การก่อการกำเริบอู่ชาง

การก่อการกำเริบอู่ชาง (จีน: 武昌起義; พินอิน: Wǔchāng Qǐyì; อังกฤษ: Wuchang Uprising) เป็นกบฏที่มีการใช้อาวุธต่อต้านราชวงศ์ชิง (清朝) ซึ่งปกครองประเทศจีนอยู่ เกิดขึ้น ณ เขตอู่ชาง (武昌区) ในมณฑลหูเป่ย์ (湖北省) เป็นการกำเริบครั้งแรกที่มีกลุ่มเล็กกลุ่มน้อยต่าง ๆ ในทัพใหม่ (新軍) เป็นผู้นำแล้วประสบความสำเร็จ การกำเริบครั้งนี้ได้อิทธิพลมาจากแนวคิดปฏิวัติของถงเหมิงฮุ่ย (同盟會; "สมัชชาร่วมสาบาน") ภายหลังการกำเริบครั้งนี้ ทั่วจีนตอนใต้เกิดการกำเริบอื่น ๆ ติดตามมาอย่างรวดเร็วโดยเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิวัติซินไฮ่ (辛亥革命) การกำเริบอู่ชางและการปฏิวัติที่เกิดขึ้นในบั้นปลายนั้นทำให้ราชวงศ์ชิงและระบอบกษัตริย์กว่าห้าพันปีสิ้นสุดลง นำไปสู่การก่อตั้งสาธารณรัฐจีน (中華民國) ขึ้นซึ่งถือเอาวันเริ่มก่อการกำเริบ คือ วันที่ 10 ตุลาคม เป็นวันชาติ

การก่อการกำเริบอู่ชาง
เป็นส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติซินไฮ่
การจัดตั้งสาธารณรัฐจีน
วันที่ 10 ตุลาคม – 1 ธันวาคม ค.ศ. 1911 สถานที่ เขตอู่ชาง, มณฑลหูเป่ย์, ประเทศจีน ผลลัพธ์ ถงเหมิงฮุ่ยได้ชัยชนะเด็ดขาด เริ่มการปฏิวัติซินไฮ่
คู่ขัดแย้ง
ราชวงศ์ชิง	ถงเหมิงฮุ่ย
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
ยฺเหวียน ชื่อไข่ (袁世凱) และคนอื่น ๆ	หฺวัง ซิ่ง (黃興) สฺยง ปิ่งคุน (熊秉坤) หลี ยฺเหวียนหง (黎元洪)
กำลัง
10,000 คน	2,000 คน
กำลังพลสูญเสีย
ตายราว 4,000 คน	ตายราว 1,000 คน

การกำเริบครั้งนี้สืบเนื่องจากความวุ่นวายในหมู่ประชาชนเกี่ยวกับวิกฤติการณ์การรถไฟที่เรียก ขบวนการปกป้องทางรถไฟ (保路運動) โดยอาศัยจังหวะที่เกิดเหตุการณ์นั้นมาเตรียมการ ครั้นวันที่ 10 ตุลาคม ค.ศ. 1911 ทัพใหม่ที่ประจำอยู่ในอู่ชางก็เริ่มโจมตีจวนของรุ่ยเฉิง (瑞澂) ซึ่งว่าที่หู-กวั่งจ่งตู (湖廣總督; "ผู้สำเร็จราชการหู-กวั่ง") รุ่ยเฉิงหนีออกจากจวนอย่างรวดเร็ว เปิดช่องให้คณะก่อการยึดเมืองไว้ได้โดยสิ้นเชิงในไม่ช้า

อ้างอิง

1. Esherick and Wei 2013, p. 122.
2. Esherick and Wei 2013, p. 89.
3. Esherick and Wei 2013, p. 140–41.