วัตสะ (อักษรโรมัน : Vatsa ) หรือ วังสะ (อักษรโรมัน : Vamsa Pali and Ardhamagadhi: Vaccha , literally "calf") เป็นแคว้นหนึ่งในมหาชนบท 16 แคว้นอยู่ใน รัฐอุตตรประเทศ ของประเทศอินเดีย ในยุคโบราณ ตามที่มีบรรยายใน อังคุตตรนิกาย แคว้นวังสะ หรือวัตสะ ตั้งอยู่ทางใต้ของแคว้นโกศล และทางเหนือหรือตะวันออกเฉียงเหนือของแคว้นอวันตี อาณาเขตของแคว้นไม่มีบอกไว้ให้ชัดเจน แต่ก็กล่าวว่าไม้กว้างขวางใหญ่โตนัก ในสมัยพุทธกาลแคว้นวังสะเป็นราชอาณาจักรที่เจริญรุ่งเรือง และมีอำนาจมากแคว้นหนึ่ง พระเจ้าแผ่นดินผู้ครองแคว้นคือพระเจ้าอุเทน เทียบกับปัจจุบัน แคว้นวังสะ ได้แก่เขตจังหวัดอลาหาบาด ของรัฐอุตตรประเทศ และบริเวณใกล้เคียงแคว้นวังสะมีเมืองหลวงชื่อ โกสัมพี ตั้งอยู่บนฝั่งแม่น้ำยมุนา ปัจจุบันได้แก่ตำบลหรือหมู่บ้านโกสัม ในเขตจังหวัดอะลาหาบาด ห่างจากตัวเมืองอัลลฮาบาดไปทางตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 59 กิโลเมตร หรือ 37 ไมล์ ได้มีการขุดค้นสำรวจ และได้หลักฐานเป็นที่แน่นอนแล้ว ซากกำแพงเมืองก็ยังปรากฏให้เห็นอยู่การขุดค้นสำรวจซึ่งได้ทำแล้ว ณ บางจุด รวมทั้งจุดซึ่งเข้าใจเป็นวัดโฆสิตารามด้วย ได้พบโบราณวัตถุต่างชนิดรวมทั้งพระพุทธรูปมากมาย ส่วนใหญ่เวลานี้รักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์เมืองอัลลฮาบาดโกสัมพีในสมัยพุทธกาล เป็นเมืองใหญ่และเจริญรุ่งเรือง เป็นศูนย์กลางการค้าระหว่างแคว้นที่สำคัญแห่งหนึ่ง พระอานนท์ระบุว่าเป็นเมืองหนึ่งซึ่งควรเป็นที่เสด็จปรินิพพานของพระพุทธองค์วัดที่โกสัมพีในพุทธสมัยมีปรากฏชื่อ 4 วัด คือวัดโฆสิตาราม วัดกุกกุฏาราม วัดปาวาริการาม หรือปาวาวิกัมพวัน ซึ่งเศรษฐีแห่งโกสัมพี 3 คน คือเศรษฐีโฆสกะหรือโฆสิตะ เศรษฐีกุกกุฏะ และเศรษฐีปาวาริกะโดยลำดับ สร้างถวายแด่พระพุทธองค์ ในโอกาสเดียวกัน กับวัดที่ 4 คือวัดพัทริการาม ซึ่งดูว่าจะอยู่ห่างออกไปเล็กน้อยปรากฏตามพระคัมภีร์ว่า พระพุทธองค์ได้เสด็จประทับ ณ วัดทั้งสี่นี้บ่อย ๆ และบางโอกาสได้ประทับอยู่นาน ได้ทรงแสดงพระสูตรต่าง ๆ ณ วัดทั้งสี่นี้เป็นจำนวนมาก ทรงบัญญัติสิกขาบทรวมหลายสิขาบท รวมทั้งที่ห้ามภิกษุดื่มสุราด้วยพระพุทธองค์ทรงจำพรรษาที่ 9 ณ โกสัมพีนี้ แต่ยังค้นไม่พบว่าทรงประทับอยู่ ณ ที่ไหน
ในปีพรรษาที่ 10 พระสงฆ์ที่วัดโฆสิตารามทะเลาะกัน และแตกออกเป็นสองพวกแม้พระพุทธองค์จะได้เสด็จมาตักเตือนห้ามปราม และทรงขอให้กลับสามัคคีกัน ก็ยังไม่ทำตามพระพุทธโอวาท พระพุทธองค์ทรงมีความระอาต่อการณ์ดังกล่าวจึงได้เสด็จไปประทับจำพรรษาอยู่แต่พระองค์เดียว ที่รักขิตวันแห่งป่าปาริไลยกะ ดังได้กล่าวแล้วในเรื่องแคว้นเจตี ออกพรรษาแล้วจึงเสด็จ ต่อไปยังสาวัตถี พระที่ทะเลาะกันรู้สำนึกความผิด และคืนดีกันได้ภายในพรรษา ออกพรรษาแล้วจึงได้พร้อมใจกันไปเฝ้าพระพุทธองค์ ณ สาวัตถี เพื่อกราบทูลขอโทษ
ที่โฆสิตารามนี้ พระฉันนะ ถือตัวว่าเป็นคนเก่าแก่ของพระพุทธองค์ ประพฤติตนเป็นคนดื้อด้านว่ายาก ไม่ยอมฟังคำตักเตือนของผู้ใด ก่อนจะเสด็จปรินิพพานพระพุทธองค์ตรัสบอกท่านพระอานนท์ว่า ให้สงฆ์ลงพรหมทัณฑ์แก่พระฉันนะคือไม่พูดด้วย ไม่ว่ากล่าตักเตือน และเกี่ยวข้องอะไรด้วยทั้งสิ้น เสร็จสังคายนาครั้งที่หนึ่งแล้ว โดยฉันทานุมัติจากที่ประชุมสงฆ์ ท่านพระอานนท์ พร้อมด้วยบริวารได้เดินทางจากราชคฤห์มายังโฆสิตาราม เพื่อ ประกาศลงพรหมทัณฑ์แก่พระฉันนะ พระฉันนะได้สำนึก ประพฤติตนดี และเอาใจใส่ในการบำเพ็ญเพียร จนได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์
นอกจากที่กล่าวแล้วนี้ เรื่องอื่น ๆ ที่เกิดขึ้น ณ โกสัมพี ที่ทราบกันแพร่หลายที่มีเล่าในอรรถกถา ธรรมบทก็มีเรื่องโฆสกะเศรษฐี เรื่องพระพากุละหรือพักกุละเรื่องพระปิณโฑลภารทวาชะ และเรื่องของพระเจ้าอุเทน กับพระนางสามาวดีพระนางมาคันทิยา และพระนางวาสุลทัตตาเป็นต้นตามความที่ปรากฏในเรื่องของพระเจ้าอุเทน กับพระมเหสีทั้งสามที่โกสัมพีนี้ พระพุทธองค์ทรงถูกเหล่าขนมิจฉาทิฏฐิ ซึ่งได้รับสินจ้างจากพระนางมาคันทิยาผู้ผูกอาฆาตในพระพุทธองค์ ติดตามด่าว่าเยาะเย้ยด้วยประการต่าง ๆ จนท่านพระอานนท์ทนฟังไม่ไหว ได้กราบทูลพระพุทธองค์ว่าควรจะเสด็จหนีไปเมืองอื่นเสียแต่พระพุทธองค์ไม่ทรงเห็นด้วย ตรัสว่า เรื่องเกิดขึ้นที่ไหนก็ควรทำให้สงบ ณ ที่นั้นเสียก่อน จึงค่อยไปที่อื่น แล้วตรัสพระพุทธภาษิตอันถือกันว่า เป็นธรรมะสอนใจอย่างดียิ่ง เรื่องละเอียดมีใน สามาวดีวัตถุ แห่งอรรถกถาธรรมบท
อ้างอิง Louis Herbert Gray (1902). Indo-Iranian Phonology with Special Reference to the Middle and New Indo-Iranian Languages . Columbia University Press. pp. 169–170. ↑ Rohan L. Jayetilleke (5 ธันวาคม 2007). . Daily News. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 4 มิถุนายน 2011. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2008 . มหาชนบท 16 แคว้น แคว้นสำคัญในชมพูทวีปสมัยพุทธกาล จากเว็บ vichadham.com แหลงข้อมูลอื่น Singh, Upinder (2016), A History of Ancient and Early Medieval India: From the Stone Age to the 12th Century , Pearson PLC, ISBN 978-81-317-1677-9
งสะ, ตสะ, กษรโรม, vatsa, หร, กษรโรม, vamsa, pali, ardhamagadhi, vaccha, literally, calf, เป, นแคว, นหน, งในมหาชนบท, แคว, นอย, ใน, ฐอ, ตตรประเทศ, ของประเทศอ, นเด, ยในย, คโบราณ, ตามท, บรรยายใน, งค, ตตรน, กาย, แคว, หร, อว, ตสะ, งอย, ทางใต, ของแคว, นโกศล, และทางเห. wtsa xksrormn Vatsa hrux wngsa xksrormn Vamsa Pali and Ardhamagadhi Vaccha literally calf 1 epnaekhwnhnunginmhachnbth 16 aekhwnxyuin rthxuttrpraeths khxngpraethsxinediyinyukhobran tamthimibrryayin xngkhuttrnikay aekhwnwngsa hruxwtsa tngxyuthangitkhxngaekhwnoksl aelathangehnuxhruxtawnxxkechiyngehnuxkhxngaekhwnxwnti xanaekhtkhxngaekhwnimmibxkiwihchdecn aetkklawwaimkwangkhwangihyotnk insmyphuththkalaekhwnwngsaepnrachxanackrthiecriyrungeruxng aelamixanacmakaekhwnhnung phraecaaephndinphukhrxngaekhwnkhuxphraecaxuethn ethiybkbpccubn aekhwnwngsa idaekekhtcnghwdxlahabad khxngrthxuttrpraethsaelabriewniklekhiyng 2 aekhwnwngsamiemuxnghlwngchux oksmphi tngxyubnfngaemnaymuna pccubnidaektablhruxhmubanoksm inekhtcnghwdxalahabad hangcaktwemuxngxllhabadipthangtawntkechiyngitpraman 59 kiolemtr hrux 37 iml 2 idmikarkhudkhnsarwc aelaidhlkthanepnthiaennxnaelw sakkaaephngemuxngkyngpraktihehnxyukarkhudkhnsarwcsungidthaaelw n bangcud rwmthngcudsungekhaicepnwdokhsitaramdwy idphbobranwtthutangchnidrwmthngphraphuththrupmakmay swnihyewlanirksaiwthiphiphithphnthemuxngxllhabadoksmphiinsmyphuththkal epnemuxngihyaelaecriyrungeruxng epnsunyklangkarkharahwangaekhwnthisakhyaehnghnung phraxannthrabuwaepnemuxnghnungsungkhwrepnthiesdcpriniphphankhxngphraphuththxngkhwdthioksmphiinphuththsmymipraktchux 4 wd khuxwdokhsitaram wdkukkutaram wdpawarikaram hruxpawawikmphwn sungesrsthiaehngoksmphi 3 khn khuxesrsthiokhskahruxokhsita esrsthikukkuta aelaesrsthipawarikaodyladb srangthwayaedphraphuththxngkh inoxkasediywkn kbwdthi 4 khuxwdphthrikaram sungduwacaxyuhangxxkipelknxyprakttamphrakhmphirwa phraphuththxngkhidesdcprathb n wdthngsinibxy aelabangoxkasidprathbxyunan idthrngaesdngphrasutrtang n wdthngsiniepncanwnmak thrngbyytisikkhabthrwmhlaysikhabth rwmthngthihamphiksudumsuradwyphraphuththxngkhthrngcaphrrsathi 9 n oksmphini aetyngkhnimphbwathrngprathbxyu n thiihnaekhwnwngwaKingdom of Vatsac 700 BCE c 300 BCEaekhwnwngsa aelamhachnbthaekhwnxunin yukhphraewth playemuxnghlwngoksmphi xlahabad phasathwipphasasnskvtkarpkkhrxngrachathipitykstriy mharacha yukhprawtisastryukholha yukhhin kxtngc 700 BCE sinsudc 300 BCEpccubnepnswnhnungkhxngAllahabad division of UttarPradesh Indiainpiphrrsathi 10 phrasngkhthiwdokhsitaramthaelaakn aelaaetkxxkepnsxngphwkaemphraphuththxngkhcaidesdcmatketuxnhampram aelathrngkhxihklbsamkhkhikn kyngimthatamphraphuththoxwath phraphuththxngkhthrngmikhwamraxatxkarndngklawcungidesdcipprathbcaphrrsaxyuaetphraxngkhediyw thirkkhitwnaehngpapariilyka dngidklawaelwineruxngaekhwnecti xxkphrrsaaelwcungesdc txipyngsawtthi phrathithaelaaknrusanukkhwamphid aelakhundiknidphayinphrrsa xxkphrrsaaelwcungidphrxmicknipefaphraphuththxngkh n sawtthi ephuxkrabthulkhxothsthiokhsitaramni phrachnna thuxtwwaepnkhnekaaekkhxngphraphuththxngkh praphvtitnepnkhnduxdanwayak imyxmfngkhatketuxnkhxngphuid kxncaesdcpriniphphanphraphuththxngkhtrsbxkthanphraxannthwa ihsngkhlngphrhmthnthaekphrachnnakhuximphuddwy imwaklatketuxn aelaekiywkhxngxairdwythngsin esrcsngkhaynakhrngthihnungaelw odychnthanumticakthiprachumsngkh thanphraxannth phrxmdwybriwaridedinthangcakrachkhvhmayngokhsitaram ephux prakaslngphrhmthnthaekphrachnna phrachnnaidsanuk praphvtitndi aelaexaicisinkarbaephyephiyr cnidsaercepnphraxrhntnxkcakthiklawaelwni eruxngxun thiekidkhun n oksmphi thithrabknaephrhlaythimielainxrrthktha thrrmbthkmieruxngokhskaesrsthi eruxngphraphakulahruxphkkulaeruxngphrapinothlpharthwacha aelaeruxngkhxngphraecaxuethn kbphranangsamawdiphranangmakhnthiya aelaphranangwasulthttaepntntamkhwamthipraktineruxngkhxngphraecaxuethn kbphramehsithngsamthioksmphini phraphuththxngkhthrngthukehlakhnmicchathitthi sungidrbsincangcakphranangmakhnthiyaphuphukxakhatinphraphuththxngkh tidtamdawaeyaaeyydwyprakartang cnthanphraxannththnfngimihw idkrabthulphraphuththxngkhwakhwrcaesdchniipemuxngxunesiyaetphraphuththxngkhimthrngehndwy trswa eruxngekidkhunthiihnkkhwrthaihsngb n thinnesiykxn cungkhxyipthixun aelwtrsphraphuththphasitxnthuxknwa epnthrrmasxnicxyangdiying eruxnglaexiydmiin samawdiwtthu aehngxrrthkthathrrmbth 3 xangxing aekikh Louis Herbert Gray 1902 Indo Iranian Phonology with Special Reference to the Middle and New Indo Iranian Languages Columbia University Press pp 169 170 2 0 2 1 Rohan L Jayetilleke 5 thnwakhm 2007 The Ghositarama of Kaushambi Daily News khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 4 mithunayn 2011 subkhnemux 29 tulakhm 2008 mhachnbth 16 aekhwn aekhwnsakhyinchmphuthwipsmyphuththkal cakewb vichadham com aehlngkhxmulxun aekikh Singh Upinder 2016 A History of Ancient and Early Medieval India From the Stone Age to the 12th Century Pearson PLC ISBN 978 81 317 1677 9ekhathungcak https th wikipedia org w index php title wngsa amp oldid 9472415, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
.png.html){kind=link}