fbpx
วิกิพีเดีย

ซูอันไทเฮา

สิงหาคม 05, 2021

จักรพรรดินีเซี่ยวเจินเสี่ยน (จีน: 孝贞显皇后; พินอิน: Xiào Zhēn Xiǎn) หรือ จักรพรรดินีฉืออัน พระพันปีหลวง (จีน: 慈禧太后; พินอิน: Cí'ān Tàihòu; เวด-ไจลส์: Tz'u-An T'ai-hou) หรือที่รู้จักกันในไทยว่า "พระพันปีหลวงฉืออัน" หรือ "ฉืออันไท่โฮ่ว" หรือตามสำเนียงฮกเกี้ยนว่า "ซูอันไทเฮา" (ประสูติ: 12 สิงหาคม 1837; ทิวงคต: 8 เมษายน 1881) เป็นราชนิกุลชาวแมนจูในประวัติศาสตร์จีนสมัยราชวงศ์ชิง ซึ่งมีบทบาทคู่กับ "พระนางซูสีไทเฮา" และเชื่อกันว่าทรงถูกพระพันปีหลวงฉือสี่ทรงปลงพระชนม์เพราะความขัดแย้งระหว่างทั้งสองพระองค์ด้วย

สมเด็จพระจักรพรรดินีฉืออัน
พระพันปีหลวง
ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
สมเด็จพระจักรพรรดิต้าชิง
ดำรงตำแหน่ง
11 พฤศจิกายน ค.ศ. 1861 – 8 เมษายน ค.ศ. 1881
(19 ปี 148 วัน)
ก่อนหน้า คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ (ซู่ชุ่น, ไจ่หยวน, ตวนหวา และเสนาบดีคนอื่น ๆ อีก 5 นาย)
ถัดไป ซูสีไทเฮา (ในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์โดยลำพัง)
จักรพรรดินีต้าชิง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด 12 สิงหาคม 1837
เสียชีวิต 8 เมษายน 1881
(43 ปี 239 วัน)
พระราชวังต้องห้าม ปักกิ่ง
มหาจักรวรรดิชิง
คู่สมรส จักรพรรดิเสียนเฟิง
ศาสนา ศาสนาพุทธ

บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่ง

พระราชประวัติ

พระนางฉืออันทรงเป็นธิดาของนายมู่หยังกา (พินอิน: Muyangga) ข้าราชการชาวแมนจูจากเผ่าหนิวฮู่ลู่ (พินอิน: Niuhuru) ที่ทรงอิทธิพลมาก กับนางกี่หยาง (พินอิน: Giyang) จากเผ่ากี่หยาง มีพระนามเดิมว่า จิงเอ๋อร์

หนิวฮู่ลู่เข้าถวายตัวเป็นบาทบริจาริกาในปลายพุทธศตวรรษที่ 23 ราวช่วง พ.ศ. 2383-2400 และได้รับการสถาปนาเป็นพระวรชายาของมกุฎราชกุมาร ครั้งนั้น มกุฎราชกุมารมีพระวรชายาเอกอยู่แล้วคือ พระนางสะโกตา (พินอิน: Sakda) ผู้ซึ่งสิ้นพระชนม์ไปก่อนพระภัสดาเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2393 และต่อมาได้รับการเฉลิมพระนามว่า "จักรพรรดินีเซี่ยวเต๋อเสี่ยน" (จีน: 孝德显; พินอิน: Xiào Dé Xiǎn) ในเดือนถัดมาหลังจากพระวรชายาสะโกตาสิ้นพระชนม์ จักรพรรดิเต้ากวังก็เสด็จสวรรคตด้วย ยังให้มกุฎราชกุมารขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิเสียนเฟิงเถลิงรัชกาลใหม่

ราวปลายเดือนมีนาคมถึงต้นเดือนเมษายน พ.ศ. 2395 หลังพระราชพิธีจัดการพระบรมศพจักรพรรดิเต้ากวังสิ้นสุดลง หนิวฮู่ลู่ก็ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นพระมเหสี และได้รับพระราชทานนามใหม่ว่า "เจิน" (จีน: 贞; พินอิน: Zhēn; ผู้เพรียบพร้อมไปด้วยกัลยาณีสมบัติ และในราวปลายเดือนมิถุนายนถึงต้นเดือนกรกฎาคมของปีนั้น ก็ได้รับการสถานาขึ้นเป็นสมเด็จพระอัครมเหสี ดังนั้น ตั้งแต่วันที่ 24 กรกฎาคม ปีนั้นเอง เป็นต้นไป จึงมีประกาศให้เฉลิมพระนามอัครมเหสีเจินว่า "จักรพรรดินีเจิน"

เนื่องจากพระนางเจินไม่ทรงสามารถประทานพระโอรสให้แก่พระภัสดาได้ นางเย่เฮ่อน่าลา ผู้ซึ่งเข้าถวายตัวเป็นบาทบริจาริกาและสามารถให้โอรสแก่จักรพรรดิได้ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2399 จึงได้รับการสถาปนาเป็นมเหสีตามลำดับชั้น

วันที่ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2404 ภายหลังสงครามฝิ่น จักรพรรดิเสียนเฟิงก็เสด็จสวรรคตขณะทรงลี้ภัยสงครามไปประทับ ณ พระราชวังในเมืองเฉิงเต๋อ (จีน: 承德; พินอิน: Chéngdé) มณฑลเหอเป่ย์ ห่างจากกรุงปักกิ่งไปทางตะวันออกเฉียงเหนือเป็นระยะทางสองร้อยสามสิบกิโลเมตร พระโอรสของพระมเหสีเย่เฮ่อน่าลา ซึ่งได้ทรงดำรงตำแหน่งมกุฎราชกุมาร และในขณะนั้นมีพระชนมายุเพียง 5 พรรษา จึงเสวยราชย์เป็นรัชกาลต่อมา พระนามว่า "จักรพรรดิถงจื้อ" ด้วยความที่ทรงพระเยาว์อยู่ จักรพรรดิพระองค์ก่อนจึงได้ทรงแต่งตั้งคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ไว้โดยมีอัครมหาเสนาบดี คือ ซู่ชุ่น (จีน: 肃顺; พินอิน: Sùshùn) เป็นประธาน โดยคณะผู้สำเร็จราชการฯ ได้ประกาศเฉลิมพระนามสมเด็จพระอัครมเหสีเจินเป็น "ซูอันไทเฮา" และพระมเหสีแย่เฮ่อน่าลาเป็น "ซูสีไทเฮา" ตำแหน่งฮองไทเฮานี้เรียกเป็นภาษาไทยว่า "สมเด็จพระพันปีหลวง"

พระพันปีหลวงและผู้สำเร็จราชการในจักรพรรดิถงจื้อ

อย่างไรก็ดี พระนางซูสีซึ่งทรงปรารถนาพระราชอำนาจทางการเมือง ได้ทรงก่อรัฐประหารขึ้นในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2404 เป็นผลสำเร็จด้วยความช่วยเหลือของบรรดาเชื้อพระวงศ์และข้าราชการที่จงชังคณะผู้สำเร็จราชการ ส่งผลให้บรรดาผู้สำเร็จราชการฯ ถูกกล่าวหาว่าใช้อำนาจในทางไม่ถูกต้องและกล่าวโทษว่าเป็นกบฏ ต้องโทษประหารชีวิต สมเด็จพระพันปีหลวงทั้งสองพระองค์จึงได้ว่าราชการอยู่หลังม่านแทนสมเด็จพระจักรพรรดิถงจื้อซึ่งทรงพระเยาว์อยู่

ในประเทศจีนนั้น มักออกพระนามพระนางซูอัน ว่า "สมเด็จพระพันปีหลวงฝั่งตะวันออก" (จีน: 东太后; พินอิน: Dōngtàihòu, ตงไท่โฮ่ว) เพราะทรงประทับอยู่พระราชวังจงฉุยฝั่งตะวันออก (อังกฤษ: Eastern Zhongchiu Palace) และพระนางซูสีว่า "สมเด็จพระพันปีหลวงฝั่งตะวันตก" (จีน: 西太后; พินอิน: Xītàihòu, สีไท่โฮ่ว) เนื่องจากมักประทับยังพระราชวังฉือซิ่วฝั่งตะวันตก (อังกฤษ: Western Chuxiu Palace)

ในต้นพุทธศตวรรษที่ 24 พระนางซูอันและพระพันปีหลวงฉือสี่ทรงปฏิบัติหน้าที่ด้วยกันในตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนจักรพรรดิถงจื้อ ถึงแม้โดยนิตินัย พระนางซูอันจะทรงดำรงอยู่ในพระสถานะสูงกว่าพระนางซูสี แต่ด้วยความที่ไม่ใฝ่พระทัยในการเมือง และทรงพึงพระทัยในความสันโดษมากกว่า ทำให้พระนางซูสีผู้มีพระบุคลิกลักษณะในทางตรงกันข้าม ได้ซึ่งพระราชอำนาจทางการเมืองไว้โดยพฤตินัยแต่เพียงพระองค์เดียว

พระพันปีหลวงฉืออันรงมีบทบาทในทางการเมืองน้อยครั้งมาก และครั้งที่โดดเด่นที่สุดคือใน พ.ศ. 2412 ซึ่ง อันเต๋อไห่ (จีน: 安德海; พินอิน: Āndéhǎi) หัวหน้าขันทีในพระราชสำนัก และคนสนิทของพระพันปีหลวงฉือสี่ ได้เดินทางลงใต้เพื่อไปซื้อหาอาภรณ์ลายมังกรจำนวนหนึ่งสำรับไปจัดทำเป็นเครื่องทรงของพระพันปีหลวงฉือสี่ เมื่อไปถึงมณฑลชานตงกลับแสดงอำนาจบาตรใหญ่โดยอ้างว่าเป็นผู้แทนพระองค์พระพันปีหลวงฉือสี่ และรีดนาทาเร้นเอาทรัพย์สินจากประชาชน ส่งผลให้เกิดความเดือดร้อนทั่วไป ผู้ว่าราชการมณฑลจึงทำหนังสือกราบบังคมทูลสมเด็จพระพันปีหลวงผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ทั้งสอง พระพันปีหลวงฉืออันเมื่อตรับแล้ว ก็มีพระราชเสาวนีย์ให้มณฑลจัดการจับกุมและประหารขันทีอันเต๋อไห่โดยไม่ชักช้า ว่ากันว่า การสั่งประหารอันเต๋อไห่นี้ ทำให้พระพันปีหลวงฉือสี่ไม่ทรงพอพระราชหฤทัยเป็นอย่างยิ่ง

พระพันปีหลวงและผู้สำเร็จราชการในจักรพรรดิกวางซวี่ และการเสด็จสวรรคต

ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2418 จักรพรรดิถงจื้อเสด็จสวรรคตโดยไม่มีพระราชโอรส จึงทำให้ต้องมีการเลือกฮ่องเต้พระองค์ใหม่ ซึ่ง พระพันปีหลวงฉืออัน เลือก พระโอรสของเจ้าชายกง เป็นจักรพรรดิพระองค์ใหม่ แต่พระนางซูสีไทเฮาผู้มีอิทธิพลในราชสำนักเหนือกว่าพระนางซูอันไทเฮาในขณะนั้นได้เลือก เจ้าชายไจ้เทียน (สมเด็จพระจักรพรรดิกวางสูในอนาคต) พระโอรสเจ้าชายชุนที่ 1 ซึ่งการเลือกองค์ชายไจ้เทียนเป็นจักรพรรดิพระองค์ใหม่ โดยมี พระพันปีหลวงฉืออันและ พระพันปีหลวงฉือสีป็นผู้สำเร็จราชการร่วมกัน

วันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2424 ระหว่างทรงออกขุนนางตอนเช้า พระพันปีหลวงฉืออันทรงรู้สึกไม่สบายพระองค์ จึงเสด็จกลับพระราชฐาน และเสด็จสวรรคตในบ่ายวันนั้น การทิวงคตโดยปัจจุบันทันด่วนของพระพันปีหลวงฉืออันสร้างความตื่นตะลึงแก่ประชาชนทั่วไป เพราะพระสุขภาพพลานามัยของพระนางอยู่ในขั้นดียิ่งยวดเสมอมา แต่ข่าวลือแพร่สะพรัดทั่วไปในจีนว่า เป็นพระพันปีหลวงฉือสี่ ที่ทรงวางพระโอสถพิษแก่พระพันปีหลวงฉืออัน ว่ากันว่า เพราะพระพันปีหลวงฉืออันทรงถือพระราชโองการจากสมเด็จพระจักรพรรดิเสียนเฟิงให้มีพระราชอำนาจสั่งประหารพระพันปีหลวงฉือสี่ได้ หากว่าพระนางทรงก้าวก่ายการบ้านการเมือง หรือมีพระราชวิสัยไม่เหมาะสมอย่างไร อย่างไรก็ดี ข่าวลือดังกล่าวยังไร้หลักฐานยืนยันข้อเท็จจริง และนักประวัติศาสตร์ไม่ยอมรับอย่างเต็มร้อยในเรื่องการวางพระโอสถพิษดังกล่าว แต่สันนิษฐานกันว่า พระพันปีหลวงฉืออันประชวรพระโรคลมปัจจุบัน โดยอ้างอิงบันทึกทางการแพทย์ที่ปรากฏอยู่ในเอกสารทางประวัติศาสตร์สมัยนั้น การสิ้นพระชนม์ของพระพันปีหลวงฉืออัน ส่งผลให้พระพันปีหลวงฉือสี่ทรงเป็นผู้บริหารราชการแผ่นดินแต่เพียงผู้เดียวอย่างเต็มพระองค์

พระพันปีหลวงฉืออันทรงได้รับการเฉลิมพระนามหลังเสด็จสวรรคตแล้วว่า "สมเด็จพระจักรพรรดินีเสี้ยวเจินฉืออันยู้ชิ้งเหอจิ้งเฉิงจิ้งอี้เทียนโจ้วเชิ้งเสี่ยน" (จีน: 孝贞慈安裕庆和敬诚靖仪天祚圣显皇后; พินอิน: Xiào Zhēn Cí Ān Yù Qìng Hé Jìng Chéng Jìng Yí Tiān Zuò Shèng Xiǎn) เรียกโดยย่อว่า "สมเด็จพระจักรพรรดินีเซี่ยวเจินเสี่ยน" (จีน: 孝贞显皇后; พินอิน: Xiào Zhēn Xiǎn) ทั้งนี้ พระศพพระพันปีหลวงฉืออันได้รับการบรรจุ ณ สุสานหลวงราชวงศ์ชิงฝ่ายตะวันออก (จีน: 清东陵; พินอิน: Qīngdōnglíng, ชิงตงหลิง) ห่างจากกรุงปักกิ่งไปทางตะวันออกเป็นระยะทางหนึ่งร้อยยี่สิบห้ากิโลเมตร เคียงข้างกับพระศพของพระพันปีหลวงฉือสี่และจักรพรรดิเสียนเฟิง

พระอุปนิสัย

พระพันปีหลวงฉืออันนั้นเป็นที่เคารพยำเกรงเพราะมีพระจริตอ่อนโยนและมีพระเมตตา ซึ่งตรงกันข้ามกับพระพันปีหลวงฉือสี่โดยสิ้นเชิงที่ผู้คนยำเกรงเพราะมีพระจริตดุดัน โหดร้าย และเจ้าเล่ห์ พระพันปีหลวงฉืออันทรงเอาพระทัยใส่ผู้คนรอบข้างเป็นอย่างดี จึงทำให้ทรงได้รับการเคารพจากจักรพรรดิเสียนเฟิงและจักรพรรดิถงจื้อ พระโอรสของพระพันปีหลวงฉือสี่ เป็นอย่างยิ่งแม้ทรงมิใช่พระชนนีแท้ ๆ ก็ตาม แม้แต่ จักรพรรดิกวังซวี่ ขณะทรงพระเยาว์ก็ทรงเคารพพระพันปีหลวงฉืออันเป็นอย่างมาก ความที่มีพระอุปนิสัยแตกต่างกันคนละขั้วของสมเด็จพระพันปีหลวงทั้งสองพระองค์นี้ ทำให้พระพันปีหลวงฉือสี่ทรงพระดำริว่า พระพันปีหลวงฉืออันเป็นหญิงเบาปัญญา หาความสามารถมิได้ ไม่ใส่ใจกิจการทั้งปวงเอาเสียเลย และลับหลัง ก็มักทรงพระโกรธพระพันปีหลวงฉืออันเป็นนิตย์ ผู้คนจึงเชื่อกันว่าการสิ้นพระชนม์อย่างปัจจุบันทันด่วนของพระพันปีหลวงฉืออันผู้มีพระพลานามัยเป็นปรกติเสมอนั้น เป็นการกระทำของพระพันปีหลวงฉือสี่

อย่างไรก็ดี นักประวัติศาสตร์หลายรายกล่าวว่า ด้วยความที่พระพันปีหลวงฉืออันมีพระอุปนิสัยเช่นนั้น ทำให้มีพระจริยาวัตรเอื่อยเฉื่อย ไม่ใส่ใจกิจการทั้งปวง และเห็นแก่พระองค์มากกว่าส่วนรวมเฉกเช่นที่พระพันปีหลวงฉือสี่ทรงพระดำริ แต่พระพันปีหลวงฉือสี่นั้นเป็นหญิงแกร่งที่ทรงมีคุณสมบัติเหมาะสมจะเป็นผู้นำคนได้ กระทั่งในยามที่ประเทศจีนประสบปัญหาใหญ่หลวง พระพันปีหลวงฉือสี่ก็เอาพระทัยใส่ไม่อนาทร แต่พระพันปีหลวงฉืออันกลับเมินเฉยเพราะโปรดพระชนมชีพที่เรียบง่ายในพระราชวังมากกว่ากิจการที่ยุ่งยาก

พระสาทิสลักษณ์ที่ยังคงเหลืออยู่

อ้างอิง

  • Barbara Bennet Peterson, Notable Women of China: Shang Dynasty to the Early Twentieth Century - Page 352, M.E. Sharpe, ISBN 076560504X
คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ:
ซูอันไทเฮา


สิงหาคม 05, 2021
นไทเฮา, กรพรรด, เซ, ยวเจ, นเส, ยน, 孝贞显皇后, นอ, xiào, zhēn, xiǎn, หร, กรพรรด, ออ, พระพ, นป, หลวง, 慈禧太后, นอ, tàihòu, เวด, ไจลส, หร, อท, กก, นในไทยว, พระพ, นป, หลวงฉ, ออ, หร, ออ, นไท, โฮ, หร, อตามสำเน, ยงฮกเก, ยนว, ประส, งหาคม, 1837, วงคต, เมษายน, 1881, เป, นราชน,. ckrphrrdiniesiywecinesiyn cin 孝贞显皇后 phinxin Xiao Zhen Xiǎn hrux ckrphrrdinichuxxn phraphnpihlwng cin 慈禧太后 phinxin Ci an Taihou ewd icls Tz u An T ai hou hruxthiruckkninithywa phraphnpihlwngchuxxn hrux chuxxnithohw hruxtamsaeniynghkekiynwa suxnitheha prasuti 12 singhakhm 1837 thiwngkht 8 emsayn 1881 epnrachnikulchawaemncuinprawtisastrcinsmyrachwngsching sungmibthbathkhukb phranangsusiitheha aelaechuxknwathrngthukphraphnpihlwngchuxsithrngplngphrachnmephraakhwamkhdaeyngrahwangthngsxngphraxngkhdwysmedcphrackrphrrdinichuxxn phraphnpihlwngphusaercrachkaraethnphraxngkh smedcphrackrphrrditachingdarngtaaehnng 11 phvscikayn kh s 1861 8 emsayn kh s 1881 19 pi 148 wn kxnhna khnaphusaercrachkaraethnphraxngkh suchun ichywn twnhwa aelaesnabdikhnxun xik 5 nay thdip susiitheha inthanaphusaercrachkaraethnphraxngkhodylaphng ckrphrrdinitachingkhxmulswnbukhkhlekid 12 singhakhm 1837esiychiwit 8 emsayn 1881 43 pi 239 wn phrarachwngtxngham pkking mhackrwrrdichingkhusmrs ckrphrrdiesiynefingsasna sasnaphuthth bthkhwamniichrabbkhristskrach ephraaxangxingkhristskrachaelakhriststwrrs hruxxyangidxyanghnung enuxha 1 phrarachprawti 2 phraphnpihlwngaelaphusaercrachkarinckrphrrdithngcux 3 phraphnpihlwngaelaphusaercrachkarinckrphrrdikwangswi aelakaresdcswrrkht 4 phraxupnisy 5 phrasathislksnthiyngkhngehluxxyu 6 xangxingphrarachprawti aekikhphranangchuxxnthrngepnthidakhxngnaymuhyngka phinxin Muyangga kharachkarchawaemncucakephahniwhulu phinxin Niuhuru thithrngxiththiphlmak kbnangkihyang phinxin Giyang cakephakihyang miphranamedimwa cingexxrhniwhuluekhathwaytwepnbathbricarikainplayphuththstwrrsthi 23 rawchwng ph s 2383 2400 aelaidrbkarsthapnaepnphrawrchayakhxngmkudrachkumar khrngnn mkudrachkumarmiphrawrchayaexkxyuaelwkhux phranangsaokta phinxin Sakda phusungsinphrachnmipkxnphraphsdaemuxwnthi 24 mkrakhm ph s 2393 aelatxmaidrbkarechlimphranamwa ckrphrrdiniesiywetxesiyn cin 孝德显 phinxin Xiao De Xiǎn ineduxnthdmahlngcakphrawrchayasaoktasinphrachnm ckrphrrdietakwngkesdcswrrkhtdwy yngihmkudrachkumarkhunkhrxngrachyepnckrphrrdiesiynefingethlingrchkalihmrawplayeduxnminakhmthungtneduxnemsayn ph s 2395 hlngphrarachphithicdkarphrabrmsphckrphrrdietakwngsinsudlng hniwhulukidrbkarsthapnakhunepnphramehsi aelaidrbphrarachthannamihmwa ecin cin 贞 phinxin Zhen phuephriybphrxmipdwyklyanismbti aelainrawplayeduxnmithunaynthungtneduxnkrkdakhmkhxngpinn kidrbkarsthanakhunepnsmedcphraxkhrmehsi dngnn tngaetwnthi 24 krkdakhm pinnexng epntnip cungmiprakasihechlimphranamxkhrmehsiecinwa ckrphrrdiniecin enuxngcakphranangecinimthrngsamarthprathanphraoxrsihaekphraphsdaid nangeyehxnala phusungekhathwaytwepnbathbricarikaaelasamarthihoxrsaekckrphrrdiidineduxnemsayn ph s 2399 cungidrbkarsthapnaepnmehsitamladbchnwnthi 22 singhakhm ph s 2404 phayhlngsngkhramfin ckrphrrdiesiynefingkesdcswrrkhtkhnathrngliphysngkhramipprathb n phrarachwnginemuxngechingetx cin 承德 phinxin Chengde mnthlehxepy hangcakkrungpkkingipthangtawnxxkechiyngehnuxepnrayathangsxngrxysamsibkiolemtr phraoxrskhxngphramehsieyehxnala sungidthrngdarngtaaehnngmkudrachkumar aelainkhnannmiphrachnmayuephiyng 5 phrrsa cungeswyrachyepnrchkaltxma phranamwa ckrphrrdithngcux dwykhwamthithrngphraeyawxyu ckrphrrdiphraxngkhkxncungidthrngaetngtngkhnaphusaercrachkaraethnphraxngkhiwodymixkhrmhaesnabdi khux suchun cin 肃顺 phinxin Sushun epnprathan odykhnaphusaercrachkar idprakasechlimphranamsmedcphraxkhrmehsiecinepn suxnitheha aelaphramehsiaeyehxnalaepn susiitheha taaehnnghxngithehanieriykepnphasaithywa smedcphraphnpihlwng phraphnpihlwngaelaphusaercrachkarinckrphrrdithngcux aekikhxyangirkdi phranangsusisungthrngprarthnaphrarachxanacthangkaremuxng idthrngkxrthpraharkhunineduxnphvscikayn ph s 2404 epnphlsaercdwykhwamchwyehluxkhxngbrrdaechuxphrawngsaelakharachkarthicngchngkhnaphusaercrachkar sngphlihbrrdaphusaercrachkar thukklawhawaichxanacinthangimthuktxngaelaklawothswaepnkbt txngothspraharchiwit smedcphraphnpihlwngthngsxngphraxngkhcungidwarachkarxyuhlngmanaethnsmedcphrackrphrrdithngcuxsungthrngphraeyawxyuinpraethscinnn mkxxkphranamphranangsuxn wa smedcphraphnpihlwngfngtawnxxk cin 东太后 phinxin Dōngtaihou tngithohw ephraathrngprathbxyuphrarachwngcngchuyfngtawnxxk xngkvs Eastern Zhongchiu Palace aelaphranangsusiwa smedcphraphnpihlwngfngtawntk cin 西太后 phinxin Xitaihou siithohw enuxngcakmkprathbyngphrarachwngchuxsiwfngtawntk xngkvs Western Chuxiu Palace intnphuththstwrrsthi 24 phranangsuxnaelaphraphnpihlwngchuxsithrngptibtihnathidwyknintaaehnngphusaercrachkaraethnckrphrrdithngcux thungaemodynitiny phranangsuxncathrngdarngxyuinphrasthanasungkwaphranangsusi aetdwykhwamthiimifphrathyinkaremuxng aelathrngphungphrathyinkhwamsnodsmakkwa thaihphranangsusiphumiphrabukhliklksnainthangtrngknkham idsungphrarachxanacthangkaremuxngiwodyphvtinyaetephiyngphraxngkhediywphraphnpihlwngchuxxnrngmibthbathinthangkaremuxngnxykhrngmak aelakhrngthioddednthisudkhuxin ph s 2412 sung xnetxih cin 安德海 phinxin Andehǎi hwhnakhnthiinphrarachsank aelakhnsnithkhxngphraphnpihlwngchuxsi idedinthanglngitephuxipsuxhaxaphrnlaymngkrcanwnhnungsarbipcdthaepnekhruxngthrngkhxngphraphnpihlwngchuxsi emuxipthungmnthlchantngklbaesdngxanacbatrihyodyxangwaepnphuaethnphraxngkhphraphnpihlwngchuxsi aelaridnathaernexathrphysincakprachachn sngphlihekidkhwameduxdrxnthwip phuwarachkarmnthlcungthahnngsuxkrabbngkhmthulsmedcphraphnpihlwngphusaercrachkaraethnphraxngkhthngsxng phraphnpihlwngchuxxnemuxtrbaelw kmiphrarachesawniyihmnthlcdkarcbkumaelapraharkhnthixnetxihodyimchkcha waknwa karsngpraharxnetxihni thaihphraphnpihlwngchuxsiimthrngphxphrarachhvthyepnxyangyingphraphnpihlwngaelaphusaercrachkarinckrphrrdikwangswi aelakaresdcswrrkht aekikhinwnthi 12 mkrakhm ph s 2418 ckrphrrdithngcuxesdcswrrkhtodyimmiphrarachoxrs cungthaihtxngmikareluxkhxngetphraxngkhihm sung phraphnpihlwngchuxxn eluxk phraoxrskhxngecachaykng epnckrphrrdiphraxngkhihm aetphranangsusiithehaphumixiththiphlinrachsankehnuxkwaphranangsuxnithehainkhnannideluxk ecachayicethiyn smedcphrackrphrrdikwangsuinxnakht phraoxrsecachaychunthi 1 sungkareluxkxngkhchayicethiynepnckrphrrdiphraxngkhihm odymi phraphnpihlwngchuxxnaela phraphnpihlwngchuxsipnphusaercrachkarrwmknwnthi 8 emsayn ph s 2424 rahwangthrngxxkkhunnangtxnecha phraphnpihlwngchuxxnthrngrusukimsbayphraxngkh cungesdcklbphrarachthan aelaesdcswrrkhtinbaywnnn karthiwngkhtodypccubnthndwnkhxngphraphnpihlwngchuxxnsrangkhwamtuntalungaekprachachnthwip ephraaphrasukhphaphphlanamykhxngphranangxyuinkhndiyingywdesmxma aetkhawluxaephrsaphrdthwipincinwa epnphraphnpihlwngchuxsi thithrngwangphraoxsthphisaekphraphnpihlwngchuxxn waknwa ephraaphraphnpihlwngchuxxnthrngthuxphrarachoxngkarcaksmedcphrackrphrrdiesiynefingihmiphrarachxanacsngpraharphraphnpihlwngchuxsiid hakwaphranangthrngkawkaykarbankaremuxng hruxmiphrarachwisyimehmaasmxyangir xyangirkdi khawluxdngklawyngirhlkthanyunynkhxethccring aelankprawtisastrimyxmrbxyangetmrxyineruxngkarwangphraoxsthphisdngklaw aetsnnisthanknwa phraphnpihlwngchuxxnprachwrphraorkhlmpccubn odyxangxingbnthukthangkaraephthythipraktxyuinexksarthangprawtisastrsmynn karsinphrachnmkhxngphraphnpihlwngchuxxn sngphlihphraphnpihlwngchuxsithrngepnphubriharrachkaraephndinaetephiyngphuediywxyangetmphraxngkhphraphnpihlwngchuxxnthrngidrbkarechlimphranamhlngesdcswrrkhtaelwwa smedcphrackrphrrdiniesiywecinchuxxnyuchingehxcingechingcingxiethiynocwechingesiyn cin 孝贞慈安裕庆和敬诚靖仪天祚圣显皇后 phinxin Xiao Zhen Ci An Yu Qing He Jing Cheng Jing Yi Tian Zuo Sheng Xiǎn eriykodyyxwa smedcphrackrphrrdiniesiywecinesiyn cin 孝贞显皇后 phinxin Xiao Zhen Xiǎn thngni phrasphphraphnpihlwngchuxxnidrbkarbrrcu n susanhlwngrachwngschingfaytawnxxk cin 清东陵 phinxin Qingdōngling chingtnghling hangcakkrungpkkingipthangtawnxxkepnrayathanghnungrxyyisibhakiolemtr ekhiyngkhangkbphrasphkhxngphraphnpihlwngchuxsiaelackrphrrdiesiynefingphraxupnisy aekikhphraphnpihlwngchuxxnnnepnthiekharphyaekrngephraamiphracritxxnoynaelamiphraemtta sungtrngknkhamkbphraphnpihlwngchuxsiodysinechingthiphukhnyaekrngephraamiphracritdudn ohdray aelaecaelh phraphnpihlwngchuxxnthrngexaphrathyisphukhnrxbkhangepnxyangdi cungthaihthrngidrbkarekharphcakckrphrrdiesiynefingaelackrphrrdithngcux phraoxrskhxngphraphnpihlwngchuxsi epnxyangyingaemthrngmiichphrachnniaeth ktam aemaet ckrphrrdikwngswi khnathrngphraeyawkthrngekharphphraphnpihlwngchuxxnepnxyangmak khwamthimiphraxupnisyaetktangknkhnlakhwkhxngsmedcphraphnpihlwngthngsxngphraxngkhni thaihphraphnpihlwngchuxsithrngphradariwa phraphnpihlwngchuxxnepnhyingebapyya hakhwamsamarthmiid imisickickarthngpwngexaesiyely aelalbhlng kmkthrngphraokrthphraphnpihlwngchuxxnepnnity phukhncungechuxknwakarsinphrachnmxyangpccubnthndwnkhxngphraphnpihlwngchuxxnphumiphraphlanamyepnprktiesmxnn epnkarkrathakhxngphraphnpihlwngchuxsixyangirkdi nkprawtisastrhlayrayklawwa dwykhwamthiphraphnpihlwngchuxxnmiphraxupnisyechnnn thaihmiphracriyawtrexuxyechuxy imisickickarthngpwng aelaehnaekphraxngkhmakkwaswnrwmechkechnthiphraphnpihlwngchuxsithrngphradari aetphraphnpihlwngchuxsinnepnhyingaekrngthithrngmikhunsmbtiehmaasmcaepnphunakhnid krathnginyamthipraethscinprasbpyhaihyhlwng phraphnpihlwngchuxsikexaphrathyisimxnathr aetphraphnpihlwngchuxxnklbeminechyephraaoprdphrachnmchiphthieriybngayinphrarachwngmakkwakickarthiyungyakphrasathislksnthiyngkhngehluxxyu aekikh xangxing aekikhBarbara Bennet Peterson Notable Women of China Shang Dynasty to the Early Twentieth Century Page 352 M E Sharpe ISBN 076560504Xkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb suxnitheha kxnhna suxnitheha thdipckrphrrdiniesiywchwneching ckrphrrdinitaching rachwngsching 1852 1861 ckrphrrdiniesiywecxxickrphrrdiniesiywcingeching phraphnpihlwngaehngckrwrrditaching rwmkbphranangsusi 1861 1881 smedcphraphnpihlwngchuxsi odylaphngekhathungcak https th wikipedia org w index php title suxnitheha amp oldid 9103584, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม