จังหวัดเกาะกง

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เกาะกง (แก้ความกำกวม)

เกาะกง (เขมร: កោះកុង) เดิมไทยเรียก ปัจจันตคิรีเขตร บ้างสะกดว่า ปัตจันตคีรีเขตร์ หรือ ประจันต์คิรีเขตต์ เป็นจังหวัดหนึ่งที่มีพื้นที่ติดชายฝั่งทะเลของประเทศกัมพูชา ตั้งอยู่บริเวณภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศ ทิศเหนือติดกับจังหวัดโพธิสัตว์ ทิศตะวันออกติดกับจังหวัดกำปงสปือ ทิศตะวันออกเฉียงใต้ติดกับจังหวัดพระสีหนุ ทิศตะวันตกติดกับจังหวัดตราดของประเทศไทย และทิศใต้ติดกับอ่าวไทย

จังหวัดเกาะกง ខេត្តកោះកុង
จังหวัด
เรือประมงในอ่าวไทย
แผนที่ของจังหวัดเกาะกง
พิกัดภูมิศาสตร์: 11°23′57″N 103°29′41″E / 11.39917°N 103.49472°E / 11.39917; 103.49472พิกัดภูมิศาสตร์: 11°23′57″N 103°29′41″E / 11.39917°N 103.49472°E / 11.39917; 103.49472
ประเทศ	กัมพูชา
เมืองหลัก	เขมรภูมินทร์
การปกครอง
• ผู้ว่าราชการ	มิถุนา ภูทอง
พื้นที่
• ทั้งหมด	11,160 ตร.กม. (4,310 ตร.ไมล์)
ประชากร  (พ.ศ. 2551)
• ทั้งหมด	139,722 คน
• ความหนาแน่น	13 คน/ตร.กม. (32 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+07
รหัสโทรศัพท์	+855
รหัส ISO 3166	KH-9
อำเภอ	8
ตำบล	33
หมู่บ้าน	133

จังหวัดเกาะกงมีเมืองหลักคือเมืองเขมรภูมินทร์ ซึ่งได้พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุได้พระราชทานนาม แต่ไม่เป็นที่นิยมเรียก ทั้งนี้ประชาชนส่วนใหญ่นิยมเรียกเมืองหลักนี้ว่า "กรุง (เมือง) เกาะกง" (ក្រុងកោះកុង)

ประวัติ

ชาวเกาะกงทั้งที่มีเชื้อสายเขมรและไทยเรียกเมืองหลักนี้ว่า เกาะกง ซึ่งทั้งคำว่าเกาะและกงมีความหมายตรงตัวว่า "เกาะ" ต่อมาเมื่อช่วงที่เกาะกงอยู่ภายใต้อิทธิพลของกรุงสยาม รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานนามเมืองแห่งนี้ว่า ปัจจันตคิรีเขตร ซึ่งมีความหมายว่า "ปลายเขตแดนที่ภูเขา" และตั้งนามเมืองให้คล้องกับเมืองประจวบคีรีขันธ์ (เดิมชื่อ บางนางรมย์) ซึ่งเมืองทั้งสองตั้งอยู่ในแนวรุ้งเดียวกัน ดังปรากฏไว้ความว่า

"...ขุนสารประเสริฐรับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ สั่งว่า เมืองบางนางรมย์นั้นโปรดเกล้าฯ ให้เรียกเมืองประจวบคีรีขันธ์ กับที่เกาะกงนั้น โปรดเกล้าฯ ให้เรียกว่า เมืองปัจจันตคิรีเขตร ให้กรมวัง หมายไปยังกรมพระกลาโหม กรมท่า กรมพระศุภรัต สัสดีซ้ายขวา ให้เรียกชื่อเมืองทั้ง ๒ ให้ถูกตามแบบรับสั่ง"

แต่เดิมที่ทำการเมืองเกาะกงตั้งอยู่ที่เกาะเสก็ดและขึ้นต่อจังหวัดกำปอต ต่อมาในปี พ.ศ. 2502 ได้มีการสร้างที่ทำการเมืองใหม่ที่เสาธงแล้วเสร็จ จึงได้แยกเกาะกงออกมาตั้งเป็นจังหวัดใหม่

การแบ่งเขตการปกครอง

จังหวัดเกาะกงแบ่งเป็น 7 อำเภอ (สฺรุก) 33 ตำบล และ 131 หมู่บ้าน เกาะกงถือเป็นจังหวัดขนาดเล็กที่มีประชากรอาศัยอยู่ 23,168 หลังคาเรือน และมีประชากรจำนวนทั้งสิ้น 132,106 คน

รหัสเมือง	ชื่อเมือง (ภาษาเขมร)	เขียนด้วยอักษรไทย	เขียนด้วยอักษรโรมัน	ชื่อภาษาไทย
0901	បូទុមសាគរ	บูตุมสาคร (บูถุมสาคฺร)	Botum Sakor
0902	គីរីសាគរ	คีรีสาคร	Kiri Sakor
0903	កោះកុង	เกาะกง	Kaoh Kong
0904	ស្មាច់មានជ័យ	เขมรภูมินทร์ (ชื่อเดิม สมัจเมียนเจ็ย (สมฺจมานชัย))	Khemarat Phoumin (Smach Mean Chey)	เสาธง
0905	មណ្ឌលសីម៉ា	มณฑลสีมา	Mondol Seima	ปากคลอง
0906	ស្រែអំបិល	แซฺรอ็อมบิล (แสฺรอํบิล)	Srae Ambel	นาเกลือ
0907	ថ្មបាំង	ทมอบัง (ถฺมบำงฺ)	Thmar Bang	หินบัง

ประชากร

จังหวัดเกาะกงมีประชากรทั้งหมดประมาณ 132,106 คน (สถิติปี พ.ศ. 2541) ความหนาแน่นของประชากร 11.8 คนต่อตารางกิโลเมตร โดยประชากรส่วนใหญ่]ร้อยละ 75 เป็นชาว[[เขมร] ที่เหลือร้อยละ 25 เป็นชาวไทยเกาะกง สำหรับเมืองหลักที่มีชาวเกาะกงอาศัยอยู่ถึงร้อยละ 22 ของประชากรทั้งหมดคือ สมัคเมียนเจย ส่วนประชากรอีกร้อยละ 75 ไม่ใช่ชาวพื้นเมืองเกาะกง แต่ย้ายมาจากจังหวัดอื่น ๆ ของกัมพูชา ส่วนใหญ่จะเข้ามาหางานที่ดีกว่าทำที่บริเวณชายแดนไทย-กัมพูชา

คนเชื้อสายไทยในเกาะกงส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ตามหมู่บ้านต่าง ๆ ตามคลองและลุ่มแม่น้ำ เช่น ลุ่มแม่น้ำเกาะปอ, แม่น้ำครางครืน, แม่น้ำตาไต, แม่น้ำบางกระสอบ, แม่น้ำตะปังรุง, แม่น้ำคลองพิพาท, อ่าวเกาะกะปิ, คลองแพรกกษัตริย์, อ่าวยายแสน, อ่าวพลีมาศ, อาหนี และอาจเลยไปถึงนาเกลือ

ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมง นอกจากนี้คือธุรกิจท่องเที่ยว รวมทั้งนิคมอุตสาหกรรมอีกจำนวนมากที่ตั้งอยู่ในเกาะกงซึ่งมีสวัสดิการที่ดีและมีความมั่นคงทางอาชีพสูง

อ้างอิง

1. "General Population Census of Cambodia 2008 - Provisional population totals" (PDF). National Institute of Statistics, Ministry of Planning. 3 September 2008.
2. รุ่งมณี เมฆโสภณ. คนสองแผ่นดิน. กรุงเทพ:บ้านพระอาทิตย์, 2551. หน้า 35
3. รุ่งมณี เมฆโสภณ. คนสองแผ่นดิน. กรุงเทพ:บ้านพระอาทิตย์, 2551, หน้า 37
4. รุ่งมณี เมฆโสภณ. คนสองแผ่นดิน. กรุงเทพ:บ้านพระอาทิตย์, 2551, หน้า 23
5. นิติภูมิ นวรัตน์. เขตร์เขมรัฐภูมินทร์. ในเปิดฟ้าส่องโลก, 17 สิงหาคม 2543. เรียกดูเมื่อวันที่ 9 กุมภาพันธ์ 2556
6. รุ่งมณี เมฆโสภณ. คนสองแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : บ้านพระอาทิตย์, 2551, หน้า 86
7. รุ่งมณี เมฆโสภณ. คนสองแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : บ้านพระอาทิตย์, 2551, หน้า 23
8. ประชุมประกาศรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2394-2400. พระนคร : องค์การการค้าของคุรุสภา, 2503, หน้า 37
9. จังหวัดเกาะกง
10. ประโยชน์ โยธาภิรมย์. ปัตจันตคีรีเขตร์เกาะกง เมืองแห่งความหลัง. พิมพ์ครั้งที่ 2. พระนครศรีอยุธยา : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา, 2551, หน้า 18
11. สามก๊กวิว. การพลัดถิ่นของคนเชื้อสายไทยจากเกาะกงสู่ประเทศไทยในยุคเขมรแดง. เรีกยดูเมื่อ 12 มีนาคม 2556
12. "แรงงานกัมพูชาทะลักทำงานในตราด หลังค่าแรงงานวันละ 300 บาท" (Press release). ASTVผู้จัดการออนไลน์. 9 มกราคม 2556. สืบค้นเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2556. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

ดูเพิ่ม

• ประจันตคีรีเขตร์

แหล่งข้อมูลอื่น

• มติชนรายวัน ฉบับที่ 9048 หน้าที่ 21 ประจำวันที่ 17 ธันวาคม 2545