เดรัจฉาน

ในศาสนาพุทธ เดรัจฉาน หมายถึง สัตว์ จัดเป็นหนึ่งในอบายภูมิ 4

ศัพทมูล

เดรัจฉาน มาจากภาษาบาลี ติรจฺฉาน แปลว่า ผู้ไปโดยส่วนขวาง (มีร่างกายขนานไปกับพื้นโลก) หรือผู้ไปขวางจากมรรคผล (บรรลุนิพพานไม่ได้)

ประเภท

ติรัจฉานมี 4 จำพวก ได้แก่

• อปทติรัจฉาน สัตว์ที่ไม่มีขาและไม่มีเท้า เช่น งู ไส้เดือน
• ทวิปทติรัจฉาน สัตว์ที่มี 2 ขา เช่น ไก่ นก
• จตุปทติรัจฉาน สัตว์ที่มี 4 ขา เช่น ช้าง ม้า วัว
• พหุปทติรัจฉาน สัตว์ที่มีมากกว่า 4 ขา เช่น แมงมุม ตะขาบ

สัญญา 4

เดรัจฉานทั้งหมด มีสัญญา 3 อย่าง ได้แก่

1. กามสัญญา รู้จักเสพกาม
2. โคจรสัญญา รู้จักกินและนอน
3. มรณสัญญา รู้จักกลัวตาย

หากเป็นเดรัจฉานชั้นสูง เช่น เดรัจฉานที่เป็นพระโพธิสัตว์ จะมี ธัมมสัญญา คือความรู้จักผิดชอบชั่วดี จึงรู้จักการทำความดี และบำเพ็ญสั่งสมบารมีได้

อ้างอิง

1. พระสัทธัมมโชติกะ, ปรมัตถโชติกะ มหาอภิธัมมัตถสังคหฎีกา ปริจเฉทที่ 5 เล่ม 1 วีถิมุตตสังคหะ ภูมิจตุกกะและปฏิสนธิจตุกกะ, พิมพ์ครั้งที่ 6, กรุงเทพฯ : มูลนิธิสัทธัมมโชติกะ, 2546, หน้า 48-50