เกาะน้อย (กรุงเทพมหานคร)

เกาะน้อย เป็นเกาะขนาดเล็กเกาะหนึ่งกลางแม่น้ำเจ้าพระยา ด้านหน้าวัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร บนเกาะมีเก๋งจีนขนาดน้อยหลังหนึ่ง และมีต้นอินทผลัมสองหรือสามต้นขึ้นอยู่

เกาะน้อย

เกาะน้อย แลเห็นพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามอยู่เบื้องหลัง

มีภาพเพียงไม่กี่ชิ้นที่แสดงความมีตัวตนของเกาะน้อย ภาพหนึ่งที่มีชื่อเสียงคือ "ภาพเงาต้นไม้" ผลงานของฟรานซิศจิตร หรือหลวงอัคนีนฤมิตร (จิตร จิตราคนี) ที่ถ่ายเมื่อปี พ.ศ. 2407 นอกจากนี้เกาะน้อยยังปรากฏใน "นิราศยี่สาร" ของ ก.ศ.ร. กุหลาบ (กุหลาบ ตฤษณานนท์) ที่แต่งเมื่อปี พ.ศ. 2422 เมื่อล่องเรือผ่านหน้าวัดอรุณราชวรารามเพื่อไปไหว้พระที่เขายี่สาร ถูกตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์สยามไสมยของหมอสมิธ เมื่อปี พ.ศ. 2427 ความว่า

ตะพานท่าน่ามุขมีสี่น่า		รูปกุมภาทำด้วยหินดิ้นไม่ไหว
สองตัวคู่อยู่ริมท่าชะลาไล		ตรงนั้นไซ้มีช่องร่องวาริน

แผ่นผาสีลาลาศดูหลาดเหยาะ		ทำเปนเกาะฝั่งท่าชะลาสินธุ
มีเขื่อนคั่นรายรอบเปนขอบดิน		ปลูกต้นอินทะผาลำมีหนามคม

ใบกาง ๆ มีทางคล้ายกับตาล		รศผลหวานแหลมชิดสนิทสนม
มีเก๋งใกล้ไปมาเปนท่าลม		ดูน่าชมท่าเรือจ้างหนทางจร๚ะ

มีความหมายโดยรวมว่า บริเวณสะพานท่าเรือจ้างมีรูปปั้นจระเข้หินสองตัวอยู่ใกล้กับร่องน้ำที่คั่นระหว่างแผ่นดินใหญ่กับเกาะขนาดน้อยเกาะหนึ่ง รอบเกาะมีเขื่อนคั่นไว้โดยรอบ ปลูกต้นอินทผลัมและมีเก๋งไว้นั่งรับลม

จากการศึกษาค้นคว้าของเอนก นาวิกมูล พบว่าเกาะน้อยถูกขุดลอกไปโดยกองทัพเรือ เนื่องจากกองทัพเรือตั้งอยู่พระราชวังเดิมข้างวัดอรุณราชวรารามนั่นเอง เกาะน้อยจึงกีดขวางการกลับลำของเรือ แต่ขุดลอกไปเมื่อไหร่นั้นไม่เป็นที่ปรากฏ

อ้างอิง

1. "เกาะน้อยหน้าวัด". เมืองโบราณ. 30 มีนาคม 2548. สืบค้นเมื่อ 13 มิถุนายน 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. เอนก นาวิกมูล. "จระเข้บอกตำแหน่งเกาะ นายเรืองถูกเปลี่ยนหัว". ศิลปวัฒนธรรม. 20:6 เมษายน 2542, หน้า 34