โตเกียว

บทความนี้เกี่ยวกับเมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่น สำหรับความหมายอื่น ดูที่ โตเกียว (แก้ความกำกวม)

โตเกียว (ญี่ปุ่น: 東京 โรมาจิ: Tōkyō โทเกียว) หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่ามหานครโตเกียว (ญี่ปุ่น: 東京都 โรมาจิ: Tōkyō-to โทเกียว-โตะ; Tokyo Metropolis) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งคือเอโดะ เป็นเมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่น มีระบบการปกครองแบบพิเศษซึ่งรวมการปกครองในรูปแบบจังหวัดและเมืองไว้ด้วยกัน ทั้งนี้ เขตอภิมหานครโตเกียวจัดว่าเป็นเขตเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยรวมเขตปริมณฑลแล้วมีประชากรอาศัยอยู่ราว 35,237,000 คน ) เฉพาะในตัวเมืองโตเกียว 23 แขวงการปกครองพิเศษ มีประชากรในเขตเมืองประมาณ 12 ล้านคน ถือเป็นเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลกเมืองหนึ่ง ประชากรทั้งหมดของโตเกียวมีทั้งหมดกว่า 35 ล้านคน โตเกียวตั้งอยู่บริเวณภูมิภาคคันโตของญี่ปุ่น คำว่า "โตเกียว" หมายถึง "นครหลวงตะวันออก" ในโตเกียวยังเป็นที่ตั้งของพระราชวังหลวงของสมเด็จพระจักรพรรดิ

โตเกียว 東京
มหานคร
東京都 • มหานครโตเกียว
จากบนซ้าย: ชินจูกุ โตเกียวทาวเวอร์ สะพานสายรุ้ง ชิบูยะ และอาคารสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ธง ตรา สัญลักษณ์
เพลง: ญี่ปุ่น: Tokyo Metropolitan Song โรมาจิ: 東京都歌 ทับศัพท์: โทเกียวโตกะ
ที่ตั้งของโตเกียวในญี่ปุ่น
ภาพถ่ายดาวเทียม 23 แขวงพิเศษของโตเกียว จากยาน Landsat 7 ของนาซา
โตเกียว ที่ตั้งของโตเกียวในญี่ปุ่น
พิกัดภูมิศาสตร์: 35°41′22.22″N 139°41′30.12″E / 35.6895056°N 139.6917000°E / 35.6895056; 139.6917000พิกัดภูมิศาสตร์: 35°41′22.22″N 139°41′30.12″E / 35.6895056°N 139.6917000°E / 35.6895056; 139.6917000
ประเทศ	ญี่ปุ่น
ภูมิภาค	คันโต
เกาะ	ฮนชู
การบริหาร	23 แขวงพิเศษ, 26 เมือง, 1 อำเภอ และ 4 กิ่งจังหวัด
การปกครอง
• ประเภท	จังหวัด
• ผู้ว่า	ยูริโกะ โคอิเกะ
• ศูนย์กลาง	ชินจุกุ
พื้นที่(อันดับที่ 45)
• มหานคร	13,572 ตร.กม. (5,240 ตร.ไมล์)
• เขตเมือง	2,187.66 ตร.กม. (844.66 ตร.ไมล์)
ประชากร  (ส.ค. 2014)
• มหานคร	37,126,000 คน
• ความหนาแน่น	2,700 คน/ตร.กม. (7,100 คน/ตร.ไมล์)
• เขตเมือง	13,370,198
• ความหนาแน่นเขตเมือง	6,100 คน/ตร.กม. (16,000 คน/ตร.ไมล์)
	1st
เดมะนิม	โตเกียวไอต์ (Tokyoite), โทเกียวจิน (東京人; Tōkyōjin)
เขตเวลา	UTC+9 (เวลามาตรฐานญี่ปุ่น)
ISO 3166-2	JP-13
ดอกไม้	Somei-Yoshino cherry blossom
ต้นไม้	แปะก๊วย
นก	นกนางนวลหัวดำ
เว็บไซต์	www.metro.tokyo.jp

กรุงโตเกียวเคยเป็นเจ้าภาพการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกปี 1964 และจะเป็นเจ้าภาพครั้งที่ 2 ในปี 2020 ระหว่างวันที่ 23 กรกฎาคม – 8 สิงหาคม พ.ศ. 2564

ชื่อเมือง

ดูบทความหลักที่: ชื่อในญี่ปุ่น

โตเกียวเคยเรียกว่าเอโดะแปลว่าปากน้ำ เมื่อกลายเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่นในปี ค.ศ. 1868 ก็เปลี่ยนชื่อเป็นโตเกียวแปลว่ากรุงตะวันออก (โท 東 "ตะวันออก", เกียว 京 "กรุง") ในตอนต้นยุคเมจิบางครั้งเรียกโตเกียวว่าโทเก ซึ่งเป็นวิธีอ่านอีกแบบของตัวคันจิ แต่ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว นอกจากนี้โตเกียวยังมีอีกความหมายหนึ่ง ซึ่งหมายถึงขนมที่ดังเป็นอย่างมากในเมืองไทย เนื่องจากชื่อมีความเหมือนขนมเมืองหลวงอย่างปักกิ่งอีกด้วย

ประวัติศาสตร์

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์โตเกียว

 

พระราชวังหลวง ที่ประทับของ พระจักรพรรดิ

 

โตเกียว ในปี ค.ศ. 1933

โตเกียวแต่เดิมเป็นหมู่บ้านประมงเล็ก ๆ ที่ชื่อเอโดะ ต่อมาใน ค.ศ. 1457 ปราสาทเอโดะได้ถูกสร้างขึ้น และต่อมาในปีทศวรรษที่ 1590 เป็นยุคที่โทกูงาวะ อิเอยาซุได้เริ่มปราบหัวเมืองต่าง ๆ ซึ่งภายหลังจากปราบหัวเมืองต่าง ๆ ลงได้อย่างราบคาบแล้วใน ค.ศ. 1603 เขาได้สถาปนารัฐบาลโชกุนขึ้นปกครองประเทศ โดยมีเอโดะเป็นที่ตั้งของ "บากูฟุ" (รัฐบาลทหาร) และสถาปนาตนขึ้นเป็นโชกุน เมืองเอโดะจึงได้กลายเป็นศูนย์กลางของรัฐบาลทหารของเขาซึ่งมีอำนาจปกครองทั้งประเทศ ในช่วงเวลาต่อมาในยุคเอโดะ เมืองเอโดะก็ขยายตัวขึ้นจนกลายเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดเมืองหนึ่งในโลก โดยมีประชากรมากกว่า 1 ล้านคนใน คริสต์ศตวรรษที่ 18 และเป็นที่ยอมรับว่าเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่น แม้ว่าองค์จักรพรรดิประทับอยู่ในนครหลวงเฮอังเกียว (เกียวโต)

หลังจากนั้นประมาณ 263 ปี ระบอบปกครองภายใต้โชกุนถูกล้มล้างโดยการปฏิรูปเมจิ อำนาจการปกครองจึงกลับคืนมาสู่จักรพรรดิอีกครั้งใน ค.ศ. 1869 จักรพรรดิเมจิทรงย้ายเมืองหลวงมาที่เอโดะและเปลี่ยนชื่อเมืองเป็นโตเกียว โตเกียวจึงกลายเป็นศูนย์กลางทางการปกครองและวัฒนธรรมของประเทศ และการที่จักรพรรดิทรงย้ายมาประทับจึงทำให้โตเกียวกลายเป็นเมืองหลวงอย่างเต็มตัวและปราสาทเอโดะเปลี่ยนเป็นพระราชวังหลวง

ในยุคเมจิ โตเกียวมีการพัฒนาโดยได้รับอิทธิพลจากตะวันตก เช่น การเปิดบริการโทรเลขระหว่างโตเกียวกับโยโกฮามะ ในปี 1869 และการเปิดบริการรถไฟสายแรกระหว่างชิมบาชิและโยโกฮามะในปี ค.ศ. 1872

ภูมิศาสตร์

 

หมู่เกาะโอะงะซะวะระซึ่งมีจุดที่ใต้สุดและตะวันออกสุดของญี่ปุ่น

กรุงโตเกียวตั้งอยู่ในที่ราบคันโตติดกับอ่าวโตเกียว มีขนาดประมาณ 90 กม. จากตะวันออกถึงตะวันตก และ 25 กม. จากเหนือถึงใต้ ทิศตะวันออกติดกับจังหวัดชิบะ ทิศตะวันตกติดกับจังหวัดยามานาชิ ทิศใต้ติดกับจังหวัดคานางาวะ และทิศเหนือติดกับจังหวัดไซตามะ เขตการปกครองของโตเกียวนั้นรวมไปถึงหมู่เกาะอิซุและหมู่เกาะโองาซาวาระด้วย จึงทำให้โตเกียวมีจุดที่อยู่ใต้สุดและตะวันออกสุดของญี่ปุ่นอยู่ในพื้นที่ด้วย

ทางตะวันออกของโตเกียวเป็นที่ราบตะกอนน้ำพาเช่นบริเวณปากแม่น้ำซูมิดะและแม่น้ำเอโดะ พื้นดินค่อนข้างอ่อนจึงทำให้เกิดการทรุดตัวของพื้นดิน อ่าวโตเกียวถูกถมที่เพื่อสร้างพื้นที่ใช้สอยตั้งแต่ยุคเอโดะ และเริ่มมีการถมที่เพื่อสร้างสถานที่กำจัดขยะตั้งแต่ปี 1927 ปัจจุบันพื้นที่ประมาณร้อยละ 20 ของอ่าวโตเกียวกลายเป็นพื้นที่ถูกถม ในแขวงนิชิตามะทางตะวันตกเป็นที่สูง โดยมีเขาคูโมโตริซึ่งมีความสูง 2,017 ม. เป็นจุดที่สูงที่สุดในโตเกียว โตเกียวตั้งอยู่บนรอยเลื่อนที่มีพลังซึ่งอยู่ใกล้ผิวโลกมาก จึงมีการคาดการณ์ว่าอาจจะเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงขึ้น

ทั้งหมู่เกาะอิซุและโองาซาวาระเป็นหมู่เกาะภูเขาไฟ หมู่เกาะอิซุมีภูเขาไฟที่ยังมีพลังอยู่จำนวนมาก เช่นภูเขาไฟโอยามะบนเกาะมิยาเกะที่ระเบิดในปี 2000 ส่วนหมู่เกาะโองาซาวาระนั้นอยู่ห่างจากแผ่นดินใหญ่มากและมีสัตว์ท้องถิ่นหลายชนิด จนบางครั้งถูกเรียกว่าหมู่เกาะกาลาปาโกสแห่งตะวันออก

ตามการแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิปเปน โตเกียวอยู่ในเขตภูมิอากาศชุ่มชื้นกึ่งเขตร้อน (Cfa) และตามการแบ่งเขตภูมิอากาศในประเทศญี่ปุ่น โตเกียวอยู่ในเขตภูมิอากาศชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งมีลักษณะเด่นคือมีความแตกต่างระหว่างฤดูชัดเจน อากาศเปลี่ยนแปลงง่ายในแต่ละวัน ฤดูร้อนมีอุณหภูมิสูงและฝนตกมาก ฤดูหนาวมีวันที่แดดออกและอากาศแห้ง

โตเกียวเป็นตัวอย่างของปรากฏการณ์เกาะความร้อน ซึ่งเป็นผลจากการปล่อยความร้อนโดยวิธีต่าง ๆ เช่นไอร้อนจากเครื่องปรับอากาศหรือรถยนต์ และการพัฒนาตัวเมืองทำให้มีพื้นที่สีเขียวน้อยลง

เขตการปกครอง

แขวงพิเศษ

 

แผนที่แสดงที่ตั้งของ 23 แขวงพิเศษ

โตเกียวมี 23 แขวงการปกครองพิเศษ (ญี่ปุ่น: 特別区 โรมาจิ: tokubetsu-ku) ได้แก่

คัตสึชิกะ (ญี่ปุ่น: 葛飾区 โรมาจิ: Katsushika-ku) คิตะ (ญี่ปุ่น: 北区 โรมาจิ: Kita-ku) โคโต (ญี่ปุ่น: 江東区 โรมาจิ: Kōtō-ku) ชินจูกุ (ญี่ปุ่น: 新宿区 โรมาจิ: Shinjuku-ku) ชินางาวะ (ญี่ปุ่น: 品川区 โรมาจิ: Shinagawa-ku) ชิบูยะ (ญี่ปุ่น: 渋谷区 โรมาจิ: Shibuya-ku) ชิโยดะ (ญี่ปุ่น: 千代田区 โรมาจิ: Chiyoda-ku) ชูโอ (ญี่ปุ่น: 中央区 โรมาจิ: Chūō-ku) ซูงินามิ (ญี่ปุ่น: 杉並区 โรมาจิ: Suginami-ku) ซูมิดะ (ญี่ปุ่น: 墨田区 โรมาจิ: Sumida-ku) เซตางายะ (ญี่ปุ่น: 世田谷区 โรมาจิ: Setagaya-ku) โทชิมะ (ญี่ปุ่น: 豊島区 โรมาจิ: Toshima-ku)

ไทโต (ญี่ปุ่น: 台東区 โรมาจิ: Taitō-ku) นากาโนะ (ญี่ปุ่น: 中野区 โรมาจิ: Nakano-ku) เนริมะ (ญี่ปุ่น: 練馬区 โรมาจิ: Nerima-ku) บุงเกียว (ญี่ปุ่น: 文京区 โรมาจิ: Bunkyō-ku) มินาโตะ (ญี่ปุ่น: 港区 โรมาจิ: Minato-ku) เมงูโระ (ญี่ปุ่น: 目黒区 โรมาจิ: Meguro-ku) อาดาจิ (ญี่ปุ่น: 足立区 โรมาจิ: Adachi-ku) อารากาวะ (ญี่ปุ่น: 荒川区 โรมาจิ: Arakawa-ku) อิตาบาชิ (ญี่ปุ่น: 板橋区 โรมาจิ: Itabashi-ku) เอโดงาวะ (ญี่ปุ่น: 江戸川区 โรมาจิ: Edogawa-ku) โอตะ (ญี่ปุ่น: 大田区 โรมาจิ: Ōta-ku)

โตเกียวตะวันตก

นอกเหนือแขวงพิเศษซึ่งจัดว่าเป็นตัวเมืองของจังหวัดโตเกียวแล้ว ทางพื้นที่ฝั่งตะวันตกของ 23 แขวงพิเศษยังเป็นที่ตั้งของฝั่งโตเกียวตะวันตก หรือที่ชาวญี่ปุ่นมักเรียกว่า "ฝั่งทามะ" (ญี่ปุ่น: 多摩地域 โรมาจิ: Tamachiiki)" ซึ่งประกอบด้วยเมือง 26 เมือง

เมือง

 

ที่ตั้งของแต่ละเมืองใน โตเกียวตะวันตก

26 เมืองในโตเกียวตะวันตก:

คิโยเซะ (ญี่ปุ่น: 清瀬市 โรมาจิ: Kiyose-shi) คูนิตาจิ (ญี่ปุ่น: 国立市 โรมาจิ: Kunitachi-shi) โคกูบุนจิ (ญี่ปุ่น: 国分寺市 โรมาจิ: Kokubunji-shi) โคงาเนอิ (ญี่ปุ่น: 小金井市 โรมาจิ: Koganei-shi) โคไดระ (ญี่ปุ่น: 小平市 โรมาจิ: Kodaira-shi) โคมาเอะ (ญี่ปุ่น: 狛江市 โรมาจิ: Komae-shi) โชฟุ (ญี่ปุ่น: 調布市 โรมาจิ: Chōfu-shi) ทาจิกาวะ (ญี่ปุ่น: 立川市 โรมาจิ: Tachikawa-shi) ทามะ (ญี่ปุ่น: 多摩市 โรมาจิ: Tama-shi) นิชิโตเกียว (ญี่ปุ่น: 西東京市 โรมาจิ: Nishitōkyō-shi) ฟุซซะ (ญี่ปุ่น: 福生市 โรมาจิ: Fussa-shi) ฟูจู (ญี่ปุ่น: 府中市 โรมาจิ: Fuchū-shi) มาจิดะ (ญี่ปุ่น: 町田市 โรมาจิ: Machida-shi)

มิตากะ (ญี่ปุ่น: 三鷹市 โรมาจิ: Mitaka-shi) มูซาชิโนะ (ญี่ปุ่น: 武蔵野市 โรมาจิ: Musashino-shi) มูซาชิมูรายามะ (ญี่ปุ่น: 武蔵村山市 โรมาจิ: Musashi-murayama-shi) อากิชิมะ (ญี่ปุ่น: 昭島市 โรมาจิ: Akishima-shi) อากิรูโนะ (ญี่ปุ่น: あきる野市 โรมาจิ: Akiruno-shi) อินางิ (ญี่ปุ่น: 稲城市 โรมาจิ: Inagi-shi) โอเมะ (ญี่ปุ่น: 青梅市 โรมาจิ: Ōme-shi) ฮาจิโอจิ (ญี่ปุ่น: 八王子市 โรมาจิ: Hachiōji-shi) ฮามูระ (ญี่ปุ่น: 羽村市 โรมาจิ: Hamura-shi) ฮิงาชิกูรูเมะ (ญี่ปุ่น: 東久留米市 โรมาจิ: Higashikurume-shi) ฮิงาชิมูรายามะ (ญี่ปุ่น: 東村山市 โรมาจิ: Higashimurayama-shi) ฮิงาชิยามาโตะ (ญี่ปุ่น: 東大和市 โรมาจิ: Higashiyamato-shi) ฮิโนะ (ญี่ปุ่น: 日野市 โรมาจิ: Hino-shi)

อำเภอนิชิตามะ

ทางตะวันตกสุดของจังหวัดโตเกียวนั้นเป็นที่ตั้งของอำเภอขนาดใหญ่ชื่อนิชิตามะ (ญี่ปุ่น: 西多摩郡 โรมาจิ: Nishitama-gun)" เป็นพื้นที่ที่ มีภูมิประเทศแบบภูเขา ซึ่งอำเภอนิชิตะมะนี้เองเป็นที่ตั้งของภูเขาที่สูงที่สุดในโตเกียวคือเขาคูโมโตริซึ่งมีความสูงกว่า 2,017 เมตร และยังมีทะเลสาบโอกูตามะซึ่งตั้งอยู่ระหว่างรอยต่อกับจังหวัดยามานาชิอีกด้วย อำเภอนิชิตามะประกอบด้วยสามตำบลและหนึ่งหมู่บ้าน ได้แก่

• ตำบลมิซูโฮะ (ญี่ปุ่น: 瑞穂町 โรมาจิ: Mizuho-machi)
• ตำบลโอกูตามะ (ญี่ปุ่น: 奥多摩町 โรมาจิ: Okutama-machi)
• ตำบลฮิโนเดะ (ญี่ปุ่น: 日の出町 โรมาจิ: Hinode-machi)
• หมู่บ้านฮิโนฮาระ (ญี่ปุ่น: 檜原村 หรือ 桧原村 โรมาจิ: Hinohara-mura)

เกาะและกิ่งจังหวัด

 

เกาะฮาจิโจจิมะ ในหมู่เกาะอิซุ

นอกชายฝั่งออกไปนั้น โตเกียวมีหมู่เกาะมากมาย แต่เนื่องจากระยะทางที่ห่างไกลมากจากสำนักงานกรุงโตเกียว ดังนั้นทางรัฐบาลจึงได้ตั้งสำนักงานท้องถื่นขึ้นบนเกาะนั้นเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชน โดยมีหมู่เกาะที่เป็นที่รู้จักอยู่ คือ

หมู่เกาะอิซุเป็นหมู่เกาะภูเขาไฟ และยังเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติฟูจิ-ฮาโกเนะ-อิซุ ซึ่งหมู่เกาะอิซุนี้เป็นที่ตั้งของ 3 กิ่งจังหวัด

หมู่เกาะโองาซาวาระ จากเหนือจรดใต้ประกอบไปด้วยเกาะชิจิ ตำบลนิโอชิมะ เกาะฮาฮะ เกาะคิตะอิโอ และเกาะมินามิอิโอ ซึ่งโองาซาวาระยังบริหารเกาะเล็ก ๆ ที่ห่างไกลอีกสองเกาะคือมินามิโตริชิมะ ดินแดนส่วนตะวันออกที่สุดของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากโตเกียวกว่า 1,850 กม. และโอนิโกโตริชิมะ เกาะที่อยู่ใต้สุดของประเทศญี่ปุ่น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ประชาชนท้องถิ่นแท้ ๆ จะพบเฉพาะบนเกาะชิจิและเกาะฮาฮะเท่านั้น

กิ่งจังหวัด	เทศบาลท้องถิ่น	ประเภท
ฮาจิโจ	ฮาจิโจ	ตำบล
	อาโองาชิมะ	หมู่บ้าน
มิยาเกะ	มิยาเกะ	หมู่บ้าน
	มิกูราจิมะ	หมู่บ้าน
โอชิมะ	โอชิมะ	ตำบล
	โทชิมะ	หมู่บ้าน
	นีจิมะ	หมู่บ้าน
	โคซูชิมะ	หมู่บ้าน
โองาซาวาระ	โองาซาวาระ	หมู่บ้าน

ภูมิอากาศ

โตเกียวตะวันออก

ข้อมูลภูมิอากาศของ23 แขวงพิเศษของโตเกียว (ค.ศ. 1981–2017)
เดือน	ม.ค.	ก.พ.	มี.ค.	เม.ย.	พ.ค.	มิ.ย.	ก.ค.	ส.ค.	ก.ย.	ต.ค.	พ.ย.	ธ.ค.	ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F)	22.6 (72.7)	24.9 (76.8)	25.3 (77.5)	29.2 (84.6)	32.2 (90)	36.2 (97.2)	39.5 (103.1)	39.1 (102.4)	38.1 (100.6)	32.6 (90.7)	27.3 (81.1)	24.8 (76.6)	39.5 (103.1)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F)	9.6 (49.3)	10.4 (50.7)	13.6 (56.5)	19.0 (66.2)	22.9 (73.2)	25.5 (77.9)	29.2 (84.6)	30.8 (87.4)	26.9 (80.4)	21.5 (70.7)	16.3 (61.3)	11.9 (53.4)	19.8 (67.6)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F)	5.2 (41.4)	5.7 (42.3)	8.7 (47.7)	13.9 (57)	18.2 (64.8)	21.4 (70.5)	25.0 (77)	26.4 (79.5)	22.8 (73)	17.5 (63.5)	12.1 (53.8)	7.6 (45.7)	15.4 (59.7)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F)	0.9 (33.6)	1.7 (35.1)	4.4 (39.9)	9.4 (48.9)	14.0 (57.2)	18.0 (64.4)	21.8 (71.2)	23.0 (73.4)	19.7 (67.5)	14.2 (57.6)	8.3 (46.9)	3.5 (38.3)	11.6 (52.9)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F)	-9.2 (15.4)	-7.9 (17.8)	-5.6 (21.9)	-3.1 (26.4)	2.2 (36)	8.5 (47.3)	13.0 (55.4)	15.4 (59.7)	10.5 (50.9)	-0.5 (31.1)	-3.1 (26.4)	-6.8 (19.8)	−9.3 (15.3)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว)	52.3 (2.059)	56.1 (2.209)	117.5 (4.626)	124.5 (4.902)	137.8 (5.425)	167.7 (6.602)	153.5 (6.043)	168.2 (6.622)	209.9 (8.264)	197.8 (7.787)	92.5 (3.642)	51.0 (2.008)	1,528.8 (60.189)
ปริมาณหิมะ ซม (นิ้ว)	5 (2)	5 (2)	1 (0.4)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	11 (4.3)
ความชื้นร้อยละ	52	53	56	62	69	75	77	73	75	68	65	56	62
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย (≥ 0.5 mm)	5.3	6.2	11.0	11.0	11.4	12.7	11.8	9.0	12.2	10.8	7.6	4.9	114.0
วันที่มีหิมะตกโดยเฉลี่ย	2.8	3.7	2.2	0.2	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.8	9.7
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด	184.5	165.8	163.1	176.9	167.8	125.4	146.4	169.0	120.9	131.0	147.9	178.0	1,876.7
แหล่งที่มา: สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น (รายงาน ค.ศ. 1872–ปัจจุบัน)

โตเกียวตะวันตก

ข้อมูลภูมิอากาศของโตเกียวตะวันตก (ค.ศ. 1981–2017)
เดือน	ม.ค.	ก.พ.	มี.ค.	เม.ย.	พ.ค.	มิ.ย.	ก.ค.	ส.ค.	ก.ย.	ต.ค.	พ.ย.	ธ.ค.	ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F)	6.7 (44.1)	7.1 (44.8)	10.3 (50.5)	16.3 (61.3)	20.5 (68.9)	23.0 (73.4)	26.8 (80.2)	28.2 (82.8)	23.9 (75)	18.4 (65.1)	13.8 (56.8)	9.3 (48.7)	17.1 (62.8)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F)	1.3 (34.3)	1.8 (35.2)	5.0 (41)	10.6 (51.1)	15.1 (59.2)	18.5 (65.3)	22.0 (71.6)	23.2 (73.8)	19.5 (67.1)	13.8 (56.8)	8.5 (47.3)	3.8 (38.8)	11.9 (53.4)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F)	−2.7 (27.1)	−2.3 (27.9)	0.6 (33.1)	5.6 (42.1)	10.5 (50.9)	14.8 (58.6)	18.7 (65.7)	19.7 (67.5)	16.3 (61.3)	10.3 (50.5)	4.6 (40.3)	−0.1 (31.8)	8.1 (46.6)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว)	44.1 (1.736)	50.0 (1.969)	92.5 (3.642)	109.6 (4.315)	120.3 (4.736)	155.7 (6.13)	195.4 (7.693)	280.6 (11.047)	271.3 (10.681)	172.4 (6.787)	76.7 (3.02)	39.9 (1.571)	1,623.5 (63.917)
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด	147.1	127.7	132.2	161.8	154.9	109.8	127.6	148.3	99.1	94.5	122.1	145.6	1,570.7
แหล่งที่มา: สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น

เศรษฐกิจ

ดูบทความหลักที่: เศรษฐกิจในโตเกียว

 

ธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น

 

ตลาดหลักทรัพย์โตเกียว

โตเกียวเป็น 1 ใน 3 ศูนย์กลางทางการเงินของโลกร่วมกับนครนิวยอร์กและลอนดอน โตเกียวเป็นเขตเมืองที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก จากการสำรวจพบว่าในเขตอภิมหานครโตเกียวซึ่งมีประชากรประมาณ 35.2 ล้านคน มี GDP รวม 1.191 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2005 (เทียบด้วยความเท่าเทียมกันของอำนาจซื้อ) ทำให้โตเกียวเป็นเขตเมืองที่มี GDP สูงที่สุดในโลก ในปี 2008 มีบริษัท 47 แห่งในรายชื่อ Fortune Global 500 ที่มีฐานอยู่ในโตเกียว ซึ่งมากเป็นเกือบ 2 เท่าของเมืองอันดับ 2

โตเกียวเป็น 1 ในศูนย์กลางหลักทางการเงินระหว่างประเทศ และมีสำนักงานใหญ่ของวาณิชธนกิจและบริษัทประกันภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลกหลายแห่ง ในระหว่างการพัฒนาทางเศรษฐกิจของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเป็นการพัฒนาภายใต้การควบคุมจากทางการ บริษัทใหญ่ ๆ หลายแห่งย้ายสำนักงานใหญ่จากเมืองต่าง ๆ เช่น โอซากะ (ซึ่งเป็นเมืองหลวงทางการค้าในอดีต) มายังโตเกียว โดยหวังว่าจะได้ประโยชน์จากการที่ติดต่อรัฐบาลได้สะดวกขึ้น แต่แนวโน้มนี้ก็ชะลอตัวลงเมื่อประชากรเพิ่มขึ้นและทำให้ค่าครองชีพสูงตามขึ้นไปด้วย

ตลาดหลักทรัพย์โตเกียวเป็นตลาดหลักทรัพย์ที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นและใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก โดยมูลค่าการซื้อขายในตลาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ในปี 2003 โตเกียวมีพื้นที่เพื่อการเกษตรกรรมถึง 8.46 ตร.กม. ตามข้อมูลของกระทรวงเกษตรป่าไม้และประมงญี่ปุ่น การเกษตรกรรมมีมากในพื้นที่โตเกียวตะวันตก โดยสินค้าที่เน่าเปื่อยง่ายเช่นผัก ผลไม้ และดอกไม้สามารถขนส่งอย่างสะดวกและรวดเร็วไปยังตลาดในแขวงพิเศษของจังหวัด โดยมี "โคมัตสึนะ" หรือผักโขมเป็นผักเศรษฐกิจ

การคมนาคม

ดูบทความหลักที่: การคมนาคมในญี่ปุ่น

 

เครือข่ายรถไฟฟ้าในโตเกียว

โตเกียวซึ่งเป็นศูนย์กลางของภูมิภาคคันโตตอนใต้ เป็นศูนย์กลางการคมนาคมภายในประเทศและระหว่างประเทศที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่น ทั้งทางรถไฟ รถยนต์ และทางอากาศ การขนส่งมวลชนภายในโตเกียวที่สำคัญคือรถไฟและรถใต้ดินที่มีเครือข่ายกว้างใหญ่และมีระบบการขนส่งที่มีประสิทธิภาพ

ภายในโตเกียวมีท่าอากาศยานนานาชาติฮาเนดะ (โตเกียว) ซึ่งให้บริการเที่ยวบินในประเทศเป็นส่วนใหญ่และเป็นสนามบินที่มีจำนวนผู้ใช้บริการมากที่สุดในเอเชีย ท่าอากาศยานนานาชาติหลักคือท่าอากาศยานนานาชาตินาริตะซึ่งอยู่ในจังหวัดชิบะ เกาะต่าง ๆ ในหมู่เกาะอิซุก็มีสนามบินของตนเอง เช่น ท่าอากาศยานฮาจิโจจิมะ ท่าอากาศยานมิยาเกจิมะ ท่าอากาศยานโอชิมะ และมีเที่ยวบินมายังสนามบินฮาเนดะ แต่หมู่เกาะโองาซาวาระยังไม่มีสนามบิน เพราะมีข้อโต้แย้งว่าไม่ควรสร้างสนามบินเพราะจะเป็นภัยคุกคามต่อธรรมชาติของเกาะ

นอกจากนี้รถไฟยังเป็นการคมนาคมหลักในโตเกียว ซึ่งมีเครือข่ายทางรถไฟในเมืองขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยบริษัทรถไฟญี่ปุ่นตะวันออกเป็นผู้ให้บริการรถไฟที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งรวมถึงรถไฟสายยามาโนเตะ ซึ่งวิ่งเป็นวงผ่านสถานีที่สำคัญของโตเกียวเช่นสถานีโตเกียวและชินจูกุ รถไฟฟ้าใต้ดินให้บริการโดยโตเกียวเมโทรและสำนักขนส่งมหานครโตเกียว (โทเอ)

ประชากร

ประชากรของโตเกียว

ตามพื้นที่^1	จังหวัด แขวงพิเศษ โตเกียวตะวันตก เกาะ	12.79 ล้าน 8.653 ล้าน 4.109 ล้าน 28,000
ตามวัย²	เยาวชน (อายุ 0-14) ทำงาน (อายุ 15-64) เกษียณ (อายุ 65+)	1.461 ล้าน (11.8%) 8.546 ล้าน (69.3%) 2.332 ล้าน (18.9%)
ตามช่วงเวลา³	กลางวัน กลางคืน	14.978 ล้าน 12.416 ล้าน
ตามสัญชาติ	ต่างชาติ	364,653^4
^1 ณ วันที่ 1 ตุลาคม 2007. ² ณ วันที่ 1 มกราคม 2007. ³ การสำรวจสำมะโนประชากร ปี 2005 ^4 ณ วันที่ 1 มกราคม 2006

ผู้พำนักที่ขึ้นทะเบียนแบ่งตามสัญชาติ (ค.ศ. 2012)
สัญญาติ	จำนวน
จีน	161,169
เกาหลีเหนือ และ   เกาหลีใต้	99,880
ฟิลิปปินส์	27,929
สหรัฐ	15,901
อินเดีย	8,313
เนปาล	8,669
ไทย	6,906
สหราชอาณาจักร	5,522
พม่า	4,781
ฝรั่งเศส	4,635

โตเกียวมีประชากรทั้งหมดประมาณ 12.79 ล้านคนในเดือนตุลาคม 2007 ซึ่งในจำนวนนั้น 8.65 ล้านคนอาศัยอยู่บริเวณ 23 แขวงการปกครองพิเศษในโตเกียว ในเวลากลางวันมีประชากรเพิ่มขึ้นอีกประมาณ 2.5 ล้านคนเนื่องจากมีประชากรจากเมืองใกล้เคียงเดินทางเข้ามาเพื่อทำงานหรือศึกษาเล่าเรียน ปรากฏการณ์นี้จะเป็นได้ชัดในแขวงชิโยดะ แขวงชูโอ และแขวงมินาโตะ ซึ่งมีประชากรมากกว่า 2 ล้านคนในเวลากลางวัน แต่น้อยกว่า 3 แสนคนในเวลากลางคืน

ในปี 2005 ชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในโตเกียวมากที่สุด 5 เชื้อชาติได้แก่ จีน (123,611 คน) เกาหลี (106,697 คน) ฟิลิปปินส์ (31,077 คน) อเมริกัน (18,848 คน) และอังกฤษ (7,696 คน)

การศึกษา

โตเกียวมีมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยหลายแห่ง ซึ่งรวมทั้งมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงที่สุดในญี่ปุ่นและมีชื่อเสียงในระดับโลก เช่นมหาวิทยาลัยโตเกียว สถาบันเทคโนโลยีโตเกียว มหาวิทยาลัยวาเซดะ มหาวิทยาลัยนครโตเกียว มหาวิทยาลัยโชวะ มหาวิทยาลัยฮิตตสึบาชิ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์แห่งโตเกียว มหาวิทยาลัยเคโอ เป็นต้น

ในแต่ละเขตมีโรงเรียนประถมศึกษาและโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นซึ่งเป็นการศึกษาภาคบังคับ โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายของรัฐบริหารโดยคณะกรรมการการศึกษาของมหานครโตเกียว นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนเอกชนที่เปิดสอนตั้งแต่อนุบาลจนถึงมัธยมศึกษาตอนปลายหลายแห่ง

เมืองพี่น้อง

โตเกียวมีเมืองพี่น้อง 11 แห่ง

เมือง	ค.ศ.
นิวยอร์ก	1960
ปักกิ่ง	1979
ปารีส	1982
ซิดนีย์	1984
โซล	1988
จาการ์ตา	1989
เซาเปาโล	1990
ไคโร	1990
มอสโก	1991
เบอร์ลิน	1994
โรม	1996

อ้างอิง

1. "東京都歌・市歌". Tokyo Metropolitan Government. สืบค้นเมื่อ September 17, 2011.
2. อ่านข่าวต่อได้ที่: http://www.thairath.co.th/content/678498
3. "Population of Tokyo". Tokyo Metropolitan Government. สืบค้นเมื่อ 2009-01-01.
4. "大都市圏・都市圏の人口". Ministry of Internal Affairs and Communications. สืบค้นเมื่อ 2005. Check date values in: |accessdate= (help)
5. http://esa.un.org/unup/
6. รายชื่อเมืองที่มีประชากรสูงที่สุดในโลก (อังกฤษ)
7. Room, Adrian. Placenames of the World. McFarland & Company (1996), p360. ISBN 0-7864-1814-1.
8. "明治東京異聞～トウケイかトウキョウか～東京の読み方" Tokyo Metropolitan Archives (2008). Retrieved on 4 December 2008. (ญี่ปุ่น)
9. McClain, James (1994). Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern Era. Cornell University Press. p. 13. ISBN 080148183X.
10. Sorensen, Andre (2004). The Making of Urban Japan: Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century. RoutledgeCurzon. p. 16. ISBN 0415354226.
11. "History of Tokyo". Tokyo Metropolitan Government. สืบค้นเมื่อ 2008-12-06.
12. Soki Yamamoto. "Case History No. 9.4. Tokyo, Japan" (PDF). UNESCO. Guidebook to studies of land subsidence due to ground-water withdrawal
13. Takeshi Endoh. "Historical Review of Reclamation Works in the Tokyo Bay Area" (PDF). Journal of Geography.
14. Hidenori Yokoyama. "Disposing of waste in Tokyo Port" (PDF). Japan Society of Civil Engineers.
15. Anne K. Petry. "Geography of Japan". Stanford University.
16. Stefan Lovgren (2005-07-14). "Earthquake Fault Under Tokyo Closer Than Expected, Study Finds". National Geographic. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
17. "The eruption of Miyake island". JAXA.
18. Makoto Miyazaki. "Wildlife thrives in 'Oriental Galapagos'". Daily Yomiuri Online. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
19. M. C. Peel, B. L. Finlayson, and T. A. McMahon (2007). "Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification" (PDF). Hydrology and Earth System Sciences.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
20. Inter-Ministry Coordination Committee to Mitigate Urban Heat Island (2004-03). "Outline of the Policy Framework to Reduce Urban Heat Island Effects" (PDF). Check date values in: |date= (help)
21. The JMA Tokyo, Tokyo (東京都　東京) station is at 35°41.4′N 139°45.6′E, JMA: 気象統計情報>過去の気象データ検索>都道府県の選択>地点の選択
22. 気象庁 / 平年値（年・月ごとの値） (ภาษาญี่ปุ่น). สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
23. 気象庁 / 平年値（年・月ごとの値） (ภาษาญี่ปุ่น). Japan Meteorological Agency. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
24. 観測史上1～10位の値（ 年間を通じての値） (ภาษาญี่ปุ่น). สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
25. "気象庁 / 気象統計情報 / 過去の気象データ検索　/ 平年値（年・月ごとの値）". สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ June 24, 2013.
26. PriceWaterhouseCoopers, "UK Economic Outlook, March 2007", page 5. ""Table 1.2 – Top 30 urban agglomeration GDP rankings in 2005 and illustrative projections to 2020 (using UN definitions and population estimates)"" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2007-03-09.
27. "Global 500 Our annual ranking of the world's largest corporationns". CNNMoney.com. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
28. "Financial Centres, All shapes and sizes". The Economist. สืบค้นเมื่อ 2007-10-14.
29. Horticulture Statistics Team, Production Statistics Division, Statistics and Information Department, Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries (July 15, 2003). "Statistics on Cultivated Land Area" (PDF). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2008-06-24. สืบค้นเมื่อ 2008-10-18.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
30. "Airports welcome record 4.8 billion passengers in 2007". Airports Council International. 2007.
31. Rika Nemoto (2008-09-02). "Runways clearing for Ogasawara airport talks". The Asahi Shimbun. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2008-09-15.
32. "Tokyo Statistical Yearbook 2012, Population: 2-4 Foreign Residents by District and Nationality (Year-End Data 2008-2012)" (Excel 97). Bureau of General Affairs, Tokyo Metropolitan Government. สืบค้นเมื่อ January 27, 2015.
33. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ metropop
34. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ foreigners
35. "The Times Higher Education - QS World University Rankings 2008". Quacquarelli Symonds. สืบค้นเมื่อ 2008-11-11.
36. "The World University Rankings 2008".
37. "東京都高等学校一覧". Japanese Wikipedia (ภาษาญี่ปุ่น). สืบค้นเมื่อ 2007-10-19.
38. "Sister Cities (States) of Tokyo - Tokyo Metropolitan Government". สืบค้นเมื่อ 2008-09-16.

แหล่งข้อมูลอื่น

ก่อนหน้า		โตเกียว		ถัดไป
เฮอังเกียว (เกียวโตะ)		นครหลวงของญี่ปุ่น (ตั้งแต่ พ.ศ. 2411)		ปัจจุบัน

• กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น สาระน่ารู้ก่อนเดินทาง โดยกระทรวงการต่างประเทศ ประเทศไทย
• เทศกาลในโตเกียว
• ภาพถ่ายดาวเทียมของโตเกียว
• โฮมเพจของมหานครโตเกียวอย่างเป็นทางการ
• ปฏิทินเหตุการณ์สำคัญในโตเกียว
• บริษัท รถไฟใต้ดินโตเกียว จำกัด (มหาชน)
•   โตเกียว ข้อมูลการท่องเที่ยวจาก วิกิท่องเที่ยว