กะรัต

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ กะรัต (แก้ความกำกวม)

กะรัต (อังกฤษ: carat) เป็นหน่วยในการวัดระดับของน้ำหนักอัญมณีต่าง ๆ อาทิ เพชร ทับทิม บุษราคัม เพทาย โกเมน เป็นต้น ซึ่งเป็นหน่วยการวัดที่แพร่หลายไปทั่วโลก และถูกกำหนดให้ใช้เป็นหน่วยในการชั่งตวงวัดอัญมณีสากลที่ใช้กันทั่วโลก น้ำหนักกะรัต เป็นหน่วยน้ำหนักมาตรฐานในการวัดน้ำหนักของอัญมณี ซึ่งจะเทียบกับในระบบเมตริกได้คือ 1 กะรัต จะมีค่าเท่ากับ 0.2 กรัม หรือหากวัดในระดับความบริสุทธิ์ของทองคำ ทองคำ 24 กะรัตจะมีค่าความบริสุทธิ์ 99.99%

ในส่วนของจุดทศนิยมของกะรัต จะเรียกว่า "ตัง" (Pointer) โดย 1 กะรัต จะมี 100 ตัง ยกตัวอย่าง 0.56 กะรัต เท่ากับ 56 ตัง

ที่มาของชื่อ

ในสมัยโบราณไม่มีการทำอัตราของการชั่งตวงวัดที่แน่นอนและเป็นสากลแบบในสมัยปัจจุบัน จึงมีการนำเอาเมล็ดจากฝักของแคร็อบ (carob) ซึ่งในแต่ละเมล็ดจะมีน้ำหนักเท่า ๆ กัน โอกาสที่จะหาเมล็ดที่มีน้ำหนักแตกต่างไปยากมาก เช่นนั้นจึงนำเอาเมล็ดของต้นแคร็อบมาใช้เป็นมาตรฐานในการวัดน้ำหนักของเพชร ซึ่ง 1 เมล็ดจะมีค่าเท่ากับน้ำหนัก 0.2 กรัม หากต้องการทราบว่า เพชรแต่ละเม็ดมีน้ำหนักเท่าใด ก็ใช้การชั่งแบบ สองข้างค่อย ๆ วัดระดับจนกว่าจะเท่ากัน ซึ่งเป็นไปได้ยากมากในสมัยก่อน เนื่องจากเทคโนโลยียังไม่ทันสมัย จึงสามารถวัดน้ำหนักได้คลาดเคลื่อนบ่อยครั้ง