ดอกดิน กัญญามาลย์

ดอกดิน กัญญามาลย์ (25 ตุลาคม พ.ศ. 2467 - 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2561) ชื่อเล่น ดินนักแสดง ผู้กำกับภาพยนตร์ ผู้สร้างภาพยนตร์ ได้รับการเชิดชูเกียรติรางวัลนราธิปประจำปี พ.ศ. 2550 และศิลปินแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2555 สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์)

ดอกดิน กัญญามาลย์
ดอกดิน กัญญามาลย์ (ซ้าย)
สารนิเทศภูมิหลัง
ชื่อเกิด	ธำรง กัญญามาลย์
เกิด	25 ตุลาคม พ.ศ. 2467
เสียชีวิต	15 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 (93 ปี)
คู่สมรส	บรรจง กัญญามาลย์ (2494–2561)
อาชีพ	นักแสดง ผู้กำกับ ผู้สร้างภาพยนตร์ นักแสดง
ปีที่แสดง	2493-2561
ศิลปินแห่งชาติ	พ.ศ. 2555 - สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์)
พระสุรัสวดี	นักแสดงประกอบชายยอดเยี่ยม พ.ศ. 2507 - นกน้อย
สุพรรณหงส์	พ.ศ. 2545 - รางวัลสุพรรณหงส์กิตติมศักดิ์
ThaiFilmDb

นกน้อย (2507) เป็นภาพยนตร์เรื่องแรกที่รายได้เกินหนึ่งล้านบาท

ดอกดิน มีนามเดิมว่า ธำรง และชื่อเล่นว่า ดิน เนื่องจากตัวดำ ชอบร้องลิเก เพลงพิ้นบ้าน จนได้ฝึกและออกแสดงครั้งแรกกับคณะสวดคฤหัสถ์ ประมาณอายุ 11 ขวบ ในปี พ.ศ. 2478 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เริ่มเข้าสู่วงการจากการเล่นจำอวดร่วมกับ อบ บุญติด แล้วหันมาเล่นละครย่อย ร้องเพลงหน้าม่าน และเล่นลิเก ในคณะศิวารมย์ ของครูเนรมิต

ต่อมาในปี พ.ศ. 2493 ได้เล่นละครกับ คณะอัศวินการละคร ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล เล่นเป็นตัวตลก และเริ่มใช้ชื่อในการแสดงว่า ดอกดิน กัญญามาลย์

ดอกดินเริ่มสร้างภาพยนตร์ 16 มม. ขาวดำชุดสามเกลอ ตั้งแต่ พ.ศ. 2495 ร่วมกับ ล้อต๊อก และ สมพงษ์ พงษ์มิตร ตามด้วยเรื่องต่อมา ทุกเรื่องประสบความสำเร็จ

เมื่อเริ่มมีโทรทัศน์ในเมืองไทย ดอกดินได้ทำรายการตลกทางโทรทัศน์ ชื่อรายการ "ดอกดินพาเหรด"

ดอกดิน กัญญามาลย์ มีผลงานสร้างภาพยนตร์ทั้งสิ้น 32 เรื่อง ในชื่อ "กัญญามาลย์ภาพยนตร์" มักเป็นภาพยนตร์บู๊ปนตลก มีเอกลักษณ์คือ เมื่อภาพยนตร์เรื่องใดมีรายได้เกิน 1 ล้านบาท จะทำป้ายโฆษณาขนาดใหญ่ และประชาสัมพันธ์ว่า "ล้านแล้ว...จ้า" ทุกครั้ง ตั้งแต่ภาพยนตร์เรื่อง นกน้อย (2507) เป็นต้นมา ในจำนวนภาพยนตร์ 32 เรื่องของดอกดิน ทำรายได้เกิน 1 ล้านบาททั้งสิ้น 24 เรื่อง

ดอกดินได้ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 เวลาประมาณ 02.00 น. ที่โรงพยาบาลวิชัยยุทธ เลขที่ 53 ถนนเศรษฐศิริ เขตพญาไท กรุงเทพฯ เนื่องจากหัวใจล้มเหลว สิริอายุ 93 ปี 7 เดือน

ผลงานภาพยนตร์

• เงิน เงิน เงิน (2508)
• ไทยน้อย (2512)
• ละครเร่ (2512)
• ไทยใหญ่ (2513)
• หวานใจ (2513)
• เรือมนุษย์ (2513)
• ไก่นา (2514)
• ไอ้ทุย (2514)
• เชียงตุง (2515)
• สายฝน (2516)
• คนกินเมีย (2517)
• แหม่มจ๋า (2518)
• มือปืนพ่อลูกอ่อน (2518)
• กุ้งนาง (2519)
• สิงห์สำออย (2520)
• แม่ดอกกัญชา (2520)
• ไอ้ 8 นิ้ว (2521) สรพงศ์ ชาตรี แสดงคู่กับ มยุรา ธนะบุตร, สุริยา ชินพันธ์, นิภาพร นงนุช และ อดุลย์ ดุลยรัตน์
• ขโมยที่รัก (2521) (สรพงศ์ - เนาวรัตน์ - สายัณห์ - ดวงใจ - รัตนาภรณ์)
• แม่เขียวหวาน (2522) (สรพงศ์ - เนาวรัตน์ - มารศรี)
• ย.ยอดยุ่ง (2523) (สรพงศ์ - เนาวรัตน์ - ส.อาสนจินดา)
• นกน้อย (2524) สรพงศ์ ชาตรี แสดงคู่กับ สาลิกา สนธิกาญจน์, ส.อาสนจินดา, วิยะดา อุมารินทร์, มารศรี ณ บางช้าง, รอง เค้ามูลคดี, อดุลย์ ดุลยรัตน์ และ ชุมพร เทพพิทักษ์
• เฮงสองร้อยปี (2525) สรพงศ์ ชาตรี แสดงคู่กับ เนาวรัตน์ ยุกตะนันท์, ส.อาสนจินดา และ สีเทา
• สาวแดดเดียว (2526) สรพงศ์ ชาตรี แสดงคู่กับ หม่อมหลวงสุรีย์วัลย์ สุริยง, ส.อาสนจินดา, เมตตา รุ่งรัตน์ และ มารศรี อิศรางกูร

พิธีกร

• ดอกดินพาเหรด ช่อง 5

ละครเวที

• ขุนเหล็ก

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2556 -   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้น จตุตถดิเรกคุณาภรณ์

อ้างอิง

• ชีวประวัติ ดอกดิน กัญญามาลย์ ที่ ฐานข้อมูลภาพยนตร์ไทย

1. ผลรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ สุพรรณหงส์ ประจำปี 2545
2. ประวัติ ดอกดิน กัญญามาลย์
3. อิงคศักดิ์ เกตุหอม ,นี่คือชีวิตของ...ดอกดิน ,หอภาพยนตร์(องค์การมหาชน) ,2514 ISBN 978-616-543-135-4
4. แท้ ประกาศวุฒิสาร. สุภาพบุรุษเสือแท้. กรุงเทพ : มูลนิธิหนังไทย, พ.ศ. 2544. 368 หน้า. ISBN 974-88613-8-4
5. สิ้นแล้ว! “ดอกดิน กัญญามาลย์” ศิลปินแห่งชาติศิลปะการแสดง
6. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ประจำปี ๒๕๕๖ (ในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ ธันวาคม ๒๕๕๖ จำนวน ๖,๖๖๐ ราย)เล่ม ๑๓๐ ตอนที่ ๒๓ ข ราชกิจจานุเบกษา ๒๔ ตุลาคม ๒๕๕๖ หน้า ๑๐๕