เจดีย์ซู่เล

เจดีย์ซู่เล (พม่า: ဆူးလေဘုရား; ออกเสียง: [sʰúlè pʰəjá]) เป็นเจดีย์ตั้งอยู่ในใจกลางเมืองย่างกุ้ง เป็นพื้นที่ภูมิศาสตร์สำคัญของการเมืองพม่าร่วมสมัย ตามตำนานระบุว่าเจดีย์สร้างขึ้นก่อนเจดีย์ชเวดากอง ในช่วงพระพุทธเจ้ายังมีพระชนม์ชีพอยู่ ทำให้เจดีย์องค์นี้เก่าแก่กว่า 2,500 ปี ตำนานระบุว่าสถานที่สำหรับก่อสร้างเจดีย์ชเวดากองได้รับการแนะนำจากนะ (วิญญาณ) เก่าแก่ของเมืองที่สถิตอยู่บริเวณเจดีย์ซู่เล

เจดีย์ซู่เล
ဆူးလေဘုရား
ศาสนา
ศาสนา	พุทธ
นิกาย	เถรวาท
ภูมิภาค	เขตย่างกุ้ง
ที่ตั้ง
เทศบาล	ย่างกุ้ง
ประเทศ	พม่า
ที่ตั้งในประเทศพม่า
พิกัดภูมิศาสตร์	16°46′28″N 96°09′32″E / 16.774422°N 96.158756°E / 16.774422; 96.158756พิกัดภูมิศาสตร์: 16°46′28″N 96°09′32″E / 16.774422°N 96.158756°E / 16.774422; 96.158756

เจดีย์ซู่เลเป็นจุดศูนย์กลางทางการเมืองของย่างกุ้งและพม่า เป็นสถานที่ชุมนุมประท้วงในเหตุการณ์ปฏิวัติ 8888 ในปี พ.ศ. 2531 และการปฏิวัติผ้ากาสาวพัสตร์ ในปี พ.ศ. 2550 เจดีย์ซู่เลจัดอยู่ในรายชื่อโบราณสถานของเมืองย่างกุ้ง

เจดีย์

เจดีย์ซู่เลโครงสร้างเดิมคาดว่าได้รับอิทธิพลจากสถูปเจดีย์ของอินเดียซึ่งทำรูปแบบคล้าย ๆ กันคือเป็นรูปเนินดินสำหรับเก็บพระธาตุ ต่อมาเริ่มได้รับวัฒนธรรมท้องถิ่น รูปแบบอิทธิพลของอินเดียตอนใต้จึงเริ่มเปลี่ยนแปลงเป็นสถาปัตยกรรมแบบท้องถิ่นเป็นรูปของเจดีย์ เป็นที่เชื่อกันว่าเคยเป็นที่ประดิษฐานพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า ที่ได้ประทานให้แก่พี่น้องพ่อค้าสองคนคือ ตปุสสะและภัลลิกะ

ประวัติและตำนาน

ตามตำนานที่ตั้งของเจดีย์ซู่เลในปัจจุบันเคยเป็นที่สถิตของนะนามว่า ซู่เล เมื่อท้าวสักกะอยากจะช่วยเหลือกษัตริย์โอะกะลาปะ เพื่อหาสถานที่ประดิษฐานพระเกศาธาตุ แต่ท้าวสักกะไม่ทราบว่าควรเป็นที่ไหน เหล่าเทวดา มนุษย์ พร้อมด้วยกษัตริย์โอะกะลาปะจึงมาประชุมบริเวณซู่เล และนะซู่เลจึงได้แนะนำสถานที่สำหรับการสร้างเจดีย์ชเวดากอง

เจดีย์ซู่เลเริ่มเป็นศูนย์กลางของย่างกุ้งโดยร้อยโท อเล็กซานเดอร์ เฟรเซอร์ (Lt. Alexander Fraser) วิศวะกรจากเบงกอล ผู้ซึ่งสร้างรูปแบบถนนย่างกุ้งอย่างในปัจจุบัน ไม่นานนักหลังจากการยึดครองของจักรวรรดิอังกฤษในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 19 (มีการนำชื่อของเขาไปตั้งชื่อถนนเฟรเซอร์ แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็นถนนอโนรธา และยังคงเป็นหนึ่งในเส้นทางสายหลักของย่างกุ้ง)

เจดีย์เป็นรูปทรงแปดเหลี่ยมซึ่งแต่ละด้านมีความยาว 24 ฟุต (7 เมตร) สูง 144 ฟุต 9½ นิ้ว (44 เมตร) เจดีย์ได้รับการบูรณะและมีขนาดเท่าปัจจุบันในสมัยพระนางเชงสอบู (ค.ศ. 1453–1472) รอบ ๆ เจดีย์มีระฆังสัมฤทธิ์ 10 ใบขนาดและอายุแตกต่างกันไปโดยมีการจารึกชื่อผู้บริจาคและวันที่ถวาย คำอธิบายเกี่ยวกับชื่อเจดีย์แตกต่างกันไปตามความเชื่อเช่น มาจาก ซู-เว หมายถึง "การชุมนุมโดยรอบ" มาจากเมื่อครั้งกษัตริย์โอะกะลาปะและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ต่าง ๆ สืบหาที่ตั้งของเนินเขาสิงคุตระเพื่อสร้างเจดีย์ชเวดากอง อีกความเชื่อกล่าวว่ามาจาก ซู-เล หมายถึงพุ่มไม้ป่าชนิดหนึ่ง และสมมุติฐานใหม่ที่ไม่เกี่ยวกับตำนานมาจากความเชื่อมโยงกับภาษาบาลีคำว่า จุลฺล หมายถึง "เล็ก" และ เจติย หมายถึง "เจดีย์"

ที่ตั้ง

เจดีย์ซู่เลตั้งอยู่ใจกลางกรุงย่างกุ้งเป็นส่วนหนึ่งของเมืองทั้งด้านเศรษฐกิจและชีวิตของประชาชน ระหว่างการชุมนุมประท้วงเมื่อปี พ.ศ. 2531 และ พ.ศ. 2550 เจดีย์ซู่เลเป็นจุดนัดพบของผู้ประท้วงต่อต้านรัฐบาลและผู้ประท้วงเพื่อประชาธิปไตย

สถานที่ทางการเมือง

ในช่วงเหตุการณ์ปฏิวัติ 8888 เจดีย์เป็นจุดนัดพบและจุดหมายปลายทางที่ได้รับการเลือก เนื่องจากตำแหน่งที่ตั้งและเป็นนัยสำคัญทางสัญลักษณ์ ในปี พ.ศ. 2550 ระหว่างการปฏิวัติผ้ากาสาวพัสตร์ เจดีย์ซู่เลใช้เป็นจุดชุมนุมในการประท้วงเพื่อประชาธิปไตย พระสงฆ์จำนวนหลายพันคนมาชุมนุมกันเพื่อกราบไหว้รอบพระเจดีย์ และเป็นสถานที่แรกที่ได้เห็นถึงปฏิกิริยารุนแรงของรัฐบาลพม่าต่อกลุ่มผู้ประท้วง

คลังภาพ

•  

  เจดีย์ซู่เล ค.ศ. 1895

•  

  บริเวณด้านนอกรอบเจดีย์

•  

  บริเวณภายในเจดีย์

•  

  ซู่เลโบ้โบ้จี้ นะเจดีย์ซู่เล

อ้างอิง

เชิงอรรถ

1. Sule Pagoda Facelift
2. yangon book final
3. Khin Maung Nyunt, from a series of articles on famous bells in Burma in the Working People's Daily: this article published 31 January 1988.
4. Uprising in Burma
5. Saffron Revolution: A Rangoon Diary
6. . The Myanmar Times. 2001-10-29. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 15 June 2009.

บรรณานุกรม

• Barnes, Gina L. “An Introduction to Buddhist Archaeology,” World Archaeology, Vol. 27, No. 2. (Oct., 1995), pp. 165–182.
• Raga, Jose Fuste. Sule pagoda, in the centre of Yangon, Myan. Encyclopædia Britannica. 10 February 2009
• Soni, Sujata. Evolution of Stupas in Burma. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd, 1991.