ประติมานวิทยา

ระวังสับสนกับ ประติมา

ประติมานวิทยา (อังกฤษ: Iconography) เป็นสาขาหนึ่งของประวัติศาสตร์ศิลป์ที่เป็นการศึกษาประวัติ, คำบรรยาย และ การตีความหมายของเนื้อหาของภาพ คำว่า “Iconography” แปลตรงตัวว่า “การเขียนรูปลักษณ์” (image writing) ที่มีรากมาจากภาษากรีกโบราณ “εἰκών” ที่แปลว่า “รูปลักษณ์” และคำว่า “γράφειν” ที่แปลว่า “เขียน” ความหมายรองลงมาคืองานประติมา (Icon) ในไบแซนไทน์และออร์โธด็อกซ์ของประเพณีนิยมคริสเตียน ในด้านประวัติศาสตร์ศิลป์ประติมานวิทยาก็ยังอาจจะหมายถึงกรรมวิธีการแสดงหัวเรื่องในรูปแบบของการใช้รูปสัญลักษณ์ต่างๆ ในเนื้อหาของภาพที่ออกมาให้ผู้ชมได้เห็น นอกจากนั้นประติมานวิทยาก็ยังใช้ในด้านสาขาวิชาอื่นนอกไปจากประวัติศาสตร์ศิลป์เช่นในวิชาสัญญาณศาสตร์ และ media studies, และในการใช้โดยทั่วไปที่หมายถึงลักษณะรูปลักษณ์ที่ใช้กันเป็นสามัญของหัวเรื่องหรือความหมายในทำนองเดียวกัน

ประติมานวิทยา Iconography

ภาพ “ราชทูต” โดยฮันส์ โฮลไบน์เป็นงานจิตรกรรมอันซับซ้อนที่เนื้อความและสัญลักษณ์ต่างๆ ที่ปรากฏหรือลักษณะทางประติมานวิทยาในเนื้อหาของภาพก็ยังเป็นที่ถกเถียงกันอยู่

อ้างอิง

1. มะลิฉัตร เอื้ออานันท์. “พจนานุกรมศัพท์ศิลปะ” สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, พ.ศ. 2545

ดูเพิ่ม

• ประติมา

แหล่งข้อมูลอื่น

  วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ประติมา

• What iconographers do - case study 2005-08-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Iconography of Deities and Demons in the Ancient Near East (Project of the Swiss National Science Foundation at the Universities of Zurich and Fribourg 2007-05-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Web site for European Sacred Mountains, Calvaries and Devotional Complexes
• Christian Iconography