ข่า เป็นพืชที่มีลำต้นอยู่ใต้ดินเรียกว่า "เหง้า" อยู่ในวงศ์ขิง เป็นไม้ล้มลุก เป็นพืชสมุนไพรที่นำมาใช้ในการประกอบอาหารในประเทศไทยและอินโดนีเซีย ข่ามีชื่อสามัญอื่นอีกคือ กฎุกกโรหินี (กลาง) ข่าหยวก (เหนือ) ข่าหลวง (ตะวันออกเฉียงเหนือ,เหนือ) สะเอเชย (กะเหรี่ยง แม่ฮ่องสอน) และ เสะเออเคย (กะเหรี่ยง แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ ข่าเป็นไม้ล้มลุก สูง 1.5-2 เมตรอยู่เหนือพื้นดิน เหง้ามีข้อและปล้องชัดเจน เนื้อในสีเหลืองและมีกลิ่นหอมเฉพาะ ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปใบหอก รูปวงรีหรือเกือบขอบขนาน กว้าง 7-9 ซม. ยาว 20-40 ซม. ดอก ช่อ ออกที่ยอด ดอกย่อยขนาดเล็ก กลีบดอกสีขาว โคนติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ปลายแยกเป็น 3 กลีบ กลีบใหญ่ที่สุดมีริ้วสีแดง ใบประดับรูปไข่ ผล เป็นผลแห้งแตกได้ ทรงกลม
สรรพคุณ ข่าเป็นพืชที่นำมาใช้ประโยชน์ทางด้านอาหารมากมาย ใช้ใส่ในต้มข่า ต้มยำ น้ำพริกแกงทุกชนิดใส่ข่าเป็นส่วนประกอบ ยกเว้น แกงเหลืองและแกงกอและทางภาคใต้ที่ไม่นิยมใส่ข่า มีบทบาทในการดับกลิ่นคาวของเนื้อและปลา
หน่อข่าอ่อน เป็นหน่อของข่าที่เพิ่งจะแทงยอดออกมาจากลำต้นใต้ดิน ถ้าอายุประมาณ 3 เดือนเรียกหน่อข่า ถ้าอายุ 6-8 เดือนเรียกข่าอ่อน ถ้าอายุมากกว่า 1 ปีจัดเป็นข่าแก่ ปริมาณน้ำมันหอมระเหยประมาณ 3% หน่อข่าอ่อนทั้งสดและลวกใช้จิ้มหลนและน้ำพริก นำมายำ
ข่ายังมีฤทธิ์ทางยา เหง้าแก่แก้ปวดท้อง จุกเสียด แน่นท้อง ดอกใช้ทาแก้กลากเกลื้อน ผลช่วยย่อยอาหาร แก้คลื่นเหียน อาเจียน ต้นแก่นำไปเคี่ยวกับน้ำมันมะพร้าว ทาแก้ปวดเมื่อย เป็นตะคริว ใบมีรสเผ็ดร้อน แก้พยาธิ สารสกัดจากข่ามีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย น้ำมันหอมระเหยจากข่ามีฤทธิ์ทำให้ไข่แมลงฝ่อ กำจัดเชื้อราบางชนิดได้ ใช้ผสมกับสะเดาเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการกำจัดแมลง ข่า ลดการบีบตัวของลำไส้ ขับน้ำดี ขับลม ลดการอักเสบ ยับยั้งแผลในกระเพาะอาหาร ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ฆ่าเชื้อราใช้รักษากลากเกลื้อน
อ้างอิง - ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย 2010-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เต็ม สมิตินันทน์ สำนักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช พ.ศ. 2549
- ข่า ข้อมูลพรรณไม้ สำนักงานโครงการอนุรักษ์พันธุ กรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- นิดดา หงษ์วิวัฒน์. หน่อข่าอ่อน ผักสมุนไพรมีเฉพาะในฤดูฝน. ครัว. ปีที่ 19 ฉบับที่ 228 มิถุนายน 2556 หน้า 20 - 22
- อาหารจากสมุนไพร อร่อย สุขภาพดี. กทม. แม่บ้าน. มปป. หน้า 12-14
- ข่า จากสำนักงานข้อมูลสมุนไพร มหาวิทยาลัยมหิดล
สำหร, บความหมายอ, แก, ความกำกวม, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeไม, ได, ดลำด, angiospermsไม, ได, ดลำด, monocotsไม, ได, ดลำด, commelinidsอ, นด, zingiberalesวงศ, zingiberaceaeวงศ, อย, alpinioideaeเผ, alpinieaeสก, alpiniaสป, galangaช, อทว, นามalpin. sahrbkhwamhmayxun duthi kha aekkhwamkakwm khakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Monocotsimidcdladb Commelinidsxndb Zingiberaleswngs Zingiberaceaewngsyxy Alpinioideaeepha Alpinieaeskul Alpiniaspichis A galangachuxthwinamAlpinia galanga L Willd kha epnphuchthimilatnxyuitdineriykwa ehnga xyuinwngskhing epnimlmluk epnphuchsmuniphrthinamaichinkarprakxbxaharinpraethsithyaelaxinodniesiy khamichuxsamyxunxikkhux kdukkorhini klang khahywk ehnux khahlwng tawnxxkechiyngehnux ehnux saexechy kaehriyng aemhxngsxn aela esaexxekhy kaehriyng aemhxngsxn 1 lksnathangphvkssastr aekikhkhaepnimlmluk sung 1 5 2 emtrxyuehnuxphundin ehngamikhxaelaplxngchdecn enuxinsiehluxngaelamiklinhxmechphaa ibediyweriyngslb rupibhxk rupwngrihruxekuxbkhxbkhnan kwang 7 9 sm yaw 20 40 sm dxk chx xxkthiyxd dxkyxykhnadelk klibdxksikhaw okhntidknepnhlxdsn playaeykepn 3 klib klibihythisudmiriwsiaedng ibpradbrupikh phl epnphlaehngaetkid thrngklm 2 srrphkhun aekikhkhaepnphuchthinamaichpraoychnthangdanxaharmakmay ichisintmkha tmya naphrikaekngthukchnidiskhaepnswnprakxb ykewn aekngehluxngaelaaekngkxaelathangphakhitthiimniymiskha mibthbathinkardbklinkhawkhxngenuxaelaplahnxkhaxxn epnhnxkhxngkhathiephingcaaethngyxdxxkmacaklatnitdin thaxayupraman 3 eduxneriykhnxkha thaxayu 6 8 eduxneriykkhaxxn thaxayumakkwa 1 picdepnkhaaek primannamnhxmraehypraman 3 hnxkhaxxnthngsdaelalwkichcimhlnaelanaphrik namaya 3 khayngmivththithangya ehngaaekaekpwdthxng cukesiyd aennthxng dxkichthaaekklakekluxn phlchwyyxyxahar aekkhlunehiyn xaeciyn tnaeknaipekhiywkbnamnmaphraw thaaekpwdemuxy epntakhriw ibmirsephdrxn aekphyathi sarskdcakkhamivththikhaechuxaebkhthieriy namnhxmraehycakkhamivththithaihikhaemlngfx kacdechuxrabangchnidid ichphsmkbsaedaephuxephimprasiththiphaphinkarkacdaemlng 4 kha ldkarbibtwkhxnglais khbnadi khblm ldkarxkesb ybyngaephlinkraephaaxahar khaechuxaebkhthieriy khaechuxraichrksaklakekluxn 5 xangxing aekikh chuxphrrnimaehngpraethsithy Archived 2010 05 01 thi ewyaebkaemchchin etm smitinnthn sanknganhxphrrnim krmxuthyanaehngchati stwpa aelaphnthuphuch ph s 2549 kha khxmulphrrnim sanknganokhrngkarxnurksphnthu krrmphuchxnenuxngmacakphrarachdari smedcphraethphrtnrachsuda syambrmrachkumari nidda hngswiwthn hnxkhaxxn phksmuniphrmiechphaainvdufn khrw pithi 19 chbbthi 228 mithunayn 2556 hna 20 22 xaharcaksmuniphr xrxy sukhphaphdi kthm aemban mpp hna 12 14 kha caksankngankhxmulsmuniphr mhawithyalymhidlekhathungcak https th wikipedia org w index php title kha amp oldid 9561063, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
