fbpx
วิกิพีเดีย

มะเกลือ

มะเกลือ
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ: Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ: Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ: Asterids
อันดับ: Ericales
วงศ์: Ebenaceae
สกุล: Diospyros
สปีชีส์: D.  mollis
ชื่อทวินาม
Diospyros mollis
Griff.

มะเกลือ เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์ Ebenaceae พบขึ้นตามป่าเบญจพรรณทั่วไป เรือนยอดเป็นพุ่มกลมกิ่งอ่อนมีขนนุ่ม ผลดิบของมะเกลือมีสรรพคุณเป็นยา จัดเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่ง สมัยก่อนนิยมใช้ยางผลมะเกลือไปย้อมผ้า ผลที่เปลือกเป็นสีดำ เมื่อรับประทานทำให้หน้ามืด ตาลายตาพร่ามัว อาเจียน ท้องเดินและตาบอดได้

มะเกลือเป็นพันธุ์ไม้พระราชทานเพื่อปลูกเป็นมงคลของจังหวัดสุพรรณบุรี ในภาคเหนือเรียกต้นไม้ชนิดนี้ว่า มะเกีย มะเกือ หรือ ผีผา ทางใต้เรียกว่า เกลือ แถบเขมร-ตราดเรียก มักเกลือ

ลักษณะทั่วไป

มะเกลือไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 10-30 เมตร ใบกว้าง 3.5-4.0 ซม. ยาว 9-10 ซม. เปลือกต้นมีสีดำแตกเป็นสะเก็ดเล็ก ๆ ใบเป็นใบเดียวรูปรี ปลายใบแหลม ผลกลมผิวเกลี้ยง ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีดำ ผลแก่จัดจะแห้ง มีกลีบเลี้ยงติดบนผล 4 กลีบ ผลแก่ราวเดือนมิถุนายน-สิงหาคม เมล็ด แบน สีเหลือง 4-5 เมล็ด ขนาดกว้าง 0.5-0.7 ซม. ยาว 1-2 ซม. ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด

การปลูก

มะเกลือเป็นไม้ที่ปลูกโดยการใช้เมล็ด ขึ้นได้ดีกับดินแทบทุกชนิดเหมาะที่จะปลูกในฤดูฝน ต้นมะเกลือนี้หากถ้าโดนแดดจัดจะทำให้ผลดกมากแต่ใบไม่ค่อยงาม วิธีการปลูกให้เพาะกล้าเสียก่อนเช่นเดียวกันกับต้นไม้อื่น ๆ แล้วนำเอาไปปลูกในหลุมที่เตรียมไว้

สรรพคุณ

 
ผลมะเกลือ
 
ดอกมะเกลือ

สรรพคุณจากส่วนต่าง ๆ มีดังนี้

  • ผล มะเกลือดิบมีสรรพคุณเป็นยาขับพยาธิที่คนไทยรู้จักและใช้กันมานาน ผลมะเกลือมีรสเมาเบื่อ ขับพยาธิในลำไส้ ถ่ายตานซาง ถ่ายกระษัยโดยมากใช้กับเด็ก วิธีการคือ เอาลูกสดใหม่ไม่ช้ำ ตำคั้นเอาน้ำผสมกับน้ำกะทิมะพร้าวดื่มทันที ห้ามเก็บไว้ จะเกิดพิษ ขับพยาธิไส้ เดือน พยาธิปากขอ พยาธิตัวตืด พยาธิเส้นด้าย จำนวนลูกเอาเท่าอายุ แต่ไม่เกิน 25 ลูก เอาดีเกลือ ฝรั่ง 10 กรัม ละลายน้ำสุก 1 แก้ว ดื่มตามหลัง 30 นาทีอย่าปล่อยให้เป็นสีดำ เพราะอาจเป็นพิษ ปัจจุบัน มีการสกัดสารที่มีฤทธิ์ขับพยาธิจากผลมะเกลือแล้วผลิตเป็นยาเม็ดสำเร็จรูปใช้รับประทาน
  • เมล็ด รสเมามัน ขับพยาธิในท้อง
  • เปลือกต้น รสฝาดเมา เป็นยาช่วยบูด แก้กระหาย ขับพยาธิ แก้พิษ ตานซาง
  • ทั้งต้น รสฝาดเมา ขับพยาธิ แก้ตานซาง แก้กระษัย
  • แก่น รสฝาดเค็มขมเมา ขับพยาธิ แก้ตานซาง
  • ราก รสเมาเบื่อ ฝนกับน้ำข้าวกิน แก้อาเจียน แกเป็นลม หน้ามืด แก้กระษัย แก้ริดสีดวงทวาร แก้พิษตานซาง ขับพยาธิ

วิธีการย้อมผ้าด้วยมะเกลือ

 
ผ้าที่ย้อมจากมะเกลือ

วิธีแรก คือนำผลดิบมาตำให้ละเอียด กรองเอาแต่น้ำสีเหลืองมาใช้ย้อมผ้า ผ้านั้นจะมีสีเหลือง แต่เมื่อตากให้แห้งจะมีสีเขียวจะต้องย้อมและตากแห้งอย่างนี้ซ้ำ ๆ กัน 5 - 6 ครั้ง ผ้าจะเปลี่ยนสีจนกระทั่งกลายเป็นสีดำตามต้องการ อีกวิธีหนึ่ง คือ นำผลสุกสีดำมาบดละเอียด กรองแต่น้ำสีดำมาย้อมผ้า โดยย้อมแล้วตาก แล้วนำกลับมาย้อมซ้ำอีกประมาณ 3 ครั้ง ถ้าจะให้ผ้ามีสีดำสนิทและเป็นมันเงาด้วย ให้นำผ้าไปหมักในดินโคลน 1 – 2 คืน หรืออย่างน้อย 5 ชั่วโมงแล้วจากนั้นจึงนำมาซักให้สะอาด การย้อมผ้าด้วยมะเกลือ ค่อนข้างที่จะใช้เวลามาก ปัจจุบันจึงมีการเปลี่ยนไปใช้สีสังเคราะห์แทน เพราะสะดวกและใช้เวลาไม่มาก แต่ปัญหาที่พบ คือ สีสังเคราะห์ ทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ย้อม ซึ่งอาการ คือ ผิวหนังเป็นผื่นอักเสบและติดเชื้อได้ง่าย ตาอักเสบ จึงมีการนำมะเกลือมาใช้ย้อมผ้ากันเช่นเดิม

อ้างอิง

  1. เศรษฐมนตร์ กาญจนกุล. ไม้มีพิษ. กทม. เศรษฐศิลป์. 2552
  2. "มะเกลือ"
  3. "มะเกลือ"
  4. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2009-03-02. สืบค้นเมื่อ 2009-04-07.
  5. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2009-08-20. สืบค้นเมื่อ 2009-04-07.
  6. ""สรรพคุณของมะเกลือ"". จากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-24. สืบค้นเมื่อ 2009-02-24.

แหล่งข้อมูลอื่น


มะเกล, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeไม, ได, ดลำด, angiospermsไม, ได, ดลำด, eudicotsไม, ได, ดลำด, asteridsอ, นด, ericalesวงศ, ebenaceaeสก, diospyrosสป, mollisช, อทว, นามdiospyros, mollisgriff, เป, นไม, นต, นในวงศ, ebenaceae, พบข, นตามป, าเบญจพร. maekluxkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb Asteridsxndb Ericaleswngs Ebenaceaeskul Diospyrosspichis D mollischuxthwinamDiospyros mollisGriff maeklux epnimyuntninwngs Ebenaceae phbkhuntampaebycphrrnthwip eruxnyxdepnphumklmkingxxnmikhnnum phldibkhxngmaekluxmisrrphkhunepnya cdepnphuchsmuniphrchnidhnung smykxnniymichyangphlmaekluxipyxmpha phlthiepluxkepnsida emuxrbprathanthaihhnamud talaytaphramw xaeciyn thxngedinaelatabxdid 1 maekluxepnphnthuimphrarachthanephuxplukepnmngkhlkhxngcnghwdsuphrrnburi 2 inphakhehnuxeriyktnimchnidniwa maekiy maekux hrux phipha 3 4 thangiteriykwa eklux 4 aethbekhmr traderiyk mkeklux 4 enuxha 1 lksnathwip 2 karpluk 3 srrphkhun 4 withikaryxmphadwymaeklux 5 xangxing 6 aehlngkhxmulxunlksnathwip aekikhmaekluximtnkhnadklangthungkhnadihy sung 10 30 emtr ibkwang 3 5 4 0 sm yaw 9 10 sm epluxktnmisidaaetkepnsaekdelk ibepnibediywrupri playibaehlm phlklmphiwekliyng phlxxnsiekhiyw phlaeksida phlaekcdcaaehng miklibeliyngtidbnphl 4 klib phlaekraweduxnmithunayn singhakhm emld aebn siehluxng 4 5 emld khnadkwang 0 5 0 7 sm yaw 1 2 sm khyayphnthuodykarephaaemld 4 karpluk aekikhmaekluxepnimthiplukodykarichemld khuniddikbdinaethbthukchnidehmaathicaplukinvdufn tnmaekluxnihakthaodnaeddcdcathaihphldkmakaetibimkhxyngam withikarplukihephaaklaesiykxnechnediywknkbtnimxun aelwnaexaipplukinhlumthietriymiw 5 srrphkhun aekikh phlmaeklux dxkmaeklux srrphkhuncakswntang midngni phl maekluxdibmisrrphkhunepnyakhbphyathithikhnithyruckaelaichknmanan phlmaekluxmirsemaebux khbphyathiinlais thaytansang thaykrasyodymakichkbedk withikarkhux exaluksdihmimcha takhnexanaphsmkbnakathimaphrawdumthnthi hamekbiw caekidphis khbphyathiis eduxn phyathipakkhx phyathitwtud phyathiesnday canwnlukexaethaxayu aetimekin 25 luk exadieklux frng 10 krm lalaynasuk 1 aekw dumtamhlng 30 nathi 6 xyaplxyihepnsida ephraaxacepnphis pccubn mikarskdsarthimivththikhbphyathicakphlmaekluxaelwphlitepnyaemdsaercrupichrbprathan emld rsemamn khbphyathiinthxng epluxktn rsfadema epnyachwybud aekkrahay khbphyathi aekphis tansang thngtn rsfadema khbphyathi aektansang aekkrasy aekn rsfadekhmkhmema khbphyathi aektansang rak rsemaebux fnkbnakhawkin aekxaeciyn aekepnlm hnamud aekkrasy aekridsidwngthwar aekphistansang khbphyathi 6 withikaryxmphadwymaeklux aekikh phathiyxmcakmaeklux withiaerk khuxnaphldibmataihlaexiyd krxngexaaetnasiehluxngmaichyxmpha phanncamisiehluxng aetemuxtakihaehngcamisiekhiywcatxngyxmaelatakaehngxyangnisa kn 5 6 khrng phacaepliynsicnkrathngklayepnsidatamtxngkar xikwithihnung khux naphlsuksidamabdlaexiyd krxngaetnasidamayxmpha odyyxmaelwtak aelwnaklbmayxmsaxikpraman 3 khrng thacaihphamisidasnithaelaepnmnengadwy ihnaphaiphmkindinokhln 1 2 khun hruxxyangnxy 5 chwomngaelwcaknncungnamaskihsaxad karyxmphadwymaeklux khxnkhangthicaichewlamak pccubncungmikarepliynipichsisngekhraahaethn ephraasadwkaelaichewlaimmak aetpyhathiphb khux sisngekhraah thaihekidxntraytxphuyxm sungxakar khux phiwhnngepnphunxkesbaelatidechuxidngay taxkesb cungmikarnamaekluxmaichyxmphaknechnedimxangxing aekikh esrsthmntr kaycnkul immiphis kthm esrsthsilp 2552 maeklux maeklux 4 0 4 1 4 2 4 3 phuchsmuniphr maeklux khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2009 03 02 subkhnemux 2009 04 07 karplukmaeklux khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2009 08 20 subkhnemux 2009 04 07 6 0 6 1 srrphkhunkhxngmaeklux ekb cakaehlngedimemux 2009 02 24 subkhnemux 2009 02 24 aehlngkhxmulxun aekikh khxmulekiywkhxngkb Diospyros mollis cakwikispichisekhathungcak https th wikipedia org w index php title maeklux amp oldid 9657087, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม