การยึดครองญี่ปุ่น

การยึดครองญี่ปุ่นโดยฝ่ายสัมพันธมิตรหลังสงครามโลกครั้งที่สองยุติ อันมีสหรัฐอเมริกาเป็นผู้นำ และเครือจักรภพอังกฤษเป็นผู้สนับสนุน ซึ่งเป็นการยึดครองแผ่นดินญี่ปุ่นโดยชาวต่างชาติเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นกว่า 2,000 ปี การยึดครองดังกล่าวเปลี่ยนแปลงประเทศญี่ปุ่นจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เข้าสู่ระบอบประชาธิปไตยซึ่งทำให้หวนคิดถึงการเมือง "นิวดีล" (New Deal) ของอเมริกาในคริสต์ทศวรรษ 1930 การยึดครองดังกล่าวมีชื่อรหัสว่า ปฏิบัติการบัญชีดำ (Operation Blacklist) สิ้นสุดลงด้วยสนธิสัญญาซานฟรานซิสโก ที่ลงนามเมื่อวันที่ 8 กันยายน ค.ศ. 1951 และมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 28 เมษายน ค.ศ. 1952 อันเป็นการฟื้นฟูเอกราชของญี่ปุ่น โดยยกเว้นหมู่เกาะรีวกีวก่อน ค.ศ. 1972

จักรวรรดิญี่ปุ่น (2488–2490) ญี่ปุ่น (2490–2495) 大日本帝国 ไดนิปปง เทโกะกุ 日本国 นิปปง โกะกุ
2488–2495
ด้านบน: ธงเรือ ด้านล่าง: ธงราชการ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: คิมิงะโยะ
อาณาเขตของญี่ปุ่นภายใต้การยึดครองโดยฝ่ายสัมพันธมิตร หมู่เกาะญี่ปุ่นถูกปกครองโดยผู้บัญชาการทหารสูงสุดฝ่ายสัมพันธมิตรตั้งแต่ 2488–2495 (ยกเว้นเกาะอิโวจิมะ​ จนถึงปี 2511 และเกาะโอกินาวะ​ จนถึงปี 2515) ไต้หวันของญี่ปุ่น และหมู่เกาะสแปรตลีถูกปกครองปกครองโดยจีน จังหวัดคาราฟูโตะ และหมู่เกาะคูริลถูกปกครองโดยสหภาพโซเวียต เกาหลีของญี่ปุ่น ทางตอนใต้ของเส้นขนานที่ 38 องศาเหนือถูกปกครองโดยรัฐบาลกองทัพสหรัฐประจำเกาหลีจนได้รับเอกราชในปี 2491 ปัจจุบันคือเกาหลีใต้ ดินแดนกวันตงถูกปกครองโดยสหภาพโซเวียตระหว่างปี 2488–2498 และกลับคืนสู่จีนในปี 2498 เกาหลีของญี่ปุ่น ทางตอนเหนือของเส้นขนานที่ 38 องศาเหนือถูกปกครองโดยการปกครองพลเมืองเกาหลีของโซเวียตจนได้รับเอกราชในปี 2491 ปัจจุบันคือเกาหลีเหนือ ดินแดนแปซิฟิกใต้ถูกปกครองโดยสหรัฐระหว่างปี 2488–2490 และเปลี่ยนเป็นดินแดนหมู่เกาะแปซิฟิกในภาวะทรัสตีในปี 2490
สถานะ	การยึดครองโดยฝ่ายสัมพันธมิตร​
เมืองหลวง	โตเกียว
การปกครอง	การปกครองโดยทหาร
ผู้บัญชาการ
• พ.ศ. 2488-2494	ดักลาส แมกอาเธอร์
• พ.ศ. 2494-2495	แมทธิว ริจเวย์
จักรพรรดิ
• พ.ศ. 2488-2495	จักรพรรดิโชวะ
ยุคประวัติศาสตร์	ยุคโชวะ​ (สงครามเย็น​)​
• การยอมจำนนของญี่ปุ่น	14 สิงหาคม 2488
• เริ่มต้นการปกครอง	28 สิงหาคม 2488
• ตราสารยอมจำนน	2 กันยายน 2488
• มณฑลไต้หวัน^ก	25 ตุลาคม 2488
• สาธารณรัฐเกาหลี	15 สิงหาคม 2491
• สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนเกาหลี	9 กันยายน 2491
• สนธิสัญญาซานฟรานซิสโก	28 เมษายน 2495
สกุลเงิน	เยน
ก่อนหน้า ถัดไป จักรวรรดิญี่ปุ่น ญี่ปุ่น หมู่เกาะรีวกีวภายใต้การปกครองของสหรัฐ รัฐบาลกองทัพสหรัฐประจำเกาหลี สหภาพโซเวียต การปกครองพลเมืองเกาหลีของโซเวียต สาธารณรัฐจีน (ค.ศ. 1912–1949) ดินแดนหมู่เกาะแปซิฟิกในภาวะทรัสตี
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	ญี่ปุ่น จีน ไต้หวัน รัสเซีย เกาหลีเหนือ เกาหลีใต้ หมู่เกาะมาร์แชลล์ ไมโครนีเซีย ปาเลา สหรัฐ  ∟ หมู่เกาะนอร์เทิร์นมาเรียนา
ก. ไต้หวัน​ (ฟอร์โมซา) และเผิงหู​ (เปสคาโดเรส)​ เข้าร่วมสาธารณรัฐจีนเมื่อ 25 ตุลาคม 2488

ประวัติศาสตร์จักรวรรดิญี่ปุ่น

รัชกาลเมจิ  การฟื้นฟูพระราชอำนาจ สงครามโบชิน กบฏซัตสึมะ สงครามจีน–ญี่ปุ่นครั้งที่หนึ่ง การแทรกแซงสามฝ่าย กบฎนักมวย พันธมิตรอังกฤษ-ญี่ปุ่น สงครามรัสเซีย-ญี่ปุ่น การผนวกดินแดนเกาหลี

รัชกาลไทโช  สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง การแทรกแซงไซบีเรีย กฎหมายการเลือกตั้งทั่วไป สนธิสัญญาห้ามหาอำนาจ

รัชกาลโชวะ  วิกฤตการณ์การเงินโชวะ กระบวนการสันติภาพแมนจูกัว กติกาสัญญาต่อต้านคอมมิวนิสต์สากล สงครามจีน–ญี่ปุ่นครั้งที่สอง กติกาสัญญาไตรภาคี กติกาสัญญาความเป็นกลางโซเวียต–ญี่ปุ่น สงครามแปซิฟิก การทิ้งระเบิดนิวเคลียร์ที่ฮิโรชิมะและนางาซากิ สงครามโซเวียต-ญี่ปุ่น การยอมจำนนของญี่ปุ่น การยึดครองญี่ปุ่นโดยฝ่ายสัมพันธมิตร

การยุบจักรวรรดิญี่ปุ่น คลิกที่รูปภาพสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม

การยอมแพ้ของญี่ปุ่น

ญี่ปุ่นยอมจำนนต่อฝ่ายสัมพันธมิตรเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม ค.ศ. 1945 เมื่อรัฐบาลญี่ปุ่นชี้แจงสัมพันธมิตรถึงการยอมรับปฏิญญาพ็อทซ์ดัม ซึ่งเป็นวันที่สมเด็จพระจักรพรรดิฮิโรฮิโตะทรงประกาศความพ่ายแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไขทางวิทยุ การประกาศนั้นเป็นครั้งแรกของสมเด็จพระจักรพรรดิที่ประกาศทางวิทยุและครั้งแรกของประชาชนที่ได้ยินเสียงของพระจักรพรรดิ

วันดังกล่าวเป็นที่รู้จักในชื่อวันชัยเหนือญี่ปุ่น (V-J - Victory over Japan) ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนสู่การสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองและการเริ่มต้นของเส้นทางที่ยาวนานในการฟื้นฟูประเทศญี่ปุ่น ในวันชัยเหนือญี่ปุ่นนั้น แฮร์รี ทรูแมน ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกานัดหมายจอมพลดักลาส แมคอาเธอร์ ในฐานะผู้บัญชาการสูงสุดของฝ่ายสัมพันธมิตร (Supreme Commander for the Allied Powers (SCAP)) สำหรับแผนดำเนินการยึดครองญี่ปุ่น

เนื่องจากในระหว่างสงครามนั้น บรรดาชาติมหาอำนาจต่างๆของฝ่ายสัมพันธมิตรวางแผนที่จะแบ่งประเทศญี่ปุ่นเพื่อปกครองเอง ซึ่งหลังจากฝ่ายสัมพันธมิตรรบชนะเยอรมนีแล้วได้ยึดครองเป็นที่เรียบร้อย ด้านผู้บัญชาการสูงสุดของฝ่ายสัมพันธมิตรจึงเป็นผู้ควบคุมโดยตรงบนเกาะหลักของญี่ปุ่น (ฮนชู ฮกไกโด ชิโกกุ และคีวชู) และเกาะโดยรอบ โดยการเป็นเจ้าของดินแดนต่าง ๆ ถูกแบ่งให้กับชาติมหาอำนาจของฝ่ายสัมพันธมิตร ดังนี้

•   สหภาพโซเวียต : เกาหลีเหนือ (ไม่ได้ยึดครองทั้งหมด) เกาะซาฮาลิน และหมู่เกาะคูริล

•   สหรัฐอเมริกา : เกาหลีใต้ (ไม่ได้ยึดครองทั้งหมด) โอกินาวะ หมู่เกาะอามามิ หมู่เกาะโบนิน และหมู่เกาะไมโครนีเซีย

•   สาธารณรัฐจีน : ไต้หวันและเผิงหู

•   สหราชอาณาจักร : หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์ ฮ่องกง หมู่เกาะโซโลมอน

สำหรับการเข้ายึดครองดินแดนต่างๆของญี่ปุ่นนั้น ไม่มีสาเหตุชัดเจนว่าเหตุใดแผนจึงถูกเปลี่ยนแปลง ซึ่งก็มีทฤษฎีทั่วไปรวมถึงอำนาจที่เพิ่มขึ้นของสหรัฐอเมริกาในการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ อีกทั้งแฮรี่ ทรูแมนไม่เชื่อมั่นในสหภาพโซเวียตมากนัก เมื่อเปรียบเทียบกับแฟรงกลิน โรสเวลต์ อีกทั้งสหภาพโซเวียตเคยมีความตั้งใจในการยึดครองเกาะฮกไกโด ซึ่งอาจนำมาใช้เป็นฐานของลัทธิคอมมิวนิสต์ในประเทศญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม มีความแตกต่างระหว่างการยึดครองเยอรมันตะวันออกและเกาหลีเหนือของโซเวียต ซึ่งทางประธานาธิบดีแฮรี่ ทรูแมน ไม่ยอมให้แผนการของฝ่ายคอมมิวนิสต์สำเร็จ