พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร บ้างออกพระนามว่า กัญจนากร (8 มิถุนายน พ.ศ. 2406 – 20 กันยายน พ.ศ. 2475) พระนามเดิม พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 64 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ พระสนมโท ธิดานายศัลยวิชัย หุ้มแพร (ทองคำ ณ ราชสีมา) เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน พ.ศ. 2406 เป็นพระโสทรขนิษฐาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสาตรศุภกิจ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์ทรงเชี่ยวชาญเรื่องยา สมุนไพร ใครเจ็บป่วยก็มารักษาที่ตำหนัก "เสด็จหมอ" เสมอ พระองค์สิ้นพระชนม์ในสมัยรัชกาลที่ 7 เมื่อวันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2475 สิริพระชันษา 69 ปี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ พระสนมโท
ประสูติ	8 มิถุนายน พ.ศ. 2406
สิ้นพระชนม์	20 กันยายน พ.ศ. 2475 (69 ปี)

ฉายเมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2468 ที่วังบางขุนพรหม พระองค์เจ้ากาญจนากรประทับนั่งพระเก้าอี้พระองค์ขวาสุด

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

• พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร (8 มิถุนายน พ.ศ. 2406 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411)
• พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากาญจนากร (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 20 กันยายน พ.ศ. 2475)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2445 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2447 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 3 (ม.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2451 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2456 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)
• พ.ศ. 2469 –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 2 (ป.ป.ร.2)

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน, เล่ม 21, ตอน 32, 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2447, หน้า 571
2. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน, เล่ม 43, ตอน 0 ง, 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2469, หน้า 3115
3. กรมศิลปากร, จดหมายเหตุนครราชสีมา 11 กันยายน พ.ศ. 2497, พิมพ์สนองคุณ เจ้าพระยานครราชสีมา (ปิ่น ณ ราชสีมา) และ เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอินท์ ณ ราชสีมา), กรุงเทพฯ: ห้องสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (ม.ป.ป.)
4. ต้นสกุล ณ ราชสีมา ย้อนเรื่อง เมืองโคราช
5. หากนับทางสายสกุลพระมารดา พระองค์เจ้ากาญจนากรทรงเป็นผู้สืบสายสกุล “ณ ราชสีมา” ชั้น 5 สาย "พระยาสุริยเดช (ทัศน์ รายณสุข ณ ราชสีมา)" และ ชั้น 4 สาย "เจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอินทร์ ณ ราชสีมา)"
6. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์, เล่ม 49, ตอน ง,25 กันยายน พ.ศ. 2475, หน้า 2165
7. ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 23 พฤศจิกายน 2445 พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายใน http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2445/034/683.PDF
8. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน, เล่ม 25, ตอน 39, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451, หน้า 1156
9. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบัน ฝ่ายใน, เล่ม 30, ตอน 0 ง, 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2456, หน้า 2552