เหรียญพิทักษ์เสรีชน
เหรียญพิทักษ์เสรีชน สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 9 ใช้อักษรย่อว่า ส.ช. สร้างขึ้นตามพระราชบัญญัติเหรียญพิทักษ์เสรีชน พ.ศ. 2512 สำหรับพระราชทานแก่ผู้กระทำการปราบปรามผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ด้วยความกล้าหาญ หรือได้รับบาดเจ็บสาหัสหรือตายในการสู้รบ โดยที่การสู้รบนั้นได้ก่อให้เกิดผลดีอย่างยิ่งแก่การปราบปราม การพระราชทานกรรมสิทธิ์ และ การเรียกคืน เช่นเดียวกับเหรียญกล้าหาญ เหรียญนี้ทำด้วยทองแดงรมดำรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านละ 23 มิลลิเมตร ย่อกลางทั้งสี่ด้าน มุมบนห้อยกับแพรแถบ ด้านหน้าเหรียญตรงกลางมีรูปจักร ซ้ายขวามีรูปปีกนกพับอยู่บนพระแสงดาบ เขนและโล่ห์ ตอนบนเป็นรูปครุฑพ่าห์ ด้านหลังมีอักษร จารึกว่า อสาธุ สาธุนา ชิเน แพรแถบกว้าง 34 มิลลิเมตร ลายริ้วจากบนลงล่างเป็นสีแดงขาวสลับกัน ขอบทั้งสองข้างมีริ้วแดง รวม 17 ริ้ว ข้างบนมีเข็มโลหะ จารึกอักษรว่า พิทักษ์เสรีชน มีเครื่องหมายทำด้วยโลหะสีทอง เป็นรูปช่อชัยพฤกษ์ช่อเดียวติดกลางแพรแถบ ใช้ประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้ายเหรียญนี้ไม่มีประกาศนียบัตร ผู้ได้รับจะประกาศนามในราชกิจจานุเบกษา
เหรียญพิทักษ์เสรีชน | |
---|---|
อักษรย่อ | ส.ช. |
ประเภท | เหรียญราชอิสริยาภรณ์ (เหรียญบำเหน็จกล้าหาญ) |
วันสถาปนา | พ.ศ. 2512 |
ประเทศ | ประเทศไทย |
จำนวนสำรับ | ไม่จำกัดจำนวน |
ผู้สมควรได้รับ | ทหาร ตำรวจ ข้าราชการ และราษฎร |
มอบเพื่อ | ผู้ที่กระทำการปราบปรามผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ผู้ที่ทางราชการมีคำสั่งให้ปฏิบัติหน้าที่ การป้องกันประเทศ การรักษาความมั่นคงภายใน การรักษาความสงบเรียบร้อยภายในประเทศ และการปฏิบัติการเพื่อรักษาผลประโยชน์ของชาติในต่างประเทศหรือปฏิบัติหน้าที่อื่น ๆ อันเกี่ยวกับการรักษาความมั่นคงของประเทศ |
ผู้สถาปนา | พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช |
ประธาน | พระมหากษัตริย์แห่งประเทศไทย |
สถิติการมอบ | |
รายแรก | สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ |
ลำดับเกียรติ | |
สูงกว่า | เหรียญชัยสมรภูมิ |
รองมา | เหรียญราชนิยม |
ประเภท ลำดับชั้น และลำดับเกียรติ
แพรแถบย่อ | ชั้น | ชื่อ | อักษรย่อ | วันสถาปนา | ลำดับเกียรติในกลุ่มเหรียญราชอิสริยาภรณ์ |
---|---|---|---|---|---|
ชั้นที่ 1 | เหรียญพิทักษ์เสรีชน | ส.ช. | 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2521 | 5 | |
ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 1 | เหรียญพิทักษ์เสรีชน | ส.ช. | 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2521 | 6 | |
ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 | เหรียญพิทักษ์เสรีชน | ส.ช. | 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2521 | 11 |
ลักษณะ
ชั้นที่ 1 มีเครื่องหมายทำด้วยโลหะสีทอง เป็นรูปช่อชัยพฤกษ์ช่อเดียวติดกลางแพรแถบ ถ้าผู้ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 ปฏิบัติการถึงขั้นที่จะได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 อีก ก็จะได้รับพระราชทานเครื่องหมายเป็นรูปช่อชัยพฤกษ์ช่อเดียวติดเพิ่มกลางแพรแถบในทางดิ่งกับช่อชัยพฤกษ์เดิมทุกครั้ง
ชั้นที่ 2 มีสองประเภท
- ประเภทที่ 1 มีเครื่องหมายทำด้วยโลหะสีทอง เป็นรูปขีดประกอบด้วยเปลวระเบิดติดกลางแพรแถบ
- ประเภทที่ 2 ไม่มีเครื่องหมายติดแพรแถบ
การขอพระราชทาน
- เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 จะพระราชทานแก่บุคคลผู้ซึ่งได้ปฏิบัติการสู้รบด้วยความกล้าหาญ หรือได้รับบาดเจ็บสาหัส หรือเสียชีวิตในการสู้รบ และการสู้รบนั้นได้ก่อให้เกิดผลดีอย่างยิ่งแก่ประเทศ
- เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 1 จะพระราชทานแก่บุคคลผู้ซึ่งได้ปฏิบัติการสู้รบจนได้รับคำชมเชยจากทางราชการ หรือปฏิบัติการเสี่ยงอันตรายจนได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต แต่ยังไม่ถึงขั้นที่จะได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1
- เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 2 ประเภทที่ 2 จะพระราชทานแก่บุคคลซึ่งปฏิบัติการสู้รบเป็นผลดีแก่ประเทศ
ผู้ที่ได้รับพระราชทาน
- สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
- พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
- สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
- สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี
- สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
- จอมพล ประภาส จารุเสถียร
- จอมพล ถนอม กิตติขจร
- พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
- พลเอก ยุทธศักดิ์ ศศิประภา
- พลเอก ประวิตร วงษ์สุวรรณ
- พลเอก บุญรอด สมทัศน์
- พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
- พลเอก ธนะศักดิ์ ปฏิมาประกร
- พลเอก ทรงกิตติ จักกาบาตร์
- พลเอก ชัยสิทธิ์ ชินวัตร
- พลเอก สมทัต อัตตะนันทน์
- พลเรือเอก ณรงค์ ยุทธวงศ์
- พลเอก บรรจบ บุนนาค
- พลเอก มงคล อัมพรพิสิฏฐ์
- พลเอก สำเภา ชูศรี
- พลเอก สุรศักดิ์ หรุ่นเริงรมย์
- พลเอก ประมณฑ์ ผลาสินธุ์
- พลเอก วิมล วงศ์วานิช
- พลเอก ประยุทธ จารุมณี
- พลเอก บุญชัย บำรุงพงศ์
- พลอากาศเอก วรนาถ อภิจารี
- พลตำรวจเอก สมชาย ไชยเวช
- พลตำรวจเอก อดุลย์ แสงสิงแก้ว
- พลตำรวจเอก เสรีพิศุทธ์ เตมียาเวส
- พลตำรวจเอก ประชา พรหมนอก
- พลเอก นิพัทธ์ ทองเล็ก
- พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา
- พลเอก สัมพันธ์ บุญญานันต์
- พลอากาศเอก สุกำพล สุวรรณทัต
- พลเอก สุจินดา คราประยูร
- พลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์
- พลอากาศเอก ชลิต พุกผาสุข
- พลอากาศเอก ทรงธรรม โชคคณาพิทักษ์
- พลเอก ศิริชัย ดิษฐกุล
- พลเอก ไพบูลย์ คุ้มฉายา
- พลเอก ธีรชัย นาควานิช
- พลเอก เฉลิมชัย สิทธิสาท
- พลเอก พอพล มณีรินทร์
- พลเอก เทพพงศ์ ทิพยจันทร์
- พลเอก วิชัย แชจอหอ
- พลเอก วราห์ บุญญะสิทธิ์
- พลเอก วลิต โรจนภักดี
- พลอากาศเอก ปรเมศร์ เกษโกวิท
- พลอากาศเอก วันชัย นุชเกษม
- พลอากาศเอก ชวรัตน์ มารุ่งเรือง
- พลอากาศเอก ถาวรวัฒน์ จันทนาคม
- พลอากาศเอก สมศักดิ์ หาญวงษ์
- พลเอก สนธยา ศรีเจริญ
- พลเอก ธรากร ธรรมวินทร
- พันเอก เศรษฐศักดิ์ ดีสุข
อ้างอิง
- ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน, เล่ม ๘๖, ตอน ๘๕, ๑ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๒, ฉบับพิเศษ หน้า ๑๙
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ลำดับเกียรติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย, เล่ม ๑๑๐, ตอน ๒๙ง ฉบับพิเศษ, ๑๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๖, หน้า ๑
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ลำดับเกียรติเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย เรื่อง เหรียญพิทักษ์เสรีชน (ฉบับที่ ๒), เล่ม ๑๓๒, ตอน ๔๗ ก, ๒ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๘, หน้า ๔