เจียงซือ

เจียงซือ (จีนตัวย่อ: 尸; จีนตัวเต็ม: 僵屍; พินอิน: jiāngshī, เวด-ไจลส์: jiangshi, แปลว่า "ศพแข็ง") เป็นผีจำพวกแวมไพร์หรือซอมบี้ตามความเชื่อของจีน

ชุดขุนนางสมัยราชวงศ์ชิง

เจียงซือ ปรากฏในวัฒนธรรมร่วมสมัยหลายประการ เช่น ภาพยนตร์ชุด Mr. Vampire (ผีกัดอย่ากัดตอบ) ซึ่งมีด้วยกันทั้งหมด 5 ภาค หรือในวิดีโอเกมต่าง ๆ เช่น Reigen Doushi (เปา เปา) โดยมักปรากฏในเครื่องแต่งกายชุดขุนนางยุคราชวงศ์ชิงหรือตัวละครในการ์ตูนญี่ปุ่นชุด Dragon Ball ชื่อ เจาสึ (ญี่ปุ่น: 餃子) ก็ดัดแปลงมาจากเจียงซือ

เจียงซือ เชื่อว่าเป็นแวมไพร์ที่อาศัยนอนหลับอยู่ในโลงศพหรือถ้ำในเวลากลางวัน และในเวลากลางคืนจะออกหากินด้วยการดูดเลือดของมนุษย์หรือสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ด้วยการกระโดด เจียงซือมีผิวที่ขาวซีดและมีขนยาว ซึ่งเกิดจากเชื้อรา ที่เจริญเติบโตบนร่างกาย แต่ถ้าเจียงซือกระโดดข้ามกระสอบข้าว จะก้มลงนับเมล็ดข้าวทุกเมล็ด ซึ่งวิธีป้องกันเจียงซือ บางครั้งจะใช้การโปรยเมล็ดพืชหรือข้าวไว้ตามทางเดินหรือหลังคาบ้าน เพื่อถ่วงเวลาให้เจียงซือนับเมล็ดข้าวจนถึงเช้า ซึ่งวิธีการเช่นนี้ก็เป็นวิธีเดียวกันกับการป้องกันแวมไพร์ของยุโรป

แท้จริงแล้ว เจียงซือ เป็นความเชื่อในทางไสยศาสตร์ของลัทธิเต๋าหรือเหมาซาน ชาวจีนมีความเชื่อว่า เมื่อมีผู้ตายลง ศพจะต้องถูกฝังในบ้านเกิด ในสมัยโบราณการคมนาคมเป็นไปอย่างลำบาก นักบวชในลัทธิเหมาซาน จึงทำพิธีปลุกศพให้ลุกขึ้นมากระโดดตามตัวเป็นขบวน โดยมีการการสั่นกระดิ่งเป็นเครื่องให้จังหวะ ซึ่งถือว่าเป็นพิธีลับห้ามให้ผู้คนทั่วไปเห็น ซึ่งวิธีการเช่นนี้เป็นที่นิยมกระทำในเขตปกครองตนเองชนชาติถูเจีย-ม้ง เซียงซี (อยู่ทางทิศตะวันตกของมณฑลหูหนาน) เรียกว่า 湘西趕屍 (พินอิน: Xiangxi ganshi, แปลว่า "การขนศพในเซียงซี") ถือเป็นคำบอกเล่าหรือความเชื่อประการหนึ่งในท้องถิ่น

ในหนังสือที่แต่งจากการคำบอกเล่านี้ ชื่อ The Corpse Walker ของเหลียว ยี่วู่ ระบุว่า พิธีนี้จะกระทำกัน 2 คน โดยผู้กระทำจะสวมเสื้อคลุมตัวใหญ่ที่คลุมตัวไว้ทั้งหมด และแต่งตัวศพด้วยชุดคลุมสีขาวและคลุมศีรษะด้วยผ้าคลุม พร้อมกับใช้โคมไฟเป็นเครื่องนำทาง ขณะที่ออกเดินจะร้องบอกเตือนอยู่เป็นระยะ ๆ ว่า ให้ระวังอุปสรรคต่าง ๆ ที่อยู่ข้างหน้า ซึ่งพิธีนี้จะกระทำกันในเวลากลางคืนเพื่อหลีกเลี่ยงการมีผู้พบเห็นและสภาพอากาศที่เย็นเหมาะกับการกระทำ ซึ่งศพของผู้ตายจะมองไม่เห็นผู้นำทางเนื่องจากถูกปิดบังไว้ด้วยเสื้อคลุม

อย่างไรก็ตาม มีผู้แย้งว่า แท้จริงแล้วเรื่องเจียงซือหรือพิธีขนศพนี้เป็นเพียงเรื่องแต่งขึ้นมาของขบวนการขนย้ายหรือลักลอบขโมยศพแบบผิดกฎหมาย ซึ่งเป็นไปได้ว่าการที่เห็นเป็นศพกระโดดเป็นขบวน คือ การที่มัดศพกับท่อนไม้ไผ่ต่อ ๆ กัน หรือแบกขึ้นหลัง

นอกจากนี้แล้ว ในหมู่บ้านในชนบทที่ห่างไกลของอินโดนีเซีย มีประเพณีการฝังศพที่เชื่อว่า จะให้ผู้ตายเดินกลับมาฝังศพตัวเองในบ้านเกิด หากเป็นกรณีที่ผู้ตาย เสียชีวิตในที่ห่างไกลจากบ้านเกิด จะทำการฝังไปก่อน เมื่อผ่านไปหลายปี ญาติ ๆ จะขุดศพขึ้นมาแต่งตัวให้เหมือนยังมีชีวิตอยู่ ไม่มีการคลุมหน้าศพ และทำพิธีปลุกให้ศพเดินกลับบ้านเอง โดยเลือกเส้นทางที่เงียบที่สุด มีข้อห้าม คือ ห้ามแห่หรืออุ้มศพเป็นอันขาด หากใครไม่ปฏิบัติตามก็จะเจ็บป่วยโดยไม่ทราบสาเหตุ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ทำพิธีกรรมนี้ บอกว่าแท้จริงแล้ว ก็เป็นญาติของผู้ตายนั้นเป็นผู้อุ้มศพเอง

ดูเพิ่ม

• กองกอย

อ้างอิง

1. "เปาเปา" ผีกัดอย่ากัดตอบ จากผู้จัดการออนไลน์
2. Mr.vampire - ผีกัดอย่ากัดตอบ ภาค1
3. de Groot, J.J.M.. The Religious System of China. Leyden: E.J. Brill. OCLC 7022203
4. Jaramillo Londoño, Agustín (1986) [1967]. Testamento del paisa (7th ed.). Medellín: Susaeta Ediciones. ISBN 958-95125-0-X. (สเปน)
5. แวมไพร์
6. Hopping Ghost (Chinese Vampire)
7. [http://www.zaobao.com/special/newspapers/2004/10/others221004.html 湘西赶尸骗局被揭穿 ]
8. 湘西“赶尸匠”后人揭秘真相 (图)
9. NOWnews【大陸新聞】神秘檔案／湘西趕屍？苗族法師露一手記者目瞪口呆 (จีน)
10. Yiwu Liao, The corpse walker : real life stories, China from the bottom up New York : Pantheon Books, 2008.
11. 「湘西趕屍」說法和其真偽 (จีน)
12. 駭人聽聞的湘西“趕屍”
13. ผวา! น่ากลัวเกิน ปลุกศพให้เดินกลับบ้านเอง...บรื๋อ