อำเภอบางน้ำเปรี้ยว

บางน้ำเปรี้ยว เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดฉะเชิงเทรา แหล่งน้ำสำคัญของอำเภอคือแม่น้ำบางปะกง แม่น้ำนครนายก คลองแสนแสบ และคลองบางขนาก

อำเภอบางน้ำเปรี้ยว
อำเภอ
คำขวัญ:  ส่งเสริมวัฒนธรรม แหล่งทำนาข้าว มะพร้าวน้ำหอม ปลาพร้อมอุดม
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°50′50″N 101°3′12″E / 13.84722°N 101.05333°E / 13.84722; 101.05333
อักษรไทย	อำเภอบางน้ำเปรี้ยว
อักษรโรมัน	Amphoe Bang Nam Priao
จังหวัด	ฉะเชิงเทรา
พื้นที่
• ทั้งหมด	498.659 ตร.กม. (192.533 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	89,018 คน
• ความหนาแน่น	178.52 คน/ตร.กม. (462.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	24150, 24000 (เฉพาะตำบลศาลาแดง), 24170 (เฉพาะตำบลบึงน้ำรักษ์ ดอนเกาะกา และดอนฉิมพลี)
รหัสภูมิศาสตร์	2403
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบางน้ำเปรี้ยว หมู่ที่ 2 ตำบลบางน้ำเปรี้ยว อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา 24150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ศัพทมูลวิทยา

คำว่า บางน้ำเปรี้ยว ตั้งตามความหมายของพื้นที่แถบนั้น เนื่องจากในฤดูแล้งนั้น น้ำที่นั่นจะมีรสเปรี้ยว จึงได้ชื่อว่า บางน้ำเปรี้ยว

ประวัติศาสตร์

เดิมทีนั้นอำเภอบางน้ำเปรี้ยว ตั้งอยู่ที่บ้านต้นสำโรง ตำบลบางขนาก มีหลวงพิศาลเกษตรสมบูรณ์เป็นนายอำเภอ และใช้บ้านพักเป็นที่ว่าการอำเภอ ต่อมาได้ปลูกสร้างที่ว่าการอำเภอขึ้นครั้งแรกใน พ.ศ. 2448 ที่บ้านหมู่ที่2 ตำบลบางน้ำเปรี้ยว ต่อมาในปี พ.ศ. 2497 ได้สร้างที่ว่าการอำเภอใหม่ ด้วยงบประมาณของรัฐ ตั้งอยู่ฝั่งเหนือของคลองแสนแสบ (คลองบางขนาก) และต่อมาในปี พ.ศ. 2540 ได้สร้างที่ว่าการอำเภอแห่งใหม่โดยสร้างอยู่ตรงข้ามที่ว่าการอำเภอเดิม

• วันที่ 3 มีนาคม 2449 ยุบรวมตำบล และเปลี่ยนชื่อใหม่ (1,2,3,4,5,6,7,8)
  • (1) ยุบตำบลคลอง 14 และตำบลคลอง 15 และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลบึงน้ำรักษ์
  • (2) ยุบตำบลดอนฉิมพาลี ตำบลคลอง 16 และตำบลคลอง 17 และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลดอนฉิมพาลี (ตำบลดอนฉิมพลี)
  • (3) ยุบตำบลคลอง 18 และตำบลคลอง 19 และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลดอนหมอนทอง (ตำบลหมอนทอง)
  • (4) ยุบตำบลย่านนาคา ตำบลคลอง 20 และตำบลคลอง 6 วา และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลดอนเกาะกา
  • (5) ยุบตำบลคลองขวาง ตำบลลำอ้ายสอ ตำบลไผ่ดำ และตำบลบางน้ำเปรี้ยว และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลบางน้ำเปรี้ยว
  • (6) ยุบตำบลบึงไข่ปลา ตำบลปลื้มแผ้วผ้า และตำบลโพรงอากาศ และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลโพรงอากาศ
  • (7) ยุบตำบลไผ่แถว และตำบลศาลาแดง และเรียกชื่อตำบลว่า ตำบลศาลาแดง
  • (8) ส่วนตำบลบางขนาก ยังคงไว้ชื่อเดิม
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลบางน้ำเปรี้ยว ในท้องที่บางส่วนของตำบลโพรงอากาศ และตำบลบางน้ำเปรี้ยว
• วันที่ 30 พฤษภาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลดอนฉิมพลี ในท้องที่บางส่วนของตำบลดอนฉิมพลี
• วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบางขนาก ในท้องที่ตำบลบางขนาก
• วันที่ 6 มิถุนายน 2515 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางขนาก และจัดตั้งสุขาภิบาลบางขนาก ในท้องที่บางส่วนของตำบลบางขนาก
• วันที่ 20 พฤษภาคม 2518 ตั้งตำบลสิงโตทอง แยกออกจากตำบลหมอนทอง
• วันที่ 5 พฤษภาคม 2537 จัดตั้งสุขาภิบาลศาลาแดง ในท้องที่บางส่วนของตำบลศาลาแดง
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลบางน้ำเปรี้ยว สุขาภิบาลดอนฉิมพลี สุขาภิบาลบางขนาก และสุขาภิบาลศาลาแดง เป็น เทศบาลตำบลบางน้ำเปรี้ยว เทศบาลตำบลดอนฉิมพลี เทศบาลตำบลบางขนาก และเทศบาลตำบลศาลาแดง ตามลำดับ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบางน้ำเปรี้ยวตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือสุดของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับท้องที่การปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอองครักษ์ (จังหวัดนครนายก)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านสร้าง (จังหวัดปราจีนบุรี) และอำเภอคลองเขื่อน
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองฉะเชิงเทรา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตหนองจอก (กรุงเทพมหานคร) และอำเภอลำลูกกา (จังหวัดปทุมธานี)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบางน้ำเปรี้ยวแบ่งออกเป็น 10 ตำบล 148 หมู่บ้าน

ลำดับที่	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	ประชากรทั้งหมด (พ.ศ. 2562)	ประชากรแยกตามส่วนท้องถิ่น (พ.ศ. 2561)
1.	บางน้ำเปรี้ยว	Bang Nam Priao	16	9,355	1,140 8,215	(ทต.บางน้ำเปรี้ยว) (อบต.บางน้ำเปรี้ยว)
2.	บางขนาก	Bang Khanak	12	5,529	2,113 3,416	(ทต.บางขนาก) (ทต.คลองแสนแสบ)
3.	สิงโตทอง	Singto Thong	8	5,989	5,989	(อบต.สิงโตทอง)
4.	หมอนทอง	Mon Thong	11	10,502	10,502	(อบต.หมอนทอง)
5.	บึงน้ำรักษ์	Bueng Nam Rak	15	8,614	8,614	(อบต.บึงน้ำรักษ์)
6.	ดอนเกาะกา	Don Ko Ka	14	8,607	8,607	(ทต.ดอนเกาะกา)
7.	โยธะกา	Yothaka	13	6,537	6,537	(อบต.โยธะกา)
8.	ดอนฉิมพลี	Don Chimphli	19	14,427	1,635 12,792	(ทต.ดอนฉิมพลี) (อบต.ดอนฉิมพลี)
9.	ศาลาแดง	Sala Daeng	22	10,080	1,472 8,608	(ทต.ศาลาแดง) (อบต.ศาลาแดง)
10.	โพรงอากาศ	Phrong Akat	18	9,165	1,247 7,918	(ทต.บางน้ำเปรี้ยว) (อบต.โพรงอากาศ)
รวม			148	88,805	19,630 (เทศบาล) 69,175 (อบต.)

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบางน้ำเปรี้ยวประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบางน้ำเปรี้ยว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางน้ำเปรี้ยวและบางส่วนของตำบลโพรงอากาศ
• เทศบาลตำบลดอนฉิมพลี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลดอนฉิมพลี
• เทศบาลตำบลบางขนาก ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางขนาก
• เทศบาลตำบลศาลาแดง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลศาลาแดง
• เทศบาลตำบลดอนเกาะกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนเกาะกาทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลคลองแสนแสบ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางขนาก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางขนาก)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางน้ำเปรี้ยว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางน้ำเปรี้ยว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางน้ำเปรี้ยว)
• องค์การบริหารส่วนตำบลสิงโตทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสิงโตทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหมอนทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหมอนทองทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบึงน้ำรักษ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงน้ำรักษ์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโยธะกา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโยธะกาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลดอนฉิมพลี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนฉิมพลี (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลดอนฉิมพลี)
• องค์การบริหารส่วนตำบลศาลาแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศาลาแดง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลศาลาแดง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลโพรงอากาศ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพรงอากาศ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางน้ำเปรี้ยว)
  

อ้างอิง

1. "พระบรมราชโองการ ประกาศ แก้ไขอัตราชั้นที่นาและเปลี่ยนชื่อตำบลในมณฑลปราจีนบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 23 (49): 1234–1236. 3 มีนาคม 2449. Check date values in: |date= (help)
2. [1]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางน้ำเปรี้ยว อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา
3. [2]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลดอนฉิมพลี อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา
4. [3]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]
5. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางขนาก อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา และจัดตั้งสุขาภิบาลบางขนาก อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา
6. [5]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลศาลาแดง อำเภอบางน้ำเปรี้ยว จังหวัดฉะเชิงเทรา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (36 ง): 12–13. 5 พฤษภาคม 2537. Check date values in: |date= (help)
8. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. Check date values in: |date= (help)
9. [6]ประชากรรายตำบล ปี พ.ศ. 2561