ความไม่เสถียรของจีนส์

ความไม่เสถียรของจีนส์ (อังกฤษ: Jeans instability) เป็นสาเหตุทำให้เกิดการยุบตัวของเมฆระหว่างดาวและทำให้เกิดการก่อตัวของดาวฤกษ์เป็นลำดับต่อไป เกิดขึ้นเมื่อแรงดันก๊าซภายในไม่เพียงพอที่จะป้องกันการยุบตัวจากแรงโน้มถ่วงของห้วงบริเวณที่เต็มไปด้วยสสาร การจะดำรงภาวะเสถียรไว้นั้น กลุ่มเมฆจะต้องมีภาวะสมดุลอุทกสถิต ซึ่งในกรณีของกลุ่มเมฆทรงกลมนั้นสามารถแปลงเป็นสมการได้ดังนี้

${\displaystyle {\frac {dp}{dr}}=-{\frac {G\rho (r)M_{enc}(r)}{r^{2}}}}$,

โดยที่ ${\displaystyle M_{enc}(r)}$ คือมวลที่อยู่ภายใน, ${\displaystyle p}$ คือแรงดัน, ${\displaystyle \rho (r)}$ คือความหนาแน่นของก๊าซที่ระยะรัศมี ${\displaystyle r}$, ${\displaystyle G}$ คือ ค่าคงที่แรงโน้มถ่วง และ ${\displaystyle r}$ คือรัศมี ภาวะสมดุลจะคงอยู่ได้ถ้ามีความยุ่งเหยิงเล็ก ๆ เกิดขึ้น แต่จะเข้าสู่ความไม่เสถียรถ้ามันขยายตัวขึ้น โดยทั่วไป กลุ่มเมฆไม่เสถียรถ้ามันมีมวลสูงมากๆ ที่อุณหภูมิค่าหนึ่ง หรือเย็นมาก ๆ ที่ขีดมวลค่าหนึ่ง ทำให้แรงโน้มถ่วงเอาชนะแรงดันก๊าซภายในได้

อ้างอิง

• Jeans, J. H. (1902). "The Stability of a Spherical Nebula". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A. 199: 1–53.
• Longair, Malcolm S. (1998). Galaxy Formation. Berlin: Springer. ISBN 3540637850.
• Clarke, Cathie; Carswell, Bob (2007). Astrophysical Fluid Dynamics. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521853316.