางหนึ่ง ทั้งนี้นางสุพรรณมัจฉาปรากฏอยู่ในรามายณะ ของภูมิภาคอุษาคเนย์ บางประเทศเท่านั้น
ประวัติ นางสุพรรณมัจฉา เป็นธิดาของทศกัณฑ์ กับนางปลา ซึ่งเป็นสัตว์เดียรัจฉานแต่ทศกัณฑ์ได้แปลงกายเป็นปลาลงไปสมสู่จนกำเนิดธิดาขึ้นมา แม้ทศกัณฑ์จะเป็นยักษ์ แต่ในวรรณคดีอนุโลมให้ทศกัณฑ์เป็นมนุษย์ ด้วยเหตุนี้ในงานจิตรกรรมฝาผนังเธอจึงมีรูปลักษณ์ที่ท่อนบนเป็นมนุษย์ส่วนท่อนล่างเป็นปลา คือกลายเป็น นางเงือก กระนั้นนางสุพรรณมัจฉาก็มีรูปโฉมที่งดงาม มีผิวกายผ่องพรรณเป็นสีทอง ดังปรากฏความว่า
แสดงรูปนาเรศ สุพรรณมัจ ฉาเฮย ผิวเทียมทองอุบัติ ผ่องพ้น
ธิดาทศเศียรกษัตริย์ มาตุเรศปลาแฮ ที่ลักคาบศิลาล้น สมุทรครั้งถมถนน
ด้วยเหตุนี้นางสุพรรณมัจฉาจึงเป็นพี่น้องร่วมบิดากับนางสีดา แต่ด้วยความที่นางสุพรรณมัจฉามีท่อนล่างเป็นปลา จึงอาศัยอยู่เพียงแต่ในน้ำในมหาสมุทร มิอาจอยู่ในเวียงวังดังบุตรคนอื่น
ความสัมพันธ์กับหนุมาน การสังวาสของหนุมานและสุพรรณมัจฉา
ครั้นเมื่อพระราม ได้มอบหมายให้หนุมาน และนิลพัท พาพลวานรไปถมมหาสมุทรเพื่อทำถนนไปสู่กรุงลงกา เมื่อทศกัณฑ์ล่วงรู้เข้าจึงสั่งให้สุพรรณมัจฉาและบริวารคือฝูงปลาคาบก้อนหินของฝ่ายพระรามไปทิ้งเสีย ทำให้การถมถนนไม่เป็นผลสำเร็จ หนุมานจึงเกิดความสงสัย จึงดำลงไปใต้น้ำพบนางสุพรรณมัจฉาและฝูงปลากำลังคาบก้อนหินไปทิ้ง หนุมานโกรธแค้นมากจึงชักตรีออกไปฆ่านางสุพรรณมัจฉา แต่ท้ายที่สุดหนุมานก็เปลี่ยนทัศนคติแปรเป็นความรักต่อนาง หนุมานจึงเกี้ยวพาราสีและร่วมสังวาสกัน ดังปรากฏความว่า
เมื่อนั้น นวลนางสุพรรณมัจฉา ได้ร่วมรสรักภิรมยา กับวายุบุตรวุฒิไกร
อิบแอบแนบชิดพิศวง งวยงงด้วยความพิศมัย แสนรักแสนสวาทจะขาดใจ อรทัยลืมกลัวพระบิดา
ลืมเล่นในท้องชลธาร ลืมฝูงบริวารมัจฉา ลืมอายลืมองค์กัลยา เสน่หาเพิ่มพ้นพันทวี
หลังสิ้นการสังวาส นางสุพรรณมัจฉาก็เลิกก่อกวนการสร้างถนน แต่ก็ทำสำเร็จเปราะหนึ่งเพราะหนุมานก็ต้องเสียเวลามาร่วมเพศกับนางระยะหนึ่ง ต่อมานางสุพรรณมัจฉาได้ตั้งครรภ์และให้กำเนิดบุตรชื่อ มัจฉานุ ไมยราพณ์ ได้นำไปเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม
ทางศาสนา ในอดีตเมื่อถึงช่วงเวลาทอดกฐินจะมีการประดับธง คือ "ธงจระเข้" คู่กับ "ธงนางมัจฉา" เมื่อทอดกฐินเสร็จแล้วก็จะต้องเอาธงนี้ไปปักหน้าวัด เพื่อให้ผู้ที่ผ่านไปมารู้ว่าวัดนี้ได้ทอดกฐินแล้ว ผู้คนก็จะยกมือขึ้นอนุโมทนาในการกุศลกฐินด้วย ด้วยเหตุนี้ธงจระเข้และนางมัจฉาจึงเป็นเครื่องหมายการกฐินที่จำเป็นสมัยก่อน เพราะเวลาแห่สามารถจะรู้ได้ว่าเป็นแห่กฐิน ผิดกว่างานบุญอื่น ๆ
ในวัฒนธรรมร่วมสมัย เรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างหนุมาน และนางสุพรรณมัจฉาถูกนำไปสร้างเป็นเพลง สุวรรณมัจฉา ขับร้องโดยบุหลัน คชรมย์ ถูกเผยแพร่เป็นดิจิตอลดาวน์โหลดซิงเกิลเมื่อกลาวเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2560
อ้างอิง S.N. Desai (2005). Hinduism in Thai Life . Popular Prakashan. p. 135. ISBN 978-81-7154-189-8 . สืบค้นเมื่อ 2012-07-24 . ↑ "ประวัตินางในวรรณคดี หญิงงามในบทประพันธ์". สนุกดอตคอม. 5 เมษายน 2556. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . "โรงละครอักษรา". Room. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . Satyavrat Sastri (2006). Discovery of Sanskrit Treasures: Epics and Puranas . Yash Publications. p. 77. ISBN 978-81-89537-04-3 . สืบค้นเมื่อ 2012-07-24 . ↑ "นางสำมนักขา, สุพรรณมัจฉา, นางเบญกาย, นางมณโฑ, สดายุ". SiamNT ฝีมือไทย ภูมิปัญญาไทย. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . ↑ ชานันท์ ยอดหงษ์. "รามเกียรติ์ : sex, ผู้หญิง, รัฐ และ อุษาคเนย์". The Southeast Asian Consortium on Gender, Sexual and Health. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . ↑ "สุพรรณมัจฉา (รามเกียรติ์)". My First Brain. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . ↑ "ทศกัณฑ์ (รามเกียรติ์)". My First Brain. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . ↑ ดร. ณรงค์ โฉมเฉลา (26 กุมภาพันธ์ 2557). "ลักษณะประหลาดที่น่าสนใจทางพันธุศาสตร์ของตัวละครในวรรณคดีไทย". สมาคมพันธุศาสตร์แห่งประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . "สุพรรณมัจฉา". รามเกียรติ์. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . "ตัวละครหลักในเรื่องรามเกียรติ์". True ปลูกปัญญา. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557 . ท.เลียงพิบูลย์. "ธง"รูปจระเข้" และ "รูปนางมัจฉา เกี่ยวข้องกับกฐินอย่างไร". วัดป่าเชิงเลน. สืบค้นเมื่อ 8 มิถุนายน 2557 .
แหล่งข้อมูลอื่น วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ สุพรรณมัจฉา
นางส, พรรณม, จฉา, ความหมาย, ปลาทอง, เป, นต, วละครจากวรรณคด, เร, อง, รามเก, ยรต, นเป, นธ, ดาของทศก, ณฑ, อมาได, ตกเป, นภรรยาคนหน, งของหน, มาน, ทหารเอกของพระราม, นเป, นต, วเอกของวรรณคด, เร, องด, งกล, าวต, วละครใน, รามเก, ยรต, เผ, าพ, นธ, ปลาครอบคร, วทศก, ณฐ, ดา, . nangsuphrrnmccha khwamhmay plathxng epntwlakhrcakwrrnkhdieruxng ramekiyrti xnepnthidakhxngthsknth thitxmaidtkepnphrryakhnhnungkhxnghnuman 1 thharexkkhxngphraram xnepntwexkkhxngwrrnkhdieruxngdngklawnangsuphrrnmcchatwlakhrin ramekiyrtiephaphnthuplakhrxbkhrwthsknth bida nangpla marda xinthrchit phinxngrwmbida nangsida phinxngrwmbida iphnasuriywngs phinxngrwmbida shskumar phinxngrwmbida sibrth phinxngrwmbida thskhiriwn thskhirithr phinxngrwmbida khusmrshnumanbutrmcchanunangprakttwkhrngaerkemuxkhrngthiphraramihhnumanthmmhasmuthrkhamipyngkrunglngka thsknthcungihnangsuphrrnmcchaaelabriwarthiepnplalxbkhnhinthmthaeldngklawipthing hnumansngsycungdalngipitthxngthaelcungphbnangsuphrrnmccha phayhlngthngsxngidrwmrkknaelamibutrkhux mcchanu thitwepnlingmihangepnplaechnediywkbnangsida thimibidaepnyks aetkmirupochmthiswyngam aemnangsuphrrnmcchacaepntwlakhrthimibthbathimmaknk aetkepnthiklawkhanthungruplksnthingdngamthiprakttamcitrkrrmfaphnng cnepnhnunginnanginwrrnkhdithimichuxesiyngnanghnung 2 3 thngninangsuphrrnmcchapraktxyuinramaynakhxngphumiphakhxusakhenybangpraethsethann 4 enuxha 1 prawti 2 khwamsmphnthkbhnuman 3 thangsasna 4 inwthnthrrmrwmsmy 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunprawti aekikhnangsuphrrnmccha epnthidakhxngthsknth kbnangpla 5 6 7 sungepnstwediyrcchanaetthsknthidaeplngkayepnplalngipsmsucnkaenidthidakhunma 8 aemthsknthcaepnyks aetinwrrnkhdixnuolmihthsknthepnmnusy 9 dwyehtuniinngancitrkrrmfaphnngethxcungmiruplksnthithxnbnepnmnusyswnthxnlangepnpla 5 khuxklayepn nangenguxk 9 krannnangsuphrrnmcchakmirupochmthingdngam miphiwkayphxngphrrnepnsithxng dngpraktkhwamwa 7 aesdngrupnaers suphrrnmc chaehyphiwethiymthxngxubti phxngphnthidathsesiyrkstriy matuersplaaehthilkkhabsilaln smuthrkhrngthmthnndwyehtuninangsuphrrnmcchacungepnphinxngrwmbidakbnangsida 8 aetdwykhwamthinangsuphrrnmcchamithxnlangepnpla cungxasyxyuephiyngaetinnainmhasmuthr mixacxyuinewiyngwngdngbutrkhnxun 2 khwamsmphnthkbhnuman aekikh karsngwaskhxnghnumanaelasuphrrnmccha khrnemuxphraram idmxbhmayihhnumanaelanilphthphaphlwanripthmmhasmuthrephuxthathnnipsukrunglngka emuxthsknthlwngruekhacungsngihsuphrrnmcchaaelabriwarkhuxfungplakhabkxnhinkhxngfayphraramipthingesiy thaihkarthmthnnimepnphlsaerc 2 hnumancungekidkhwamsngsy cungdalngipitnaphbnangsuphrrnmcchaaelafungplakalngkhabkxnhinipthing hnumanokrthaekhnmakcungchktrixxkipkhanangsuphrrnmccha aetthaythisudhnumankepliynthsnkhtiaeprepnkhwamrktxnang 7 hnumancungekiywpharasiaelarwmsngwaskn 6 dngpraktkhwamwa 7 emuxnn nwlnangsuphrrnmcchaidrwmrsrkphirmya kbwayubutrwuthiikrxibaexbaenbchidphiswng ngwyngngdwykhwamphismyaesnrkaesnswathcakhadic xrthylumklwphrabidalumelninthxngchlthar lumfungbriwarmcchalumxaylumxngkhklya esnhaephimphnphnthwihlngsinkarsngwas nangsuphrrnmcchakelikkxkwnkarsrangthnn aetkthasaercepraahnungephraahnumanktxngesiyewlamarwmephskbnangrayahnung 6 txmanangsuphrrnmcchaidtngkhrrphaelaihkaenidbutrchux mcchanu 9 10 11 thiepnlingaetmihangepnpla nangsuphrrnmcchaekrngwathsknthphubidacalwngruwanangidesiykbhnumanaelw cungnabutrmathingiwthichayhad thitxmaimyraphnidnaipeliyngepnbutrbuythrrm 7 thangsasna aekikhinxditemuxthungchwngewlathxdkthincamikarpradbthng khux thngcraekh khukb thngnangmccha emuxthxdkthinesrcaelwkcatxngexathngniippkhnawd ephuxihphuthiphanipmaruwawdniidthxdkthinaelw phukhnkcaykmuxkhunxnuomthnainkarkuslkthindwy dwyehtunithngcraekhaelanangmcchacungepnekhruxnghmaykarkthinthicaepnsmykxn ephraaewlaaehsamarthcaruidwaepnaehkthin phidkwanganbuyxun 12 inwthnthrrmrwmsmy aekikheruxngrawkhwamsmphnthrahwanghnumanaelanangsuphrrnmcchathuknaipsrangepnephlng suwrrnmccha khbrxngodybuhln khchrmy thukephyaephrepndicitxldawnohldsingekilemuxklaweduxnkrkdakhm ph s 2560xangxing aekikh S N Desai 2005 Hinduism in Thai Life Popular Prakashan p 135 ISBN 978 81 7154 189 8 subkhnemux 2012 07 24 2 0 2 1 2 2 prawtinanginwrrnkhdi hyingngaminbthpraphnth snukdxtkhxm 5 emsayn 2556 subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate date help ornglakhrxksra Room subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help Satyavrat Sastri 2006 Discovery of Sanskrit Treasures Epics and Puranas Yash Publications p 77 ISBN 978 81 89537 04 3 subkhnemux 2012 07 24 5 0 5 1 nangsamnkkha suphrrnmccha nangebykay nangmnoth sdayu SiamNT fimuxithy phumipyyaithy subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help 6 0 6 1 6 2 channth yxdhngs ramekiyrti sex phuhying rth aela xusakheny The Southeast Asian Consortium on Gender Sexual and Health subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help 7 0 7 1 7 2 7 3 7 4 suphrrnmccha ramekiyrti My First Brain subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help 8 0 8 1 thsknth ramekiyrti My First Brain subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help 9 0 9 1 9 2 dr nrngkh ochmechla 26 kumphaphnth 2557 lksnaprahladthinasnicthangphnthusastrkhxngtwlakhrinwrrnkhdiithy smakhmphnthusastraehngpraethsithy subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate date help suphrrnmccha ramekiyrti subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help twlakhrhlkineruxngramekiyrti True plukpyya subkhnemux 26 phvsphakhm 2557 Check date values in accessdate help th eliyngphibuly thng rupcraekh aela rupnangmccha ekiywkhxngkbkthinxyangir wdpaechingeln subkhnemux 8 mithunayn 2557 Check date values in accessdate help aehlngkhxmulxun aekikh wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb suphrrnmccha bthkhwamekiywkbwrrnkrrmniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy olkwrrnsilpekhathungcak https th wikipedia org w index php title nangsuphrrnmccha amp oldid 8502420, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
