fbpx
วิกิพีเดีย

พนมเปญ

พนมเปญ หรือ ภนุมปึญ (เขมร: ភ្នំពេញ ภฺนํเพญ, ออกเสียง: [pʰnum pɨɲ]; อังกฤษ: Phnom Penh) อีกชื่อหนึ่งที่เป็นทางการคือ ราชธานีพนมเปญ เป็นเมืองหลวงของประเทศกัมพูชา และยังเป็นเมืองหลวงของนครหลวงพนมเปญด้วย ครั้งหนึ่งเคยได้ชื่อว่า ไข่มุกแห่งเอเชีย (เมื่อคริสต์ทศวรรษ 1920 พร้อมกับเมืองเสียมราฐ) นับเป็นเมืองที่เป็นเป้าการท่องเที่ยวทั้งจากผู้คนในประเทศและจากต่างประเทศ พนมเปญยังมีชื่อเสียงในฐานะที่มีสถาปัตยกรรมแบบเขมรดั้งเดิมและแบบได้รับอิทธิพลฝรั่งเศส

พนมเปญ

ភ្នំពេញ
ក្រុងភ្នំពេញ · ราชธานีพนมเปญ
จากซ้ายไปขวา :พระบรมราชวังจตุมุขสิริมงคล, วิมานเอกราช, พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกัมพูชา, วัดโบสถรตนาราม, ตลาดกลางพนมเปญ, ทำเนียบรัฐบาล (วิมานสันติภาพ)

ตรา
สมญา: 
ไข่มุกแห่งเอเชีย (pre-1960s)
เมืองที่มีเสน่ห์
พิกัดภูมิศาสตร์: 11°33′N 104°55′E / 11.550°N 104.917°E / 11.550; 104.917พิกัดภูมิศาสตร์: 11°33′N 104°55′E / 11.550°N 104.917°E / 11.550; 104.917
ประเทศ กัมพูชา
จังหวัดพนมเปญ
ตั้งรกราก1372
กลายเป็นเมืองหลวงเมื่อ1865
การแบ่งเขตการปกครอง12 อำเภอ
การปกครอง
 • ประเภทเทศบาลนคร
 • ผู้ว่าราชการยูง เสรง (CPP)
 • รองผู้ว่าราชการตาน สินา
มาบ สาริน
แสง ทอง
 • ที่นั่งรัฐสภาในพระราชอาณาจักร
12 / 125
พื้นที่
 • ทั้งหมด678.46 ตร.กม. (261.95 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่Ranked 23rd
ความสูง11.89 เมตร (39.01 ฟุต)
ประชากร
 (2012)
 • ทั้งหมด2,301,725 คน
 • อันดับRanked 1st
 • ความหนาแน่น3,400 คน/ตร.กม. (8,800 คน/ตร.ไมล์)
 • อันดับความหนาแน่นRanked 1st
เดมะนิมPhnom Penher
เขตเวลาUTC+7 (กัมพูชา)
รหัสพื้นที่+855 (023)
ดัชนีการพัฒนามนุษย์ (2562)0.731
สูง · อันดับที่ 1
เว็บไซต์Phnom Penh Website

กรุงพนมเปญเป็นเมืองที่ล้อมรอบด้วยจังหวัดกันดาล และเป็นเมืองศูนย์กลางการค้า การเมือง และวัฒนธรรมของกัมพูชา มีประชากรถึง 2 ล้านคน จากประชากรทั้งประเทศ 15.2 ล้านคน


หากมีปัญหาในการเล่นไฟล์นี้ ดูที่ วิธีใช้สื่อ

ประวัติศาสตร์

 
วัดพนม เป็นที่มาของชื่อพนมเปญ

พนมเปญไม่ได้มีจุดเริ่มต้นจากการเป็นถิ่นฐานที่ตั้งหลัก จนกระทั่งเข้าสู่ยุคเมืองพระนคร หลังจากนครวัดและเมืองอื่นๆใกล้เคียงเริ่มมีชื่อเสียงโดดเด่นประจักษ์สู่สายตาประชาคมโลก

ช่วงกลางศตวรรษที่ 15 เจ้าพระยาญาติ กษัตริย์แห่งจักรวรรดิเขมรทรงย้ายราชธานีจากเมืองนครธมซึ่งถูกทำลายและยึดครองโดยกองทัพสยาม มาตั้งอยู่ที่ ณ พื้นที่ที่เป็นกรุงพนมเปญในปัจจุบันและทรงก่อร่างสร้างนครหลวงใหม่สร้างพระราชวัง ทรงตั้งนามเมืองหลวงแห่งนี้ว่า จตุมุข (ចតុមុខ) มีความหมายแปลว่า "เมืองที่มีสี่ใบหน้า" สื่อถึง พระพรหมผู้มีพระพักตร์ 4 หน้า กรุงจตุมุขมีชื่อเต็มว่า จตุรมุข มงคลสกลกัมพูชาธิบดี ศรีโสธรบวรอินทปัตถ์ บุรีรัฏฐราชสีมามหานคร (ក្រុងចតុមុខមង្គលសកលកម្ពុជាធិបតី សិរីធរបវរ ឥន្ទបត្តបុរី រដ្ឋរាជសីមាមហានគរ) มีความหมายว่า "สถานที่แห่งแม่น้ำสี่สายที่ให้ความสุขและความสำเร็จของอาณาจักรเขมรผู้นำสูงสุดและเมืองที่ไม่อาจทำลายได้ของพระอินทร์แห่งอาณาจักรอันยิ่งใหญ่" เป็นชื่อเรียกกรุงพนมเปญสมัยนั้น และยุคสมัยนี้จึงเรียกว่ายุคสมัยจตุมุขทำให้กรุงพนมเปญเป็นเมืองหลวงของกัมพูชาเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์

กรุงพนมเปญยังคงเป็นเมืองหลวงอยู่ 73 ปีจากปี ค.ศ. 1432 - 1505 และถูกทอดทิ้งเป็นเวลา 360 ปี (จากปี ค.ศ. 1505 ถึง 1865) โดยกษัตริย์ที่ตามมาเนื่องจากการต่อสู้ภายในราชวงศ์ระหว่างผู้อ้างสิทธิชิงบัลลังก์ หลังจากนั้นกษัตริย์ก็ย้ายเมืองหลวงหลายต่อหลายครั้งและสร้างเมืองหลวงขึ้นในสถานที่ต่าง ๆ เช่น ศรีสันธร, ละแวกและกรุงอุดงมีชัย

ในระหว่างอานามสยามยุทธในสมัยพระอุทัยราชา (นักองค์จัน) ได้ย้ายเมืองหลวงกลับมายังกรุงพนมเปญอีกครั้งเพื่อเข้ากับญวนจนจบศึกพระหริรักษ์รามาธิบดี (นักองค์ด้วง) ครองราชย์จึงได้ย้ายกลับมาอยู่ ณ อุดงมีชัย

จนกระทั่งเมื่อกัมพูชาลงนามในสนธิสัญญายอมเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส ปี ค.ศ. 1866 ภายใต้การปกครองของพระบาทสมเด็จพระนโรดม พรหมบริรักษ์ ได้ทรงย้ายเมืองหลวงจากกรุงอุดงมีชัยกลับมาที่พนมเปญทรงแต่งตั้งกรุงพนมเปญเป็นเมืองหลวงของประเทศอย่างเป็นทางการนับแต่บัดนั้น หลังจากการมีการทำสัญญากับฝรั่งเศสแล้วต่อมากัมพูชาก็ถูกรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศสแถบอินโดจีนที่รวมถึงเวียดนามและลาว ภายใต้อำนาจการปกครองแบบเต็มรูปแบบของปารีส ทำให้พนมเปญมีศักยภาพและเติบโตแบบก้าวกระโดด จากเมืองที่มีขนาดเล็กกว่าหมู่บ้าน ก้าวไปสู่การพัฒนาเป็นเมืองท่าริมน้ำที่ทันสมัยของฝรั่งเศส

แม้จะมีความวุ่นวายในส่วนอื่นๆ ของประเทศทั้งก่อนและหลังสงครามโลกครั้งที่สอง แต่พนมเปญยังคงอยู่ภายใต้การปกครองของฝรั่งเศสจนกระทั่งปี ค.ศ. 1953 ภายใต้การนำของสมเด็จนโรดมสีหนุและคลื่นมวลชนชาวเขมรที่ออกมาเรียกร้องเอกราช จนได้รับเอกราชจากฝรั่งเศสอย่างสมบูรณ์ ซึ่งช่วงต้นของปี ค.ศ. 1970 พนมเปญค่อนข้างมีความสงบท่ามกลางทะเลสงครามในประเทศกัมพูชา

ในปี ค.ศ. 1975 กองกำลังเขมรแดงภายใต้การนำของพอลพตบุกโจมตีพนมเปญ หลังจากเข้ายึดครองไม่กี่วันจึงเริ่มกวาดล้างประชากรกว่าสองล้านคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่โดยเนรเทศออกไปสู่ชนบท ภายใน 4 ปีพนมเปญแทบร้างผู้คน ยกเว้นเขตพื้นที่กักกัน เช่น S-21 และพื้นที่บางส่วนที่ชาวเขมรแดงอาศัยอยู่

เมื่อเขมรแดงถูกขับไล่ออกไปจากกรุงพนมเปญในปี ค.ศ. 1979 ผู้คนจึงค่อยๆ ทยอยกลับเข้ามาอาศัยในเมืองอีกครั้ง แต่เนื่องจากสภาพบ้านเมืองที่ถูกทำลายและทรุดโทรมอย่างมาก รวมถึงจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นน้อย องค์การระหว่างประเทศจึงเริ่มเข้ามามีบทบาทและให้ความช่วยเหลือในการฟื้นฟูบ้านเมือง หลังจากการลงนามในความตกลงทางการเมืองสมบูรณ์แบบในความขัดแย้งกัมพูชา หรือที่รู้จักกันในชื่อว่า ความตกลงสันติภาพกรุงปารีส (Paris Peace Agreement) ในปี ค.ศ. 1991 ซึ่งคืนเสถียรภาพเต็มที่แก่ประชาชนชาวกัมพูชา

ในปี ค.ศ. 1999 กัมพูชาเข้าร่วมเป็นสมาชิกของกลุ่มประเทศอาเซียน ซึ่งสนับสนุนและดึงดูดให้ชาวต่างชาติเข้ามาร่วมลงทุนในกัมพูชามากขึ้น ถือเป็นจุดเริ่มต้นในทางที่ดีสำหรับประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของประเทศ

ภูมิศาสตร์

 
แม่น้ำจากโตนเลสาบ

พนมเปญ ตั้งอยู่ในพื้นที่ตอนกลางค่อนใต้ของกัมพูชา และล้อมรอบด้วยเขตกันดาล ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขงและโตนเลสาบ พิกัดภูมิศาสตร์ 11°33′00″N 104°55′00″E / 11.55°N 104.91667°E / 11.55; 104.91667 (11°33' เหนือ, 104°55' ตะวันออก,) ครอบคลุมพื้นที่ 678.46 ตารางกิโลเมตร (262 ตารางไมล์) เป็นตัวเมือง 11,401 เฮกตาร์ (28,172 เอเคอร์) และถนน 26,106 เฮกตาร์ (64,509 เอเคอร์)

ภูมิอากาศ

ข้อมูลภูมิอากาศของกรุงพนมเปญ (ปี 1988–2013)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 36.1
(97)
38.1
(100.6)
40.0
(104)
40.5
(104.9)
40.0
(104)
39.2
(102.6)
37.2
(99)
37.8
(100)
35.5
(95.9)
36.1
(97)
34.4
(93.9)
37.2
(99)
40.5
(104.9)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) 31.6
(88.9)
33.2
(91.8)
34.6
(94.3)
35.3
(95.5)
34.8
(94.6)
33.8
(92.8)
32.9
(91.2)
32.7
(90.9)
32.2
(90)
31.4
(88.5)
31.1
(88)
30.8
(87.4)
32.9
(91.2)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) 26.6
(79.9)
28.0
(82.4)
29.4
(84.9)
30.2
(86.4)
30.0
(86)
29.2
(84.6)
28.7
(83.7)
28.5
(83.3)
28.2
(82.8)
27.2
(81)
27.1
(80.8)
26.3
(79.3)
28.3
(82.9)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) 21.8
(71.2)
22.8
(73)
24.3
(75.7)
25.5
(77.9)
25.6
(78.1)
24.9
(76.8)
24.8
(76.6)
24.6
(76.3)
24.4
(75.9)
24.2
(75.6)
23.2
(73.8)
21.9
(71.4)
24.0
(75.2)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 12.8
(55)
15.2
(59.4)
19.0
(66.2)
17.8
(64)
20.6
(69.1)
21.2
(70.2)
20.1
(68.2)
20.0
(68)
21.1
(70)
17.2
(63)
16.7
(62.1)
14.4
(57.9)
12.8
(55)
ปริมาณฝน มม (นิ้ว) 12.1
(0.476)
6.6
(0.26)
34.8
(1.37)
78.8
(3.102)
118.2
(4.654)
145.0
(5.709)
162.1
(6.382)
182.7
(7.193)
270.9
(10.665)
248.1
(9.768)
120.5
(4.744)
32.1
(1.264)
1,411.9
(55.587)
ความชื้นร้อยละ 73 71 71 73 77 78 80 81 84 84 78 73 77
วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย (≥ 0.1 mm) 1.2 1.1 3.4 6.8 15.9 17.0 18.1 18.3 21.5 19.3 10.2 4.5 137.3
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด 260 226 267 240 202 192 143 174 129 202 213 242 2,490
แหล่งที่มา 1: Deutscher Wetterdienst
แหล่งที่มา 2: Danish Meteorological Institute (sun, 1931–1960)

เขตการปกครอง

 
รัฐสภาชาติกัมพูชา

เทศบาลพนมเปญ มีพื้นที่ 678.46 ตารางกิโลเมตร (261.95 ตารางไมล์) มีสถานะเป็นจังหวัด มีทั้งหมด 9 เขต 76 แขวง และ 637 หมู่บ้าน

เขตในพนมเปญ
เขต (เขมร: ខណ្ឌ ขณฺฑ) แขวง (เขมร: សង្កាត់ สงฺกาต่) หมู่บ้าน (เขมร: ភូមិ ภูมิ) ประชากร (2008)
เขตจ็อมการ์มน 12 95 182,004
เขตดังเกา 15 143 257,724
เขตโฎนปึญ 11 134 126,550
เขตตวลกอร์ก (เขตตวล โกก) 10 143 171,200
เขตปรัมปีร์เมียะเกอะรา 8 33 91,895
เขตปอร์แซนเจ็ย (เขตปอร์แสนชัย) 13
เขตใหม่
183,826
เขตเมียนเจ็ย (เขตมีชัย) 8 30 327,801
เขตรุสเซ็ยแกว 12 59 196,684
เขตแซนซก (เขตแสนสุข) 6 147,967
เขตจบา ออมโปว (เขตจบาอ๊อม โปว) 8 30 เขตใหม่
เขตจโรย จองวา (เขต จโรย จ่อง วา) 5 22 เขตใหม่
เขตแปรก พโนว (เขต แปรก พโนว) 5 59 เขตใหม่

สถานที่สำคัญทางราชการ

 
ทำเนียบรัฐบาล(วิมานสันติภาพ)
 
รัฐสภา
 
ศาลฎีกา

ประชากร

ใน ค.ศ. 2008 พนมเปญมีประชากร 2,009,264 คน มีครัวเรือน 5,358 หลัง อัตราการเติบโต 3.92% ชนชาติอื่น ๆ ในพนมเปญ ได้แก่ ชนชาติจีน เวียดนาม ฯลฯ และชนกลุ่มน้อย เช่น ไทยสยาม บูดง มนง กุย ชง และ จาม ศาสนาประจำชาติคือ ศาสนาพุทธ นิกายเถรวาท คิดเป็น 90% ของชาวพนมเปญทั้งหมด ภาษาทางการคือ ภาษาเขมร ส่วนภาษาอื่นที่ใช้กันทั่วไปคือ ภาษาอังกฤษ และ ภาษาฝรั่งเศส

พนมเปญ เป็นเมืองที่มีดัชนีการพัฒนามนุษย์ (ข้อมูลปี 2562) มากที่สุดในประเทศ มีค่าอยู่ที่ 0.731 ซึ่งอยู่ในระดับสูง

เศรษฐกิจ

ดูบทความหลักที่: เศรษฐกิจกัมพูชา
 
ศูนย์การค้าซอร์ยา

พนมเปญเป็นแหล่งเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุดของกัมพูชา มีอัตราการเติบโตมากขึ้นในแต่ละปี เป็นศูนย์รวมของโรงแรม ภัตตาคาร บาร์ และสิ่งก่อสร้างมากมาย

การเติบโตทางเศรษฐกิจ เริ่มตั้งแต่ทศวรรษที่ 1990 ได้มีการเปิดศูนย์การค้าแบบตะวันตกชื่อว่า ศูนย์การค้าโสรยา และ ศูนย์การค้าสุวรรณา รวมทั้งกิจการภัตตาคารและแฟรนไชส์ตะวันตกอื่น ๆ ได้แก่

ตึกที่สูงที่สุดในพนมเปญ คือ ตึกวัฒนะ (Vattanac Capital Phnom Penh) สูง 200 เมตร (656 ฟุต) สร้างถึงยอดเมื่อ พฤษภาคม ค.ศ. 2012 สามารถมองเห็นตัวเมืองได้ทั่ว

สายการบิน กัมพูชานครแอร์ มีที่ทำการใน พนมเปญ

การศึกษา

ดูบทความหลักที่: การศึกษาในประเทศกัมพูชา

สถานที่สำคัญ

หนังสือพิมพ์

 
ภาพถ่ายทางอากาศของกรุงพนมเปญ
 
พระราชวังสันติภาพ
 
อาคารสภารัฐมนตรี

รายวัน

เขมร

  • Sralagn' Khmer
  • จักรวาลเดลี่
  • กัมพูชาเดลี่
  • แคมโบเดียทูเดย์
  • Kanychok Sangkhum
  • ไอส์แลนด์ออฟพีซ
  • เขมรคอมเชนส์
  • ไลท์ออฟกัมพูชา
  • วอยซ์ออฟเขมรเยาท์
  • เขมรไอเดียล
  • วัดพนมเดลี่

อังกฤษ

  • พนมเปญโพสต์
  • เดอะแคมโบเดียเดลี่

จีน

  • 《柬華日報》(Jianhua Daily)
  • 《星洲日報》(Sinchew Daily)
  • 《華商日報》(Huashang Daily)
  • 《新柬埔寨》(นิวแคมโบเดีย)

นิตรสาร

  • เอเชียไลฟ์ไกด์ พนมเปญ
  • พ็อกเกตไกด์แคมโบเดีย
  • เลดี้ แม็กกาซีน
  • แอฟ แม็กกาซีน
  • ซอฟริน แม็กกาซีน

กีฬา

ดูบทความหลักที่: กีฬาในประเทศกัมพูชา

สนามกีฬาที่สำคัญในพนมเปญ ได้แก่ สนามกีฬาโอลิมปิกพนมเปญ จุคนได้ 50,000 คน อย่างไรก็ตาม สนามนี้ไม่เคยถูกใช้ในกีฬาโอลิมปิกเลย สนามนี้สร้างขึ้นเมื่อ ค.ศ. 1964 เป็นสนามเหย้าของฟุตบอลทีมชาติกัมพูชา

การคมนาคม

การเดินทางในพนมเปญใช้รถตุ๊กตุ๊กและรถจักรยานยนต์ เมื่อ 9 สิงหาคม ค.ศ. 2007 เริ่มมี บริษัท มายลิง โอเพ่นทัวร์ (Mai Linh Open Tou) จากเวียดนามมาบริการแท๊กซี่มิเตอร์หลังคาสีเขียว จะคิดค่าบริการเริ่มต้นที่ 1.50 ดอลลาร์

ท่าอากาศยานนานาชาติพนมเปญ เป็นท่าอากาศยานที่ใหญ่ที่สุดในกัมพูชา ห่างจากตัวเมืองพนมเปญ 7 กิโลเมตร (4.3 ไมล์)

ทางหลวงแผ่นดิน

ดูบทความหลักที่: ทางหลวงแผ่นดินในประเทศกัมพูชา
ทางหลวงแผ่นดิน หมายเลข ยาว เริ่มต้น สิ้นสุด
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 10001 167.10 km 103.83 mi พนมเปญ ชายแดนเวียดนาม
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 10002 120.60 km 74.94 mi พนมเปญ ชายแดนเวียดนาม
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3 10003 202.00 km 125.52 mi พนมเปญ วีล รินห์
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 10004 226.00 km 140.43 mi พนมเปญ เมืองพระสีหนุ
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 5 10005 407.45 km 253.18 mi พนมเปญ ชายแดนไทย
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 6 10006 416.00 km 258.49 mi พนมเปญ จังหวัดบันทายมีชัย
ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 7 10007 509.17 km 316.38 mi พนมเปญ ชายแดนลาว

เมืองพี่น้อง

พนมเปญมีเมืองพี่น้องดังต่อไปนี้

อ้างอิง

  1. "Facts Phnom Penh City". Phnompenh.gov.kh. สืบค้นเมื่อ 2012-10-31.
  2. "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ September 13, 2018.
  3. ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง พ.ศ. 2561.
  4. Sopheak wordpress, [1]. Retrieved August 23, 2009.
  5. "GNS: Country Files". Earth-info.nga.mil. สืบค้นเมื่อ June 27, 2010.
  6. "Klimatafel von Phnom Penh / Kambodscha" (PDF). Baseline climate means (1961-1990) from stations all over the world (ภาษาเยอรมัน). Deutscher Wetterdienst. สืบค้นเมื่อ January 23, 2016.
  7. Cappelen, John; Jensen, Jens. (PDF). Climate Data for Selected Stations (1931-1960) (ภาษาเดนมาร์ก). Danish Meteorological Institute. p. 44. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ April 27, 2013. สืบค้นเมื่อ March 9, 2013.
  8. "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ September 13, 2018.
  9. "Qsr Brands On Kfc Expansion Plans In Cambodia". My Sinchew. สืบค้นเมื่อ June 27, 2010.
  10. [2]
  11. [3]
  12. "Vattanac Capital". Riverpalace.net. สืบค้นเมื่อ June 27, 2010.
  13. http://www.manager.co.th/IndoChina/ViewNews.aspx?NewsID=9500000097120
  14. "Sister Cities". Phnompenh.gov.kh. สืบค้นเมื่อ 2012-10-31.
  15. Xinhuall. "Cambodia's Phnom Penh, Thailand's Bangkok become "sister cities"". Global Times.
  16. Higgins, Randall. "Cleveland, Tenn., is now sister city to... Phnom Penh?". Times Free Press.

แหล่งข้อมูลอื่น

พนมเปญ, หร, ภน, มป, เขมร, เพญ, ออกเส, ยง, pʰnum, pɨɲ, งกฤษ, phnom, penh, กช, อหน, งท, เป, นทางการค, ราชธาน, เป, นเม, องหลวงของประเทศก, มพ, ชา, และย, งเป, นเม, องหลวงของนครหลวงด, วย, คร, งหน, งเคยได, อว, ไข, กแห, งเอเช, เม, อคร, สต, ทศวรรษ, 1920, พร, อมก, บเม, . phnmepy 3 hrux phnumpuy 3 ekhmr ភ ន ព ញ ph nephy xxkesiyng pʰnum pɨɲ xngkvs Phnom Penh xikchuxhnungthiepnthangkarkhux rachthaniphnmepy epnemuxnghlwngkhxngpraethskmphucha aelayngepnemuxnghlwngkhxngnkhrhlwngphnmepydwy khrnghnungekhyidchuxwa ikhmukaehngexechiy emuxkhristthswrrs 1920 phrxmkbemuxngesiymrath nbepnemuxngthiepnepakarthxngethiywthngcakphukhninpraethsaelacaktangpraeths phnmepyyngmichuxesiynginthanathimisthaptykrrmaebbekhmrdngedimaelaaebbidrbxiththiphlfrngessphnmepyភ ន ព ញethsbalnkhrក រ ងភ ន ព ញ rachthaniphnmepycaksayipkhwa phrabrmrachwngctumukhsirimngkhl wimanexkrach phiphithphnthsthanaehngchatikmphucha wdobsthrtnaram tladklangphnmepy thaeniybrthbal wimansntiphaph trasmya ikhmukaehngexechiy pre 1960s emuxngthimiesnhphikdphumisastr 11 33 N 104 55 E 11 550 N 104 917 E 11 550 104 917 phikdphumisastr 11 33 N 104 55 E 11 550 N 104 917 E 11 550 104 917praeths kmphuchacnghwdphnmepytngrkrak1372klayepnemuxnghlwngemux1865karaebngekhtkarpkkhrxng12 xaephxkarpkkhrxng praephthethsbalnkhr phuwarachkaryung esrng CPP rxngphuwarachkartan sinamab sarinaesng thxng thinngrthsphainphrarachxanackr12 125phunthi thnghmd678 46 tr km 261 95 tr iml xndbphunthiRanked 23rdkhwamsung11 89 emtr 39 01 fut prachakr 2012 1 thnghmd2 301 725 khn xndbRanked 1st khwamhnaaenn3 400 khn tr km 8 800 khn tr iml xndbkhwamhnaaennRanked 1stedmanimPhnom PenherekhtewlaUTC 7 kmphucha rhsphunthi 855 023 dchnikarphthnamnusy 2562 0 731 2 sung xndbthi 1ewbistPhnom Penh Websitekrungphnmepyepnemuxngthilxmrxbdwycnghwdkndal aelaepnemuxngsunyklangkarkha karemuxng aelawthnthrrmkhxngkmphucha miprachakrthung 2 lankhn cakprachakrthngpraeths 15 2 lankhn rachthaniphnmepy source hakmipyhainkarelniflni duthi withiichsuxenuxha 1 prawtisastr 2 phumisastr 2 1 phumixakas 3 ekhtkarpkkhrxng 4 sthanthisakhythangrachkar 5 prachakr 6 esrsthkic 7 karsuksa 8 sthanthisakhy 9 hnngsuxphimph 9 1 raywn 9 1 1 ekhmr 9 1 2 xngkvs 9 1 3 cin 9 2 nitrsar 10 kila 11 karkhmnakhm 11 1 thanghlwngaephndin 12 emuxngphinxng 13 xangxing 14 aehlngkhxmulxunprawtisastr aekikh wdphnm epnthimakhxngchuxphnmepy phnmepyimidmicuderimtncakkarepnthinthanthitnghlk cnkrathngekhasuyukhemuxngphrankhr hlngcaknkhrwdaelaemuxngxuniklekhiyngerimmichuxesiyngoddednprackssusaytaprachakhmolkchwngklangstwrrsthi 15 ecaphrayayati kstriyaehngckrwrrdiekhmrthrngyayrachthanicakemuxngnkhrthmsungthukthalayaelayudkhrxngodykxngthphsyam matngxyuthi n phunthithiepnkrungphnmepyinpccubnaelathrngkxrangsrangnkhrhlwngihmsrangphrarachwng thrngtngnamemuxnghlwngaehngniwa ctumukh ចត ម ខ mikhwamhmayaeplwa emuxngthimisiibhna suxthung phraphrhmphumiphraphktr 4 hna krungctumukhmichuxetmwa cturmukh mngkhlsklkmphuchathibdi sriosthrbwrxinthptth burirtthrachsimamhankhr ក រ ងចត ម ខមង គលសកលកម ព ជ ធ បត ស រ ធរបវរ ឥន ទបត តប រ រដ ឋរ ជស ម មហ នគរ mikhwamhmaywa sthanthiaehngaemnasisaythiihkhwamsukhaelakhwamsaerckhxngxanackrekhmrphunasungsudaelaemuxngthiimxacthalayidkhxngphraxinthraehngxanackrxnyingihy epnchuxeriykkrungphnmepysmynn 4 aelayukhsmynicungeriykwayukhsmyctumukhthaihkrungphnmepyepnemuxnghlwngkhxngkmphuchaepnkhrngaerkinprawtisastrkrungphnmepyyngkhngepnemuxnghlwngxyu 73 picakpi kh s 1432 1505 aelathukthxdthingepnewla 360 pi cakpi kh s 1505 thung 1865 odykstriythitammaenuxngcakkartxsuphayinrachwngsrahwangphuxangsiththichingbllngk hlngcaknnkstriykyayemuxnghlwnghlaytxhlaykhrngaelasrangemuxnghlwngkhuninsthanthitang echn srisnthr laaewkaelakrungxudngmichyinrahwangxanamsyamyuththinsmyphraxuthyracha nkxngkhcn idyayemuxnghlwngklbmayngkrungphnmepyxikkhrngephuxekhakbywncncbsukphrahrirksramathibdi nkxngkhdwng khrxngrachycungidyayklbmaxyu n xudngmichycnkrathngemuxkmphuchalngnaminsnthisyyayxmepnrthinxarkkhakhxngfrngess pi kh s 1866 phayitkarpkkhrxngkhxngphrabathsmedcphranordm phrhmbrirks idthrngyayemuxnghlwngcakkrungxudngmichyklbmathiphnmepythrngaetngtngkrungphnmepyepnemuxnghlwngkhxngpraethsxyangepnthangkarnbaetbdnn hlngcakkarmikarthasyyakbfrngessaelwtxmakmphuchakthukrwmekhaepnswnhnungkhxngckrwrrdixananikhmfrngessaethbxinodcinthirwmthungewiydnamaelalaw phayitxanackarpkkhrxngaebbetmrupaebbkhxngparis thaihphnmepymiskyphaphaelaetibotaebbkawkraodd cakemuxngthimikhnadelkkwahmuban kawipsukarphthnaepnemuxngtharimnathithnsmykhxngfrngessaemcamikhwamwunwayinswnxun khxngpraethsthngkxnaelahlngsngkhramolkkhrngthisxng aetphnmepyyngkhngxyuphayitkarpkkhrxngkhxngfrngesscnkrathngpi kh s 1953 phayitkarnakhxngsmedcnordmsihnuaelakhlunmwlchnchawekhmrthixxkmaeriykrxngexkrach cnidrbexkrachcakfrngessxyangsmburn sungchwngtnkhxngpi kh s 1970 phnmepykhxnkhangmikhwamsngbthamklangthaelsngkhraminpraethskmphuchainpi kh s 1975 kxngkalngekhmraedngphayitkarnakhxngphxlphtbukocmtiphnmepy hlngcakekhayudkhrxngimkiwncungerimkwadlangprachakrkwasxnglankhnthixasyxyuinphunthiodyenrethsxxkipsuchnbth phayin 4 piphnmepyaethbrangphukhn ykewnekhtphunthikkkn echn S 21 aelaphunthibangswnthichawekhmraedngxasyxyuemuxekhmraedngthukkhbilxxkipcakkrungphnmepyinpi kh s 1979 phukhncungkhxy thyxyklbekhamaxasyinemuxngxikkhrng aetenuxngcaksphaphbanemuxngthithukthalayaelathrudothrmxyangmak rwmthungcanwnprachakrthiephimkhunnxy xngkhkarrahwangpraethscungerimekhamamibthbathaelaihkhwamchwyehluxinkarfunfubanemuxng hlngcakkarlngnaminkhwamtklngthangkaremuxngsmburnaebbinkhwamkhdaeyngkmphucha hruxthiruckkninchuxwa khwamtklngsntiphaphkrungparis Paris Peace Agreement inpi kh s 1991 sungkhunesthiyrphaphetmthiaekprachachnchawkmphuchainpi kh s 1999 kmphuchaekharwmepnsmachikkhxngklumpraethsxaesiyn sungsnbsnunaeladungdudihchawtangchatiekhamarwmlngthuninkmphuchamakkhun thuxepncuderimtninthangthidisahrbprawtisastrhnaihmkhxngpraethsphumisastr aekikh aemnacakotnelsab phnmepy tngxyuinphunthitxnklangkhxnitkhxngkmphucha aelalxmrxbdwyekhtkndal tngxyurimaemnaokhngaelaotnelsab phikdphumisastr 11 33 00 N 104 55 00 E 11 55 N 104 91667 E 11 55 104 91667 11 33 ehnux 104 55 tawnxxk 5 khrxbkhlumphunthi 678 46 tarangkiolemtr 262 tarangiml epntwemuxng 11 401 ehktar 28 172 exekhxr aelathnn 26 106 ehktar 64 509 exekhxr phumixakas aekikh khxmulphumixakaskhxngkrungphnmepy pi 1988 2013 eduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudthiekhybnthuk C F 36 1 97 38 1 100 6 40 0 104 40 5 104 9 40 0 104 39 2 102 6 37 2 99 37 8 100 35 5 95 9 36 1 97 34 4 93 9 37 2 99 40 5 104 9 xunhphumisungsudechliy C F 31 6 88 9 33 2 91 8 34 6 94 3 35 3 95 5 34 8 94 6 33 8 92 8 32 9 91 2 32 7 90 9 32 2 90 31 4 88 5 31 1 88 30 8 87 4 32 9 91 2 xunhphumiechliyaetlawn C F 26 6 79 9 28 0 82 4 29 4 84 9 30 2 86 4 30 0 86 29 2 84 6 28 7 83 7 28 5 83 3 28 2 82 8 27 2 81 27 1 80 8 26 3 79 3 28 3 82 9 xunhphumitasudechliy C F 21 8 71 2 22 8 73 24 3 75 7 25 5 77 9 25 6 78 1 24 9 76 8 24 8 76 6 24 6 76 3 24 4 75 9 24 2 75 6 23 2 73 8 21 9 71 4 24 0 75 2 xunhphumitasudthiekhybnthuk C F 12 8 55 15 2 59 4 19 0 66 2 17 8 64 20 6 69 1 21 2 70 2 20 1 68 2 20 0 68 21 1 70 17 2 63 16 7 62 1 14 4 57 9 12 8 55 primanfn mm niw 12 1 0 476 6 6 0 26 34 8 1 37 78 8 3 102 118 2 4 654 145 0 5 709 162 1 6 382 182 7 7 193 270 9 10 665 248 1 9 768 120 5 4 744 32 1 1 264 1 411 9 55 587 khwamchunrxyla 73 71 71 73 77 78 80 81 84 84 78 73 77wnthimifntkodyechliy 0 1 mm 1 2 1 1 3 4 6 8 15 9 17 0 18 1 18 3 21 5 19 3 10 2 4 5 137 3canwnchwomngthimiaedd 260 226 267 240 202 192 143 174 129 202 213 242 2 490aehlngthima 1 Deutscher Wetterdienst 6 aehlngthima 2 Danish Meteorological Institute sun 1931 1960 7 ekhtkarpkkhrxng aekikh rthsphachatikmphucha ethsbalphnmepy miphunthi 678 46 tarangkiolemtr 261 95 tarangiml misthanaepncnghwd mithnghmd 9 ekht 76 aekhwng aela 637 hmuban ekhtinphnmepyekht ekhmr ខណ ឌ khn th aekhwng ekhmr សង ក ត sng kat hmuban ekhmr ភ ម phumi prachakr 2008 ekhtcxmkarmn 12 95 182 004ekhtdngeka 15 143 257 724ekhtodnpuy 11 134 126 550ekhttwlkxrk ekhttwl okk 10 143 171 200ekhtprmpiremiyaekxara 8 33 91 895ekhtpxraesnecy ekhtpxraesnchy 13 ekhtihm 183 826ekhtemiynecy ekhtmichy 8 30 327 801ekhtrusesyaekw 12 59 196 684ekhtaesnsk ekhtaesnsukh 6 147 967ekhtcba xxmopw ekhtcbaxxm opw 8 30 ekhtihmekhtcory cxngwa ekht cory cxng wa 5 22 ekhtihmekhtaeprk phonw ekht aeprk phonw 5 59 ekhtihmsthanthisakhythangrachkar aekikh phrabrmrachwng thaeniybrthbal wimansntiphaph rthspha saldikaprachakr aekikhin kh s 2008 phnmepymiprachakr 2 009 264 khn mikhrweruxn 5 358 hlng xtrakaretibot 3 92 chnchatixun inphnmepy idaek chnchaticin ewiydnam l aelachnklumnxy echn ithysyam budng mnng kuy chng aela cam sasnapracachatikhux sasnaphuthth nikayethrwath khidepn 90 khxngchawphnmepythnghmd phasathangkarkhux phasaekhmr swnphasaxunthiichknthwipkhux phasaxngkvs aela phasafrngessphnmepy epnemuxngthimidchnikarphthnamnusy khxmulpi 2562 makthisudinpraeths mikhaxyuthi 0 731 sungxyuinradbsung 8 esrsthkic aekikhdubthkhwamhlkthi esrsthkickmphucha sunykarkhasxrya phnmepyepnaehlngesrsthkicthisakhythisudkhxngkmphucha mixtrakaretibotmakkhuninaetlapi epnsunyrwmkhxngorngaerm phttakhar bar aelasingkxsrangmakmaykaretibotthangesrsthkic erimtngaetthswrrsthi 1990 idmikarepidsunykarkhaaebbtawntkchuxwa sunykarkhaosrya aela sunykarkhasuwrrna rwmthngkickarphttakharaelaaefrnichstawntkxun idaek aedrikhwin ebxrekxrkhing epidbrikarin thaxakasyannanachatiphnmepy ekhexfsi epidbrikarepnsakhaaerkinyanthnnphramuniwngs 9 phissahth 10 sewnesns epidbrikarin sunykarkhaosrya aelahangsrrphsinkhaxixxn mxll ph s 2557 epidhangsrrphsinkha xixxn mxll sungepnhangsrrphsinkhakhamchatiaehngaerkinkmphucha 11 tukthisungthisudinphnmepy khux tukwthna Vattanac Capital Phnom Penh 12 sung 200 emtr 656 fut srangthungyxdemux phvsphakhm kh s 2012 samarthmxngehntwemuxngidthwsaykarbin kmphuchankhraexr mithithakarin phnmepykarsuksa aekikhdubthkhwamhlkthi karsuksainpraethskmphucha mhawithyalyphuminthrphnmepy mhawithyalyphuminthrphnmepy RUPP epnsthabnkarsuksathiekaaekaelaihythisudkhxngpraethskmphucha kxtngemuxpi kh s 1960 epnsthabnthiepidsxnthangdanwithyasastr sngkhmsastr mnusysastr aelaphasatangpraeths mhawithyalyphuminthrnitisastraelaesrsthsastr RULE mhawithyalyphuminthrwicitrsilpa RUFA mhawithyalyphuminthrksikrrm RUA mhawithyalykarcdkaraehngchati NUM sthabnethkhonolyiaehngkmphucha ITC sthabnphuththsasnabnthity kxtngemux 12 phvsphakhm kh s 1930sthanthisakhy aekikh phiphithphnthsthanaehngchatikmphucha sranginpi kh s 1920 odycxrc oklselxr phrabrmrachwngkrungphnmepy sranginpi kh s 1860 smyphrabathsmedcphranordm phrhmbrirks orngaermhlwngkmphucha kxtnginpi kh s 1929 smyphrabathsmedcphrasisuwtthi muniwngs singkxsrangsmy kmphuchainxarkkhakhxngfrngesshnngsuxphimph aekikh phaphthaythangxakaskhxngkrungphnmepy phrarachwngsntiphaph xakharspharthmntri raywn aekikh ekhmr aekikh Sralagn Khmer ckrwaledli kmphuchaedli aekhmobediythuedy Kanychok Sangkhum ixsaelndxxfphis ekhmrkhxmechns ilthxxfkmphucha wxysxxfekhmreyath ekhmrixediyl wdphnmedlixngkvs aekikh phnmepyophst edxaaekhmobediyedlicin aekikh 柬華日報 Jianhua Daily 星洲日報 Sinchew Daily 華商日報 Huashang Daily 新柬埔寨 niwaekhmobediy nitrsar aekikh exechiyilfikd phnmepy phxkektikdaekhmobediy eldi aemkkasin aexf aemkkasin sxfrin aemkkasinkila aekikhdubthkhwamhlkthi kilainpraethskmphucha snamkilathisakhyinphnmepy idaek snamkilaoxlimpikphnmepy cukhnid 50 000 khn xyangirktam snamniimekhythukichinkilaoxlimpikely snamnisrangkhunemux kh s 1964 epnsnamehyakhxngfutbxlthimchatikmphuchakarkhmnakhm aekikhdubthkhwamhlkthi karkhmnakhminpraethskmphucha karedinthanginphnmepyichrthtuktukaelarthckryanynt emux 9 singhakhm kh s 2007 erimmi bristh mayling oxephnthwr Mai Linh Open Tou cakewiydnammabrikaraethksimietxrhlngkhasiekhiyw cakhidkhabrikarerimtnthi 1 50 dxllar 13 thaxakasyannanachatiphnmepy thaxakasyannanachatiphnmepy epnthaxakasyanthiihythisudinkmphucha hangcaktwemuxngphnmepy 7 kiolemtr 4 3 iml thanghlwngaephndin aekikh dubthkhwamhlkthi thanghlwngaephndininpraethskmphucha thanghlwngaephndin hmayelkh yaw erimtn sinsudthanghlwngaephndinhmayelkh 1 10001 167 10 km 103 83 mi phnmepy chayaednewiydnamthanghlwngaephndinhmayelkh 2 10002 120 60 km 74 94 mi phnmepy chayaednewiydnamthanghlwngaephndinhmayelkh 3 10003 202 00 km 125 52 mi phnmepy wil rinhthanghlwngaephndinhmayelkh 4 10004 226 00 km 140 43 mi phnmepy emuxngphrasihnuthanghlwngaephndinhmayelkh 5 10005 407 45 km 253 18 mi phnmepy chayaednithythanghlwngaephndinhmayelkh 6 10006 416 00 km 258 49 mi phnmepy cnghwdbnthaymichythanghlwngaephndinhmayelkh 7 10007 509 17 km 316 38 mi phnmepy chayaednlawemuxngphinxng aekikhphnmepymiemuxngphinxngdngtxipni 14 esiyngih cin ethiynsin cin khunhming cin changcha cin lxngbich rthaekhlifxreniy shrthxemrika bristxl shrachxanackr iksxn phmwihan law ewiyngcnthn law mnthaely phma xiolxiol filippins pusan ekahliit xinchxn ekahliit krungethphmhankhr ithy 15 olewll rthaemssachuests shrthxemrika phrxwiedns rthordixaelnd shrthxemrika khlifaelnd rthethnenssi shrthxemrika 16 nkhrohciminh ewiydnam hanxy ewiydnam ekinethx ewiydnam elimdng ewiydnamxangxing aekikh Facts Phnom Penh City Phnompenh gov kh subkhnemux 2012 10 31 Sub national HDI Area Database Global Data Lab hdi globaldatalab org phasaxngkvs subkhnemux September 13 2018 3 0 3 1 prakassanknganrachbnthityspha eruxng kahndchuxpraeths dinaedn ekhtkarpkkhrxng aelaemuxnghlwng ph s 2561 Sopheak wordpress 1 Retrieved August 23 2009 GNS Country Files Earth info nga mil subkhnemux June 27 2010 Klimatafel von Phnom Penh Kambodscha PDF Baseline climate means 1961 1990 from stations all over the world phasaeyxrmn Deutscher Wetterdienst subkhnemux January 23 2016 Cappelen John Jensen Jens Cambodia Phnom Penh PDF Climate Data for Selected Stations 1931 1960 phasaednmark Danish Meteorological Institute p 44 khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim PDF emux April 27 2013 subkhnemux March 9 2013 Sub national HDI Area Database Global Data Lab hdi globaldatalab org phasaxngkvs subkhnemux September 13 2018 Qsr Brands On Kfc Expansion Plans In Cambodia My Sinchew subkhnemux June 27 2010 2 3 Vattanac Capital Riverpalace net subkhnemux June 27 2010 http www manager co th IndoChina ViewNews aspx NewsID 9500000097120 Sister Cities Phnompenh gov kh subkhnemux 2012 10 31 Xinhuall Cambodia s Phnom Penh Thailand s Bangkok become sister cities Global Times Higgins Randall Cleveland Tenn is now sister city to Phnom Penh Times Free Press aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb phnmepyekhathungcak https th wikipedia org w index php title phnmepy amp oldid 9501008, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม