จังหวัดเสียมราฐ
เสียมราฐ หรือ เสียมเรียบ (เขมร: សៀមរាប) เป็นจังหวัดหนึ่งในประเทศกัมพูชา ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ อยู่ริมฝั่งทะเลสาบเขมร ห่างจากกรุงพนมเปญ 314 กิโลเมตร โดยใช้เวลาเดินทางด้วยรถยนต์ประมาณ 5 ชั่วโมง
จังหวัดเสียมราฐ ខេត្តសៀមរាប | |
|---|---|
ตามเข็มนาฬิกาจากด้านบน: หมู่บ้านวัฒนธรรมกัมพูชา, ปราสาทบันทายศรี, นครธม, ปราสาทตาพรหม, โตนเลสาบ, พนมกุเลน, นครวัด | |
| สมญา: กำแพงพระนคร | |
แผนที่ประเทศกัมพูชาเน้นจังหวัดเสียมราฐ | |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 13°21′N 103°51′E / 13.350°N 103.850°Eพิกัดภูมิศาสตร์: 13°21′N 103°51′E / 13.350°N 103.850°E | |
| ประเทศ | กัมพูชา |
| เมืองหลัก | เสียมราฐ |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | Tea Seyha (CPP) |
| • ที่นั่งรัฐสภาในพระราชอาณาจักร | 6 / 125 |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 10,299 ตร.กม. (3,976 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (พ.ศ. 2551) | |
| • ทั้งหมด | 896,309 คน |
| • ความหนาแน่น | 87 คน/ตร.กม. (230 คน/ตร.ไมล์) |
| เขตเวลา | UTC+07 |
| รหัสโทรศัพท์ | +855 |
| รหัส ISO 3166 | KH-17 |
| อำเภอ | 12 |
| ตำบล | 100 |
| หมู่บ้าน | 907 |
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
จังหวัดเสียมราฐเป็นที่ตั้งของนครวัดและกลุ่มปราสาทหินหลายแห่ง อาทิ หมู่ปราสาทหินจากอาณาจักรขอม ได้แก่ ปราสาทนครวัด, กลุ่มปราสาทนครธม, (ตาพรหม และบายน, บันทายศรี, บากอง, โลเลย, พนมบาเค็ง, พนมกุเลน และบารายตะวันตก
เมืองหลักของจังหวัดนี้ (เทียบได้กับอำเภอเมืองในจังหวัดของไทย) ก็มีชื่อว่า เสียมราฐ เช่นกัน โดยเมืองเสียมราฐนี้เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญที่สุดของประเทศกัมพูชา แต่ละปีมีนักท่องเที่ยวไปเยี่ยมชมนครวัดประมาณ 1,600,000 คน
ที่มาของชื่อ
คำว่า เสียมเรียบ ในภาษาเขมรมีความหมายว่า "สยามราบ" คือ "สยาม (แพ้) ราบเรียบ" ส่วน เสียมราฐ ในภาษาไทยนั้น หมายถึง "ดินแดนของสยาม"
บ้างว่า เสียมราบ มาจากสงครามที่เกิดขึ้นในรัชสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราช (เจ้าพญาจันทราชา) ซึ่งเป็นการศึกระหว่างกัมพูชากับสยามในปี พ.ศ. 2089 ซึ่งปรากฏในพงศาวดารเขมร จ.ศ. 1217 เพียงฉบับเดียวเท่านั้น ความว่า
"...พระองค์ทรงราชย์ ลุศักราช ๑๔๖๒ (จ.ศ. ๙๐๒) ศกชวดนักษัตรได้ ๒๕ ปี พระชันษาได้ ๕๕ ปี พระเจ้ากรุงศรีอยุธยา จึ่งยกทัพมาถึงพระนครหลวง ในปีชวดนั้น พระองค์ยกทัพไปถึงพระนครหลวงรบชนะพระเจ้ากรุงศรีอยุธยาหนีไป พระเจ้าจันทร์ราชาจับได้เชลยไทยเป็นอันมากแล้วเสด็จกลับเข้ามาครองราชสมบัติ..."
จึงสันนิษฐานว่าสงครามครั้งนี้น่าจะเป็นที่มาของชื่อ "เสียมราบ" เนื่องจากเป็นการรบครั้งสำคัญครั้งสุดท้ายที่รบใกล้เมืองพระนคร เพราะหลังจากนี้เส้นทางการเดินทัพและสมรภูมิจะเปลี่ยนไปเป็นเส้นทางฝั่งตะวันตกของทะเลสาบ คือ แถบเมืองพระตะบอง, โพธิสัตว์, บริบูรณ์ และละแวก เป็นต้น แต่อย่างไรก็ตามการสงครามครั้งนี้ไม่มีการกล่าวถึงในพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาแต่อย่างใด
บ้างก็ว่าชื่อ "เสียมเรียบ" ตั้งขึ้นใหม่แทน "เสียมราฐ" หลังจากที่ใน กรณีพิพาทอินโดจีน พลตรีแปลก พิบูลสงคราม ผู้บัญชาการกองทัพอีสานและบูรพาในขณะนั้น ได้เคยบุกข้ามชายเดนขับไล่ฝรั่งเศสออกจากดินแดนฝั่งขวาของแม่น้ำโขง พระตะบอง และเสียมราฐ แต่แพ้
การแบ่งเขตการปกครอง
จังหวัดเสียมราฐแบ่งออกเป็น 12 อำเภอ (ស្រុក) ได้แก่
| รหัสเมือง | ชื่อเมือง (ภาษาเขมร) | เขียนด้วยอักษรไทย | เขียนด้วยอักษรโรมัน |
|---|---|---|---|
| 1701 | អង្គរជុំ | อังกอร์ชุม, นครชุม (องฺครชุ˚) | Angkor Chum |
| 1702 | អង្គរធំ | อังกอร์ธม, นครธม (องฺครธํ) | Angkor Thom |
| 1703 | បន្ទាយស្រី | บันทายสรี, บันทายศรี (บนฺทายสฺรี) | Banteay Srei |
| 1704 | ជីក្រែង | จีแกรง (ชีแกฺรง) | Chi Kraeng |
| 1706 | ក្រឡាញ់ | กระลัญ (กฺรฬาญ่) | Kralanh |
| 1707 | ពួក | ปวก (พวก) | Pouk |
| 1709 | ប្រាសាទបាគង | ปราสาทบากอง (ปฺราสาทบากง) | Prasat Bakong |
| 1710 | សៀមរាប | เสียมราฐ (เสียมราบ) | Siem Reap |
| 1711 | សូទ្រនិគម | สูทรนิคม (สูทฺรนิคม) | Soutr Nikom |
| 1712 | ស្រីស្នំ | เสร็ยสนำ (สฺรีสฺนํ) | Srei Snam |
| 1713 | ស្វាយលើ | สวายเลอ (สฺวายเลี) | Svay Leu |
| 1714 | វ៉ារិន | วาริน | Varin |
อ้างอิง
- "General Population Census of Cambodia 2008 - Provisional population totals" (PDF). National Institute of Statistics, Ministry of Planning. 3 September 2008.
- ข้อ 6 แห่ง "อนุสัญญาระหว่างสยามกับฝรั่งเศส แก้ไขเพิ่มเติมข้อบทแห่งสนธิสัญญาฉบับลงวันที่ 3 ตุลาคม รัตนโกสินทรศก 112 ว่าด้วยดินแดนกับข้อตกลงอื่น ๆ ฉบับลงนาม ณ กรุงปารีส เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ รัตนโกสินทรศก 122"
- . indochinaexplorer.com. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2013-10-13. สืบค้นเมื่อ 5 May 2014.
- ↑ ศานติ ภักดีคำ. ดร. เขมรรบไทยสมัยอยุธยา:ในหลักฐานประวัติศาสตร์กัมพูชา. ในศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 32 ฉบับที่ 9 กันยายน 2554 กรุงเทพ:มติชน, 2554. หน้า 113
- "พงศาวดารเขมร จ.ศ. 1217". ในประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12, หน้า 142
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
- โหมโรง, รัฐนิยม, จอมพล ป. พิบูลสงคราม ประวัติศาสตร์ที่ต้องไม่บิดเบือน 2013-07-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
