อาร์ชบิชอป (อังกฤษ: Archbishop) หรืออัครมุขนายก ชาวไทยคาทอลิกเรียกว่าพระอัครสังฆราช เป็นตำแหน่งการปกครองระดับสูงในบางคริสตจักรที่มีการจัดระเบียบองค์การแบบอิปิสโคปัล เช่น โรมันคาทอลิก ออร์ทอดอกซ์ แองกลิคัน ถือว่ามีสถานะเหนือกว่ามุขนายก (bishop) การเป็นอัครมุขนายกหมายถึงการได้ปกครองอัครมุขมณฑล (archdiocese) ซึ่งเป็นมุขมณฑลที่มีความสำคัญเป็นกรณีพิเศษ หรือในกรณีของแองกลิคันคอมมิวเนียนจะหมายถึงกลุ่มมุขมณฑลที่รวมกันเป็นภาคคริสตจักร เช่น ภาคแคนเทอร์เบอรีที่ปกครองโดยอาร์ชบิชอปแห่งแคนเทอร์เบอรี แต่ก็ไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไป
“อัครมุขนายก” มีฐานะเท่าเทียมกับมุขนายกในด้านการศาสนา แต่มีอภิสิทธิ์บางอย่างมากกว่า ฉะนั้นถ้าผู้ที่เป็นมุขนายกอยู่แล้วได้รับการแต่งตั้ง (appointment) เป็นอัครมุขนายกก็ไม่จำเป็นต้องรับการอภิเษก (consecration) อีก มีแต่พิธีเข้ารับตำแหน่ง (installation) แต่ถ้าผู้ที่ได้รับตำแหน่งไม่ได้เป็นมุขนายกมาก่อน ผู้นั้นก็ต้องเข้าพิธีอภิเษกเพื่อรับศีลอนุกรมเสียก่อนที่จะทำหน้าที่เป็นอัครมุขนายก
คำว่า “Archbishop” มาจากภาษากรีกว่า “αρχι” ที่แปลว่า “ที่หนึ่ง” หรือ “หัวหน้า” และคำว่า “επισκοπος” ที่แปลว่า “ปกครองดูแล”
“อัครมุขนายก” ปกครอง “อัครมุขมณฑล” หรือภาคคริสตจักร ถ้าเป็นในสมัยโบราณโดยเฉพาะในสมัยจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ อัครมุขนายกก็จะปกครอง “รัฐอัครมุขนายก” เช่น อาร์ชบิชอปแห่งไมนทซ์ (Archbishop of Mainz) ผู้ปกครอง “ราชรัฐอัครมุขนายกไมนทซ์” (Archbishopric of Mainz)
ประวัติ ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าตำแหน่งอาร์ชบิชอปอย่างที่ใช้ในปัจจุบันเริ่มมีขึ้นตั้งแต่เมื่อไร หลักฐานเก่าที่สุดปรากฏในกฤษฎีกาสังคายนาไนเซียครั้งที่หนึ่งและซีนอดที่แอนติออก ว่ามี "เมโทรโพลิทัน" ทำหน้าที่ประธานคณะมุขนายกในแต่ละมณฑลของโรมัน จนถึงราวคริสต์ศตวรรษที่ 5 เมโทรโพลิทันจึงถือว่าสูงกว่ามุขนายก แต่ต่ำกว่าอัครบิดร และใช้คำว่า "อาร์ชบิชอป" อย่างในปัจจุบันมาตั้งแต่ราวคริสต์ศตวรรษที่ 6
ประเภท นิกายโรมันคาทอลิก แบ่งอัครมุขนายกออกเป็น 2 ประเภท คือ
- อัครมุขนายกเกียรตินาม (Titular archbishop) คือ อัครมุขนายกที่ไม่ได้เป็นประมุขของเขตปกครองใด ๆ แต่มีนามว่าอัครมุขนายกเพื่อเป็นเกียรติในการทำงานให้คริสตจักร มีหลายประเภท เช่น
- อัครมุขนายกรอง (Coadjutor archbishop) คือ อัครมุขนายกที่เป็นผู้ช่วยของอัครมุขนายกมหานครในการปกครองอัครมุขมณฑล และจะได้สืบตำแหน่งแทนทันทีที่อัครมุขนายกมหานครพ้นจากตำแหน่ง
- อัครมุขนายกกิตติคุณ (Archbishops emeritus) คือ อัครมุขนายกที่เกษียณแล้ว
- เอกอัครสมณทูต (Nuncio) คือ เอกอัครราชทูตสันตะสำนักประจำรัฐหรือองค์การระหว่างประเทศบางองค์การ
- เลขาธิการความสัมพันธ์กับรัฐ (Secretary for Relations with States) ทำหน้าที่เสมือนรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศของสันตะสำนัก
ในประเทศไทย ในปี ค.ศ. 1965 สมเด็จพระสันตะปาปาปอลที่ 6 ได้ยกสถานะมิสซังคาทอลิกทั้ง 6 แห่งในประเทศไทยขึ้นเป็นมุขมณฑล โดยเขตมิสซังกรุงเทพฯ และเขตมิสซังท่าแร่-หนองแสงได้เป็นอัครมุขมณฑล และให้ประมุขของทั้งสองมิสซังมีสมณศักดิ์เป็นอัครมุขนายก โดยพระคุณเจ้ายอแซฟ ยวง นิตโย ประมุขมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ และพระคุณเจ้ามีคาแอล เกี้ยน เสมอพิทักษ์ ประมุขมิสซังโรมันคาทอลิกท่าแร่-หนองแสง เป็นบาทหลวงไทยสององค์แรกที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นอัครมุขนายก
ปัจจุบัน ในประเทศไทยมีอัครมุขนายกมหานคร 2 องค์ คือ
- พระคาร์ดินัลฟรังซิสเซเวียร์ เกรียงศักดิ์ โกวิทวาณิช อัครมุขนายกมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ
- พระคุณเจ้าอันตน วีระเดช ใจเสรี อัครมุขนายกมิสซังโรมันคาทอลิกท่าแร่-หนองแสง
และมีอัครมุขนายกเกียรตินาม 3 องค์ คือ
- พระคาร์ดินัลไมเกิ้ล มีชัย กิจบุญชู อัครมุขนายกกิตติคุณมิสซังโรมันคาทอลิกกรุงเทพฯ
- พระคุณเจ้าหลุยส์ จำเนียร สันติสุขนิรันดร์ อัครมุขนายกกิตติคุณมิสซังโรมันคาทอลิกท่าแร่-หนองแสง
- อาร์ชบิชอปพอล ชัง อิน-นัม เอกอัครสมณทูตสันตะสำนักประจำประเทศไทยและกัมพูชา และผู้แทนของสันตะสำนัก (Apostolic Delegate) ประจำประเทศพม่าและลาว
อ้างอิง - [1].เรียกข้อมูลวันที่ 5 ต.ค. 2553.
- ราชบัณฑิตยสถาน, ราชวงศ์แห่งมหาอำนาจยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ ๑๙ : กษัตริย์และสมเด็จพระราชินีนาถ, 2556, หน้า 419
- กรมการศาสนา, รายงานการศาสนา ประจำปี ๒๕๔๓, กรมการศาสนา, 2543, หน้า 194-6
- ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล ฉบับราชบัณฑิตยสถาน, พิมพ์ครั้งที่ 3, 2552, หน้า 145
- CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Archbishop
- Luc Colla, เรือง อาภรณ์รัตน์ และอากาทา จิตอุทัศน์ ผู้แปล, พระคริสตเจ้าและพระศาสนจักรของพระองค์, 2535, หน้า 51
ดูเพิ่ม ครม, ขนายก, สำหร, บความหมายอ, เขตม, ขนายก, บทความน, ใช, ระบบคร, สต, กราช, เพราะอ, างอ, งคร, สต, กราชและคร, สต, ศตวรรษ, หร, ออย, างใดอย, างหน, อาร, ชบ, ชอป, งกฤษ, archbishop, หร, ชาวไทยคาทอล, กเร, ยกว, าพระอ, ครส, งฆราช, เป, นตำแหน, งการปกครองระด, บส, งในบางคร,. sahrbkhwamhmayxun duthi ekhtmukhnayk bthkhwamniichrabbkhristskrach ephraaxangxingkhristskrachaelakhriststwrrs hruxxyangidxyanghnung xarchbichxp xngkvs Archbishop hruxxkhrmukhnayk 2 chawithykhathxlikeriykwaphraxkhrsngkhrach epntaaehnngkarpkkhrxngradbsunginbangkhristckrthimikarcdraebiybxngkhkaraebbxipisokhpl echn ormnkhathxlik xxrthxdxks aexngklikhn thuxwamisthanaehnuxkwamukhnayk 3 bishop karepnxkhrmukhnaykhmaythungkaridpkkhrxngxkhrmukhmnthl archdiocese 4 sungepnmukhmnthlthimikhwamsakhyepnkrniphiess hruxinkrnikhxngaexngklikhnkhxmmiweniyncahmaythungklummukhmnthlthirwmknepnphakhkhristckr echn phakhaekhnethxrebxrithipkkhrxngodyxarchbichxpaehngaekhnethxrebxri aetkimepnechnnnesmxipphrakhunecafrngsisesewiyr ekriyngskdi okwithwanich xkhrmukhnaykmissngkhathxlikkrungethphxngkhpccubn 1 xkhrmukhnayk mithanaethaethiymkbmukhnaykindankarsasna aetmixphisiththibangxyangmakkwa channthaphuthiepnmukhnaykxyuaelwidrbkaraetngtng appointment epnxkhrmukhnaykkimcaepntxngrbkarxphiesk consecration xik miaetphithiekharbtaaehnng installation aetthaphuthiidrbtaaehnngimidepnmukhnaykmakxn phunnktxngekhaphithixphieskephuxrbsilxnukrmesiykxnthicathahnathiepnxkhrmukhnaykkhawa Archbishop macakphasakrikwa arxi thiaeplwa thihnung hrux hwhna aelakhawa episkopos thiaeplwa pkkhrxngduael xkhrmukhnayk pkkhrxng xkhrmukhmnthl hruxphakhkhristckr thaepninsmyobranodyechphaainsmyckrwrrdiormnxnskdisiththi xkhrmukhnaykkcapkkhrxng rthxkhrmukhnayk echn xarchbichxpaehngimnths Archbishop of Mainz phupkkhrxng rachrthxkhrmukhnaykimnths Archbishopric of Mainz enuxha 1 prawti 2 praephth 3 inpraethsithy 4 xangxing 5 duephimprawti aekikhimprakthlkthanaenchdwataaehnngxarchbichxpxyangthiichinpccubnerimmikhuntngaetemuxir hlkthanekathisudpraktinkvsdikasngkhaynainesiykhrngthihnungaelasinxdthiaexntixxk wami emothrophlithn thahnathiprathankhnamukhnaykinaetlamnthlkhxngormn cnthungrawkhriststwrrsthi 5 emothrophlithncungthuxwasungkwamukhnayk aettakwaxkhrbidr aelaichkhawa xarchbichxp xyanginpccubnmatngaetrawkhriststwrrsthi 6 5 praephth aekikhnikayormnkhathxlik aebngxkhrmukhnaykxxkepn 2 praephth khux xkhrmukhnaykmhankhr Metropolitan archbishop khux xkhrmukhnaykthimixanacpkkhrxngxkhrmukhmnthlaelaphakhkhristckrxkhrmukhnaykekiyrtinam Titular archbishop khux xkhrmukhnaykthiimidepnpramukhkhxngekhtpkkhrxngid aetminamwaxkhrmukhnaykephuxepnekiyrtiinkarthanganihkhristckr mihlaypraephth echn xkhrmukhnaykrxng Coadjutor archbishop khux xkhrmukhnaykthiepnphuchwykhxngxkhrmukhnaykmhankhrinkarpkkhrxngxkhrmukhmnthl aelacaidsubtaaehnngaethnthnthithixkhrmukhnaykmhankhrphncaktaaehnng xkhrmukhnaykkittikhun Archbishops emeritus khux xkhrmukhnaykthieksiynaelw exkxkhrsmnthut Nuncio khux exkxkhrrachthutsntasankpracarthhruxxngkhkarrahwangpraethsbangxngkhkar elkhathikarkhwamsmphnthkbrth Secretary for Relations with States thahnathiesmuxnrthmntriwakarkrathrwngkartangpraethskhxngsntasankinpraethsithy aekikhinpi kh s 1965 smedcphrasntapapapxlthi 6 idyksthanamissngkhathxlikthng 6 aehnginpraethsithykhunepnmukhmnthl odyekhtmissngkrungethph aelaekhtmissngthaaer hnxngaesngidepnxkhrmukhmnthl aelaihpramukhkhxngthngsxngmissngmismnskdiepnxkhrmukhnayk odyphrakhunecayxaesf ywng nitoy pramukhmissngormnkhathxlikkrungethph aelaphrakhunecamikhaaexl ekiyn esmxphithks pramukhmissngormnkhathxlikthaaer hnxngaesng epnbathhlwngithysxngxngkhaerkthiidrbkaraetngtngepnxkhrmukhnayk 6 pccubn inpraethsithymixkhrmukhnaykmhankhr 2 xngkh khux phrakhardinlfrngsisesewiyr ekriyngskdi okwithwanich xkhrmukhnaykmissngormnkhathxlikkrungethph phrakhunecaxntn wiraedch icesri xkhrmukhnaykmissngormnkhathxlikthaaer hnxngaesngaelamixkhrmukhnaykekiyrtinam 3 xngkh khux phrakhardinlimekil michy kicbuychu xkhrmukhnaykkittikhunmissngormnkhathxlikkrungethph phrakhunecahluys caeniyr sntisukhnirndr xkhrmukhnaykkittikhunmissngormnkhathxlikthaaer hnxngaesng xarchbichxpphxl chng xin nm exkxkhrsmnthutsntasankpracapraethsithyaelakmphucha aelaphuaethnkhxngsntasank Apostolic Delegate pracapraethsphmaaelalawxangxing aekikh 1 eriykkhxmulwnthi 5 t kh 2553 rachbnthitysthan rachwngsaehngmhaxanacyuorpinkhriststwrrsthi 19 kstriyaelasmedcphrarachininath 2556 hna 419 krmkarsasna rayngankarsasna pracapi 2543 krmkarsasna 2543 hna 194 6 rachbnthitysthan phcnanukrmsphthsasnasakl chbbrachbnthitysthan phimphkhrngthi 3 2552 hna 145 CATHOLIC ENCYCLOPEDIA Archbishop Luc Colla eruxng xaphrnrtn aelaxakatha citxuthsn phuaepl phrakhristecaaelaphrasasnckrkhxngphraxngkh 2535 hna 51duephim aekikhmukhnayk mukhnaykmhankhrekhathungcak https th wikipedia org w index php title xkhrmukhnayk amp oldid 9315658, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
