พระศรีศิลป์ (พระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราช)

บทความนี้เกี่ยวกับพระศรีศิลป์ พระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราชที่ประสูติแต่นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ สำหรับพระศรีศิลป์พระองค์อื่น ดูที่ พระศรีศิลป์

พระศรีศิลป์ เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราชประสูติแต่นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ มีพระเชษฐา 1 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระยอดฟ้า ภายหลังการเสด็จขึ้นครองราชสมบัติของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระองค์ทรงได้รับการอุปการะจากสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวเรื่อยมา จนกระทั่ง พระองค์มีพระชันษา 20 พรรษาได้คิดขบถขึ้นและนำไปสู่การสิ้นพระชนม์ในเวลาต่อมา

พระศรีศิลป์
ราชวงศ์	ราชวงศ์สุพรรณภูมิ
พระบิดา	สมเด็จพระไชยราชาธิราช
พระมารดา	นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์
ประสูติ	พ.ศ. 2084
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2104 พระราชวังโบราณ อยุธยา

พระประวัติ

พระศรีศิลป์เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระไชยราชาธิราชประสูติแต่นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ พระองค์มีพระเชษฐา 1 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระยอดฟ้า ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระไชยราชาธิราช พระยอดฟ้าเสด็จผ่านพิภพสืบพระราชสันตติวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาต่อจากสมเด็จพระราชบิดา ในขณะนั้นนางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ ได้ลอบเป็นชู้กับขุนวรวงศาธิราชและสมคบคิดกันนำสมเด็จพระยอดฟ้าไปสำเร็จโทษที่วัดโคกพระยา ส่วนพระศรีศิลป์ซึ่งในขณะนั้นมีพระชนมายุได้ 7 พรรษา ท้าวศรีสุดาจันทร์และขุนวรวงศาธิราชทรงเลี้ยงไว้

หลังจากขุนวรวงศาธิราชขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยาแล้ว ขุนพิเรนทรเทพและข้าราชการจำนวนหนึ่งวางแผนลอบสังหารในขณะที่ขุนวรวงศาธิราช นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ พระราชบุตรี (พระราชธิดาในขุนวรวงศาธิราชที่ประสูติแต่นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์) และพระศรีศิลป์ เสด็จขึ้นไปจับช้างที่เมืองลพบุรี ในครั้งนั้นขุนวรวงศาธิราช นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ และพระราชบุตรีถูกจับและสังหารสิ้น ส่วนพระศรีศิลป์นั้นทรงรอดพ้นจากภยันตรายในครั้งนี้ได้

เมื่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเสด็จขึ้นครองราชสมบัติแห่งกรุงศรีอยุธยาแล้ว พระองค์ทรงอุปการะพระศรีศิลป์เรื่อยมา จนเมื่อพระศรีศิลป์มีพระชันษาได้ประมาณ 14 พรรษา สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวจึงทรงให้ออกผนวชเป็นสามเณร ณ วัดราชประดิษฐาน (พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ กล่าวว่า ผนวชอยู่ที่วัดมหาธาตุ) แต่พระศรีศิลป์กลับซ่องสุมกำลังพลคิดการขบถ ความทราบถึงสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวจึงมีพระราชดำรัสให้เจ้าพระยามหาเสนาจับกุมตัวพระศรีศิลป์มาพิจารณาความ เมื่อรับเป็นสัจแล้ว สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวทรงไม่ประหารพระศรีศิลป์แต่ทรงให้คุมตัวไว้ที่วัดธรรมิกราช โดยให้หมื่นจ่ายอดเป็นผู้ควบคุม

ครั้งพระศรีศิลป์มีพระชันษาครบที่จะทรงอุปสมบทเป็นพระภิกษุได้แล้ว สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสให้พระศรีศิลป์ออกผนวช แต่พระศรีศิลป์ได้หนีจากการคุมตัวออกไปอยู่ที่ม่วงมดแดงก่อนหน้านั้นถึง 3 วัน สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำรัสให้เจ้าพระยามหาเสนาไปตามพระศรีศิลป์กลับมา

พระศรีศิลป์นั้นได้เข้ากับพระยาเดโช พระยาท้ายน้ำ พระยาพิไชยรณฤทธิ์ หมื่นภักดีศวร และหมื่นไภยนรินทร์ ซึ่งต้องโทษถูกจองจำไว้ก่อนหน้าและมีหนังสือลับออกมาให้พระศรีศิลป์เข้าไปช่วย โดยพระศรีศิลป์ได้เข้าไปขอฤกษ์เพื่อบุกเข้าพระราชวังหลวงกับพระพนรัตน์ป่าแก้ว (พระสังฆราชวัดป่าแก้ว) เมื่อถึงฤกษ์ที่กำหนดแล้ว พระศรีศิลป์จึงบุกเข้าไปยังพระราชวังหลวง ในครั้งนั้นเจ้าพระยามหาเสนาขับช้างเข้าชนกับพระศรีศิลป์ แต่เจ้าพระยามหาเสนาเป็นฝ่ายโดนขอของพระศรีศิลป์และพลัดตกจากหลังช้างไป พระศรีศิลป์จึงเข้ามายังพระราชวังหลวงได้ ฝ่ายสมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวนั้นไม่ทันตั้งพระองค์จึงเสด็จลงเรือพระที่นั่งหนีไปยังเกาะมหาพราหมณ์ หลังจากนั้น พระศรีศิลป์จึงเข้าไปช่วยพระยาเดโช พระยาท้ายน้ำ พระยาพิไชยรณฤทธิ์ หมื่นภักดีศวร และหมื่นไภยนรินทร์ได้สำเร็จ

ในขณะนั้นพระราเมศวร พระมหินทราธิราช และเสนาบดีได้เข้ารบกับพระศรีศิลป์ แต่ละฝ่ายต่างล้มตายเป็นอันมากโดยพระศรีศิลป์นั้นต้องปืนสิ้นพระชนม์ลง หลังจากนั้น สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวเสด็จกลับเข้าพระราชวังและมีพระราชดำรัสให้นำตัวพระพนรัตน์ป่าแก้ว พระยาเดโช พระยาท้ายน้ำ พระยาพิไชยรณฤทธิ์ หมื่นภักดีศวร และหมื่นไภยนรินทร์ ไปประหารเสียแล้วนำศพเสียบไว้ที่ตะแลงแกงพร้อมกับศพพระศรีศิลป์

ราชตระกูล

พระตระกูลในพระศรีศิลป์

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2

สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ

พระราชธิดาใน พระมหาธรรมราชาที่ 3 แห่งกรุงสุโขทัย

สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2

ไม่มีข้อมูล

สมเด็จพระไชยราชาธิราช

ไม่มีข้อมูล

พระศรีศิลป์

ไม่มีข้อมูล

นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์

ไม่มีข้อมูล

อ้างอิง

• พระราชพงศาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ภาค 1. สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช พิมพ์ขึ้นเป็นส่วนพระราชกุศลทานมัยในงานพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสฐสุดา, พระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา, สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนพิจิตรเจษฎจันทร์ และสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมขุนสวรรคโลกลักษณวดี. พ.ศ. 2455. Check date values in: |year= (help)
• พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์. เจ้าภาพพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ พันเอกพร้อม มิตรภักดี (พระยานรินทร์ราชเสนี). พ.ศ. 2486. Check date values in: |year= (help)