หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์

นายพันตรี หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ หรือชื่อเล่นว่า ใหญ่ (12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2406-21 มกราคม พ.ศ. 2469) เป็นโอรสในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ กับหม่อมเขียน เป็น พระมาตุลา (ลุง) ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร และเป็นพระปัยกา (ทวด) ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ

นายพันตรี หม่อมราชวงศ์ สุวพรรณ สนิทวงศ์
หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ในบั้นปลายอายุ
เกิด	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2406
เสียชีวิต	21 มกราคม พ.ศ. 2469 (62 ปี)
คู่สมรส	จำเริญ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา เงียบ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ประยงค์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
บุตร	23 คน
บิดามารดา	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ เข้าถวายตัวต่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่อายุได้ 7 ปี และทรงเลือกให้เดินทางไปศึกษาในต่างประเทศ เพื่อสืบทอดวิชาแพทย์ต่อจากพระบิดา หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์เดินทางไปศึกษาที่สกอตแลนด์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2415 เมื่ออายุ 9 ปี จบการศึกษาแพทย์ศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเอดินเบิร์ก เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2427

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ เข้ารับราชการเป็นผู้ช่วยของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ พระบิดา ทั้งด้านกิจการแพทย์ และการทหาร ได้รับพระราชทานยศพันตรี ช่วยปรับปรุงกิจการทหาร ร่วมจัดตั้งกรมยุทธนาธิการทหาร และเป็นเลขานุการพระบิดา ที่ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารเรือ

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ กราบบังคมทูลลาออกจากราชการ พร้อมกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2433 เพื่อประกอบกิจการส่วนตัวร่วมกับพระบิดา เป็นผู้ได้รับสัมปทานขุดคลองฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ทางตอนเหนือของพระนคร จากตำบลบ้านใหม่ วัดเทียนถวาย ปทุมธานี ไปถึงนครนายก ในนามบริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม คลองนี้ได้รับพระราชทานนามว่า "คลองรังสิตประยุรศักดิ์" หรือ "คลองรังสิต"

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ป่วยเป็นโรคไตพิการเรื้อรัง ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2469 อายุ 62 ปี พระราชทานเพลิงศพ ณ สุสานหลวงวัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2470

สุวพันธุ์ คือชื่อที่รับพระราชทาน ชื่อ สุวพรรณ นั้นท่านเปลี่ยนเองในปลายอายุของท่าน สนิทวงศ์ ในอักษรโรมัน สะกดว่า Sanidvongs ส่วนชาวต่างชาติเรียกท่านว่า ดอกเตอร์ใหญ่ (Dr. Yai)

บุตร-ธิดา

เจริญ บุนนาค

จำเริญ บุนนาค ธิดาพระยาอรรคราชนาถภักดี (หวาด บุนนาค) ราชนิกูล มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ

• หม่อมหลวงพงศ์ สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น มหาอำมาตย์ตรี พระยาชลมารคพิจารณ์
• หม่อมหลวงต้อม สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงเป้ สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น อำมาตย์โท พระสุวพันธุ์พิทยาการ
• หม่อมหลวงคลอง สนิทวงศ์ (ไชยันต์) เป็นหม่อมใน พลเรือตรี หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์
• หม่อมหลวงรวง สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงฟ่อน สนิทวงศ์ (ผดุงชีพ)
• หม่อมหลวงธัญญะ สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงนวม สนิทวงศ์

ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

ธิดาศาสนาจารย์กิมเฮง มังกรพันธ์ และนางทองอยู่ ปักษานนท์ มีบุตรธิดาจำนวน 4 คน ได้แก่

• หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล (4 ตุลาคม 2452 — 24 ธันวาคม 2527) สมรสกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล
• หม่อมหลวงซัง สนิทวงศ์ สมรสกับหม่อมเจ้ารำไพศรีสอางค์ รพีพัฒน์
• หม่อมหลวงพวงร้อย อภัยวงศ์ (28 ธันวาคม 2457 — 17 สิงหาคม 2543)
• หม่อมหลวงคงคา สนิทวงศ์

เงียบ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

• หม่อมหลวงพวงแก้ว ณ ระนอง (8 สิงหาคม 2461 — 27 กรกฎาคม 2550) สมรสกับสง่า ณ ระนอง มีบุตรสี่คน

ประยงค์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

มีบุตร รวม 3 คน^{[ต้องการอ้างอิง]}

1 หม่อมหลวง บัว สนิทวงศ์ สมรสกับ นาง แถม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม เหลี่ยมจันทร์)

2 หม่อมหลวง นาวี สนิทวงศ์ สมรสกับ นาง อาบ ชูโต

3 หม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์ (29 เม.ย. 2462 - มี.ค. 2546) สมรสกับ มรว ทรงศรี ศรีธวัช

ไม่มีข้อมูล

• หม่อมหลวงลำพวน สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงฟาง สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงไชย สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงศรีพรรณ สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงวิโรจ สนิทวงศ์
• หม่อมหลวงมัลลิกา สนิทวงศ์ (กมลคนธ์)
• หม่อมหลวงสารภี สนิทวงศ์ (หงสนันทน์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2456 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)สืบตระกูลพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ ท.จ.ว.
• พ.ศ. 2430 -   เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา
• พ.ศ. 2432 - Knight of the Royal Order of the Polar Star ของสวีเดน
• พ.ศ. 2443 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)
• พ.ศ. 2469 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)

อ้างอิง

1. สุวพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา. (2470). ข้าวของประเทศสยาม. พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร.
2. สายสกุลสนิทวงศ์
3. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเพลิงศพ, เล่ม ๔๔, ตอน ง, ๒๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๖๓๑
4. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. คนดีที่ข้าพเจ้ารู้จัก เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : ชมรมดำรงวิทยา, 2526. ISBN 9789749557006
5. พบได้จาก "เข็มกลัดสุวพรรณ" ที่ท่านแจกญาติมิตรในช่วงปลายอายุ
6. ลายพระราชหัตถเลขาฯ พระราชทานนามสกุล
7. หนังสือ The rice of siam พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ
8. อรวรรณ ทรัพย์พลอย. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ปราชญ์ผู้เป็นกำลังของแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2552. 352 หน้า. ISBN 978-974-341-578-4
9. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เสด็จไปในการพระราชทานเพลิงศพ หม่อมหลวงพวงแก้ว สนิทวงศ์
10. "ทำเนียบสายตระกูล ณ ระนอง". ณ ระนอง. สืบค้นเมื่อ 14 เมษายน 2558. Check date values in: |accessdate= (help)
11. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๔, ตอน ๒๔, ๒๓ กันยายน พ.ศ. ๒๔๓๐, หน้า ๑๙๑
12. พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 7 หน้า 401
13. พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ (หน้า ๓๑๒๘)

แหล่งข้อมูลอื่น

• http://www.snidvongs.net/index.php?c_id=0&ct_id=9969&type=customize (ในเว็บไซต์ สะกดว่า สุวพรรณ)