อุดม ทรงแสง
อุดม ทรงแสง (20 มิถุนายน 2478 - 24 ธันวาคม 2561) หรือรู้จักกันในนาม พ่อดม ชวนชื่น และ อุดม ชวนชื่น เป็นนักแสดงตลก ลิเก นักดนตรี และนักแต่งเพลงชาวไทย รวมถึงเป็นผู้ก่อตั้งและอดีตหัวหน้าคณะตลกคณะชวนชื่น นอกจากนั้นยังเป็นผู้ที่นำเอาดนตรีสากลมาเล่นร่วมกับลิเกคนแรกของไทยอีกด้วย
| อุดม ทรงแสง | |
|---|---|
| ชื่อเกิด | อุดม ทรงแสง |
| เกิด | 20 มิถุนายน พ.ศ. 2478 อำเภออัมพวา สมุทรสงคราม ประเทศสยาม |
| เสียชีวิต | 24 ธันวาคม พ.ศ. 2561 (83 ปี) โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า จังหวัดนนทบุรี ประเทศไทย |
| คู่สมรส | 4 คน |
| บุตร | 15 คน (ดูแผนผัง) |
| อาชีพ | นักแสดง นักแสดงตลก ลิเก นักดนตรี นักแต่งเพลง |
| ฐานข้อมูล | |
| IMDb | |
ประวัติ
อุดม ทรงแสง เกิดเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2478 ที่อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม แล้วย้ายมาอาศัยที่อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เป็นบุตรคนที่ 4 ในบรรดาพี่น้อง 6 คน ในครอบครัวที่ประกอบอาชีพเป็นนักแสดงลิเก เริ่มเล่นลิเกตั้งแต่อายุ 13 ปีจนทำให้ไม่มีเวลาได้เรียนหนังสือและจบแค่ป.1 และได้เริ่มเป็นพระเอกลิเกในคณะศิลป์ส่งเสริม ซึ่งประสบความสำเร็จในระดับที่น่าพอใจอย่างยิ่ง ก่อนจะแยกออกมาตั้งคณะลิเกอุดมศิลป์ และได้แสดงลิเกออกรายการวิทยุในนามคณะ อุดม - แววดาว ซึ่งเป็นน้องสาว และก็ประสบความสำเร็จอย่างมากที่จันทบุรี หลังจากที่แสดงไปได้แค่ 7 วัน
ในระหว่างที่เป็นนักแสดงลิเกด้วยความที่ชื่นชอบเรื่องดนตรีทั้งไทยและสากลจึงสามารถเล่นเครื่องดนตรีที่ใช้ในการแสดงลิเกได้ทุกชิ้น และมีความสนใจในแซกโซโฟน จึงได้ซื้อมาฝึกเล่นด้วยตนเอง ต่อมาพ่อดมจึงได้คิดวิธีการดึงผู้ชมให้เข้ามาดูลิเกด้วยการเล่นดนตรีสากลในช่วงหัวค่ำก่อนการแสดง คณะลิเกของพ่อดมจึงมีทั้งแอกคอร์เดียน กีต้าร์ เบส และกลองชุด เครื่องดนตรีเหล่านี้ก็ถูกนำไปเล่นรวมกับเครื่องดนตรีลิเก นับเป็นคณะลิเกคณะแรกของเมืองไทยจนเป็นต้นแบบให้กับคณะลิเกในยุคปัจจุบัน
ขณะอายุได้ 30 ปี หลังจากที่ได้ยินคนดูบ่นให้ฟังเรื่องอายุมากเกินที่จะเป็นพระเอก พ่อดมก็ตัดสินใจล้างมือจากการเป็นพระเอกลิเกและหนีเข้ากรุงเทพพร้อมกับแซกโซโฟนคู่ใจเข้าร่วมวงดนตรีลูกทุ่งของประจวบ จำปาทอง สังข์ทอง สีใส ชาตรี ศรีชล เพลิน พรหมแดน นักร้องลูกทุ่งชื่อดังในยุคนั้นในตำแหน่งเครื่องเป่า พร้อมกับให้นพดล ทรงแสง (จิ้ม) ลูกชายเข้าร่วมวงอีกคนในตำแหน่งมือกลอง ในระหว่างนั้นพ่อดมและจิ้มได้เริ่มหันมาแสดงตลกแทนตลกในคณะที่หยุดพัก โดยได้ค่าตัวถึงคืนละ 500 บาท เล่นตลกอยู่ราว 1 ปี จนกระทั่งวงดนตรีของเพลิน พรหมแดนได้ยุบไป
ในปี พ.ศ. 2525 ขณะอายุได้ 47 ปี พ่อดมได้รวบรวมสมัครพรรคพวกก่อตั้งคณะตลกคณะชวนชมขึ้นในรูปแบบตลกครอบครัวแต่ไม่ได้รับความนิยมมากนักจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็นชวนชื่น ทำให้เริ่มมีชื่อเสียงขึ้นมาโดยรับงานแสดงตลกตามที่ต่างๆ รวมไปถึงก่อตั้งบริษัทรับจัดงานแสดง โชว์ และผลิตรายการโทรทัศน์ออกมามากมายอีกด้วย ในเวลาต่อมาด้วยอายุที่มากขึ้นพ่อดมจึงตัดสินใจยกคณะให้ จิ้ม ชวนชื่น เป็นผู้ดูแลแทนแต่พ่อดมก็ยังร่วมแสดงตลกกับชาวคณะอยู่เสมอกระทั่งจิ้มได้ตัดสินใจยุบคณะชวนชื่นไปในที่สุด
นอกจากนี้ พ่อดมยังเป็นนักแต่งเพลงซึ่งได้รับคำแนะนำมาจากพร ภิรมย์ ในช่วงที่ไปเล่นลิเกด้วยกันนาน 2 ปี พ่อดมได้ประพันธ์เพลงไว้หลายบทเพลงให้กับนักร้องมากมาย อาทิ คัมภีร์ แสงทอง ยอดรัก สลักใจ เอกชัย ศรีวิชัย และบทเพลงที่สร้างชื่อเสียงให้กับพ่อดมมากที่สุดคือเพลง พิษรักพิษณุโลก เดิมพ่อดมตั้งใจแต่งเอาไว้ให้จิ้มไว้ตอนอายุ 14 ปี ภายหลังได้ถูกนำไปประกอบภาพยนตร์เรื่อง คนปีมะ ขับร้องโดย สีหนุ่ม เชิญยิ้ม เป็นผู้ขับร้องเป็นคนแรก ต่อมา สันติ ดวงสว่าง และ หนู มิเตอร์ ได้นำเพลงนี้ไปขับร้องใหม่
เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2561 พ่อดมได้ตรวจพบว่าตัวเองเป็นโรคมะเร็งตับในระยะที่ 3 กระทั่งพ่อดมได้เสียชีวิตลงที่โรงพยาบาลพระนั่งเกล้าเมื่อวันจันทร์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ด้วยวัย 83 ปี 7 เดือน 4 วัน
ชีวิตส่วนตัว
พ่อดม ชวนชื่น มีภรรยา 4 คนและบุตรธิดารวมทั้งสิ้น 15 คน ในบรรดาบุตรธิดาของพ่อดมที่เป็นนักแสดงที่มีชื่อเสียง อาทิ นพดล ทรงแสง (จิ้ม ชวนชื่น), แสงดาว ทรงแสง (จอย ชวนชื่น), รณกร ทรงแสง (หลุยส์ เชิญยิ้ม) และ ผดุง ทรงแสง (แจ๊ส ชวนชื่น) รวมถึง อาคม ปรีดากุล (ค่อม ชวนชื่น) และ แป๋ว บ้านโป่ง ที่มีศักดิ์เป็นหลานทั้งนี้ พ่อดมเคยพูดเอาไว้ว่าลูกอีกคนหนึ่งของเขานั้นกำลังตามหาเขาอยู่ซึ่งปัจจุบันตัวของลูกคนที่ 15 ของพ่อดมยังคงเป็นปริศนาอยู่
นอกจากนี้พ่อดมยังมีศักดิ์เป็นพ่อตาของเทพ โพธิ์งาม นักแสดงตลกชื่อดังอีกด้วยเพราะลูกสาวคนหนึ่งของพ่อดมคือ ภัสราวรรณ ทรงพีระพัฒน์ (จุ๋ม) ได้มาแต่งงานกับเทพ โพธิ์งามและชื่อของพ่อดมยังได้ถูกนำไปใช้เป็นชื่อร้านอาหารทะเลของหลุยส์ เชิญยิ้ม ในชื่อ อุดมซีฟู้ด
พ่อดม ชวนชื่น เคยปฏิเสธรับรางวัลเป็นศิลปินแห่งชาติ เนื่องด้วยกลัวเสื่อมเสียเพราะชอบเที่ยวอาบอบนวด
แผนผังครอบครัว
ผลงาน
ภาพยนตร์
| ปี | เรื่อง | บทบาท |
|---|---|---|
| 2545 | ผีหัวขาด | ชาวบ้าน (รับเชิญ) |
| 2546 | องค์บาก | ตาเหมือน (รับเชิญ) |
| หลบผี ผีไม่หลบ | ดม | |
| ดึก ดำ ดึ๋ย | ตาของสวย | |
| คนปีมะ | ||
| 2547 | บอดี้การ์ดหน้าเหลี่ยม | ดม (เอเลียต) (รับเชิญ) |
| โหมโรง | ช่างซ่อมเครื่องดนตรีไทย | |
| โกร๋น ก๊วน กวน ผี | ตาเก่ง | |
| มนต์รักร้อยล้าน | ผู้ใหญ่เทพ | |
| 2548 | พยัคฆ์ร้ายส่ายหน้า | บอม คนบ้าชอบทำระเบิด |
| 2549 | โหน่ง เท่ง นักเลงภูเขาทอง | นายแดง (พ่อของบุญเท่ง) |
| โกยเถอะโยม | สัปเหร่อจัน | |
| แสบสนิท ศิษย์ส่ายหน้า | ||
| 2551 | บ้านผีเปิบ | ลุงดูด |
| 2552 | บุปผาราตรี 3.1 | ลูกกรอกตัวพ่อ |
| บุปผาราตรี 3.2 | ลูกกรอกตัวพ่อ | |
| 2553 | 8E88 แฟนลั้ลลา | เจ้าพ่อดม |
| มือปืนดาวพระเสาร์ | เปิ้ล อาก้า | |
| 2554 | จั๊กกะแหล๋น | ป๋าชา |
| ใหม่กะหม่ำ โดนกะโดน | พ่อของใหม่ | |
| เหลือแหล่ | ลุงดม | |
| หมาแก่ อันตราย | เปิ้ล อาก้า | |
| ขอบคุณที่รักกัน | เตี่ย | |
| 2557 | ตุ๊กแกรักแป้งมาก | ลุงโอ่ง |
| 2559 | หลวงพี่แจ๊ส 4G | พ่อดม (พ่อของหลวงพี่แจ๊ส) (รับเชิญ) |
ละครโทรทัศน์ และซิตคอม
| ปี | เรื่อง | บทบาท |
|---|---|---|
| 2545 | คนส่งกรรม | เฒ่าสุก |
| 2546 | สัญญาเมื่อสายัณห์ | |
| 2548 | ชิชา สาวน้อยมหัศจรรย์ | |
| 2550 | ผู้กองเจ้าเสน่ห์ | (ตอน ตัวประกัน) |
| 2551 | รักต้องซ่อม | (ตอน รักติดปีก) |
| 2552 | เป็นต่อ | ลุงของพี่กอล์ฟ (ตอน ผ้าเหลืองร้อน) |
| บ่วงร้ายพ่ายรัก | มัคทายก | |
| เทพธิดาปลาร้า | ||
| 2553 | วงษ์คำเหลา เดอะซีรีส์ | ท่านปู่ทอง |
| วายุภัคมนตรา | ท่านเจ้าที่ | |
| 2554 | รักไม่มีวันตาย | ลุงมหา |
| 2555 | แก้วกลางดง | |
| นางสิงห์สะบัดช่อ | สัปเหร่อคง | |
| ก้นครัวตัวแสบ | ยม | |
| 2556 | คุณชายรัชชานนท์ | พรานเกิ้น |
| มาเฟียตาหวาน | ||
| 2557 | ธิดาแดนซ์ | จ่า |
| ยอดชายนายตุ๊กตุ๊ก | ลุงแช่ม | |
| 2558 | ลิเกหมัดสั่ง | มัคทายก |
| 2 รัก 2 วิญญาณ | คนขับแท็กซี่ | |
| เจ้านาง | พ่อครู | |
| มนต์รักเพลงผีบอก | ||
| 2559 | สัญญาเมื่อสายัณห์ | ตาชุปสี่คิ้ว (ครูสอนเพลงลูกทุ่ง) |
| ระเบิดเถิดเทิงแดนเซอร์ทะลวงไส้ | (ตอน พ่อไม่เข้าใจแหนม) | |
| ละครเทิดพระเกียรติ ชุด ใต้ร่มพระบารมี เรื่อง เพลงแห่งแสงตะวัน | ลุงต่าย | |
| 2560 | หล่อล่าผี | ปู่ดม |
| ว่าความตามรัก | นับตังค์ สงวนสิน (ปู่นับตังค์) (รับเชิญ) | |
| ราชนาวีที่รัก | ลุงโขง | |
| 2561 | รักปรุงรส | ปู่สิงห์ |
รายการโทรทัศน์
- บุปผาสวรรค์ ซูเปอร์ลูกทุ่ง ทางช่อง 5
- ชวนชื่นโชว์ ทางช่อง ทรูเฮฮา
- ก่อนบ่ายโชว์ ทางช่อง 3
- สน. ชวนชื่น ทางช่อง ทรูเฮฮา
- ชวนชื่นเธียเตอร์ ทางช่อง ไทยรัฐทีวี
- ชวนชื่น Family Show ทางช่อง 3
- 7 ดาวประจัญบาน ทางช่อง 7 สี
- ป๋าซ่า พาซิ่ง ทางช่อง ทรูโฟร์ยู
- บริษัทฮาไม่จำกัด (21 มิถุนายน 2558, 25 พฤศจิกายน 2560, 1 กรกฎาคม 2561)
ผลงานอื่นๆ
- แต่งเพลง พิษรักพิษณุโลก เพลงประกอบภาพยนตร์ คนปีมะ (2546)
- มิวสิควีดีโอ คุณลำใย ของ ลูกนก สุภาพร
- มิวสิควีดีโอ เมื่อไหร่จะได้พบเธอ ของ ภูริต ภิรมย์ภักดี
- มิวสิควีดีโอ แว้นฟ้อหล่อเฟี้ยว ของ แจ๊ส สปุ๊กนิค ปาปิยอง กุ๊กกุ๊ก
- ร่วมร้องเพลง ป๋าซ่าพาซิ่ง เพลงประกอบรายการ ป๋าซ่าพาซิ่ง
