บัญชีรายชื่อดาวฤกษ์

บัญชีรายชื่อดาวฤกษ์ คือชุดรายชื่อทางดาราศาสตร์ที่รวบรวมชื่อดาวฤกษ์ต่างๆ ในทางดาราศาสตร์แล้ว มีดาวฤกษ์หลายดวงที่ถูกอ้างถึงด้วยชื่อจากบัญชีรายชื่อที่แตกต่างกัน มีบัญชีรายชื่อมากมายที่อาจมีความแตกต่างกันอย่างมากเนื่องจากถูกสร้างขึ้นในช่วงเวลาต่างๆ กันด้วยวัตถุประสงค์ที่ต่างกัน บทความนี้จะแสดงเฉพาะบัญชีรายชื่อที่มีการอ้างอิงถึงบ่อยๆ บัญชีรายชื่อดาวฤกษ์เคยมีการรวบรวมขึ้นโดยชนชาติโบราณมากมาย เช่น ชาวบาบิโลน ชาวกรีก ชาวจีน ชาวเปอร์เซีย และอาหรับ ปัจจุบันนี้มีบัญชีรายชื่อดาวรุ่นใหม่ที่ทันสมัย อยู่ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถดาวน์โหลดได้จากศูนย์ข้อมูลดาราศาสตร์ขององค์การนาซา

บัญชีรายชื่อดาวฤกษ์ยุคโบราณ

บัญชีรายชื่อชุดสมบูรณ์

LAL

เจอโรม ลาลัง ตีพิมพ์ Histoire Céleste Française เมื่อปี 1801 โดยแสดงรายชื่อดาวฤกษ์เพิ่มเติมขึ้นนอกเหนือไปจากเนื้อหาอื่นๆ การสำรวจดาวฤกษ์กระทำที่หอดูดาวปารีส ดังนั้นรายชื่อดาวส่วนใหญ่จึงเป็นดาวที่มองเห็นในท้องฟ้าซีกเหนือ บัญชีรายชื่อชุดนี้มีดาวฤกษ์ 47,390 ดวง แสดงความสว่างถึงระดับ 9 ถือเป็นบัญชีรายชื่อดาวฤกษ์ที่สมบูรณ์ที่สุดในยุคนั้น

HD/HDE

บัญชีรายชื่อเฮนรี เดรเพอร์ เผยแพร่ระหว่างปี ค.ศ. 1918-1924 โดยครอบคลุมท้องฟ้าทั้งหมด แสดงดาวฤกษ์ความสว่างลงไปถึง 9 หรือ 10 หน่วย จัดว่าเป็นบัญชีรายชื่อดาวฤกษ์ขนาดใหญ่ชุดแรก ผู้จัดทำบัญชีรายชื่อนี้คือ แอนนี จัมพ์ แคนนอน กับเพื่อนร่วมงานที่หอดูดาววิทยาลัยฮาร์วาร์ด ภายใต้การกำกับดูแลของ เอ็ดเวิร์ด ชาร์ลส์ พิคเคอริง ชื่อของบัญชีรายชื่อตั้งเพื่อเป็นเกียรติแก่ เฮนรี เดรเพอร์ พ่อหม้ายผู้ให้เงินสนับสนุนโครงการ

ปัจจุบันใช้บัญชีรายชื่อ HD สำหรับดาวที่มิได้อยู่ในบัญชีรายชื่อของ เบเยอร์ หรือ เฟลมสตีด ดาวฤกษ์ลำดับที่ 1-225300 เป็นรายชื่อตั้งเดิม เรียงหมายเลขตามลำดับของไรต์แอสเซนชัน ที่ 1900.0 epoch ดาวฤกษ์ในลำดับที่ 225301-359083 เป็นส่วนต่อขยายเพิ่มเติมจัดทำในปี 1949 ซึ่งอาจเรียกบัญชีส่วนเพิ่มเติมนี้ว่า HDE

SAO

บัญชีรายชื่อหอดูดาวฟิสิกส์ดาราศาสตร์แห่งสมิธโซเนียน (Smithsonian Astrophysical Observatory หรือ SAO) จัดทำในปี ค.ศ. 1966 จากบัญชีรายชื่อทางดาราศาสตร์อื่นๆ ที่มีมาก่อนหน้าหลายชุด บรรจุเฉพาะดาวฤกษ์ความสว่างมากกว่าแม็กนิจูด 9 ซึ่งทราบค่าการเคลื่อนที่เฉพาะ มีรายชื่อดาวบางส่วนที่คาบเกี่ยวกับบัญชีเฮนรี่ เดรเพอร์ แต่ดาวดวงใดที่ไม่มีข้อมูลการเคลื่อนที่เฉพาะก็จะถูกข้ามไป มักใช้ในงานที่ต้องการข้อมูลเท็จจริงเป็นสำคัญ ชื่อดาวในบัญชี SAO จะขึ้นต้นด้วยอักษร SAO ตามด้วยหมายเลข เรียงลำดับตามไรต์แอสเซนชัน

BD/CD/CPD

บัญชีรายชื่อ Bonner Durchmusterung (German: Bonn sampling) และชุดที่ติดตามมา จัดเป็นบัญชีรายชื่อดาวฤกษ์ยุคก่อนภาพถ่ายที่สมบูรณ์ที่สุด จัดทำโดย Friedrich Wilhelm Argelander, Adalbert Krüger, และ Eduard Schönfeld ระหว่าง ค.ศ. 1852-1859 ครอบคลุมดาวฤกษ์ 320,000 ดวง ใน epoch 1855.0

เนื่องจากบัญชีรายชื่อนี้ครอบคลุมดาวในเขตท้องฟ้าซีกเหนือ และดาวในท้องฟ้าซีกใต้บางส่วนที่มองเห็นจากหอดูดาวบอนน์ ต่อมาจึงได้ผนวกบัญชีรายชื่อ Südliche Durchmusterung (SD) ซึ่งครอบคลุมดาวฤกษ์ที่เดคลิเนชั่น -1 ถึง 23 องศา (จัดทำในปี 1886 มีจำนวนดาว 120,000 ดวง) ต่อมามีภาคผนวกอีกด้วยบัญชี Cordoba Durchmusterung (580,000 ดวง) ริเริ่มโดย จอห์น เอ็ม. โธม ในปี 1892 ที่อาร์เจนตินา ครอบคลุมเดคลิเนชั่น -22 ถึง -90 สุดท้ายจึงผนวกด้วยบัญชี Cape Photographic Durchmusterung (450,000 ดวง ทำในปี 1896) จัดทำที่แอฟริกาใต้ ครอบคลุมเดคลิเนชั่น -18 ถึง -90

AC

USNO-B1.0

GSC (Guide Star Catalogue)

เป็นบัญชีรายชื่อออนไลน์ สร้างขึ้นเพื่อระบุตำแหน่งที่แน่นอน และกำหนดดาวฤกษ์ที่มีคุณสมบัติควรเป็น "ดาวฤกษ์นำทาง" (guide star) ภายใต้โครงการกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล บัญชีรายชื่อชุดแรกสร้างขึ้นในช่วงปลายทศวรรษ 1980 มีจำนวนดาวราว 20 ล้านดวง โดยแสดงระดับความสว่างลงไปถึงแม็กนิจูด 15 สำหรับบัญชีรายชื่อชุดนี้ในเวอร์ชันล่าสุดมีดาวฤกษ์ 945,592,683 ดวง แสดงถึงความสว่างระดับ 21 โดยอ้างอิงตำแหน่งดาวที่แม่นยำจากกล้องฮับเบิล

บัญชีรายชื่อพิเศษ

แหล่งข้อมูลอื่น

• ศูนย์ข้อมูลดาราศาสตร์ องค์การนาซา 2006-04-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Centre de Données astronomiques de Strasbourg
• Sloan Digital Sky Survey
• IAU FAQ on "Naming Stars"
• Name a Star? The Truth about Buying Your Place in Heaven
• Astronomical Catalog Designations: Standardized List for Online Databases 2007-04-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Hartmut Frommert's list of star catalogues