อวี้เหวินฮั่วจี๋

อวี้เหวินฮั่วจี๋ (จีน: 宇文化及 ? – 619) เป็นขุนพลของ ราชวงศ์สุย ของจีน ในปี ค.ศ. 618 ได้ก่อรัฐประหารและปลงพระชนม์ จักรพรรดิสุยหยาง ต่อมาเขาประกาศตั้งหลานชายของจักรพรรดิหยาง ฉินกงหวัง (พินอิน: Qíngōngwáng) หยาง เฮ่า (พินอิน: Yùan Háo) ขึ้นเป็นจักรพรรดิ พร้อมกับตั้งตนเองเป็นผู้สำเร็จราชการ (大丞相, Dà chéngxiàng) แทน

แต่จากการนำทหารออกรบและพ่ายแพ้หลายครั้งทำให้ โต้วเจี้ยนเต๋อ (พินอิน: Dóu Jiándè) หนึ่งในผู้นำกบฏเชื่อว่าอวี้เหวินฮั่วจี๋ที่พ่ายแพ้หลายครั้งจะสถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิซึ่งก็เป็นจริงเมื่ออวี้เหวินฮั่วจี๋ได้วางยาพิษปลงพระชนม์หยางเฮ่าและสถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิแห่งรัฐสฺวีเมื่อ ค.ศ. 618 แต่สุดท้ายโต้วเจี้ยนเต๋อก็จับและสังหารเขาพร้อมบุตรชาย 2 คนเมื่อ ค.ศ. 619