เปรียญธรรม 3 ประโยค
เปรียญธรรม 3 ประโยค (ชื่อย่อ ป.ธ.3) เป็นระดับชั้นการศึกษาแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทย เรียกพระภิกษุผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้ว่า "พระมหา" และสามเณรว่า "สามเณรเปรียญ" กระทรวงศึกษาธิการเทียบวุฒิผู้สอบได้ในชั้นนี้ให้เทียบเท่ามัธยมศึกษาตอนต้น คณะสงฆ์ เคยมีการขอให้ปรับวุฒิผู้สอบไล่ได้ชั้นนี้ ให้เทียบเท่าระดับอุดมศึกษา แต่ไม่ได้รับการตอบรับจากผู้เกี่ยวข้อง แต่เปรียญธรรม 3 ประโยค ก็ยังเป็นที่นับถือกันโดยพฤตินัยในวงการคณะสงฆ์ไทยว่าผู้สอบได้ในชั้นนี้เป็น "ปริญญาตรี" ของฝ่ายคณะสงฆ์ หรือเปรียบได้กับคฤหัสถ์ผู้สอบไล่ได้ปริญญาบัณฑิตของฝ่ายฆราวาส โดยผู้สอบได้ในชั้นนี้จะได้รับพระมหากรุณาธิคุณ จากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ โปรดฯ ทรงตั้งให้เป็นเปรียญ ได้รับพระราชทานประกาศนียบัตร พัดเปรียญธรรม 3 ประโยค
การศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีในชั้น "เปรียญธรรม 3 ประโยค" นั้น แบ่ง รายวิชาที่สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวงกำหนดให้พระภิกษุสามเณรสอบไล่เพื่อผ่านในชั้นนี้ได้เป็น 4 วิชา คือวิชาไวยากรณ์, วิชาแปลมคธเป็นไทย, วิชาสัมพันธ์ไทย และวิชาบุรพภาค
หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมบาลีในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยค
ในชั้นนี้ แม่กองบาลีสนามหลวง กำหนดวิชาในการศึกษาไว้ 4 วิชา คือ
วิชาบาลีไวยากรณ์
ใช้หนังสือบาลีไวยากรณ์ 4 เล่ม ในชั้นประโยค 1 - 2
การสอบไล่ประเภทสอบถามความจำและความเข้าใจประกอบกัน 7 ข้อ
วิชาแปลมคธเป็นไทย
วิชาแปลมคธเป็นไทย คือ วิชาแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทย โดยในชั้นนี้กำหนดเป็น แปลโดยพยัญชนะและอรรถ ให้ฝึกการแปลภาษาบาลีจากหนังสือ อรรถกถาธรรมบท (ธมฺมปทฏ กถา)
การศึกษาวิชาแปลมคธเป็นไทย
ใช้หนังสืออรรถกถาธรรมบท 4 เล่ม คือ
- ธมฺมปทฏฺ กถา (ปญฺจโม ภาโค - ภาคห้า)
- ธมฺมปทฏฺ กถา (ฉฏฺโ ภาโค - ภาคหก)
- ธมฺมปทฏฺ กถา (สตฺตโม ภาโค - ภาคเจ็ด)
- ธมฺมปทฏฺ กถา (อฏฺ โม ภาโค - ภาคแปด)
การสอบไล่วิชาแปลมคธเป็นไทย
แบ่งข้อสอบในวิชานี้ออกเป็น 2 ชั้นคือ
- แปลโดยพยัญชนะ
- แปลโดยอรรถะ
การตรวจข้อสอบ กำหนดจากเกณฑ์การทำข้อสอบผิด หากผิดมากกว่า 12 คะแนนขึ้นไป ถือว่าตกในวิชานี้
- ผิดศัพท์ แปลผิดคำศัพท์ ปรับผิด 1 คะแนน
- ผิดสัมพันธ์ ปรับผิด 2 คะแนน
- ผิดประโยค แปลเรียงรูปประโยคผิด ประธานและกรรมไม่สอดคล้องกัน ปรับผิด 6 คะแนน (หากผิด 2 ประโยค ถือว่าตก)
วิชาสัมพันธ์ไทย
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
การศึกษาวิชาสัมพันธ์ไทย
ใช้หนังสือธัมมปทัฏ กถา 4 เล่ม เหมือนวิชาแปลมคธเป็นไทย
การสอบไล่วิชาสัมพันธ์ไทย
วิชาสัมพันธ์ไทยมีข้อสอบข้อเดียว ให้ผู้สอบเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของแต่ละศัพท์ในประโยค
การตรวจข้อสอบ ใช้เกณฑ์เดียวกับการสอบวิชาแปลมคธเป็นไทย
วิชาบุรพภาค
ไม่มีหนังสือใช้เป็นหลักสูตรที่แน่นอน ส่วนมากจะเป็นข้อเขียนภาษาไทย ให้เรียงรูปแบบการเขียนจดหมายราชการ หรือประกาศ และให้สะกดศัพท์ภาษาไทยให้ถูกต้อง
หลักเกณฑ์ของผู้มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยค
พระภิกษุสามเณรที่มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยคนี้ ต้องสอบไล่ได้ ประโยค 1-2 และต้องสอบไล่ได้ นักธรรมตรี ก่อนจึงจะมีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นนี้ได้
ผู้สอบไล่ได้เปรียญธรรม 3 ประโยค
พระภิกษุสามเณรผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้จะได้รับประกาศนียบัตร พระราชทานพัดยศเปรียญธรรม ทรงตั้งเป็น "เปรียญ" เมื่อผ่านการทรงตั้งแล้วถ้าเป็นพระภิกษุจะมีสิทธิ์ใช้คำนำหน้าชื่อว่า "พระมหา" ถ้าเป็นสามเณร สามารถใช้คำต่อท้ายนามสกุลว่า "เปรียญ."
การตั้งเปรียญเป็นสมณศักดิ์เกี่ยวกับความรู้ สมณศักดิ์ประเภทนี้ทรงตั้งถวายเฉพาะพระภิกษุสามเณรที่สอบได้เปรียญธรรมตั้งแต่ 3-9 ประโยค เรียกว่า ‘ทรงตั้งเปรียญ’ แต่ละประโยคมีเลขพัดยศกำกับ พระภิกษุสามเณรผู้สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยคขึ้นไปจะทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้สมเด็จพระสังฆราชทรงตั้ง โดยประทานประกาศนียบัตร พัดยศ ชื่อว่า ทรงตั้งแล้ว ส่วนผู้สอบได้ประโยค ป.ธ. 6 ถึงประโยค ป.ธ. 9 จะเสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานประกาศนียบัตรพัดยศ และไตรจีวรด้วยพระองค์เอง ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ลักษณะพัดยศเปรียญธรรม 3 ประโยค เป็นพัดหน้านางประโยค ป.ธ.3 -ป.ธ.5 พื้นสักหลาดสีแดง ปักดิ้นเลื่อมมีเลขประโยค อยู่ตรงกลาง
อนึ่ง สมณศักดิ์อันดับในงานพระราชพิธี - รัฐพิธี เหนือกว่า พระครูรองคู่สวด , พระครูสังฆรักษ์ , พระครูสมุห์ , พระครูใบฎีกา , พระวินัยธร , พระธรรมธร ,พระสมุห์, พระใบฎีกา, พระพิธีธรรม แต่ต่ำกว่า พระปลัด ฐานานุกรม ใน พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าคณะจังหวัด และ เจ้าคณะอำเภอ.
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- [http://www.gongtham.net/my_data/mydata_law/index_mydata_law.htm กฎกระทรวง ว่าด้วยสิทธิในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยสถาบันพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2548]
- ↑ การศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สมัยปัจจุบัน จากหอมรดกไทย
- คณะกรรมการแผนกตำรา. มหามกุฏราชวิทยาลัย. พระธัมมปทัฏ กถาแปลภาค 1-8. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2528.
- หนังสือหมวดเปรียญธรรม ประโยค 1 ถึง 9
- ตัวอย่างปัญหา-เฉลยบาลีสนามหลวง ประโยค 1-2 - ป.ธ.5 ปี 2550
- การประกอบพิธีทรงตั้งเปรียญธรรม 3 ประโยค
- ลักษณะพัดยศเปรียญธรรม 3-5 ประโยค
แหล่งข้อมูลอื่น
- ข้อมูลบาลีประโยค 1-2 ถึง 9 .จากบาลีดอตเน็ต
หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี | |
สนามหลวงแผนกบาลี | เปรียญธรรม |
---|---|
ประโยค 1-2 · เปรียญธรรม 3 ประโยค · | |
เปรียญธรรม 4 ประโยค · เปรียญธรรม 5 ประโยค · เปรียญธรรม 6 ประโยค · | |
เปรียญธรรม 7 ประโยค · เปรียญธรรม 8 ประโยค · เปรียญธรรม 9 ประโยค · |