หลิว เสีย (จีน: 劉協; พินอิน: Liú Xié; สำเนียงฮกเกี้ยนว่า "เล่าเหียบ") เป็นเจ้าชายในราชวงศ์ฮั่นตะวันออกของประเทศจีน เสวยราชย์เป็นจักรพรรดิพระองค์ที่ 14 และพระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ ด้วยพระนาม "เซี่ยนตี้" (獻帝; ฮกเกี้ยนว่า "เหี้ยนเต้"; แปลว่า "จักรพรรดิเซี่ยน/เหี้ยน") ตั้งแต่วันที่ 28 กันยายน ค.ศ. 189 จนถึงวันที่ 11 ธันวาคม ค.ศ. 220 นอกจากนี้ ยังเป็นที่รู้จักด้วยพระนาม "หฺวังจื่อเสีย" (皇子協; ฮกเกี้ยนว่า "หองจูเหียบ"; แปลว่า "ราชบุตรเหียบ/เสีย")
เซี่ยนตี้ (มาตรฐาน)
เหี้ยนเต้ (ฮกเกี้ยน)
獻帝 |
|---|
ภาพวาดสมัยราชวงศ์ชิง |
| จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่น |
|---|
| ครองราชย์ | 28 กันยายน ค.ศ. 189 – 11 ธันวาคม ค.ศ. 220 |
|---|
| ก่อนหน้า | หฺวังจื่อเปี้ยน |
|---|
| ผู้สำเร็จราชการ | |
|---|
| ชานหยางกง (山陽公) |
|---|
| วาระ | 11 ธันวาคม ค.ศ. 220 – 21 เมษายน ค.ศ. 234 |
|---|
| ถัดไป | หลิว คัง (劉康) |
|---|
| ปั๋วไห่หวัง (渤海王) |
|---|
| วาระ | ค.ศ. 189 |
|---|
| เฉินหลิวหวัง (陳留王) |
|---|
| วาระ | ค.ศ. 189 |
|---|
|
|---|
| ภริยา | ฟู่ โช่ว
เฉา เจี๋ย |
|---|
| พระนามเต็ม |
|---|
แซ่: หลิว (劉)
ชื่อตัว: เสีย (協)
ชื่อรอง: ปั๋วเหอ (伯和) | | พระนามหลังสิ้นพระชนม์ |
|---|
สั้น: เซี่ยน (獻), หมิ่น (愍)
ยาว: เสี่ยวเซี่ยน (孝獻), เสียวหมิ่น (孝愍) |
|
| ราชวงศ์ | ฮั่น |
|---|
| พระราชบิดา | หลิว หง |
|---|
| พระราชมารดา | หลิงหฺวาย (靈懷) |
|---|
| ประสูติ | 2 เมษายน ค.ศ. 181
ลั่วหยาง, จักรวรรดิฮั่น |
|---|
| สวรรคต | 21 เมษายน ค.ศ. 234 (53 ปี)
รัฐเฉาเว่ย์ |
|---|
หฺวังจื่อเสียเป็นพระโอรสของหลิว หง (劉宏; ฮกเกี้ยนว่า "เล่าฮอง") ซึ่งขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิพระองค์ที่ 12 ของราชวงศ์ ทรงพระนาม หลิงตี้ (靈帝; ฮกเกี้ยนว่า "เลนเต้"; แปลว่า "จักรพรรดิหลิง/เลน") มีพระอนุชาร่วมพระบิดา คือ หฺวังจื่อเปี้ยน (皇子辯; ฮกเกี้ยนว่า "หองจูเปียน"; แปลว่า "ราชบุตรเปี้ยน/เปียน") ซึ่งขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิพระองค์ที่ 13 ของราชวงศ์
ใน ค.ศ. 189 ขณะหฺวังจื่อเสียพระชนม์ได้ 8 ปี ขุนพลต่ง จั๋ว (董卓; ฮกเกี้ยนว่า "ตั๋งโต๊ะ") ถอดหฺวังจื่อเปี้ยนออกจากราชสมบัติ แล้วยกพระองค์ขึ้นเป็นจักรพรรดิแทน โดยที่ต่ง จั๋ว ควบคุมราชการทั้งสิ้นทั้งปวงในทางปฏิบัติ ครั้นปีถัดมา ขุนพลจากภูมิภาครวมกำลังกันมาปราบต่ง จั๋ว ทำให้ต่ง จั๋ว สั่งเผาพระนครลั่วหยาง (洛阳; ฮกเกี้ยนว่า "ลกเอี๋ยง") แล้วบีบให้พระองค์ไปอยู่พระนครแห่งใหม่ คือ ฉางอาน (長安; ฮกเกี้ยนว่า "เตียงฮัน") แต่เมื่อต่ง จั๋ว ถูกลอบสังหารใน ค.ศ. 192 พระองค์ก็ตกไปอยู่ในความควบคุมของบริวารต่ง จั๋ว คือ หลี่ เจว๋ (李傕; ฮกเกี้ยนว่า "ลิฉุย") กับกัว ซื่อ (郭汜; ฮกเกี้ยนว่า "กุยกี") ครั้น ค.ศ. 195 พระองค์อาศัยโอกาสที่หลี่ เจว๋ กับกัว ซื่อ วิวาทกันเอง ลอบหนีออกจากฉางอานไปลี้เร้นอยู่ในลั่วหยาง พระนครเดิมอันเหลือแต่ซาก หนึ่งปีให้หลัง ขุนพลเฉา เชา (曹操; ฮกเกี้ยนว่า "โจโฉ") นำกำลังไปรับเสด็จ และได้พระองค์มาอยู่ในเงื้อมมือแทน เฉา เชา นำพาพระองค์ไปอารักขาไว้ที่พระนครแห่งใหม่ คือ สฺวี่ตู (許都; ฮกเกี้ยนว่า "ฮูโต๋"; แปลว่า "นครสฺวี่/ฮู") ถึงแม้เฉา เชา จะเคารพพระองค์ในฐานะประมุขแห่งรัฐ แต่อำนาจปกครองที่แท้จริงอยู่ที่เฉา เชา อัครมหาเสนาบดีผู้ใช้พระองค์เป็นตราประทับรับรองความชอบธรรมในคำสั่งต่าง ๆ ของตนเอง จนกระทั่งเฉา เชา ถึงแก่กรรมในปลาย ค.ศ. 220 เฉา พี (曹丕; ฮกเกี้ยนว่า "โจผี") ขึ้นสืบตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีแทน และบีบพระองค์ให้สละราชสมบัติแก่ตน เฉา พี ตั้งราชวงศ์ใหม่ คือ เฉาเว่ย์ (曹魏; ฮกเกี้ยนว่า "โจวุย") นับเป็นจุดสิ้นสุดราชวงศ์ฮั่นตะวันออกของตระกูลหลิว
เมื่อพ้นราชสมบัติแล้ว หฺวังจื่อเสียได้รับบรรดาศักดิ์ "ชานหยางกง" (山陽公) จากเฉา พี และใช้ชีวิตสืบมาด้วยความสุขสบาย จนถึงแก่ความตายเมื่อวันที่ 21 เมษายน ค.ศ. 234 ราว 14 ปีหลังจากราชวงศ์ฮั่นตะวันออกล่มสลาย
อ้างอิง พระเจ, าเห, ยนเต, บทความน, งต, องการเพ, มแหล, งอ, างอ, งเพ, อพ, จน, ความถ, กต, อง, ณสามารถพ, ฒนาบทความน, ได, โดยเพ, มแหล, งอ, างอ, งตามสมควร, เน, อหาท, ขาดแหล, งอ, างอ, งอาจถ, กลบออกหล, เส, 劉協, นอ, liú, xié, สำเน, ยงฮกเก, ยนว, เล, าเห, ยบ, เป, นเจ, าชายในราชวง. bthkhwamniyngtxngkarephimaehlngxangxingephuxphisucnkhwamthuktxng khunsamarthphthnabthkhwamniidodyephimaehlngxangxingtamsmkhwr enuxhathikhadaehlngxangxingxacthuklbxxkhliw esiy cin 劉協 phinxin Liu Xie saeniynghkekiynwa elaehiyb epnecachayinrachwngshntawnxxkkhxngpraethscin eswyrachyepnckrphrrdiphraxngkhthi 14 aelaphraxngkhsudthaykhxngrachwngs dwyphranam esiynti 獻帝 hkekiynwa ehiynet aeplwa ckrphrrdiesiyn ehiyn tngaetwnthi 28 knyayn kh s 189 cnthungwnthi 11 thnwakhm kh s 220 nxkcakni yngepnthiruckdwyphranam h wngcuxesiy 皇子協 hkekiynwa hxngcuehiyb aeplwa rachbutrehiyb esiy esiynti matrthan ehiynet hkekiyn 獻帝phaphwadsmyrachwngschingckrphrrdiaehngrachwngshnkhrxngrachy28 knyayn kh s 189 11 thnwakhm kh s 220 1 kxnhnah wngcuxepiynphusaercrachkartng cwhwng y hwinhli ecw kbkw suxecha echaecha phichanhyangkng 山陽公 wara11 thnwakhm kh s 220 21 emsayn kh s 234thdiphliw khng 劉康 pwihhwng 渤海王 warakh s 189echinhliwhwng 陳留王 warakh s 189phriyafu ochwecha eciyphranametmaes hliw 劉 chuxtw esiy 協 chuxrxng pwehx 伯和 phranamhlngsinphrachnmsn esiyn 獻 hmin 愍 yaw esiywesiyn 孝獻 esiywhmin 孝愍 rachwngshnphrarachbidahliw hngphrarachmardahlingh way 靈懷 prasuti2 emsayn kh s 181 2 lwhyang ckrwrrdihnswrrkht21 emsayn kh s 234 53 pi 3 rthechaewyh wngcuxesiyepnphraoxrskhxnghliw hng 劉宏 hkekiynwa elahxng sungkhunkhrxngrachyepnckrphrrdiphraxngkhthi 12 khxngrachwngs thrngphranam hlingti 靈帝 hkekiynwa elnet aeplwa ckrphrrdihling eln miphraxnucharwmphrabida khux h wngcuxepiyn 皇子辯 hkekiynwa hxngcuepiyn aeplwa rachbutrepiyn epiyn sungkhunkhrxngrachyepnckrphrrdiphraxngkhthi 13 khxngrachwngsin kh s 189 khnah wngcuxesiyphrachnmid 8 pi khunphltng cw 董卓 hkekiynwa tngota thxdh wngcuxepiynxxkcakrachsmbti aelwykphraxngkhkhunepnckrphrrdiaethn odythitng cw khwbkhumrachkarthngsinthngpwnginthangptibti khrnpithdma khunphlcakphumiphakhrwmkalngknmaprabtng cw thaihtng cw sngephaphrankhrlwhyang 洛阳 hkekiynwa lkexiyng aelwbibihphraxngkhipxyuphrankhraehngihm khux changxan 長安 hkekiynwa etiynghn aetemuxtng cw thuklxbsngharin kh s 192 phraxngkhktkipxyuinkhwamkhwbkhumkhxngbriwartng cw khux hli ecw 李傕 hkekiynwa lichuy kbkw sux 郭汜 hkekiynwa kuyki khrn kh s 195 phraxngkhxasyoxkasthihli ecw kbkw sux wiwathknexng lxbhnixxkcakchangxanipliernxyuinlwhyang phrankhredimxnehluxaetsak hnungpiihhlng khunphlecha echa 曹操 hkekiynwa ococh nakalngiprbesdc aelaidphraxngkhmaxyuinenguxmmuxaethn echa echa naphaphraxngkhipxarkkhaiwthiphrankhraehngihm khux s witu 許都 hkekiynwa huot aeplwa nkhrs wi hu thungaemecha echa caekharphphraxngkhinthanapramukhaehngrth aetxanacpkkhrxngthiaethcringxyuthiecha echa xkhrmhaesnabdiphuichphraxngkhepntraprathbrbrxngkhwamchxbthrrminkhasngtang khxngtnexng cnkrathngecha echa thungaekkrrminplay kh s 220 echa phi 曹丕 hkekiynwa ocphi khunsubtaaehnngxkhrmhaesnabdiaethn aelabibphraxngkhihslarachsmbtiaektn echa phi tngrachwngsihm khux echaewy 曹魏 hkekiynwa ocwuy nbepncudsinsudrachwngshntawnxxkkhxngtrakulhliwemuxphnrachsmbtiaelw h wngcuxesiyidrbbrrdaskdi chanhyangkng 山陽公 cakecha phi aelaichchiwitsubmadwykhwamsukhsbay cnthungaekkhwamtayemuxwnthi 21 emsayn kh s 234 raw 14 pihlngcakrachwngshntawnxxklmslayxangxing aekikh de Crespigny 2007 p xxxiii de Crespigny 2007 p 554 de Crespigny 2007 p 555ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phraecaehiynet amp oldid 9297144, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
