รัฐสภาแคนาดา
รัฐสภาแคนาดา (อังกฤษ: Parliament of Canada, ฝรั่งเศส: Parlement du Canada) เป็นสภานิติบัญญัติในระดับสหพันธ์ของประเทศแคนาดา ตั้งอยู่ที่กรุงออตตาวา มีองค์ประกอบสำคัญสามส่วน ได้แก่ พระมหากษัตริย์ วุฒิสภา และสภาสามัญชน ตามหลักจารีตรัฐธรรมนูญแล้วสภาสามัญชนเป็นสภาหลักซึ่งวุฒิสภานั้นไม่ค่อยจะก้าวล่วงในมติของสภาสามัญชน วุฒิสภานั้นมีหน้าที่กลั่นกรองกฎหมายจากมุมมองที่ไม่เป็นพรรคการเมืองและสามารถเสนอร่างกฎหมายแก่สภาได้ พระมหากษัตริย์ซึ่งมีผู้แทนพระองค์คือผู้สำเร็จราชการมีหน้าที่แทนพระองค์ในการพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้บังคับใช้เป็นกฎหมายได้
รัฐสภาแคนาดา | |
|---|---|
| สมัยที่ 43 | |
| ประเภท | |
| ประเภท | ระบบสองสภา |
| องค์ประกอบ | วุฒิสภา สภาสามัญชน |
| ผู้บริหาร | |
| พระมหากษัตริย์ | สมเด็จพระราชินีนาถ เอลิซาเบธที่ 2 ตั้งแต่ 6 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1952 |
| ผู้สำเร็จราชการ | ริชาร์ด วากเนอร์ (ในฐานะ ผู้ปกครองแห่งแคนาดา) ตั้งแต่ 21 มกราคม ค.ศ. 2021 |
| ประธานวุฒิสภา | จอร์จ ฟิวรีย์ (ไม่สังกัดพรรค) ตั้งแต่ 3 ธันวาคม ค.ศ. 2015 |
| ประธานสภาสามัญชน | แอนโทนี โรตา (พรรคเสรีนิยมแห่งแคนาดา) ตั้งแต่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 2017 |
| นายกรัฐมนตรี | จัสติน ทรูโด (พรรคเสรีนิยมแห่งแคนาดา) ตั้งแต่ 26 ตุลาคม ค.ศ. 2017 |
| โครงสร้าง | |
| สมาชิก | 443 ที่นั่ง สมาชิกรัฐสภา 338 ที่นั่ง วุฒิสภา 105 ที่นั่ง |
| กลุ่มการเมืองใน วุฒิสภา | กลุ่มอิสระ (41) พรรคอนุรักษ์นิยม (20) |
| กลุ่มการเมืองใน สภาสามัญชน | พรรคเสรีนิยม (155) พรรคอนุรักษ์นิยม (119) บล็อก เกเบกัว (32) พรรคประชาธิปไตยใหม่ (24) พรรคกรีน (2) อิสระ (5) ว่าง (1) |
| ระบบการเลือกตั้งวุฒิสภา | แต่งตั้งโดยผู้สำเร็จราชการ (ตามคำแนะนำของนายกรัฐมนตรี) |
| ระบบการเลือกตั้งสภาสามัญชน | แบ่งเขตคะแนนสูงสุด |
| การเลือกตั้งสมาชิกสภาสามัญชนล่าสุด | 21 ตุลาคม ค.ศ. 2019 |
| ที่ประชุม | |
| อาคารรัฐสภา ออตตาวา ออนแทรีโอ แคนาดา | |
| เว็บไซต์ | |
| www | |
.svg.html){kind=link}
.svg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
ผู้สำเร็จราชการซึ่งเป็นผู้แทนพระองค์มีหน้าที่เรียกประชุมและแต่งตั้งวุฒิสมาชิกจำนวน 105 รายตามคำแนะนำของนายกรัฐมนตรี ในขณะที่สมาชิกในสภาสามัญชนอีก 338 ราย หรือเรียกว่า สมาชิกรัฐสภา(อังกฤษ: members of Parliament, MPs) ซึ่งแต่ละคนมีหน้าที่เป็นผู้แทนในเขตเลือกตั้ง และมีที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนลงคะแนนเสียงในเขตนั้นๆ นอกจากนี้ผู้สำเร็จราชการยังมีเอกสิทธิ์ในฐานะผู้แทนพระองค์ในการเรียกประชุมสภาสามัญชน ทั้งพระมหากษัตริย์และผู้สำเร็จราชการหรือเป็นอุปราชโดยตำแหน่ง สามารถสั่งปิดสมัยประชุมหรือยุบสภาโดยการเรียกให้มีการเลือกตั้งทั่วไปได้ รัฐสภาสมัยปัจจุบันได้ถูกเรียกประชุมโดยผู้สำเร็จราชการฌูว์ลี ปาแย็ตในเดือนกันยายน ค.ศ. 2019 ซึ่งเป็นรัฐสภาชุดที่ 43 ตั้งแต่สมัยสมาพันธรัฐ
องค์ประกอบ
องค์ประกอบของรัฐสภาประกอบด้วยพระมหากษัตริย์เป็นประมุขโดยมีอุปราชคือผู้สำเร็จราชการเป็นผู้แทนพระองค์ สภาสูง คือ วุฒิสภา และสภาล่าง คือสภาสามัญชน แต่ละองค์ประกอบล้วนมีหน่วยราชการและข้าราชการแยกในแต่ละหน่วยงาน โดยมีบทบาทแยกจากกันชัดเจนแต่ร่วมมือกันในกระบวนการนิติบัญญัติ ธรรมเนียมปฏิบัตินี้ได้รับมาจากสหราชอาณาจักรและเกือบจะเป็นสำเนาเดียวกันกับรัฐสภาแห่งเวสต์มินส์เตอร์ โดยแตกต่างกันเพียงแค่ในกรณีของแคนาดานั้นมิได้เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ และไม่มีระบบขุนนางเพื่อประกอบกันเป็นสภาสูง
ในแคนาดาเรียกสมาชิกที่นั่งอยู่สภาสามัญชนว่า "สมาชิกรัฐสภา" (MPs) มิได้รวมถึงสมาชิกวุฒิสภา (ยกเว้นกล่าวในกฎหมาย อาทิเช่น พระราชบัญญัติรัฐสภาแห่งแคนาดา) ถึงแม้ว่าวุฒิสภาจะเป็นส่วนหนึ่งของรัฐสภาก็ตาม สมาชิกวุฒิสภาถึงแม้ว่าจะมีอำนาจและบทบาทน้อยในกระบวนการนิติบัญญัติ แต่มีลำดับเกียรติสูงกว่า วทั้งสมาชิกรัฐสภาและสมาชิกวุฒิสภาไม่สามารถมีบทบาทได้พร้อมๆ กันในสองสภา
พระมหากษัตริย์
พระราชสถานะของพระมหากษัตริย์ในกระบวนการนิติบัญญัตินั้นเรียกตามกฎหมายว่า “รัฐสภาในพระราชินีนาถ” (Queen-in-Parliament) ซึ่งบัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1867 และในอีกหลายหลักจารีตรัฐธรรมนูญ แต่ทั้งพระมหากษัตริย์และผู้สำเร็จราชการล้วนไม่มีบทบาทในกระบวนการนิติบัญญัติเลยนอกจากการพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้บังคับใช้เป็นกฎหมายได้หากร่างกฎหมายนั้นผ่านการกลั่นกรองจากทั้งสองสภาแล้ว ในทุกพระราชบัญญัติ (กฎหมายสหพันธ์) จะขึ้นต้อนด้วยประโยคว่า "บัดนี้สมเด็จพระราชินีนาถ โดยและด้วยคำแนะนำและการยินยอมจากวุฒิสภาและสภาสามัญชนแห่งแคนาดา ออกพระราชบัญญัติดังนี้..." ดังนั้นพระมหากษัตริย์จึงปราศจากความรับผิดชอบจากการกระทำใดๆ ของรัฐสภายกเว้นแต่จะระบุไว้ในพระราชบัญญัติเป็นเช่นนั้น โดยปกติผู้สำเร็จราชการจะเป็นผู้ดำเนินการแทนพระองค์ในการพระราชทานพระบรมราชานุญาต แต่หากพระมหากษัตริย์จะทรงมีพระบรมราชวินิจฉัยเองก็ทรงกระทำได้โดยคณะรัฐมนตรีหรือผู้สำเร็จราชการจะต้องเป็นผู้ยื่นกราบบังคมทูลทราบเพื่อทรงมีพระบรมราชวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญ
สมาชิกของทั้งสองสภาในรัฐสภานั้นจะต้องแสดงออกถึงความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์และพระราชอำนาจ โดยสมาชิกรายใหม่จะต้องเข้าพิธีถวายสัตย์ปฎิญาณจึงจะสามารถเข้าปฏิบัติหน้าที่ได้ตามกฎหมาย นอกจากนี้ ฝ่ายค้านอย่างเป็นทางการ (Official opposition) จะเรียกอย่างเป็นทางการว่า "ฝ่ายค้านของพระมหากษัตริย์" เพื่อเป็นสัญลักษณ์ว่าถึงแม้จะอยู่ในฝ่ายค้านต่อนโยบายของรัฐบาลในปัจจุบันแต่ยังคงกระทำหน้าที่ถวายแก่พระมหากษัตริย์ซึ่งทรงเป็นกลางทางการเมือง
อ้างอิง
- ↑ Queen Victoria (1867), Constitution Act, 1867, Westminster: Queen's Printer (ตีพิมพ์ 29 March 1867), IV.17, สืบค้นเมื่อ 15 January 2009
- MacLeod, Kevin (2015). A Crown of Maples (PDF). Department of Canadian Heritage. p. 16. ISBN 978-1-100-20079-8. สืบค้นเมื่อ 16 June 2017.[ลิงก์เสีย]
- Public Works and Government Services Canada (13 December 2006), Bill C-43, Preamble, Ottawa: Queen's Printer for Canada, สืบค้นเมื่อ 19 May 2009
- Queen Elizabeth II (1985), , §17, Ottawa: Queen's Printer for Canada, คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 5 July 2009, สืบค้นเมื่อ 1 June 2009
- Queen Victoria (29 March 1867). "Constitution Act, 1867". Westminster: Queen's Printer. IV.55.
- Marleau, Robert; Montpetit, Camille (2000). . Ottawa: Queen's Printer for Canada. ISBN 2-89461-378-4. 1. Parliamentary Institutions > Institutional Framework > The Opposition. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 8 October 2012. สืบค้นเมื่อ 19 October 2009.
- Schmitz, Gerald (December 1988), , Ottawa: Queen's Printer for Canada, คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 25 April 2009, สืบค้นเมื่อ 21 May 2009