สงครามตัวแทน

สงครามตัวแทน (อังกฤษ: proxy war) เป็นความขัดแย้งระหว่างรัฐหรือตัวแสดงที่มิใช่รัฐสองฝ่ายซึ่งต่างฝ่ายต่างมิได้ประจัญบานโดยตรงกับอีกฝ่ายหนึ่ง แม้คำนี้ครอบคลุมการเผชิญหน้าด้วยอาวุธต่าง ๆ แต่บทนิยามแกนกลางของ "สงครามตัวแทน" ตั้งอยู่บนอำนาจสองฝ่ายใช้การต่อสู้ภายนอกเพื่อโจมตีผลประโยชน์หรือการถือครองดินแดนของอีกฝ่าย สงครามตัวแทนมักเกี่ยวข้องกับทั้งสองประเทศต่อสู้กับพันธมิตรของคู่แข่ง หรือสนับสนุนพันธมิตรของตนในการต่อสู้กับคู่แข่ง

สงครามตัวแทนพบมากเป็นพิเศษช่วงใกล้สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองและช่วงสงครามเย็น และเป็นมุมมองนิยามความขัดแย้งทั่วโลกระหว่างครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 20 ส่วนมากได้รับการจูงใจจากความกลัวว่าความขัดแย้งโดยตรงระหว่างสหรัฐและสหภาพโซเวียตจะส่งผลให้เกิดการฆ่าล้างบางนิวเคลียร์ ทำให้สงครามตัวแทนเป็นวิธีแสดงออกซึ่งความเป็นปรปักษ์ที่ปลอดภัยกว่า นอกจากนี้ยังมีเหตุผลประชิดกว่าสำหรับการถือกำเนิดของสงครามตัวแทนในเวทีโลก คือระหว่างช่วงปีหลัง ๆ สหภาพโซเวียตพบว่าการติดอาวุธหรือจัดตั้งภาคีปฏิปักษ์ต่อเนโทแทนการเผชิญหน้าโดยตรงมีราคาถูกกว่า นอกจากนี้ การแพร่ขยายของสื่อโทรทัศน์และผลกระทบต่อการรับรู้ของสาธารณะทำให้สาธารชนสหรัฐรู้สึกไวต่อความเบื่อหน่ายสงครามเป็นพิเศษและกังขาการเสี่ยงชีวิตชาวอเมริกันนอกประเทศ เหตุนี้นำสู่การปฏิบัติการติดอาวุธกำลังก่อการกำเริบ เช่น การส่งมอบยุทธภัณฑ์แก่มูจาฮีดีนระหว่างสงครามโซเวียต–อัฟกานิสถาน

สงครามตัวแทนยังสามารถกำเนิดจากความขัดแย้งอิสระที่บานปลายเนื่องจากการแทรกแซงของประเทศภายนอก ตัวอย่างเช่น สงครามกลางเมืองสเปนเป็นสงครามกลางเมืองระหว่างฝ่ายชาตินิยมปฏิวัตินิยมฟาสซิสต์ กับผู้สนับสนุนสาธารณรัฐสเปน เรียก สาธารณรัฐนิยม ทว่า สงครามได้กลายเป็นสงครามตัวแทนเมื่อนาซีเยอรมนีและพันธมิตรเริ่มสนับสนุนฝ่ายชาตินิยม ส่วนสหภาพโซเวียต เม็กซิโกและอาสาสมัครนานาชาติต่าง ๆ สนับสนุนฝ่ายสาธารณรัฐนิยม

อ้างอิง

1. Wilde, Robert. "Mutually Assured Destruction." About Education. About.com, n.d. Web. 23 April 2015. [1].
2. Prof CJ. "Ep. 0014: Fall of the Soviet Empire." Prof CJ, 21 July 2014. MP3 file.
3. Curtis, Anthony R. "Mass Media Influence on Society." University of North Carolina at Pembroke, 23 June 2012. PDF file.
4. The Editors of Encyclopædia Britannica. "Soviet Invasion of Afghanistan." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc., n.d. Web. 23 April 2015. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1499983/Soviet-invasion-of-Afghanistan>.
5. The Editors of Encyclopædia Britannica. "Spanish Civil War." Encyclopædia Britannica, n.d. Web. 23 April 2015. <http://www.britannica.com/EBchecked/topic/558032/Spanish-Civil-War>.