การแห่ถอนเงิน

การแห่ถอนเงิน เป็นเหตุการณ์ในระบบธนาคารเก็บเงินสดสำรองบางส่วน (fractional reserve banking) เกิดขึ้นเมื่อลูกค้าจำนวนมากพากันถอนเงินฝากจากสถาบันการเงินในเวลาเดียวกัน และเรียกให้คืนเงินฝากนั้นเป็นเงินสดหรือรูปแบบอื่น เช่น พันธบัตรรัฐบาล โลหะมีค่า หรือเพชรนิลจินดา เพราะเชื่อว่า สถาบันการเงินดังกล่าวมีหรืออาจมีหนี้สินล้นพ้นตัว เหตุการณ์เช่นนี้อาจส่งผลให้สถาบันการเงินไม่มีเงินสดอีกต่อไปและล้มละลายเฉียบพลัน

ประชาชนแห่ถอนเงินจากธนาคารในกรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 1931

ถ้าแห่ถอนเงินจากสถาบันการเงินเพียงแห่งเดียว ภาษาอังกฤษเรียก "bank run" ถ้าหลายแห่ง เรียก "bank panic" และถ้าทุกแห่งหรือเกือบทุกแห่งในประเทศ เรียก "systemic banking crisis" (วิกฤติการณ์ธนาคารทั่วไป)

เมื่อสถาบันการเงินหลายแห่งล้มละลายสืบเนื่องกันไป เศรษฐกิจจะถดถอยระยะยาว เพราะเมื่อธนาคารในประเทศพากันปิดตัวลง บริษัทห้างร้านและผู้บริโภคภายในประเทศจะขาดเงินทุน ตัวอย่าง คือ ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ (Great Depression) ในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่งซึ่งเบน เบอร์นันเก (Ben Bernanke) ประธานธนาคารกลางสหรัฐอเมริกา ว่า เกิดขึ้นเพราะเศรษฐกิจส่วนใหญ่เสียหายโดยตรงจากการแห่ถอนเงิน

การกู้วิกฤติการณ์ธนาคารทั่วไปอาจใช้เงินมหาศาล เช่น ในวิกฤติการณ์ครั้งสำคัญตั้งแต่ปี 1970 ถึงปี 2007 ค่าใช้จ่ายเป็นเงินนั้นเฉลี่ยได้ร้อยละสิบสามของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (gross domestic product) ส่วนยอดความสูญเสียของเศรษฐกิจนั้นเฉลี่ยได้ร้อยละยี่สิบของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ

มีการใช้มาตรการหลายอย่างเพื่อป้องกันหรือบรรเทาผลร้ายของการแห่ถอนเงิน เช่น รัฐบาลอุดหนุนธนาคาร ควบคุมธนาคารพาณิชย์ จัดตั้งธนาคารกลางเพื่อให้กู้เงินในยามยาก และคุ้มครองการประกันเงินฝากดังที่สหรัฐอเมริกาตั้งบรรษัทประกันเงินฝากกลาง (Federal Deposit Insurance Corporation) ขึ้นเพื่อการนี้ ครั้นผู้คนแห่ถอนเงินกันแล้ว อาจใช้มาตรการเป็นต้นว่า ระงับการถอนเงินชั่วคราว แต่มาตรการเหล่านี้ใช่ว่าเป็นผลเสมอไป แม้มีการประกันเงินฝากแล้วก็ตาม เนื่องจากผู้ฝากเงินมักอกสั่นขวัญแขวนอยู่ เพราะเชื่อว่า จะไม่สามารถเข้าถึงเงินฝากได้ในระหว่างจัดระเบียบธนาคารใหม่

อ้างอิง

1. Diamond DW (2007). (PDF). Fed Res Bank Richmond Econ Q. 93 (2): 189–200. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-13. สืบค้นเมื่อ 2014-02-18.
2. Laeven L, Valencia F (2008). "Systemic banking crises: a new database" (PDF). IMF WP/08/224. International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ 2008-09-29. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
3. Wicker E (1996). The Banking Panics of the Great Depression. Cambridge University Press. ISBN 0-521-66346-6.
4. Bernanke BS (1983). "Nonmonetary effects of the financial crisis in the propagation of the Great Depression". Am Econ Rev. 73 (3): 257–76.
5. Heffernan S (2003). "The causes of bank failures". ใน Mullineux AW, Murinde V (บ.ก.). Handbook of international banking. Edward Elgar. pp. 366–402. ISBN 1-84064-093-6.
6. Reckard ES, Hsu T (2008-09-26). "U.S. engineers sale of WaMu to JPMorgan". Los Angeles Times. สืบค้นเมื่อ 2008-09-26.

แหล่งข้อมูลอื่น

•   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ การแห่ถอนเงิน