fbpx
วิกิพีเดีย

ตัวเลขโรมัน

เลขโรมัน เป็นระบบตัวเลขที่ใช้ในโรมโบราณ เลขโรมันถือเป็น ระบบเลขไม่มีหลัก หมายความว่า ไม่ว่าจะเขียนตัวเลขแต่ละตัวไว้ ณ ตำแหน่งใดของค่าตัวเลขนั้นจะมีค่าคงที่เสมอ ระบบเลขโรมันมีสัญลักษณ์ที่ใช้กันดังนี้

ระบบเลขตามพัฒนาการ
ตัวเลขฮินดู-อาหรับ
อาหรับตะวันตก
อาหรับตะวันออก
เขมร
มอญ
อินเดีย
พราหฺมี
ไทย
 
ตัวเลขเอเชียตะวันออก
จีน
ญี่ปุ่น
เกาหลี
 
ตัวเลขที่ใช้ตัวอักษร
อับญัด
อาร์มีเนีย
ซีริลลิก
กีเอส
ฮีบรู
ไอโอเนียน/กรีก
สันสกฤต
 
ตัวเลขระบบอื่น ๆ
แอตติก
อีทรัสคัน
โรมัน
บาบิโลเนีย
อียิปต์
มายา
รายชื่อระบบเลข
ระบบเลขตามฐาน
เลขฐานสิบ (10)
2, 4, 8, 16, 32, 64
3, 9, 12, 24, 30, 36, 60, อื่น...
สัญลักษณ์ I V X L C D M
ค่าของตัวเลข 1 5 10 50 100 500 1,000

นอกจากนี้ ยังมีสัญลักษณ์อื่นที่ไม่ได้ใช้ในระบบเลขโรมันปัจจุบัน แต่ปรากฏอยู่ในรหัสยูนิโคด ดังนี้

(U+2180) มีค่าเท่ากับ 1,000
(U+2181) มีค่าเท่ากับ 5,000
(U+2182) มีค่าเท่ากับ 10,000
(U+2187) มีค่าเท่ากับ 50,000
(U+2188) มีค่าเท่ากับ 100,000

ระบบตัวเลขโรมัน

รูปแบบทศนิยมพื้นฐาน

รูปแบบเดิมของเลขโรมัน ใช้สัญลักษณ์ I V และ X (1 5 และ 10) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ง่ายๆ ธรรมดาทั่วไป

การเขียนเลขโรมัน

การเขียนเลขโรมัน สามารถเขียนแทนเฉพาะจำนวนเต็มบวกเท่านั้น เนื่องจากในสมัยก่อนโรมยังไม่มีสัญลักษณ์แทนเลขศูนย์หรือเลขทศนิยม โดยให้เขียนจากสัญลักษณ์ที่มีค่ามากแล้วลดหลั่นกันไปยังสัญลักษณ์ที่มีค่าน้อย เช่น

  • MCCCXXV มีค่าเท่ากับ 1,000 + 300 + 20 + 5 = 1,325
  • MMMDLXVII มีค่าเท่ากับ 3,000 + 500 + 60 + 7 = 3,567

ถ้าเขียนสัญลักษณ์ที่มีค่าน้อยกว่าไว้ด้านหน้าสัญลักษณ์ที่มีค่ามากกว่า ค่าของจำนวนที่ได้จะมีค่าเท่ากับจำนวนที่มีค่ามากลบด้วยจำนวนที่มีค่าน้อย และจะเขียนสัญลักษณ์เพียงคู่เดียวในแต่ละหลักเท่านั้น เช่น

  • IX มีค่าเท่ากับ 10 − 1 = 9
  • XL มีค่าเท่ากับ 50 − 10 = 40
  • MCMLXXVII มีค่าเท่ากับ 1,000 + (1,000 − 100) + 70 + 7 = 1,977
  • MMCDLXVIII มีค่าเท่ากับ 2,000 + (500 − 100) + 60 + 8 = 2,468

จำนวนที่มีค่าเกินกว่าที่กำหนดไว้ตามสัญลักษณ์ดังกล่าว จะเขียน บาร์ (ขีด) ไว้บนสัญลักษณ์เหล่านี้ ซึ่งหากบาร์ถูกกำหนดไว้บนสัญลักษณ์ใด สัญลักษณ์นั้นจะแทนจำนวนซึ่งมีค่าเท่ากับสัญลักษณ์นั้นคูณด้วย 1,000 เช่น

  • V มีค่าเท่ากับ 5 × 1,000 = 5,000
  • X มีค่าเท่ากับ 10 × 1,000 = 10,000
  • L มีค่าเท่ากับ 50 × 1,000 = 50,000
  • C มีค่าเท่ากับ 100 × 1,000 = 100,000
  • D มีค่าเท่ากับ 500 × 1,000 = 500,000
  • M มีค่าเท่ากับ 1,000 × 1,000 = 1,000,000

นอกจากนี้ 1,000 สามารถเขียนได้ด้วย I เติมบาร์ ที่จะมีค่า = 1 x 1,000 = 1,000 = M ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว จะนิยมใช้ M มากกว่า

โดยปกติแล้ว การเขียนเลขโรมันจะไม่เขียนสัญลักษณ์เดียวกันอยู่ติดกันตั้งแต่ 4 ตัวขึ้นไป ยกเว้นบนหน้าปัดนาฬิกา ที่จะใช้ IIII แทนเวลา 4 นาฬิกาหรือ 16 นาฬิกา เพื่อป้องกันความสับสนในการอ่านเวลา

ตัวอย่างการเขียนเลขโรมัน

เลขโรมัน เลขอารบิก ค่าของตัวเลข เลขโรมัน เลขอารบิก ค่าของตัวเลข
I 1 หนึ่ง C 100 หนึ่งร้อย
II 2 สอง CC 200 สองร้อย
III 3 สาม CCC 300 สามร้อย
IV 4 สี่ CD 400 สี่ร้อย
V 5 ห้า D 500 ห้าร้อย
VI 6 หก DC 600 หกร้อย
VII 7 เจ็ด DCC 700 เจ็ดร้อย
VIII 8 แปด DCCC 800 แปดร้อย
IX 9 เก้า CM 900 เก้าร้อย
X 10 สิบ M 1,000 หนึ่งพัน
XI 11 สิบเอ็ด MM 2,000 สองพัน
XII 12 สิบสอง MMXVIII 2,018 สองพันสิบแปด
XX 20 ยี่สิบ MMDLXI 2,561 สองพันห้าร้อยหกสิบเอ็ด
XXX 30 สามสิบ MMM 3,000 สามพัน
XL 40 สี่สิบ MMMCMXCIX 3,999 สามพันเก้าร้อยเก้าสิบเก้า
L 50 ห้าสิบ MV 4,000 สี่พัน
LX 60 หกสิบ
LXX 70 เจ็ดสิบ
LXXX 80 แปดสิบ
XC 90 เก้าสิบ

อ้างอิง

  1. "คณิตศาสตร์ออนไลน์ โดย อิเล็กทรอนิกส์ทีม". จากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-07-22. สืบค้นเมื่อ 2008-07-22.

วเลขโรม, เลขโรม, เป, นระบบต, วเลขท, ใช, ในโรมโบราณ, เลขโรม, นถ, อเป, ระบบเลขไม, หล, หมายความว, ไม, าจะเข, ยนต, วเลขแต, ละต, วไว, ตำแหน, งใดของค, าต, วเลขน, นจะม, าคงท, เสมอ, ระบบเลขโรม, นม, ญล, กษณ, ใช, นด, งน, ระบบเลขตามพ, ฒนาการต, วเลขฮ, นด, อาหร, บอาหร, บตะ. elkhormn epnrabbtwelkhthiichinormobran elkhormnthuxepn rabbelkhimmihlk hmaykhwamwa imwacaekhiyntwelkhaetlatwiw n taaehnngidkhxngkhatwelkhnncamikhakhngthiesmx rabbelkhormnmisylksnthiichkndngnirabbelkhtamphthnakartwelkhhindu xahrbxahrbtawntkxahrbtawnxxkekhmrmxy xinediyphrah miithy twelkhexechiytawnxxkcinyipun ekahli twelkhthiichtwxksrxbydxarmieniysirillikkiexs hibruixoxeniyn kriksnskvt twelkhrabbxun aexttikxithrskhnormn babioleniyxiyiptmayaraychuxrabbelkhrabbelkhtamthanelkhthansib 10 2 4 8 16 32 643 9 12 24 30 36 60 xun dkhk sylksn I V X L C D Mkhakhxngtwelkh 1 5 10 50 100 500 1 000nxkcakni yngmisylksnxunthiimidichinrabbelkhormnpccubn aetpraktxyuinrhsyuniokhd dngni U 2180 mikhaethakb 1 000 U 2181 mikhaethakb 5 000 U 2182 mikhaethakb 10 000 U 2187 mikhaethakb 50 000 U 2188 mikhaethakb 100 000enuxha 1 rabbtwelkhormn 1 1 rupaebbthsniymphunthan 2 karekhiynelkhormn 2 1 twxyangkarekhiynelkhormn 3 xangxingrabbtwelkhormn aekikhrupaebbthsniymphunthan aekikh rupaebbedimkhxngelkhormn ichsylksn I V aela X 1 5 aela 10 sungepnsylksnngay thrrmdathwipkarekhiynelkhormn aekikhkarekhiynelkhormn samarthekhiynaethnechphaacanwnetmbwkethann enuxngcakinsmykxnormyngimmisylksnaethnelkhsunyhruxelkhthsniym 1 odyihekhiyncaksylksnthimikhamakaelwldhlnknipyngsylksnthimikhanxy echn MCCCXXV mikhaethakb 1 000 300 20 5 1 325 MMMDLXVII mikhaethakb 3 000 500 60 7 3 567thaekhiynsylksnthimikhanxykwaiwdanhnasylksnthimikhamakkwa khakhxngcanwnthiidcamikhaethakbcanwnthimikhamaklbdwycanwnthimikhanxy aelacaekhiynsylksnephiyngkhuediywinaetlahlkethann echn IX mikhaethakb 10 1 9 XL mikhaethakb 50 10 40 MCMLXXVII mikhaethakb 1 000 1 000 100 70 7 1 977 MMCDLXVIII mikhaethakb 2 000 500 100 60 8 2 468canwnthimikhaekinkwathikahndiwtamsylksndngklaw caekhiyn bar khid iwbnsylksnehlani sunghakbarthukkahndiwbnsylksnid sylksnnncaaethncanwnsungmikhaethakbsylksnnnkhundwy 1 000 echn V mikhaethakb 5 1 000 5 000 X mikhaethakb 10 1 000 10 000 L mikhaethakb 50 1 000 50 000 C mikhaethakb 100 1 000 100 000 D mikhaethakb 500 1 000 500 000 M mikhaethakb 1 000 1 000 1 000 000nxkcakni 1 000 samarthekhiyniddwy I etimbar thicamikha 1 x 1 000 1 000 M sungodythwipaelw caniymich M makkwaodypktiaelw karekhiynelkhormncaimekhiynsylksnediywknxyutidkntngaet 4 twkhunip ykewnbnhnapdnalika thicaich IIII aethnewla 4 nalikahrux 16 nalika ephuxpxngknkhwamsbsninkarxanewla twxyangkarekhiynelkhormn aekikh elkhormn elkhxarbik khakhxngtwelkh elkhormn elkhxarbik khakhxngtwelkhI 1 hnung C 100 hnungrxyII 2 sxng CC 200 sxngrxyIII 3 sam CCC 300 samrxyIV 4 si CD 400 sirxyV 5 ha D 500 harxyVI 6 hk DC 600 hkrxyVII 7 ecd DCC 700 ecdrxyVIII 8 aepd DCCC 800 aepdrxyIX 9 eka CM 900 ekarxyX 10 sib M 1 000 hnungphnXI 11 sibexd MM 2 000 sxngphnXII 12 sibsxng MMXVIII 2 018 sxngphnsibaepdXX 20 yisib MMDLXI 2 561 sxngphnharxyhksibexdXXX 30 samsib MMM 3 000 samphnXL 40 sisib MMMCMXCIX 3 999 samphnekarxyekasibekaL 50 hasib MV 4 000 siphnLX 60 hksibLXX 70 ecdsibLXXX 80 aepdsibXC 90 ekasibxangxing aekikh khnitsastrxxniln ody xielkthrxniksthim ekb cakaehlngedimemux 2008 07 22 subkhnemux 2008 07 22 bthkhwamekiywkbkhnitsastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy khnitsastrekhathungcak https th wikipedia org w index php title twelkhormn amp oldid 9567527, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม