ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาอึ่ง ในรัชกาลที่ 3)
ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาอึ่ง ในรัชกาลที่ 3) บาทบริจาริกา ใน พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระมารดาของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดา
| ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาอึ่ง) | |
|---|---|
| เกิด | พ.ศ. 2352 |
| เสียชีวิต | 17 มีนาคม พ.ศ. 2428 |
| คู่สมรส | พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| บุตร | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดา |
| บิดามารดา | เจ้าพระยานิกรบดินทร์ (โต กัลยาณมิตร) ท่านผู้หญิงนิกรบดินทร์ (ลิ้ม) |
ประวัติ
ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาอึ่ง ในรัชกาลที่ 3) เกิดเมื่อพ.ศ. 2352 เป็นธิดาของ เจ้าพระยานิกรบดินทร์ (โต กัลยาณมิตร) กับ ท่านผู้หญิงนิกรบดินทร์ (ลิ้ม)
ต่อมาเจ้าจอมมารดาอึ่งได้เข้าถวายตัวเป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวและมีประสูติกาลพระธิดา 1 พระองค์คือ พระองค์เจ้าหญิงบุตรี เมื่อ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2371 ซึ่งต่อมาได้รับการสถาปนาให้ทรงกรมที่ กรมหลวงวรเสรฐสุดา และต่อมาเจ้าจอมมารดาอึ่งยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงพระกรุณาแต่งตั้งให้เป็น ท้าวสมศักดิ์
เจ้าจอมมารดาอึ่ง และพระธิดา ปรากฏในงานเขียนของแอนนา ลีโอโนเวนส์ ที่ว่าทั้งสองได้กักขังหน่วงเหนี่ยวนางทาสมุสลิมชื่อ ละออ (L'ore) กับบุตรชื่อ ทุกข์ (Thook) ที่ต่อมานางลีโอโนเวนส์ได้กราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อดำเนินเรื่องไถ่ทาส โดยนางจะออกค่าใช้จ่ายเอง
ท้าวสมศักดิ์ (เจ้าจอมมารดาอึ่ง ในรัชกาลที่ 3) ป่วยเป็นโรคชรา ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2428 อายุ 76 ปี เวลาบ่าย 4 โมง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานโกศแปดเหลี่ยม ศพตั้งไว้ที่บ้านเจ้าพระยารัตนบดินทร์ (รอด กัลยาณมิตร) พระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุวัดกัลยาณมิตร เมื่อวันพุธที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2428
อ้างอิง
- ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์. 2554, หน้า 284
- Leonowens, Anna Harriet. The Romance of the Harem. Bedford : Applewood Books, 2010, p. 42-57
- "ข่าวตาย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 1 (ตอน 13): หน้า 115. 1 พฤษภาคม 2428. สืบค้นเมื่อ 4 สิงหาคม 2021. Check date values in:
|date=(help)